Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Cumhuriyet
İmtivaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yonetmenı: Orhan E r i n ç # Da Haberler Ergun Balcı 0 Istıhbarat Yalcın Ya\mKurulu İlhanSelçuk(Ba?kanl. Ankara TemMİcısı Mustafa Balbaj 0 Haber Muduru
Genel Yayın Koordınatoru. Hikmet Çakır • Ekonomı Bülenl Kızanlık 0 Kultur Orhan Erinc. ()kia> Kurtböke. Doğan Akın Atatürk BuKan \o 125. Kaı 4. Bakanlıklar-
Ç e t i n k a \ a 0 ) Yazıişlerı Müdurlerı HandanŞenköken 0Spor Abdülkadir Vücelman Özgen
IbrahİmS'lldlZ(Sorumlu) .DİnçTavanç • Makaleler Sami Karaören • ÇeMn Sejfettin
# Haber Merkezı Müdürü: Hakan Kara Turhan • Dûzeltme \bdullah V. azıcı* Bılgı-Bel-
# Görsel Yonetmen: Fİkret Eser ye Edibe Buğra • FoK.Jrjf Erdoğan Köseoğlu
Acar. Hikmet Çerinka\a. AnicaraTcl 41^5020(7 hat). Faks 4195027
»tzmırTem-
Şükran Soner. Ergun Balcı. Dinç SIICIM Serdar Kızık. H ZıyaBI\ 1352 S 23Tel 4411220.
Ta\anc. İbrahim •> ıldı/. Orhan FaLv4419117•-\danaTcnısılcı.M ÇMin^ iğenoğlu.İnonu
Bursalı. Mustafa Balhav Cd 1I9S No 1 Kat l.Tel 3522550. Fak> 35225^0
MuesseseMüduru ErolErkut«Kı> MEDVÂ C: • Yonetım MEDYA G: •
ordınatör Ahmet Korulsan 0 Kurulu Ba^lvanı-Genel Yoneîım Runılu
Muhjsebe Bülenl ^ ener 0 Idare Müdur Gülbin Erduran Ba^kanı - Genel
Hüse>in Gürer 0 l^letme Önder • Koordmalor Reha Mudur Üstun Ak-
Çelik0Bıls;ı-lilcm Nailtnal0Bıl- Işıtman 0 Genel Vludür mcn 0 Murahhas
msa\ar Si^tem Mürii>etÇiler Yardımcısı Mine Akdağ uve Bora Gönenç
>a>ıntla\aB \ e B a s a n : Yenı Gün Haber Aransı. Basm \ e Yaymcılık A 5
Türkocajı Cad 39 41 Cağaloğlu 34334 Ist PK 2 4 6 Istanbul f e l 10 2121 512 0 5 0 5 (20 hatl Faks ıfl 212ı 513 85 95
10 A Ğ U S T O S 1995 lmsak:4.21 G ü n e ş : 6 . 0 1 Ögle 13.17 İkindı: 17 0 6 A k ş a m 2 0 . 1 8 Yatsr 21.51 MEDV 4 C T d 5i4<r 53 -5139580-513 84 «.-6i. Faks 5118466
Temiz Akdeniz
günii
• SİLİFKE (Cumhuriyet)
-ltalya'nın önde aelen •
çevreci kuruluşu
Legambiente. ilkıni 13
mayısta düzenlediği
"Temiz Akdeniz Eylem
Günü" etkinlığınin
ikincisini 13 ağustosta
düzenliyor. Akdeniz'e
kıyısı bulunan ülkelerin
katılımıyia
gerçekleştınlmek istenen
etkinliğin düzenleyicisi
Legambiente"nin sözcüsü
Michela Presta.
amaçlannın Akdeniz'i
ölümden kurtarmak
olduğunu söyledı. Etkinlik
çalışmalarının
tamamlanmak üzere
olduğunu belirtenn
Arkadaş Çevre Grubu. kısa
ve öz bir 'Akdeniz durum
raporu"nu Denizcilıkten
Sorumlu Devlet
Bakanlığı'na ve Çevre
bakanlığı'na iletecek.
