Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
19 TEMMUZ 1995 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMt
HarçtoPteMği
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Bütçeye gelir
kaydedılen ticaret sicili
harçlannın yansı, işlemi
yapan odaya verilecek.
Harçlar Kanunu Genel
Tebliği'ne göre ticaret sicili
harçlan. mükelleflerce
harca konu işlem
yapılmadan önce, işlemin
yapıldığı yerdeki sûreksiz
yükümlülüklerle ilgili iş ve
işlemleri yürûten vergi
dairesine makbuz karşıhğı
ödenecek. Harçlann
kanuna uygun surette
ödenmesinin sağlanması
bakımrndan harca konu
işlemi yapan idareler,
mükellefın vergi dairesine,
ödenecek harcın mahiyet
ve miktarlannı gösteren bir
yaa gönderecekler.
Motorhı taşıt
vergisi
• ANKARA (AA)-
Motorlu taşıtlar vergisi
ikınci taksidinin, bu ayın
sonuna kadar ödenmesi
gerektiği bildirildi. Maliye
Bakanlığı'ndan yaptlan
açıklamaya göre, ocak ve
temmuz aylannda iki eşit
taksitte ödenmekte olan
motorlu taşıtlar vergisinin
ikinci taksidinin, Ziraat
Bankası şubelerinden taşıt
pulu alınmak suretiyle
ödenmesi gerektiği
kaydedildi.
Taşkömüpüne
dolar zammı
• ZONGULDAK (AA) -
Tûrkiye Taşkömürü
Kurumu (TTK), sanayi
kuruluşlanna sattığı
taşkömürü fîyatma, dolar
bazında zam yaptı. TTK,
sanayi kuruluşlanna sattığı
Armutçuk kömürünün
tonunu 40 dolardan 46
dolara, Amasra kömürünün
fiyatım ise 36 dolardan 42
dolara çıkardı.
Tofaş'ın yıllık
tatili ağustosta
• ANKARA (ANKA)-
Tofaş, fabrikanın periyodik
bakımının yapılabilmesi
için bu ay sonunda
işçilerini toplu tatile
çıkaracak. 21 ağustosta
sona erecek toplu tatil
döneminde çahşacaklann
dışında kalan personelden
yıllık izin hakkı olanlar
ücretli, yılhk izin hakkı
olmayan ya da iznini daha
önce kullanmış olanlar da
yan ücretli olarak tatil
yapacak.
Fmdığın geleceği
tarüfilacak
• SAMSUN (Cumhuriyet)
- Fındık Tanm Satış
Kooperatifleri Bırliği
FİSKOBİRLÎK, 1995
ürünü fındığın devlet
tarafindan destekleme
kapsamına alınması için
atağakalktı. Fındığın
geleceği konusunda, bölge
toplantılan yapacak olan
Fiskobirlik, bu toplantılann
ilkini 22 Temmuz 1995'te
Düzce'de gerçekleştirecek.
Tekel: lfergi
borcumuz yok
• İSTANBUL (AA) -
Tekel Genel Müdürü
Mehmet Akbay, Tekel' in
vergi borcu bulunmadığını,
devletin kendilerine
sübvansiyonlardan dolayı
borçlu olduğunu söyledi.
Defterdarhklar tarafindan
Türkiye genelinde dün
açıklanan vergi borçlulan
listelerinde, en üst
sıralarda, geçen yıl en fazla
kurumlar vergisi ödeyen
TEKEL'in yer alması
şaşkınlık yarattı. Halen
devletten 80 trilyon lira
alacaklan olduğunu
belirten Akbay, şunlan
söyledi: "Borcumuzun
alacagımızdan mahsup
edilmesi gerekiyor. Ancak
bütçe teknikleri nedeniyle,
kâğıt üzerinde Tekel sürekJi
borçlu görülüyor'.'
ŞİRKETLERDEN
• RIB LOC Plastik Boru
Sistemi 1995'in en iyi yapı
ürünü seçiidi.
• HYUNDAI Ortadoğu
servisler toplantısı
Türkiye'de yapıldı.
• MOTOROLAnın 1994
yılının ilk altı ayında 665
milyon dolar olan kân ,
1995 yılının aynı
döneminde 853 milyon
dolara ulaştı.
• KLM 94'te son 75 yılın
en yüksek kânna ulaştı.
I AKBANK'ın yeni yayını
Akgüvercin'in ilk sayısı
çıktı.
