Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYTA CUMHURİYET 10 MART 1995 CUMA
12 DIZIYAZI
Atatürkçü Tefeyyüz OkuluRecep Btıgariç, Tefeyyüz Okulu'nun
müdürü. w
Tefevyüz~ "ilerieme" anla-
mına geliyor. Makedonya'da bır Türk
okulunun açılabilmesı ıçin de gerçek-
ten ilerleme gerekmiş, yani sosyalist
devnm. Daha önceden, medreselerden
bu yana çok uzun yıllar boyunca, Türk-
çe egitim veren hiçbir kurum yokmuş
Csküp'te.
"1944 yüında, Makedonya Özerk
Cumhurheti ilan edilir edilmez açüdı
TefevyüzOkulaTdiyor Recep Buganç,
o yıllarda ne doğru düzgün bir öğret-
men kadromuz vardı, ne de eğitım ki-
taplanmız. Çok güçlük çektik bugüne
gelene dek. Şimdı durumumuz iyidir.
Sekiz yıllık eğitim venyoruz Türk di-
linde. Makedoncaçevredili olarakög-
retiliyor, ama temel eğitim dili çok şü-
kür Türkçe!" Çok şükür sözcüklerini
üzerine basarak söylüyor. Nedenini so-
nınca da şöyle karşılık veriyor:
"Okulumuz İ sküp'ün kurtuluşun-
dan tam bir buçuk ay sonra açüdığın-
da Türkçe>i unutmak üzereydik. Çoğu-
muz okuma yazma da bilmiyordu za-
ten, aramızda "avdın" dnebüeceğim
hiç kimse yoktu. Bu koşullarda Türkçe
eğitime kalkışmak gerçekten eesaret
işiydL Ama anadile bağlılığımız güçlük-
leri aşmamıza \ardımcı oldu. Engelle-
re çarpa çarpa bugünlere geldik işte."
Atatürk'e bağlılık
Kentin eski mahallelerinden birinde,
gerçekten güzel bir okuldu Tefeyyüz.
Recep'le öğretmenler odasını. kitaplı-
ğı, konferans salonunu, sınıflan dola-
şırken bir şey dikkatimi çekmişti: Ata-
türk'e bağlılık. Dört yıllık ilk ve dört
yıllık orta bölümleriyle elli yıldır öğ-
renci yetiştiren bu kurum Türkiye'de-
ki benzerlerinden daha fazla sahip çı-
kıyordu Atatürk'e. Bilimsel düşüncey-
le laikliği, demokrasiyle hoşgörüyü il-
ke kabul etmiş öğretmenlerin öncülü-
ğünde bizim orta öğretim sistemimiz-
deki birçok yobaz yuvasından daha ay-
dmlık. daha çağdaş bir yol ızliyordu.
"Amacımız hem kendi kimliğimizi
korumak, hem de çocuklanmızı bu üt-
kenin geleceği doğrultusunda birer va-
tandaş olarak yetiştirmektirf diyor Re-
cep Buganç. "Göçdalgasınakapıhpgi-
denler gitti. Çoğu da mcmnun yerin-
den, ama kalanlar. Türküyle, Arnavu-
tu ve Makedonuyla bu ülkenin insanla-
n. Bu gerçeği artık kabul etmetiyizT
Nüfusu iki milyonu biraz geçen Ma-
kedonya'da Türkler yüz bin kadar. Ama
Bugariç'in dediğine bakılırsa. Türkle-
rin sayısı çok daha fazla olmalı. Ne var
kj, sayıca Makedon nüfusa yaklaşan
.Arnavutlara kanşmış bir bölümü, kom-
*şHhık ilişkileri içinde bırbirlerinden kız
alıp vererek. Geçen yıl Struga yolun-
da, Gostivar'ı geçtikten sonra gördü-
ğüm köyleri anımsıyorum. Dağlann
yamaçlanna birer kartal yuvası gibi tü-
nemiş köylerin hemen hepsinde cami
vardı, minarelerin çoğu da iki şerefe-
liydi. Yol döne dolaşa derin boğazlar-
dan geçerken minarelerin gölgesi dü-
şüyordu ka>alıklara.
