Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 7KASIM1995SAU
HABERLER
KBA... KlSfl...
• YSK. ANAP Geııe!
Başkanlığı'nca. Başbakan
Tansu Çiller'ın. 3ü ekımde
çeşıtiı televızyonlarda
yavımlanan "ulusa
sesleniş" konuşmasma
yayın yasağj getiriimesi
istemini reddetti.
• fzmir DGM'de ikı yıla
yakın süredir sörülmekte
olan 5 sanıklılslami
Harekef Davası'nda.
sanıkJardan Şev ket Baytap.
Mahmut L'van. Abdüiselam
Durmaz ıle Ahmet Şat
sıiahlı çeteyönetıcısi
olduklan ve örgüt adına
eylemlerde bulundukları
befirrilerekTCK'nin I46/I
maddesine göre idam
cezasına çarptmldı.
Sanıklann bu cezaları iyi
halleri dikkate alınarak
ömür boyu ağır hapis
cezasına çevrilirken
tutuksuz vargılanan sanık
Sevgi Engin'e ıse 3 yıl 9 ay
ağır hapis cezası uygun
görüldü.
• fzmir DGM'de diin
göriilen 30 samklı PKK
davasında. sanıklar Yusuf
Akbaba, Türkan İpek, Cela!
Türk. Salıh Gün. Zübeyir
Paksov. Yusuf Çabuk.
Mehmef Darga idam
cezasına çarptınldılar.
Ramazan Yıldız. Kadri
Kaya, Musa Akyel, Mehmet
Reşıt Çakır. flhamı Ünal,
Mehmei Emin Toprak,
Mehmer Sadık Kurtul'a 12
yıl 6'şarav: Lezgin
Öztımç'a 8 yıl 4 ay; Ya\ uz
Deniz. Ayten Kaya. Celal
Çakır'a 3 yıi 9'aray; Vesile
Kızılkaya'va ise 2 yıl 6 ay
ağır hapis cezası \enldi. I0
sanık da beraatetti.
• Yargıtay 7. Ceza Dairesi.
eski Emlakbank Genel
Müdürii Engın Civan'ın
yargılandığı bırceza
davasında. yerel
mahkemenin vcrdığı beraat
karannı "eksik inceleme"
nedeniyle bozdu. C'ıvan. bu
davada. görev vaptığı
dönenıde bır fınnaya
verilen yakJaşık 4 ınıiyon
marklık kredivı. ıcra
takibine geç aldırmakla
suçlanıyor
• DYP Genel Başkan
Yardımcısı Ibrahim Yaşar
Dedelek. partilenııin sağ
tarafında MHR sol tarafmda
da CHP'nin bulunduğunu
vurgulavarak, "Bürün bu
unsurlan bırarada tutmak
kolay mı?" dedı. Dedelek.
24 aralıkta seçımin ipıa!
edilmesı durumunda hangi
hükümet gelırle gelsin
başanlı olamayacağını
savundu.
• TBMMHesaplannı
İnceleme Komisvonu
Başkanlıgı'na DYP Manısa
Milletvekili Umıt Canuyar
seçildi. Komısyon'da bugün
yapılan seçıme 6 üve
katıldı. Canuyar. 5 ovla
başkanlıâa seçilirken. di&r
aday DYP Kınkkale
Milletvekili Hacı Filiz'e l
o> çıktı.
• TBMM Başkanvekili ve
CHPTunceiı.Milletvekıli
Karner Genç'ın. yönettiği
biroturumda söylediği
sözierle kışilık haklanna
saldında bulunduğu
gerekçesıyle ANAP Artvın
Mifletvekilı Sülevman
Hatınoğlu tıakkında açtığı
J00 milyon lıralık tazminat
davası Ânkara 5. Aslıye
Hukuk Mahkemesi'nde
başladı.