• FORD-OTOSAN
tarafindan başlatılan ve mart
ayı sonunda ilk mezunlannı
veren Ford satış eğitim
programında ikinci dönem
mezunlan da diplomalanna
kavuştu.
Tüccar ürünü kapattı, un fiyatı iki katma çıktı, ekmekte zam hazırlığı başladı, bürokrasi yine yavaş
Buğday ithali vurgundan sonra
Aşın yağışlar yüzde 20-30 üriin kaybına neden
olduğu için ithâlaü zorunlu haJe geldi.
BULENT KIZANLIK
Hükümet, şeker ve etten sonra gıdada
bir vurguna daha seyirci kalıyor. Buğ-
dayda yaşanan sıkıntıya karşın. önlem
alınmakta geç kahnması, spekülatörlenn
halkın ekmeğı ıle oyrıamalanna olanak
sağhyor. Tüccar tarafindan kapatılan
buğday depolarda bekletilirken, un fiyat-
lan 3 haftada neredeyse ikiye katlandı.
Buğday ıthalatı ile ilgili hazırlıklann ay
sonuna kadar tamamlanacağını belirten
yetkıliler, "Ekmekte rekabet yüzünden
un fiyatlanndaki artış ekmeğe yansı-
maz" türünden rahat açıklamalar yapı-
yorlar. Fmncılar ise zam için kazan kal-
dırmaya başladılar bile.
Geçen yılki kurakhğın ardından, buğ-
day bu yıl da aşın yağışlardan darbe ye-
di. Aynca özellıkle Iç Anadolu'da hasta-
lık ve zararlılarla mücadelede başanlı
olunamaması, bu bölgede yüzde 20-30
dolayında üriin kaybına ve buğday üreti-
minin düşük kalmasına yol açtı. Tanm
Bakanlığı'ndan yapılan açıklamalann
aksıne, buğdayda bu yıl da geçen yılki
17,5 milyon tonluk üretimin üzerine çı-
kılması beklenmiyor. Geçen yıllarda, an-
cak 21 milyon ton civannda seyreden yıl-
lık üretim, Türkıye'nin tüketimmi karşı-
lamakta yeterli oluyordu.
3,5-4 milyon ton civannda olduğu tah-
min edılen buğday açığını firsat bilen tüc-
car, kısa sürede organize olarak stokçu-
luğa başladı. Taban fıyatın, bu yıl makar-
nalık unda yüzde 134, ekmeklık unda da
yüzde 100'ün üzerinde arttınlmasına
karşın, talebin yoğun olduğu Trakya'da
• Hasadın beklenenin altında
kalmasını firsat bilen tüccar, 7
bin 500 liralık taban fiyatı 8-9
bin liraya çıkanp ürünü depoya
kaldırdı. ıthalat karan alındı,
ancak hazırhklann ay sonuna
kadar süreceği belirtiliyor.
üretıci malını TMO'ya satmaya yanaş-
madı. Creticilerin bir bölümü ürününü
kendi depolannda saklarken, bir bölümü
de kiloda 1 -2 bin lıra daha fazla fıyat tek-
lif eden tüccann stoklannı besledi. Al-
manya'da çalışan ışçılerden, mahalle
bakkalına kadar elinde para olan herke-
sın buğdaya yatınm yaptığı belirtiliyor.
Fiyatiar farmanıyor
Yaşanan kıthk ve TMO'dan buğday
bulamayan un fabnkalannın yoğun tale-
bi yüzünden 7 bin 500 bin lira taban fi-
yatla açılan buğday, 10-11 bin liraya ka-
dar çıktı. Hatta Anadolu Ajansı'nın ha-
benne göre Şanlıurfa Ticaret Borsası 'nda
geçen haftaya 10 bin 700 liralık fîyatla
başlayan buğday, dün kilosu 14 bin 300
liradan alıcı buldu. Buğdaydakı zam, un
fiyatlanna dayansıdı. Oç hafta önce 500
bin lira olan bir çuval un 750-800 bin li-
raya çıktı.
Ekmesan Genel Müdürü Hüseyin Ça-
lık, pıyasadaki genel beklentiyı dıle ge-
tirerek, "Unun çuvalı ayın sonuna ka-
dar 1 milyon lirayı bulur" dedı. Çalık
da, bürokratlar gibi un fiyatlanndaki ar-
tışın ekmeğe aynı oranda yansımayaca-
ğı, çünkü ekmek fıyatının rekabet ve si-
yasetle orantılı belirlendıği görüşünde.