Kirliliğe karşı
şenlik
• Haber Merkezi -
Türkıye'de ilk kez bir köy
"her türlü kirlenmeye
hayır" sloganı ile bir
dayanışma şenliği
düzenledi. Kırklareli'ne
bağlı Pınarhisar Ilçesi'nin
Poyralı Köyü 12 Ağustos
Cumartesi günü 'Poyralı
Kültiir Şenliği' düzenliyor.
Yeşıl \e temiz bir çevreye
sahip olan köyün her geçen
gün artan kırlikten
etkılenmesine dur demek
amacıyla düzenlenen
şenlik sırasında çevre
gezileri. piknik. el sanatlan
ve fotoğraf sergisi. dia
gösterisi yapılacak. Aynca
şenlik boyunca her geçen
gün kirlenen Poyralı
Deresi'nin kurtanlması
için imza kampanyası
açılacak.
Nükleer kapşıtı
gösteri
• İstanbul Haber Servisi -
Nükleer Karşıtı Platform.
Hiroşima ve Nagasaki'ye
atılan atom bombalannın
50. yılı dolayısiyla
etkinliklerini dün. Beyoğlu
Mis Sokak'ta sürdürdü. Mis
Sokak'ta palyaçolar
gösterilerini sürdürürken
Leman dergisı çızerleri de
çizgileri ile etkınliğe
katılarak nükleer gücün
dünya üzerinde yarattığı
tehlikeleri halka anlattılar.
Nükleer Karşıtı Platform
üyeleri. gösterinin sonunda
bir bildiri dağıttılar.
Jerry Garcia
öldü
• NOVATO(AA)-1960"h
yılların ünlü rock müziği
topluluklarından Greatful
Dead'ın kurucusu Jerry
Garcia'nın, ABD'nin
California eyaletindekı bir
uyuşturucu tedavi
merkezinde öldüğü
bildirildi. San Francisco
kentine bağlı Marin ilçesi
şerif bürosu yetkililerinin
açıklamasına göre 53
yaşındaki Garcia. dün
sabaha karşı "Serenıty
Knowles" adlı alkol ve
uyuşturucu tedavi
merkezinde ölü olarak
bulundu. Garcia'nin tam
ölüm nedeni
açıklanmazken birkaç yıldır
şeker hastalığı çektiği
belirtildi.
Burdur Gölü'nde
23 bin kuş
• BURDUR (AA) - Burdur
Gölü'nde Doğal Hayatı
Koruma Derneği tarafından
bir süre önce başlatılan kuş
sayımı tamamlandı. Gölde
değişik türde 23 bin 348
kuşun banndığı bildirildi.
Dernek koordinatörü Murat
Yarar, gölde mekân tutan
kuşlann ve gölün mutlaka
korunması gerektığini
belirterek "Burdur Gölü
uluslararası bir öneme
sahiptir. Göle sahip
çıkarsak. kuşlan
kaçırmazsak burada kuş
turizmini bile
başlatabilinz" dedi.
Fransa'nm Güney Pasifik'te yaptığı nükleer denemeler iki ülke arasmda gerginlik yarattı
AvustraJya'dan Fransa'ya tepld• Avustralya*da bankalardan
sigorta şirketlerine, sendikalardan
okullara dek pek çok kuruluş
denemeleri protesto ediyor.
Gerginlik, Avustralya'nın 740
milyon dolarlık eğitim uçaklan alış
sözleşmesini iptal ettiğini
açıklamasıyla doruk noktasına
ulaştı.
EROL MLTERCLMLER
MELBOURNE - Fransa'nın Güney Pası-
fık'tekı nükleer denemesıne karşı Avustralya
ve Yeni Zelanda'dakı tepkiler her geçen gün ar-
tıyor. Marketlerin camındaki bir posterdikka-
ti çekiyor: "Niçin Paris'te yapmıyorsunuz?"*
Gerginlik. Avustralya'nın 740 milvon do-
larlık eğitim uçaklan alış sözleşmesini iptal et-
tiğini açıklamasıyla doruk noktasına ulaştı.
Avustralya'daki herkes ve her kuruluş (ban-
kalar. sigorta şırketien. sendikalar. okullar. çi-
çekçiler) denemelen protesto ediyor.
Avustralya Başbakanı Keating, dün "Fran-
sa, Güney Pasifik'teki nükleer denemelerini
durdumncaya kadar Avustralya. gerginliği sı-
cak tutacaktir" dedı.