Makedon salatası
Türk bölgesi sandığım bu yeşil ya-
maçlarda Arnavutlann oturduğunu
sonradan öğrenecektim. Arnavutu,
Türk'ü, Makedonu. Sırpı, Çingene ve
Ulakıy la gerçekten etnik bir mozayiğin
parçalannı sergiliyor Makedonya. Ma-
yonez katarak yapılan kanşık salataya
Fransızlann "macedonie" (makedon)
adını vermeleri boşuna değilmış de-
mek. Luan Starova'ya, bu salatav ı se-
vip sevmediğini soruyorum. "Elbette
severim,'" diyor gülümseyerek, "ençok
da Arnavut ve Türk özeUiklerini."
Luan Starova'yla yıllar önce Sicıl-
ya'nın Mazaro del Vallo kentinde ya-
pılan bir yazarlar toplantısında tanış-
mıştık. O zamandan bu yana sürüp git-
ti dostluğumuz. Geçen yıl Ohri'de,
Ayasofya Kihsesi'nin o sevimli avlu-
sunda. Makedon televizyonunun bir
yayınına katıldık. Balkanlar'daki son
durumu tartışmak için. Ama daha çok
edebiyartan söz ettik, Andriç'in, Kada-
re'nin romanlanndan, Türkiye ile Ma-
kedonya arasında kurulmasına çabala-
dığımız kültür köprülerinin gereğin-
den.
Luan hem Makedonca. hem Arna-
vutça yazıyor. Hukuk doktoru olan eşı
Azime, Arnavut. Luan'ınailesindeyse,
baba tarafından Türklük var. Fethi Ok-
yar'ın akrabası. Bu nedenle de özel bir
ilgi duyuyor Türkiye'ye. Türklere sa-
hip çıkan, onlan destekleyen. kitapla-
nnın Makedon dilinde yayımlanmala-
nna önayak olan enderaydınlardan. Bir
ara Tîto zamanında Yugoslavya'nın
Nedim Gürsel Struga Şiir Ödülü töreninde Luan Starova'yla birlikte. Hem Makedonca, hem Ar-
navutça yazan Luan Starova'nın ailesinde, baba tarafından Türklük var. Fethi Okyar'ın akrabası.
Bu nedenle de özel bir ilgi duyuyor Türkiye'ye. Türklere sahip çıkan, onları destekleyen, kitapla-
nnın Makedon dilinde yayımlanmalarına önayak olan ender aydınlardan.
Nüfusu iki milyonu biraz geçen Makedonya'da Türkler yüz bin kadar. Arnavutu, Türk'ü, Makedo-
nu, Sırpı, Çingene ve Ulakıyla gerçekten etnik bir mozayiğin parçalannı sergiliyor Makedonya.
Bunun izleri, tarihsel eserlerde de gözleniyor. Osmanlı'dan kalan camiler, hanlar ve hamamlann
yanında diğer toplumların eserleri var. Aziz Naum Kilisesi de bunlardan biri.
Tunus büyükelçilığinde bulunmuş.
"O zaman başkaydL" diye başlıyor
söze.* Ytıgoslavya denilen saygın bir ül-
ke vardı. Şimdhse sınırlar küçiildü.
kendi kabuğumuza çeküdik. Dört bir
yanımız da kapandı üstelik, ekonomi-
ınjz soluk alamıyor." Biliyorum birçok
aydın da Luan gıbi düşünüyor bu ülke-
de, ama "eski Yugoslavya" özlemi için-
de olmakla suçlanmaktan. "nostaljik"
damgasını yemekten korkuyorlar.
"Savaşın tek nedeni milliyetçilik de-
ğü" diye sürdürüyor konuşmasını.'Ti-
to güçlü bir ordu kurdu bağımsızlığımı-
zı koruyabilmek için. Ama onun ölü-
münden sonra Sırplar "Büyük Sırbis-
tan' hayaliyle kötü işlere kalkıştılar. Ve
ne yazık ki, kısa zamanda gerçekleştir-
diler düşlerini, hem de ne pahasına!
Strp generallerinin elindeböylesine bü-
yük bir silahlı güç kaldıkça savaş bura-
ya da stçrayabilir."