Ancak buğday ve un fiyatlanndaki ar-
tış, başta ekmek olmak üzere, unlu temel
gıda maddelerinin tümünde tüketiciyi de
tehdit etmeye başladı.
lstanbul Ekmek Sanayii Işverenler
Sendikası'ndan yapılan açıklarnada buğ-
day değirmenlerinin ekmeklık unun 50
kiloluk çuvalının fiyatım 550 bin liradan
850 bin liraya yükselttiği ileri sürülerek,
bunun vurgun olduğu iddia edildi.
Açıklamada. "Bu vurgunun önlen-
mesi için hükümetimizin çok acele ola-
rak buğday getirmesi ve belli bir fiyat-
la TMO'niın ekmeklik buğday satma-
sı gerekir. Bu yapılmadığı takdirde ek-
mek fiyatlarının aşın bir şekilde art-
masını önlemek mümkün olmayacak-
tır" denıldı. Nıtekım, ekmeğe zam da
gecikmedi. Bursalı finncılar. gramajını
düşürdüklen ekmeğın fıyatını 5 bin lira-
dan 7 bin 500 liraya yükselterek zam star-
tı verdi.
Hükümetin buğday ithalatıyla ilgili ka-
rannı açıklamasının bıle, stokçuluğa ve
zamlara son vereceği, depolanan buğda-
yın açığa çıkacağı belirtiliyor. lthalatla il-
gili karann ise çoktan verildiği öğrenil-
di. Ancak Tanm Bakanlığı ve Hazine'de
prosedür tamamlanmadan bu konuda bir
açıklama yapılamıyor. Yavaş işleyen bü-
rokrasi yüzünden ithalat geciktıkçe vur-
gunculara gün doğuyor. Gelecek aylar-
daki ithalatla bugünkü sıkıntı aşılsabıle,
buğday ve un fiyatlanndaki spekülatıf
artışlann neden olacağı zamlardan dö-
nüş olmayacağını herkes biliyor.
Plansız yapılan üretim, bir yıl önce iyi para eden ürünü bir yıl sonra sokağa döküyor
Türkiye tarmıla kumar oynuyor
OZGURULUSOY
Tanmdaplansızlık çıftçiyi
kumara itıyor. Ürün ekımin-
de pek çok çiftçinin başvur-
duğu tek ölçüt, bir öncekı yıl
en çok kâr getı-
ren üriinler. Ta-
ban fiyatlannın
neredeyse ha-
sada yakın
açıklanması,
çıftçiyi kumara
iten ikinci ne-
den. Sonuçta,
bu yıl olduğu
gibi 500 TLden
alıcı bulama-
yan domatesler
sokaklara dö-
külüyor, üretici
halinden şıkâ-
yet ederken piyasaya arzı az
olan kimi üriinler de tüketıcı-
nin elini yakıyor.
Türkiye Ziraatçiler Derne-
ğı Başkanı tbrahim Yetkin,
bugün serbest pıyasa ekono-
• Pazar bilgileriyle
desteklenen bir
üretim planının
gerçekleştirilememesi
Türkiye 'ye bolluğun
arkasından kıtlığı
getiriyor.
• Tanmsal
üretimdeki eksiklik
ise vurguncular ve
ithalatçılann
ekmeğine yağ
sürüyor.
misınin savunulduğu Avrupa
Birliği ve ABD gibi ülkeler-
de bile tanmda planlamaya
gidildiğine dıkkat çekerek,
"Türkiye'de hâJâ ultısal bir
tarun politikası söz konusu
değiL Devletin
üretimden tü-
ketime kadar
ya raüdahaleci
ya denetieyki
olarak bir rol
üstlenmesi ge-
rekir" dıyor.
Planlama,
devletin çiftçi-
lere yalnızca
şu veya bu
ürünü ekmele-
ri doğrultusun-
da öneriler ge-
tirmeşiyle
mümkün olmuyor. Ürün ihti-
yacına göre tohumun sağlan-
masından gübre ihtiyacının
saptanmasına, ihtiyaca göre
belirlenmiş taban fiyatlannın
ekim öncesınde açıklanma-
ÜRÜNLERİN
SEYRİ
• Bu yıl fireticiyi zarara
uğratacağı tahmin edilen
üriinler: Soğan, kavun,
karpuz, pamuk, domates,
çeltik. patates
(Geçen yıl prim
yapmışlardı)
• Bu yıl diğerlerine
kıyasla daha kârlı
olacağı tahmin edilen
üriinler: Mısır, ayçiçeği,
buğday, mercimek
(Geçen yıl daha az kâr
getirmişlerdi)
sına kadar pek çok aşamada
devletin üretim sürecine ka-
nşması gerekiyor.