• Kayseri Devlef Güvenlik
Mahkemesı Başsavcıfığı,
Terörle Mücadele
Yasasfnın S maddesınden
hüküm giyen kışilerle ilgili
dava dosvalannın
incelemesini tamamlavarak
Ali Özerin tahlıyesıne
karar verdı.
• Mıllı Eğıtım
Bakaniığı'nca merkezi
smavla gerçekleştırilecek
meslek lısesı sınavı
başvuruiarı dun başladı.
Başvurulan 17 kasım cuma
gününe kadar devam edecek
meslek lıseleri sınav ı. 20
Nisan ls>96 tarihinde
gerçekle^tınlecek.
• İstaııbul Kanarya
Mezarlığı'na atılan eski bir
buzdolabının ıçinde kadın
cesedi bulundu. Yetkililer.
cesedin PKK ıle ılişkisi
olduğu belirlenen Batman
doğumlu YıldızKapucu'ya
ait olduğıınu bıldirdiler.
H îstanbul Emnıyet
Müdürlüğü'ne atanan eski
Ankara Emnıyet Müdürü
Orhan TaşanJar. görevine
başladı.
• Ütnraniye
Belediyesı'nden 8 işçinın
ışten çıkarılması dün
beledıye bınası önünde
toplanan yaklaşık 50 ktşilik
birgrup tarafindan protesto
edildi
H Sınema oyuncusu Müjde
Ar. son günlerde medyada
kendisıne bazı partılerden
milletvekillıgi adaylığı
öncnldığınc ılişkin iddialan
yalanladı.
12 EyJüJ'de kaybettiğimiz Uhan Erdost'u öldürülüşünün 15. yıJdönümünde anıyoruz GÜNDÜZ GÖZÜYLE
Bugüne, yanna seslenen <;ı£lıkMLSTAEA BALBAV
İlhan Erdost. 15 yıl önce bugün öldürül-
dü 12 Eylül'ün ilk günlerinde yasanan bu
dram, nevazık ki "sorTolmadt. Aradange-
çen 15 yılda özlenen demokratik, çağdaş.
şeffaf bir dev let yönetimi anlayışına ne ya-
zık kı ulaşılamadı.
İlhan Erdost'un kardeşi MuzafTer Er-
dost'la öldürümü ve o günden bu güne ya-
şadıkiarımızı konuştuk
- Vaşam. çok uinlti. İnsan da. İihan'ı, in-
san yönü\iegençokurtanınıza kısaca tanı-
tır mısınız?
- Geçen gün de benzer bir soru sordular.
Hemen yanıtiayamadım. Duraksadım bir
süre
Bu vaz flhan'la ilgili tüm materyali göz-
den geçirme gereğini duydum. Dosyalarım
arasında tamamianmamış bir yazımı gör-
düm. "O, BirGülüşfü."
Cestapo'nun Pans're idama gönderdiği
Georges PoBtzer ıçin bir dostunun yazdıfı
yazının adıydı bu CemalSüreya çevirmiş.
"Felsefenin Başlangıç flkeleri'
n
nin giri^inde
yayımlamışfık Ordanalmışolmalıyımbaş-
İığı Belkı de benımki. Politzer'in idamı
karşıla)isındakiyalınlığıylaî)han"ınölüm-
le bulu^masındakı >alınlığı benzeştirmek.
Orda şöyle yazmı$ım
"O. birGülüştü. \'alınlığıngülüşö.Özr\'e-
rinin gülüşü. l mudun giiiüşii. Gülüşün gü~
Jüşü."
- /5>ı(anısına "İlhan Ilhan"ıngenişletiP
miş venibaskısını yavımiadınız. Sizin için bu
baskırıın a>rı bir anlamı olmaJı?