1
Luan haklı olarak korkuyor. Koso-
va"da durum çok gergin çünkü. San-
cak'ta da öyle. Arnavutlar'ın da Sırp-
lar. Hırvat ya da Slo\enler gibı. tek bir
devlet altındabirleşmelerine sıcak bak-
mıyor ama;
Çünkü böyle bir özlemin
savaşa yol açacağını biliyor. Bunu bıl-
meyen, ya da bilmek istemeyen bir bız
kaldık galiba, bir de Bosna'ya zama-
nmda müdahale etmeyen Batı ülkele-
ri. NATO'nun Bosna'ya müdahalesıni
isteyen Türkiye'nin Arna\utluk'la bun-
ca yakın ilişkiler kurması. Yunanis-
tanla Sırbıstan'ı karşısına almak paha-
sına el altından Kosova \e Makedon-
ya'daki aynlıkçı akımlan destekleme-
si Balkan halklannın çıkanna olmasa
gerek. Bu bölgede kalıcı bir banşın ger-
çekleşmesi için daha esnek bir politika
izlemek ve karşılıklı oluşan ıttifaklar-
• "Tefeyyüz", "ilerleme" anlamına geliyor. 1944 yılında,
Makedonya Özerk Cumhuriyeti ilan edilir edilmez açılan
Tefeyyüz Okulu, bugünlere gelene kadar büyük güçlük
çekmiş. 4 yılı ilk, 4 yılı ortaöğretim olmak üzere sekiz yıllık
eğitim veren okulda Makedonca çevre dili olarak öğretiliyor.
Temel eğitim dili ise Türkçe.
• Makedonya'daki tek Türk okulunu gezerken dikkat çeken ilk
şey Atatürk'e bağlılık oluyor. Elli yıldır öğrenci yetiştiren bu
kurum Türkiye'deki benzerlerinden daha fazla sahip çıkıyor
Atatürk'e. Bilimsel düşünceyle laikliği, demokrasiyle
hoşgörûyü ilke kabul etmiş öğretmenlerin öncülüğünde
aydınlık, çağdaş bir yol izleniyor.
devletier Makedonya'yı paylaşamadı-
lar. Birbirleriyle savaşa tutuşuverdiler
hemen.
Bu kapışmayı Bulgar yazan Staya-
no\ Kolera adlı romanmda ne güzel an-
latır' Bulgar ordusunun Sırbistan kar-
şısında uğradığı bozgunu, savaşın acı-
masız gerçeklerini yaşayan roman kah-
ramanının düşkınklığını ve ölümden
beter kolera salgınını... Bu roman Bal-
kan Sa\aşlan'ndayaşanan saçmalıkla-
nn özetidir bır bakıma. Dünkü dost bır-
den düşman kesilmiş, cepheler bozul-
muş. ittifaklar göz açıp kapayana dek
altüst olmuştur. Ve kolera salgını. Ca-
mus'nün Veba"da anlattığı o korkunç
kâbus. bır anda çöküvermiştır ınsanlı-
ğinüzenne "Herşe> kaybolupgkJiyor
işte" diye ıçınden geçinr roman kahra-
man ı. "Geçmiş, tanıdık >üzler, köyter ve
kentler. her şey. Düşünce. bilinç. bellek
derin bir suya atılan taş gibi dibe çökü-
yor. Nejiz biz? Kör güçlerin ovuncağı
ya da büviik çılgınlıgın kurbanı zavaüı
insanlık!"
Stayanov'un romanını okuyup oku-
madığını soruyorum Luan'a "Elbette
okudum." diyor. "o romandan alına-
cak ne çokders var bugün!" Ve her za-
manki sağduyusuyla edebiyata getiri-
yor sözü, politikanın bizi aşan biretkin-
lik olduğunu belirterek. Haklı elbette.
Yeniden kardesliğin yolu
Balkan ülkelerini birbirlenne yakın-
laştır icak. \eniden kardeş olmalannı
sağKtv :ıcak en önemli etkenlerden bin
de karşılıklı kültüralışverişi olmalı. Bu
alış\erişi gerçekleştirmek de elbet biz
yazarlara düşüyor. Bir gün Türkiye"de
de yayımlanacağını umduğum Baba-
mın Kitaplan adlı son yapıtında şöyle
\azıyor Luan: "Balkanlar'da sınır çiz-
gileri. ovalar, ırmaklar. göller ve kaıiı
daglar bmnnca kanayan bir yara degil-
di yalnızca; bu topraklarda yaşayan in-
sanlann ruhlanna dek iştemişti bu çiz-
giler. Biz sınırlar yüzünden sürgündey-
dik her zaman. Her savaş yeni bir pay-
laşıma, sınırlann yeniden kesilip biçil-
mesine yol açı\ordu. Ve bir türlü sonu
gelmİNordu savaşların. Toprak, aileler,
>aşamın kendisi sınırlaria birlikte her
defasında veniden kesilip biçiliyordu."