Yetkin'e göre planlama
bütün bölgelerde ışletme öl-
çeklennin saptanması ve kaç
dönüm toprakta ekim yapıl-
dığının belırlenmesinden
başlıyor. Söz gelimi sebze ve
meyve üretiminin yaygın ol-
duğu Ege Bölgesı'nde kaç
ailenin tanmla uğraştığının,
toprak büyüklüklerinin sap-
tanması gerekiyor. Bundan
sonra, ne kadar gırdiye ıhti-
yaç var, ne kadar gübre la-
zım, toplam maliyet nedir gj-
bi hesaplara sıra geliyor. Ta-
bii, taban fiyatlannın mutla-
ka ekim zamamndan önce
açıklanması gerek.
Uzmanlar. üretimden tü-
ketime kadar uzanan bu sü-
recin denetlenmesı ve Türki-
ye'nin ihtiyaçlan doğrultu-
sunda gerekli müdahalelerin
yapılabilmesi için Tanm Ba-
kanlığı. DPT, Dış Ticaret
Müsteşarlığı ve üretici birlık-
lerinın, ekim zamamndan
önce mutlaka bir araya gel-
mesi gerektiğini belirtiyor.
Bağ-Kur primini
ödemeyene hapisANKARA (AA) - Bağ-
Kur'a prim borcunu öde-
meyen 34 bin 463 sigorta-
lı, hapis cezasına çarptınl-
dı. Bağ-Kur Genel Müdürü
Rıd\an Selçuk, kurumun
prim alacaklanrun 33 tril-
yon lirayı bulduğunu, bu-
nun 12 trilyon lirasının tah-
silinin mümkün olmadığını
bildirerek sigortalılann
prim borçlannı ödemede
duyarlı davTanmalannı is-
tedi.
Rıdvan Selçuk, kurumun
prim alacaklannm tahsili
için 944 bin 659 dosyanın
idari takibatının yapıîdığı-
nı, bunun sonucunda 654
milyar lira tahsil edildiğini
anlattı. Selçuk, bu idari ta-
kibattan sonuç alınamama-
sı üzerine, 5 trilyon 129
milyar liralık alacağı oluş-
turân 467 bin 374 dosyanın
icraya intikal ettirildiğini
kaydetti.
lcraya intikal ettirilen
467 bin 374 dosyadan 118
bin 810'unun sonuçlanarak
1 trilyon 153 milyar liralık
alacağm tahsil edildiğini
ifade eden Selçuk, Bağ-Kur
sigortalılannı, kuruma kar-
şı yükümlülükleri konusun-
da uyardı. Bağ-kur Genel
Müdürü şöyle konuştu:
"Yaprjgunızrüm uyanla-
ra karşın. sigortalılar prim
borçlannı ödememekte ıs-
rar ediyorlar. Yapıian idari
ve icrai takibat sonucunda,
prim borcunu ödemeyen 34
bin 463 kişu çeşitfi mahke-
mcler tarafindan hapis ce-
zalanna çarpünldı. Hapis
cezasına çarponlan sigorta-
hlar ya borcuna itiraz ede-
cek ya ödeyecek ya da mal
beyanında bulunacak. Yü-
kûmlü bunlan jerine getir-
mezse. mahkemelerûı ver-
diği hapis cezasMU çekecek.
StgDrtahlanmız prim borc-
lannı ödemededaha duyar-
lı oJsunlar."7
Rıdvan Selçuk, Bağ-Kur
sigortalılannı, cezai bir du-
rum ile karşılaşmamalan
için kuruma karşı yüküm-
lülükleri konusunda uyar-
mak üzere. "otomatik mek-
tup servia''ne geçecekleri-
ni söyledi.