Fransız Büyukelçisi Dominique Girard, a-
par topar Parıs'e dönerken Avustralya'yı sal-
vo atışına ruttuğu sırada. Başbakan Keating
"Daha da fazlasını yapacağız" sözleriyle TV
kameralan önünde "ant" ıçiyordu.
iki günlük gelışmeler şöyle özetlenebilir:
- Fransa Savunma Bakanlığı yayımladığı
belgelerde. Güney Pasifik'te daha önce yap-
mış olduğu üç denemede az da olsa nükleer sı-
zıntılar olduğunu itiraf etti.
- Dışişleri Bakanı Senatör Evans, Fransa'nın
nükleer denemeden ötürü zaten uluslararası
düzeyde yeterince eleştirilerek utandınldığını,
büyükelçinın geri çağnlmasının çok tutarlı ne-
denlere davanmadığını söyledi. "Fransa,
Avustralya ile arasındaki savunma anlaşmala-
nnın hazirandan beri her an kopabileceğini
bilmeliydrdedi
- Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac,
ülkesınde artan büyük bir kamuoyu baskısıy-
la karşı karşıya kaldı. Bir büyük basın kurulu-
şunun yaptığı kamuoyu araştırmasında halkın
Japon banşseverler Tokyo'da Fransız Büyükelçiliği'nin önünde gösteri dü/enlediler. Ölü taklidininyapıldığıgösteride, Fransa'nın Güney
Pasifik'te nükleerdenemelerine başlama karan protestoedilirken Nagasaki'nin 50. yıldönümü anıldı. (Fotoğraf: RELTER)
yüzdealtmışının nükleer denemeden vazgeçıl-
mesini istediğı ortaya çıktı. Bundan bir hafta
önce yine basın kuruluşunun yaptığı başka bir
araştırmada da Chırac'ın oylarının bir ay ön-
cesine göre 10 puan geriledığı saptandı.
Avustralya'nın, Fransa'danalacağı 740 mıl-
yon dolarlık eğitim uçağı alım anlaşmasını ip-
tal edişinden sonra, Büyükelçi Girard. ülkesi-
ne dönmeden önce A\ ustralya'nın bu olayı ge-
reksız yere bthuttüğünü söyledi
"Biz, Avustralya ile savaşta mıyız? Sanmıyo-
rum... Benim geri çağnlmam utanılacak bir
durum_ Biz A\ ustralya'y a bir zarar vermedik.
Ekonomik olarak aynı şekilde karşılık \ervbi-
liriz. fakat böyle bir ta\ ır ortaya koy mak Fran-
sa'nın yapacağı bir eylem değildir. Bizim ulus-
lararası yasalara, kurallara \e uygulamalara
saygımız vardır" diyen Girard. 2 ağustosta
Avustralya'yı terk etti.
Öte yandan Avustralya-Fransa Ticaret Oda-
sı. kendi düşüncelerı doğrultusunda hüküme-
ti uyardı. Fransa'nın iptal ettığı savunma an-
laşmasından dolayı Avustralya'nın zaran bü-
yük olacak. çünkü öteki Fransız firmaları da
yatınmdan korkacaklardır. Bunahenüzbirtep-
kı gelmedi.
Başbakan Keating, Fransızlara protestolann
süreceğini söylemekle kalmadı. Pasifik'teki
tüm küçük devletleri de uyardı Keating'ın
uyan mesajı. aslında Fransa dış politikasının
bıraçmazla karşı karşıya olduğunu da göster-
mektedir. "Şu anda Fransızlann buralardaki
ekonomik ilişkileri etkilendi ve Fransa'nın bu
bölgedeki prestiji de sarsıldı. Aslında Fransız
halkı da bu yapılanlardan hoşlanmıyor. Fran-
sızlann nükleer silahlara olan yatınmlannı sev -
miyoruz" dıyen Keating'ın nükleer sılah \a-
pımı ve denemelerine açık. kesın ta\n. Yeni
Zelanda tarafından da sonuna kadar destekle-
niyor. Yeni Zelanda bir savaş gemısinı sılah-
sız olarak deneme yapılan alana göndenyor.
Av ustralya ise herhangi birgemi göndermeye-
ceğini açıkladı.