Bir masanın çe\resinde altı kişiyiz.
Altımızın da ailelerimn alınyazısını bu
kesip biçmelerbelirlemış. Yüzyılın ba-
şından bu yana durmadan değışen Bal-
kanlar'ın tarihinde değişmeyen tek ger-
çek de sanınm bu: Sınırlann içımızde
kanayan yarası.
Harcı kansız köprüler
Biz böyle güzel bir söyleşiye dalmış-
ken dağdan inen keçilerin masamıza
dek geldiklerini farketmemişiz. Birara
kilıseye bakacak oldum. Orada. Make-
donya'nın en eski. en güzel Ortodoks
yapılanndan Aziz Pantaleon Kilise-
si "nın duvarlan dibınde keçiler otlu-
yordu. Nasıl da şirin yaratıklardı. Tan-
nm! Bir oğlak da vardı aralannda, gü-
neşin altında sıçrayıp duruyor, afacan
bır çocuk gibi oradan oraya koşuyordu.
Kiliseden çok bir evi andıran eski
yapının bahçesinde biz bizeydik işte.
Konuşuyor, düşünüyor. aşağıda Üsküp
ağustos sıcağında yanarken gölgenin
keyfıni çıkanyorduk. Doğayla insanın,
taşla ağacın birliktelığini, bu dost orta-
mın başka ülkelerde de sürüp gırmesi-
ni dilemekten başka bır şey gelmıyor-
du elimızden. Bu da az şey değil elbet.
Yeterki sınırlann içimizde kanayan ya-
rası kapansın. Kan dökülmesin Make-
donya'da.
Yerimizden kalkmadan önce keçi-
lere bakıp gülüşüyoruz. Oğlak. anası-
nın memelerine yapıştı bile. Drina
Köprüsü'nün kan emziren ikizlerini
anımsıyorum. Ve Tas,köprü" nün acıma-
sızmiman Manulayı. Harcına çocuk-
lanmızın kanını kanştırmadan köprü-
ler yapmanın zamanıdır artık.
dan kaçınmak gerektiğini düşünüyo-
rum. İttifaklar her zaman savaşa vol aç-
mış çünkü.
Kolera'yı yaratan savas
1912'de Bulgaristan'la Sırbistan Ma-
kedonya'ya özerklik tanınması ve Os-
manlı Imparatorluğu'nun yenilmesi
durumunda bu bölgenin paylaşılması
için anlaşmışlardı. Bu ittifakı Bulga-
nstan'ın Yunanistan'la anlaşması izle-
di, sonra da Karadağ'ın Bulgaristan ve
Sırbistan'la askeri alandaki işbirliği.
Bınnci Balkan Savaşı patlak verdiğin-
de Osmanlı yapayalnız ve güçsüzdü.
Bulgar ordusu Edirne'yi alıp Çatal-
ca'ya dek ilerleyince Türklerin Balkan-
lar"dan tümüyle çıkanlıp Anadolu içle-
rine dek sürülmesi gündeme geldi.
Ama sonunda ittifak kurup anlaşan Yarın: OHRİ
Milli Piyango'da büyük ikramiye dörde bölündü
ANK4RA (AA) - Milli Piyango'nun 9 Mart 1995 çekilışi yapıldı.