5 işletmenin satışı, koalisyonun
CHP kanadının karannı bekliyor SEK'te top
CHPde, Petlas'a taKp yokANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- Süt Endüstrisi Ku-
rumu'nun (EBK) 75 milyar
liranın üzerinde satılan 5 iş-
letmesi ile isim hakkının sa-
tışma ilişkin onay, CHP gru-
bundaalınacak karan bekli-
yor. Özelleştirme Yüksek
Kurulu'nun (ÖYK) tek
CHP'li üyesi Sanayi ve Tica-
ret Bakanı Hasan Akyol sa-
tışlan partisinin grup toplan-
tısında alınacak karar doğ-
rultusunda
onaylayaca-
ğını. karann
partiye ait
olacağını bil-
dirdi.
SEK'in ay başında ihalesi
yapılan 30 işletmesinden 75
milyar liranın altında satılan
25'inin karan, ÖYK'nin ver-
diği yetki çerçevesinde
Özelleştirme Idaresi Baş-
kanlığı'nca onaylanarak
Resmi Gazete'de yayımlan-
dı.
SEK'in, 75 milyar liranın
üzerinde satılan Balıkesir,
Akyol: Karar grubumuzun.
Burdur, îstanbul, tzmir, An-
kara-Lalahan işletmeleri ile
isim hakkının satışı için
ÖYK'nin onayı gerekiyor.
ÖYK'nin tek CHP'li üye-
si Sanayi ve Ticaret Bakanı
Akyol, Cnmhurivefe, yaptı-
ğı açıklamada"SEK'insatış-
lannın onaylanması karan
benim değil; gnıbumun ka-
ran olacak. Gruptan aiına-
cakkarar doğrultusunda on-
ay vereceğinı''dedi.
• Özelleştirme
Yüksek Kurulu üyesi
Sanayi Bakanı
Hasan Akyol,
"SEK'le ilgili karar
CHP grubunun
olacak" dedi.
• Petlas'a müşteri
çıkmazken,
Adıyaman
Çimento'ya 6 şirket
talip oldu.
CHP Genel Başkanı ve
Başbakan Yardımcısı Hik-
met Çetin. "Guneydoğu
Onanm Projesi'' kapsamın-
da, hayyancılığın desteklen-
mesi için Et ve Balık Kuru-
mu' nun bölgedeki kombina-
lannın satışmdan vazgeçile-
bileceğini belirtirken, geliş-
meler farklı oluyor.
Çetin, kombinalann satışı
konusunda bölgedeki valile-
rin görüşüne başvurulacağı-
nı belirtirken kurumun Ağn,
Bayburt, Elazığ, Kars, Şan-
lıurfa, Tatvan, Van ve Yük-
sekova kombinalannın satış
ihalelerinin 26-27 temmuz
günlerinde yapılması karar-
laştınldı.
Petlas'a teklif yok
Özelleştirme Idaresi Baş-
kanlığı (OlB) tarafindan da-
ha önce ihalesi yapılan an-
cak, kurumu alan Muhtar
Pencependur'un, vadeye
bağlanan 60 milyon dolar
için teminat mektubu getire-
memesi üzerine satışı iptal
edilen Petlas için açılan yeni
ihaleye teklif veren olmadı.
Sanayi ve Ticaret Bakan-
lığı'ndan özelleştirilmek
üzere ÖÎB'ye geçen ay dev-
redilen Çimento Sanayi'nin
ihaleye çıkanlan ilk fabrika-
sı Adıyaman Çimento için
ise aralannda Uzanlara ait
Rumeli Çimento A.Ş. ile
ÖmerSabancı Holding'inde
bulunduğu 6 fırma teklif
verdi.
Cep telefonlannda rekabet cebe yaradı
• SlM kart firmalanndan Telsim, rakibi Türkcell'e üstünlük sağlamak için satıcı kuruluşlara telefon başına 10 milyon lira sübvansiyon
uyguluyor. Satıcılann bir bölümü bunun bir kısmını fıyat indirimine yansıtırken, bir bölümü de fiyatlan 10 milyon lira aşağıya çekiyor.
Ekonomi Servisi- Cep telefonun-
da layasıya rekabet, ucuzluk getir-
di. Ancak, rekabet cep telefonu cı-
haz satışlannda değil, SlM kartlar-
da gerçekleştı. Cep telefonlannın
kendi SlM kartlan ile satılması için
amansız bir yanşa giren iki fırma-
dan Telsim, daha geniş bir şebeke
ağına sahip olan Türkcell'e üstün-
lük sağlamak için. satıcı firmalara
telefon başma 10 milyon lira teşvik
venyor. Satıcılar da bu teşviki fark-
lı oranlarda fiyatlanna yansıtıyor.