Başbakan Keating. "A\ııstralya askeri ge-
misi yollamayacağız. çünkü halkınıız Fransız-
lara karşı böyle bir saldın yapmamızı istemi-
yor"dedi.
Başbakanın bu açıklaması aslında şunu
açıklıyor: Bu anlamsız ve gereksiz nükleer de-
neme karan, Fransız halkının bilgi ve isteği dı-
şındadır. Hükümetpolıtik olarakTaldığı bu ka-
rardan belki dönebılir. O halde kalıcı düşman-
lıklar yaratmamaya özen göstereceğiz.
Üç yıl önceki "Greenpeace"' gemisinin
Fransız deniz komandolan tarafından bomba-
lanmasını hiçbırzaman unutmayacaklannı yi-
neleyen Avustralyalılar. bu olaydan sonra
Fransızlara "kurbağa
1
" lakabıyla hitap etmeyı
•-ürdürüyorlar. Tüm kentlerin lokanta ve bar-
lannda "Burada Fransız şarabısatılmıvor"ya-
zılannı okuyoruz Bunun ötesinde Fransız
mutfağı ürünlerini sunan yerlerde de aynı pan-
kartı görmekteyiz.
Bu olay aslında şunu gösteriyor: 2l"inci
yüzyıl. Pasıfık'te belirlenecek ve bu okyanus,
daha pek çok olaya gebe. Ama A\ ustralya ko-
lay kolay buradaki egemenlik ve ınısıyatifin-
den vazgeçmeyecek.
Avustralva-Fransa geraınliğinin takvimi:
19 HAZİRAN
Hükümet. Fransız askeri uçaklarına yakıt
verılmesini yasakladı.
23 HAZİR.\N
Savunma baölantılan azaltıldı.
29 HAZİRAN
Spor faaliyetleri askıya alındı. Başbakan
Keating. Le Monde'da Fransız halkına hita-
ben biryazı yayımladı.
30 HAZtRAN
Melbourne'daki süpermarketler Fransız şa-
rabı taleplerini iptal ettiler.
14 TEMMUZ
Bastil Günü'nde. Avustralya ve öteki tüm ül-
keler Fransızları protesto etti.
25 TEMMUZ
Fransız mılletvekilleri 12 mil karannı pro-
testo ettiler
27 TEMMUZ
Viktorya eyaletinde özelleştirilecek elekt-
nk kurumunun satışına Fransız firmasının gir-
mesı yasaklandı.
28 TEMMUZ
Başbakan Keating, Avustralya'nın tezini tar-
tışmak üzere uluslarası mahkemeye götürme
karannı açıkladı.
1 AĞUSTOS
Savunma Bakanı Rau, Dassault firmasına
siparişedilmişeğitim uçaklan alımınıdurdur-
du.
Önlenemeyen kirlilik:
Radyoaktif atıklar
İBR.\HİM GLNEL
VIELDA KESKIN
(Greenpeace sözcüsü)
Bugün sadece ABD'deki
nükleer çöplüklerde. 3 mil-
yon 510 bin 560 metreküp
radyoaktif sıvı atık bulun-
duğunu belırten bilim
adamları, bu atıkların. 1
milyar 89 milyon 311 bin
777 künlik radyasyon taşı-
dığına dikkat çekiyorlar.
Hiroşima'ya atılan atom
bombasının 1500 kürilik
radyasyon içerdiğı hesapla-
nıyor. Bu durumda sadece
ABD'deki nükleer atık de-
polannda 660 bin Hiroşima
bombasının ıçerdiği rad-
yasyon miktan kadar rad-
yoaktif madde bulunuyor.
Atık miktannda 2000 yı-
lına kadar yaşanacak artış-
la depolardaki toplam rad-
yasyon mıktarının 4.2 mil-
yar küriye ulaşacağı tahmin
ediliyor.
Nükleer atıklar insanlı-
ğın başına dert. Henüz bu
atıklan çevreden ızole ede-
cek teknolojik yöntem ge-
liştirilemedi. Bu nedenle
nükleer atıklar içın günü-
müzde "geçici depolama
alaniarTndan söz ediliyor.