Buna göre ikramiye kazanan numaTalar şöyle:
20MÎLYARLİRA
689195 Pehlivanköy. Ankara. Izmir, Ankara
5MİLY\RLtRA 231224 lskenderun
1 MtL\:\R LtRA 160437 lstanbul, tstanbul
500 MtLYON LtRA 040045 Ankara, Ankara
093785 Gebze, lstanbul. Adana, Adana 243695 Ankara, Aydın
315641 Sungurlu. lstanbul. Izmır, Mersın 342094 Bursa, lstanbul,
Ankara, Antalya
200MİLYONLİRA
242206 256935 313296 387717 410051 430345 501477 666792
706169 776288
100 MİLYON LtRA
041203 043391 094737 099977 130665 136158 155791 189276
189867 197465 205398 223865 230649 272892 297083 343115
349177 417493 479724 497050 585111 587169 624311 634531
663880 665907 666399 680012 748103 765618
50 MİLYON LtRA
009351 021844 022215 071115 0807U 109097 122375 124524
127041 135964 144414 158077 207206 231026 253303 259124
266628 276473 280795 301304 341503 350041 352221 353542
359348 361429 414140 460687 482217 486911 525882 530053
533242 537951 538778 553246 554108 557333 603579 614068
622854 650914 661286 671186 730099 756428 762952 786315
796960 797834
20 MİLYON LtRA
016108 024730 028177 032182 065592 068406 073487 077423
081369 082869 090844 098730 112733 114263 120394 121064
126840 151179 155063 161629 167126 174243 211623 212012
220277 235809 239324 251846 260775 262134 275451 276689
278081 278447 284369 297387 301815 311699 341427 343757
360908 370015 383974 396189 397324 398519 405808 406699
414499 414684 417283 418072 420643 451246 451771 455168
460876 462062 477411 482025 487867 502321 522361 523054
528751 560152 578104 584137 584144 586392 587696 589011
593921 606717 609542 617924 620320 642135 648254 664210
664258 670043 682818 711065 720739 727958 729518 736156
742804 749325 751945 766081 774359 777351 777740 790875
791658 792804 795304 798442
10 MİLYON LtRA
001649 003036 004962 006697 013174 019628 026542 027106
027761 039911 041081 043223 049948 053334 0555^4 058576
060983 063445 063807 064165 069581 073285 084297 085450
094054 100136 109309 114000 126177 133244 137988 141112
141391 149538 151214 186653 187595 191477 196851 198113
201008 202499 203205 208180 220863 231270 233740 235154
236361 238638 247987 258025 276954 27'7
O61 279734 281910
293820 301896 307174 309874 318394 321380 323656 329376
354010 361830 367548 374051 375238 378566 380918 387228
391968 398423 402542 406874 407685 409238 423174 425275
429513 430888 434215 435366 441415 441953 444497 448372
449824 454587 463858 470922 472821 473787 494815 504636
520293 524683 535110 540418 549729 550484 554039 557030
557363 558011 563383 566984 572807 573799 574762 580723
583553 590145 593835 595561 622182 646574 652282 653143
656899 659330 667071 672507 677130 682932 686957 696252
700443 707162 713517 733372 738103 743070 750167 751165
755436 755443 760146 760310 762940 769478 771452 771678
^72620 773972 775874 779050 788913 789375
5 MİLYON LtRA
01433 01705 0496405049 13077 13887 14674 15724 17227 17498
19191 22007 25148 25899 25966 27075 27248 33286 34029 35305
37027 37774 39097 39611 42706 43777 45009 45749 46413 47302
54090 55587 56312 57247 59297 63314 63873 67480 68373 71751
73024 73088 75493 80151 83635 85257 88483 95081 97994 99947
2 MİLYON LtRA
1421 2927 3786 4042 4745 5337 5546 5633 6238 6410 7928 8469
9214 9220 9411
800BİN LtRA 114 139 181 191 374420 451
400 BİN LtRA 07 34 65 78 86
AMORTt 0 - 5
ANKARA... ANKA...
MÜŞERREF HEKİMOĞLU
Kadın Gününde Sorular
Yalnız kadın gününde değil. başka zaman da genç arka-
daşlarım sorar bana. Mesleğimde kadın olmanın sakınca-
larını yaşadım mı? Güçlükler, engellemeler oldu mu hiç?
Sonra daha genel sorular, kadınlar eşit haklarını ve özgür-
lüklerıni yaşıyor mu ülkemizde? Kadın devrimi hangi dü-
zeyde bugün?