Ötneğin en pahalı cep telefonu
olan Ericcson 337'yi Türkcell abo-
nesi olarak 62 milyona ahrken, Tel-
sim aracılığıyla 52 milyona almak
mümkün. Ancak, cep telefonu sa-
tıcılannın çoğu, 10 milyon lirayı fı-
yata yansıtmayıp. 5-6 milyon lira-
lık indirimle yetiniyorlar. PTT hat
ücretlerinin tamamı ya da peşinatı-
nın ödenmesi gibi aynntılar da fi-
yatlarda karmaşa yaratıyor.
Pazara Türkcell 'den iki ay sonra
giren Telsim, kendi kartının kulla-
SlM kart nedir?
SIM kart Türkçe'ye "Abone Kimlik Modülü" dıye çevirebileceğimiz
Ingilizce "Subscnber Identity Module" sözcüklerinın ilk harfleri
kullanılarak yapılan bir kısaltmadır. GSM sisteminde mobil cep ve
araç telefonlannın çalışması, içlerine takılan bu kartlarla sağlanır.
SIM kartın telefon içine yerleştirilmesiyle telefon bir kimlik kazanır.
Karilarda bulunan mikrochip'lere abone ile ilgili tüm bılgiler ve
abonenin uluslararası numarası kaydedihr. Programlanmış kimlik
kodu , kartın usulsüz kullanımını engeller.
nımiBa yönelik uyguladığı sübvan-
siyonla rakibiyle arasındaki abone
farkıru kapatmaya çalışıyor. Türk-
cell ise sübvansiyona ayıracağı pa-
yı, yatınma yönlendirerek kaplama
alanını genişletme yoluna gidiyor.
Her iki şebekenin PTT'yle yaptığı
anlaşma uyannca gelir üzerindeki
toplam payı yüzde 32,9. Şirketlerin
bu orandaki paylannı arttırmak için
rekabete girdiİderi gözleniyor.
Telefon aboneleri ise cihazı han-
gi SlM kartla aldılarsa, aynı kart-
la kullanmak zorundalar. SIM kart-
lan değıştirmek için PTT'ye başvu-
ruda bulunulması ve şu anda 13
milyon 800 bin lira olan PTT hat
ücretinin yan tutannı ödenmesi ge-
rekiyor. SÎM kartını kaybeden ya
da kullanılmaz hale getirenler de
aynı SfM kartın yenisini. yine
PTT'ye başvurarak 2 milyon lira-
lık bedelle edinebiliyorlar.
Teknolojinin gelişmesi sonucun-
da dünyadaki rekabet ortamının
Türkiye'ye de yansıdığını söyleyen
Telsim Genel Müdür Yardımcısı
Oğuz Özcü, Telsim'in fiyat destek
politikasının haksız bir rekabet or-
tamı yaratmadığını savunarak, Av-
rupa'da bu sübvansiyonun yüzde
8O'l_ere vardığım hatırlattı.
Özcü " Tüketkrye yansrtûğımız
destekle abone sayımız arüyor. Biz
bir yandan rakibimizle aramızdaki
abone farkmı kapaürken, bir yan-
dan da aşın kârlarla telefon saüşını
önhıyoruz. \apdğımız sübvansö'on-
lar hiçbir şekilde teknikyaünmımı-
a engeUenûyor" dedi.
Türkceil Halkla Ilişkiler Müdü-
rü Neslihan Ayık ise bu konudaki
görüşlerini şöyle ifade etti:
"Türkcefl y^aünma verdigiönem-
le daha geniş bir alanda daha güve-
nilir hizmet veriyor. Sübvansiyon
yoluyla insanlançekmeye çahşmak
doğru değil. Türkcell planladığı
doğrultuda ilerüyor. Sübvansiyon
sistcmiyk- pazarda ucuza rağbet e-
den başka bir kitle oluşuyor. Ancak
bu kitk'nin bizim potansiyel abone
sayumza bir etkisi yok. Hem yadnm
hem de 15 mihonluk bir sütnansi-
yon bütün denğeleri ahüst eder, böy-
İe bir şey mümkün dcgikür."