Çünkü sıvı atıklar. 10-15
yıl içensınde yüksek dü-
zeyli asit ve radyoaktivite
• "İnsanlık,
binlerce yıl
dayanabilecek bir
depo inşa edebilecek
mi" sorusuna henüz
yanıt yok. Bu
başanlabilirse
uygarlığımızın
gelecek kuşaklara
bıraktığı en dayanıklı
miras. radyoaktif
atıklar içeren
depolama alanlan
olacak.
nedeniyle çelık tanklan çat-
latıvor. Yeni denenen cam-
laştırma ışlemi ise yine ay-
nı nedenle mikroskobik
çatlaklara yol açıyor. Mü-
hendisler. "nihaidepolama
alanı" ınşa etme sorunuyla
karşı karşıya. Plutonyum-
239'un yan ışıma süresi 24
bin 400 yıl olarak hesapla-
nıyor. Jod-129'unki 15.8
milyon yıl... "İnsanlık.bin-
lerce yıl dayanabilecek bir
depo inşa edebilecek mi"
sorusuna henüz yanıt yok.
Bu başanlabilirse uygarlı-
ğımızın gelecek kuşaklara
bıraktığı en dayanıklı mi-
ras, radyoaktif atıklar içe-
ren depolama alanlan ola-
cak. Üzerinde tartışılan di-
ğer sorun da gelecek kuşak-
lann nasıl uyanlacağı soru-
su. On bin yıl sonra bu de-
poyu bulan insanlar. onu
açmamaları içın nasıl uya-
nlacak? Günümüzde konu-
şulan dillerin bu süre içen-
sinde değişeceğını varsa-
yan semiologlar. on binler-
ce yıl sonra bile anlaşılabı-
lecek ev rensel uyan mesaı-
lan yaratmak peşinde.
Son50vılda.ABDEner-
ji Bakanlığı'na(DOE)bağ-
lı askeri vesivıl nükleer ya-
kıt üreten 5 büyük nükleer
kompleks olan 'Hanford',
"Savannah Ri\er", 'Rocky
Flats',
-
Oak Ridge' ve idö-
ha' nükleer tesislennde 32
milyon 927 bin 800 tonluk
nükleer malzeme birikti
Eski reaktörlerin ve radyo-
aktif atıkların temizlenme-
si için başlatılan "TheCold
VVar Mortgage" (Soğuk Sa-
vaşın Ödemeleri) progra-
mının 1995 rakamlanna
göre maliyetı 375 milyar
dolar olarak hesaplanıyor.
Programın 2070 yılına ka-
dar sürmesi planlanıyor. 10
bin 500 askeri çöplükte
bekletılenve 10 milyon dö-
nümlük arazıyı kaplayan.
soğuk savaşın radvoaktif
atıklannın kirletfiği alanla-
nn. yeraltı sulan ve nehir-
ler hariç. temızlenmesi \e
yeni teknolojıler bulunma-
sı için tahmini 600-900 mil-
yar dolarlık yatinm gerek-
tiğı belirtiliyor.
Bugüne kadar. nükleer
sılaha sahip olma hakkı
olan ABD. Rusya. İngilte-
re, Fransa ve Çin'de silah
yapımı için 250 ton pluton-
yum-239 üretıldıği bılini-
yor (Normal laboratuvar
şartlarında. 5 kilogramlık
plutonyumdan Hiroşi-
ma'ya atılan bombaya eş-
değer atom bombası üreti-
lebiliyor). Bumiktann 120
tonunun eski Sovyetler Bir-
lığı'nde, 110 tonunun ise
ABD'de üretıldıği bılinıyor.
Binlerce yıl çevreden
izole ediimeyi bekleyen,
içerisinde binlerce kansero-
jen radyoaktif madde bulu-
nan bu atıklann ülkelere
göre dağılımı şöyle:
Rusya 30 bin metreküp
asidik sıvı atık ve 162 ton
katı atık, ABD 8 bin 500
metreküp asidik sıvı ve 390
ton katı atık. İngıltere bin
430 metreküp asidik sıvı
atık. Fransa bin 400 metre-
küp asidik sıvı atık. .
Japonya. Çın, Almanya,
Belçıka, Hındıstan. lsra-
ıl'de halen uluslararası ku-
ruluşlara rapor edilmemiş
yüksek düzeyde radyoaktif
atıklar olduğu bılinıyor.