Içtenlikle, kısaca yanıtlarım bu soruları. Mesleğimde ka-
dın olmanın sakıncalannı yaşamadım ben. Güçlükler her
meslekte var, erkekler için de. Özellikle bugün kişiliğini ko-
rumak bir başarı neredeyse! Ancak kesin karar verilirse di-
reniyor, güçlüklen de özgüvenle aşıyor insan. Kadın-erkek
ayrımı yok bu yolda. Kırk beş yıllık deneyimlerimde bu yar-
gıya vardım ben. Kadın gazeteci olarak yaşadığım bir so-
run vardı, onu da çözdüm... O sorun gebeliğim. Midem çok
bulandığı için anne olmaktan vazgeçtim. Profesör Türkan
Akyol ve başka dostlanm Cumhuriyet Dergi'de okumuş-
lar, üzülmüşler, Türkan Akyol mutlu bir anne olduğu için bi-
raz da eleştirdi, ama ben doğru seçimi yaptığıma inanıyo-
rum. O bulantılarla mesleğimin yoğun trafîğini yaşayamaz-
dım. Seçimimi bu yolda yaptım, geriye bakmadım hiç. an-
ne olmadım, ama tüm çocukları severek yaşadım, kaç ço-
cuğum, kaç torunum var sayısını şaşırıyorum...
Gelelim öteki sorulara. Benim kuşağım kadınların hakla-
n, özgürlüklerı için savaş vermedi hiç. Laik bir ülkede ya-
şamanın mutluluğunu da bugün daha çok duyuyoruz doğ-
rusu. O mutluluk giderek özleme dönüşüyor çünkü. TV ka-
nallarında ya da kimı gazete köşelerinde neler izliyoruz de-
ğil mi? Çağdışı görüşleri, kişısel inançlan dinsel biçimde
yansrtanlar, şeriatçılığı savunanlar, eyleme dönüştürenler
var. Cumhuriyetimize, Atatürk'e. devrimlere karşı konuşu-
yorlar, bılimın ışığına kör kalıyortar, kadınların da başını or-
tüyorlar. O örtüler; kimlikleri, kişilikleri yok etmek amacına
yönelmeyecek mi acaba? Kadın hak ve özgüriüğünün ye-
ri var mı şerıatta?
Gazeteci olarak birçok ülkeye gittim, o ülkelerin kadın-
lannı yakından tanıdım, Türkiye'nin yerini daha iyi gördüm
dünya haritasmda, Atatürk devrimlerinin anlamını daha iyi
değerlendirdim. 1950'lerde dört kadın Iffet Halim Oruz,
Hasene llgaz, Esin Talu Çelikkan ve ben Isviçre'ye git-
tik. Kadın dernekleri, kadınların oluşturduğu baskı grupla-
rıyla görüştük. Isviçrelı kadınlar, seçilme hakkından yoksun-
du henüz. Hasene llgaz ve Iffet Halim Oruz, milletvekilliği
de yapmaktan onur duyuyorlardı, aradan kaç yıl geçti, par-
lamentomuzda kaç kadın var, ülkenin yönetimine katılan ka-
dınların oranı ne ölçüde? Sıyasal haklarını ne ölçüde kulla-
nıyor kadınlar? Oysa tüm meslek dallarında önemli tırma-
nışlan var. Bılim dalında önemli ürünler veriyorlar, sanat da-
lında uluslararası düzeye ulaşıyorlar. Cinselliği çoktan aş-
mış'lar, ama ben yanda 'ba/«/eM'tartışmaları yapılıyor, na-
mus kavramı iki bacak arasında bir et parçasında aranıyor
neredeyse! O et parçası için adam öldürülüyor! Kadın dev-
riminın ne düzeyde olduğuna karar vermek güç bu durum-
da. Çelışkiler ağır basıyor!
Mesleğimde uzun yıllann birikimiyle vardığım bir gerçek
var. Aydınlanma sürecini aşamayan bir toplum darboğaz-
lardan, çelişkılerden kurtulamıyor. Aydınlanma süreci, bili-
min ışığıyla aşılır her şeyden önce. Oysa karanlığa gömü-
lüyoruz giderek, eğitim sorunlan dağları aşıyor, her mahal-
lede bır-ıki camiye karşın, okul-öğretmen sorunu, çağdaş
eğitim gereksinimi düşündürücü boyutlara varıyor, gerçek-
çi bir çözüme yaklaşmayı da ödün diye düşünüyor devle-
ti yönetenler! Bilımden, teknolojiden yoksun bir ülke, güm-
rük birliğine girse de yalnızlığa gömülmez mi acaba? Eği-
timden yoksun kalarak daha çok sömürülmez mi? Önce
içerideki duvarlan yıkmak gerekiyor, hak ve özgürlüklerimi-
zi yaşama geçirerek soluğumuz güçlenir, yalnızlığı aşabili-
riz.