İ
BENCE
İZZETTİN ÖNDER
Bir Panelin
Düşündürdükleri
Ekonomi alanında son yıllarda tartışılan, finansal li-
beralizasyon, uluslararası parasal akımlar ve kriz ko-
nulan gündeme geldiğinde, aynı anda sahneye La-
tin Amerika ülkeleri ve Türkiye gibi ülkeler çıkmakta-
dır. Senaryo gayet açık ve net. Milyarlarca dolar tu-
tanndaki serseri sermaye, kendisine yüksek getiri
sağlayacak bir yer ararken, kapitalist dünyanın finan-
sal yörüngesinde seyreden, gelişmekte olan bir ül-
keye geldiğinde, bu gelişten hem ev sahibi ülke hem
de sermaye mutlu olmakta. Zira döviz rezervi art-
makta, fiyatiar denetlenebilmekte, ülkede yapay bir
bolluk yaşanmaktadır. Bu arada dövizin net getirisi
de inanılmayacak oranlara yükselmektedir. Ne var ki
cari işlemler açığının artması ve devalüasyon olasılı-
ğının ufukta görünmesi ile bu tatlı rüya bitmektedir.
Sıcak para alan ekonomi, çok tatsız bir açmazla kar-
şı karşıya gelmektedir. Devalüasyon yapmadığı du-
rumda ithalat patlayıp ihracat çökecek ve cari açık
tutulamaz boyutlara çıkacak. Devalüasyon yapsa,
sıcak para ertesi gün kaçacak ve ülkede büyük bir
mali buhran yaşanacak. Kur-fiyat makasından ka-
zanç sağlamaya yönelik finans-kapital, devalüasyon
karan alan ülkeleri tehdit dahi edebilmektedir.
Döviz girişi ile baskı altında tutulan döviz fiyatı, fa-
iz politikası ile yukan çekilmeye çalışılmaktadır. Böy-
lece, yüksek faiz ve Merkez Bankası'nda oluşan ya-
pay döviz stoku ortaya çıkmaktadır. Faiz bastınlma-
ya çalışılırsa döviz fiyatı yükselmeye başlayabilir. O
da dövizin net getirisini sıkıştırarak yaygaraya neden
olur.
Geçen günlerde Iktisat Fakültesi Mezunlar Cemi-
yeti ve Iktisat gazetesinin organize ettiği fevkalade üst
düzeyli ve doyurucu bir panelde konuşan dört otori-
te (Prof. Dr. Melıh Celasun, Prof. Dr. Salih Neftçi,
Dr. Kemal Derviş ve Dr. Rüşdü Saracoğlu) bu ko-
nulan enine boyuna tartıştılar. Ani devalüasyonların
ekonomileri derin krizlere sürükleyebileceğini belirten
konuşmacılar, kısa vadeli sıcak para girişlerinin faz-
la özendirilmemesi ve politikaların sürdürülebilir ol-
ması gereğini de vurguladılar.
Bu doyurucu panelin hafızalarda bıraktığı bazı so-
rulara değinmek yerinde olur kanısındayım. Bu soru-
ları şöyle sıralayabiliriz:
- Finansal liberalizasyon ve uluslararası sermaye
hareketleri, acaba ne tür ekonomileri, nasıl etkife-
mektedir?
- Uluslararası sıcak para hareketleri, alan ve veren
ekonomilere karşılıklı yarar sağlayan bir ekonomik
işlem mi yoksa tek tarafı aşın derecede kârlı kılan bir
operasyon mu? Bu soruya verilecek farklı cevaba
göre, acaba sınırsız finansal liberalizasyon, uluslara-
rası sermayenin içerideki destekçileri ile gerçekleş-
tirdiği bir dayatma mıdır?
- Bir defa başlatılan bu sürecin ani bir krize dönüş-
memesi için, bastınlmış kur ve yüksek faiz politika-
sının uygulanması kaçınılmaz olduğuna göre, bupo-
litikanın iç ekonomide sosyal politikalara yansıması
nasıl olmaktadır?
- Bir ekonomide faiz haddi, uzun dönemde serma-
yenin getirisi tarafindan belirlenir ve ona eşit olıtr.
Eğer kalkınmakta olan ekonomiterde yatınmlann ve-
rimliliği, söz konusu yüksek faizlerin altında kafıyor ise
bundan yatınmlann uzun dönemli trendi nasıl etkilen-
mektedir ve bu faizi kim ödemektedir?