600'den fazla
nükleer
santral var
• Nükleer santrallar, kullanım açısından
"elektrik", "araştırma" , "a>Tiştırma ve
zenginleştirme reaktörleri" diye üçe aynlıyor.
Japonya Başbakanı Tomichi Murayama, Nagasaki'de atom bombası kurban-
lannın anısına yapılan "Banş Hevkcli"nin üzerine çelenk koyuyor. I örende. kur-
banlannyakınlandaMurayama'nınarkasındayerahyoıiar. (Fotoğraf: R£UTER)
NAGASAKİ
Anma töreninde banş şarkılan
NAG.ASAKİ (,\A) - ABD'nın 2. Dünya
Savaşında Japonya'nın Nagasakı
kentine atom bombası atması sonucu
yaşamını vitırenler törenlerle anıldı.
Facianın 50. yıldönümünde. törenlere
katılan binlerce Japon. atom bombası
atılan ikincı kent olarak tanhe geçen
Nagasakı'de o günün kurbanlarını andı.
50 yıl önce atom bombasının atıldığı
saat olan 11 02'de. Nagasakı'de hayat
durdu. Tapınak ve katedrallerin çanlan
tüm kentte yankılandı. sirenler çaldı.
Halk. başını önüne eğerek sessizce yas
tuttu. Nagasaki'ye atılan atom
bombasının oluşturduğu alev bulutu ve
oluşan radyasyonda. yaklaşık 70 bin
kişi öldü. Kent. olayı izleyen günlerde
ve aylardaki ölümleri de her yıl lıstesıne
ekledi ve böylece ölü sayısı 100 bını
geçti. Banş parkındakı törene katılanlar,
heykelin önünde oluşturulan platforma
çeİenkler koydular. çocuk korosu da
banş şarkılan söyledi.Başbakan
Tomiichi Murayama. nükleer
denemelerin yasaklanması çağrısında
bulundu.
' Yeşil, nükleerseverin kâbusu'
İstanbul Haber Servisi- Nükleer Kar-
şıtı Platform. Hiroşima ve Nagasaki'ye
atılan atom bombalannın 50. yılı dolayı-
sıyla etkinliklerini dün. Beyoğlu Mis So-
kak'ta sürdürdü Mis Sokak'ta palyaçolar
gösterilerini sürdürürken. Leman Dergisi
çizerleri de. çizgileri ile etkinliğe katıla-
rak. nükleer gücün dünya üzerinde \ arat-
tığı tehlikeleri halka anlattılar. Nükleer
Karşıtı Platform üyelerınin dağıttıkları
bıldirıde. nükleerseverler şöyle tanıtıldı:
Hobileri: ^erli halkların topraklannda
nükleer bomba patlatmak, mahkûmlara
ve özüıiülere kahvaltıda plutony um yedir-
mek, yeşil gemileri havava uçurmak...
Tatil Tercıhleri. Nevada. Hiroşima. Na-
gasaki, Moruroa, Cezayır. Lop Nor. Ka-
zakistan, Tar Çölü. Polınezya Adaları.
Fangataufa ve Çernobıl'den olabildiğince
uzaktaki tatıl yöreleri.
Sevdikleri Mönü: Karadeniz usulü
stronsiyumlu hamsi çnrbası. sezyumlu
et ve süt ürünlerinden yapılmış frakya
usulü yaz türlüsü. Plutonyumlu çay ve
fındıkİı kek...
Fobileri ve Kâbuslan: Banş. demokra-
sı. güneş, rüzgâr. su, tezek. yeşilin herto-
nu. nükleere karşı ıleri geri yürüyenler.
şarkı söyleyenler. şiir okuyanlar, "Ya-
şamakistiyorum" diyenler...
Prof. HAVTÎETTİN
KILIÇ
Bugün dünya üzerinde
600'ün üzerinde nükleer
santral çalışıyor. Bunlardan
yalnız 430'u Uluslararası
Atom Enerjisi Ajansı'nın
(IAEA) kontrolünde. Gen
kalanı zenginleştirme. araş-
tırma ve yenıden işleme te-
sislerinde bulunduğundan
ve askeri amaçlar için kulla-
nıldığından sayılan bılinmi-
yor. Gerçekte. tümünün kul-
lanılmış yakıt çubuklann-
dan atom bombası hammad-
desı elde edilebıldiğinden
"askeri" v e "sivil amaçh" dı -
ye aynm yapılamıyor.