• • •
Bu akşam CSO konserini izlemenizi dilerim. Sanınm
TV'de de yayımlanır. Değerli sanatçımız Gürer Aykal, bu
konser için geldi okyanusun ötesinden. Cumhuriyet kon-
seri onun yönetiminde gerçekleşecek. CSO da Atatürk'ün
müzik devrimiyle oluşan bir ürün, daha önce sarayda da
bir orkestra var, çoksesli müziğin çekirdeğini de oluşturu-
yor, ama çoksesli müziğin gelişmesi için olumlu çabalar,
devletin dar bütçesinden özveriler müzik devrimiyle gerçek-
leşiyor. Mutlu bir olay, teksesli pohtikalara, TV ekranlannı
kuşatan teksesli programlara karşın, çoksesli müzik sev-
gisi de yaygınlaşıyor ülkemizde. Suna Kan'ları, Idil Bi-
ret'leri, Ayla Erduran, Verda Erman, Gülsin Onay ve öte-
ki kadın çalgıcılanmızı da "Laik Türkiye'nin ve Atatürk dev-
rimlerinin uzantısı" diye selamlıyor dünya. CD'leri yabancı
radyolarda çalıyor, dünyaca ünlü solistlerin yanında onlar
da yer alıyor. Başka hangi islam ülkesinde var çoksesli mü-
zik dalında tırmanan kadın sanatçılar? Başka hangi islam
ülkesinde orkestrada kadın üyeler var?
Kimi ülkelerin kadınlan ezan sesinden başka ses duymu-
yor değil mi?
BULMACA
1 2 3 4 5 6 7 8SOLDAN SAĞA:
1/ Değersiz, bayağı, ba-
sit. 2/ Tuna Irmağf nda
kullanılan bir çeşit yolcu
kayığı... Birçalgı. 3/Kö-
pek ve ineklere yedinl-
mek için un ve kepekle
hazırlanan yiyecek... Ya-
kanın göğse doğru ınen
devrik bölümü. 4/ Bile-
cen... On iki hayvanlı es-
ki Türk takviminde tım-
sah yılına verilen ad. 5/
Yelkenh gemılerde ana
direkler üzerindeki çu-
buklan meyılli tutan halatlar. 6/Ça-
maşırleğeni... llaç. 7/Ünsüzlebıten
bir sözcüğün ünlüyle başlayan söz-
cüğe bağlanarak okunması... Cey-
lan 8/Rütbeyı göstermek için omuz-
lara takılan işaretli parça. 9/ Kemik-
lerin yuvarlak ucu... K.aliforniya'da
yetişen çok büyük bir agaç.
YUKAR1DAN AŞAĞIYA:
1/ Sıkıntı, üzüntü. 2/ Türk müziğin-
de bir makam... Mezopotamya'da
kurulmuş eski bir krallık. 3/ Baştan
savma. üstünkörü. 4/Tunus'un plaka işareti... Ege Bölgesi'nde-
kı Beşparmak Daği'nın antik dönemlerdeki adı. 5/ Ölenlerin kı-
lınmamış namazlan ve tutulmamış oruçlan için verilen sadaka...
Bir çeşit lngiliz birası. 6/ Akciğerleri dinlerken hekimin duydu-
ğu patolojik ses... Bir nota... llave. 7/ Bir parçanın canh
çalınacağını anlatan müzik tenmi. 8/ îzmaritgillerden bir balık
9/ Uzun tütün çubuklan kullanıldığı çağlarda odanın ortasına yer-
leştirilen kül çanağı.
Y
A
K
U
z
A
|
A
_F
U
V
E
Z
|
P
I?
I
R
U
M
•S
A
N
!
?
E
L
E
V
A
T
O
R
•
G
•R
A
F
IN
A
J
i
c
IL
A
|
U
Y
E
R
U
B
E
R
U
|
Iü
•H
U
•TL
A
H
E
1A
L
T
|
A
K
A
T
BURDUR 1. ASLİYE HUKUK
MAHKEMESİ'NDEN
1994/413
SSK Genel Müdürlüğü tarafından Enver Düzgün aleyhıne
açılanrücuan tazminat davasındada\alı Enver Düzgün'ünadresi
meçhu! olduğundan duruşma günü olan 23 3-1995 giinü saat
9.00'da mahkememızde hazır bulunması aksı halde yokluğunda
karar venleceğı ılanen tebliğ olunur. 10.2.1995
Basin. 10383