Bu sorular daha da uzatılıp çeşitlendirilebilir. Be-
nim buradaki amacım, söz konusu güzel paneli, fi-
nans çevrelerinin isteksel algılamasına kurban etme-
den, panelin satıraralarında gizlenmiş öneri ve görüş-
leri ön plana çıkarmaktır. Zira bilimin görevi "nasıl" ka-
dar, "niçin'i de araştırmaktır. Günümüzde inanılmaz
boyutlara ulaşmış olan finansal operasyonlan; arka
planlan, taraflan ve olası gelişme ve etkilerı ile ince-
lemenin, sadece akademik değil, fakat sosyal ve in-
sani bir görev olduğunu düşünüyorum.
Fransa ile gümrük
anlaşması imzalandı
MİŞEL PERLMAN
PARİS - Fransa ile Türki-
ye arasında teknik ışbirliği-
ni hedefleyen iki ülke ara-
sındaki gümrük protokolü
Paris'te imzalandı. Türkiye
adına gümrük işlerinden so-
rumlu Devlet Bakanlığı
Müsteşar Yardımcısı Edip
Aktaş belgeye imzasını
atarken, Fransız Gümrükle-
ri Müdürü Jean-Luc Vlalla
da kendi ülkesi adına bel-
geye imzasım koydu.
Imzalanan protokol, tüm
gümrük işlemlerinin oto-
matizasyonunu sağlayacak
işlemlerle lstanbul yöresin-
deki gümrük noktalanna
ileri teknolojili pilot SlT'le-
rin, Fransız gümriiğünün
desteğiyle yerleştirilmesini
öngörüyor. Bunun yanı sıra
Türkiye'ninprensipte 1996
başında AB Gümrük Birli-
ği'ne girişi dikkate alınarak.
Fransa'nın Türk gümrük
idaresinin modernizasyo-
nunu desteldediği belirtili-
yor.
Protokolün imzalanması
sırasmda gerek Edip Aktaş
gerekse Jean-Luc Vialla,
vanlan sonucun önemine
dikkat çekti.
Edip Aktaş, Fransa'nın
gümrük birliği karşısındaki
'olumlu tavnndan çok
memnun olduklannı' ifade
etti ve Cumhurbaşkanı Jac-
ques Chirac ıle Başbakan
Alain Juppe'nin bu konuda-
ki tutumunun "Türkiye'de
olumlu tepki yaratbğuu"
söyledi. Aynca başkanlığı-
nı yaptığı Türk heyetinin
'ziyaretinin son derece
önemli bir zamana rastgel-
diğine' işaret etti.
Öte yandan Fransız güm-
rükleri müdürü Jean-Luc
Vialla, Fransa'nın lstanbul
başkonsolosluğuna atanmış
bir gümrük ataşesinin 'iyi
sonuçlar verdiğini' de kay-
detti.
Eğitimde çatişma
Fransız yetkili, aynca
eğitim konusunda daha bü-
yük çapta çalışmalar yapıla-
bileceği görüşüne yer verdi.
Bilgi işlemin bir idarenin
modernizasyonunun kalbi-
ni oluşturduğunu belirterek,
imzalanmış protokolü baş-
ka anlaşmalann izlemesi di-
leğinde bulundu. Fran-
sa'nın uyguladığı "Sofa"
sisteminin, Türkiye'deki ilk
aşama projesi. lstanbul Ata-
türk Havalimanı ile Halka-
lı-lstanbul'u öngörüyor.
Başlıca gümrük noktalan-
nın yaklaşık bir yıl içinde
işlerlik kazanabileceği be-
lirtiliyor.
Çoğu kişinin cebine yerleşen cep
telefonu fiyatlan istikrarsız.
Demir Sigorta'dan
Sabah'a 10 milyar avans
Ekonomi Servisi - Demir Sigorta, Sabah Gazetesi
tesislerinde sel felaketi sebebiyle oluşan hasann
tazmini için 10 milyar lira avans ödedi.
Demir Sigorta Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Sema j
Cıngıllıoğlu, yaptığı yazılı açıklamada, Sabah
Gazetesi'nde meydana gelen hasarla ilgili olarak Türk
ve yabancı sigorta eksperlerinin zarar tespit
çalışmalannın sürdürüldüğünü, ancak sigortalımn
mağduriyetinin önlenmesi için hemen avans ödemesi
yapıldığını bildirdi.
Açıklamada, en kısa zamanda ekspertiz çalışmalannm
tamamlanacağı ve bakiye tazminatın Sabah
Gazetesi'ne ödeneceği ifade edildi. •