Nükleer santrallar. kulla-
nım açısından "elektrik".
"araştırma" ve "aynştırma
ve zenginleştirme reaktöıie-
ri" diye üç sınıfa aynlıyor.
Nükleer yakıt üreten vezen-
gınleştiren dönüştürücüler
(konvertör) ise uranyum
cevherinin reaktörlerde ya-
kıt olarak kullanılabilmesi
için. doğada az bulunan
Uranyum-235'in oranını en
az yüzde 3'e çıkarmak için
tasarlanıyor. Bunun dışında.
az sayıda "hızlı-üretken re-
aktör" (Fast-Breeder Reac-
tor) diye adlandınlan ve ya-
kıt olarak yüksek düzeyde
saflaştırılmış plutonyum ve
uranyum karışımı kullanan
reaktörler bulunuyor. Butip
santrallar. hem elektrik hem
de kullandığı plutonyuma ek
olarak yenı plutonyum üret-
mek için tasarlanıyor.
Nükleer santrallar. tekno-
lojik açıdan iki farklı şekil-
de tasarlanıyor. Yavaşlatıcı
ve yakıtın bırleştirilebılme
özelliğine sahip santrallara
"heterojentip"adı verilirken
yavaşlatıcı \e yakıtın kanş-
tmlabılme özelliğine sahip
santrallara "homojen tip"
deniyor. Her iki tip santral
da "termal reaktör" diye ad-
landınlıyor: çünkü fısyon
tepkımesı sonucu üretilen
hızlı nötronlan yavaşlatmak
için "ya>aş,latıcı" (modera-
tör) bulunuyor. Bu tip reak-
törlerde yavaşlatıcı olarak su
ya da grafit kullanılıyor.
Bir de yavaşlatıcı olma-
dan hızlı nötronlan kuilanan
reaktörler yapılıyor. "Hızlı
reaktör" diye tanımlanan bu
reaktörlerin çalışması için
dığer hafif su termal reak-
törlerine oranla 10 ile 100
kat daha fazla oranda zen-
ginleştınlmiş yakıt gereki-
yor. Hızlı reaktörler, büyük
hacimlı yavaşlatıcı alana ge-
reksinim duymadığından
çok küçük yer kaplıyor. Bu
tip reaktörler genelde aske-
ri amaçlar ve nükleer deni-
zaltılar için üretiliyor.
Elektrik üreten nükleer
santrallann çoğu. "hafif su
rektörleri"" (Light Water Re-
actor, LVVR) olarak tasarlan-
dı. Hafif su reaktörleri ise
teknolojik olarak iki değişik
şekilde yapılabiliyor. Bun-
lar. "kaynar su" (Boiling
Water Reactor. BWR) ve
"basınçlı su"(Pressurized
Water Reactor. PVVR) diye
sınıflandınlıvor. Bu reaktör-
ler yakıt olarak zenginleşti-
nlmiş uranyum kullanabile-
cek şekilde tasarlanıyor.
VAŞAROZTURK
SİLİFKE - Akkuyu
Şenlığı'nde bir araya
gelen yeşıller ve
çevreciler. "Akkuyu
Sürekli Eylem
Kurulu"nu
oluşturdular. Ankara'da
nükleer enerji konulu
uluslararası konferans
başladı. Içel. Sılifke.
Gülnar, Büyükeceli
yöre yöneticileri.
çevreci kuruluş
temsilcıleri. yöre
milletvekilleri ve
uzmanlann yer aldığı
Akkuyu Sürekli Eylem
Kurulu'nun (ASEK).
nükleer santral yapımı
ile ilgıli gelişmeleri
günü gününe izleyerek
anında gereken
girişımlerde bulunacağı
belirtildi. GSM
Gençlik Aktivıteleri
Servisi ve Youth and
Environment Europe
adlı uluslararası
federasyon tarafından
Ankara'da 20 ülkeden
47 çevrecinin katıldığı
nükleer enerji konulu
bir konferans
düzenlendi.