- "İlhan flhaıT'ın ilk baskısı yayımlandı-
ğı zaman Oktaj Akbal. Mokta'nın sorusu-
nuşusözlerleyanıtlamış: İlhan Jlhan bir ki-
tap değil. bir çığlık. Bugüne yanna sesle-
nen bırçığiık o
Ben de. 7 kasım (1995) baskısına sunu-
şumu şöv le bıtirdim:
İlhan flhan acı bir kitap. Ya da acılar kı-
tabı. Amaağıtlarve acılar. Ogiinün kuşaf-
masindan soyutlanırve bugün deacı \e ağıt
olarak algılanırsa, İlhan. işte bu kezölmüş
ofacak. onu bu kez biz öldürmüs olaca^ız.
- Sizin gözaitına alınmanı/la il«ili soruş-
rurma \e İlhan'ın öld(irülme«ivk> iJgiii da-
\a, a\n konular. İlhan'ın öldürüimesnle ii-
gili \argılamav ı okur, kimi eksiklerine kar-
şın basmdan i/knıe olanağı buldu. Gözaltı-
na aiınnıanızla ilgili soruşturnıanın sonucu
nt* oidu?
- Gözaitına niçin a/ındıgımızı. gözaitına
alındıgtmız zaman bümivorduk. Gözaitına
alınmamızîa ilgili soruşturma. sanki İl-
han'ın öldünilmesıyle ilgili da\anın biröğe-
si gibı algılandı ve unutturuldu.
$ıı \arki. a\ ukatlanmız. soruşturma dos-
yasının. Ilhan'ınöldüriilmesiyle ilgilidava
dosvasına getiriimesi isteminde bulundular.
Çünkü Sıkıyönetim Komutanlığı'ndan em-
nıyere yazılan yazıda. elyazısıyla eklenmış
bırtiimce vardı. Bana. bu formu \e formun
altında elle yazılı tümceyi, emniyette bir
memurokutmu^tu. Orada. "Hiçbirdelilbu-
funmadığı takdirde,derin u>gulama >apıl-
ması"yazıli)dı. Bu fümcenın bulunduğu for-
mun nıahkemeye getirılmesıni saglamak
ıçın soruşturma dosyasınıngetırilmesini is-
temistik. Form vok edilebılirya da deSiş-
tırilebilirdı. Çünkü emniyette bana bu for-
mu okutan memur. aynı zamanda. "derin
u>gulama"'nın ne demek olduğunu bılip
bılmedığımi sormustu. Ardından da. "de-
rin uygulama", bir polıs tenmidir. ağır is-
kence \apilmasi anlamında kullaııılır, diye
açıklamışîi bunu
Ne var ki. duruşma yargıcının olumlu
oyuna karşılık. mahkeme başkanı \e üye.
ıstemin reddi konusunda oy kullandılar ve
bu dosy a. günışığına çıkaniamadı.
- İlkva/ Basuneı i kimindi, yasak oiduğu
smlenen yayımlar neoldu?
- İlk> azBasımevi'ninsahibi flhan"dı. Ne
basımev ınde yasaklanmıs tek bır yayını-
mız vardı ne de bırbaşka yerde. Bu konu-
da çokduvarlıvdık. tek bir yasaklanmıs ya-
yın buiundurmuyorduk.
İlhan öldürüldii. Sıkıyönetim Adli Mü-
sav ırliğf negıden Av ukat Haiif Çelenk'e. bur-
daki savcılar. basımev inin açılması için da-
ha önce hazırladıklan karan sıkıyönetim
komutanına ımzaya götürdiiklerini söylü-
yorlar, ardından da, komutanın. sahipleri
gelsın ondan sonra imzala-
yayım dedığıni ekliyorlar.
Bu arada, yeniden gidiyor
komutanla gorüşüyorîar.
"Daha önce ya/ılan açma
karannı getirin imzalaya-
>ım"demiş komuran. Ha-
İit Ağabey dönüşte bana
telefonla anlattı bu konuş-
malan
Niçın gözaitına alındı-
ğımızı i>e isteğımız üzerı-
ne. cezaev ınden getırtılerek
dava ıle ilgili dosyaya ko-
nan gözaitına alınmamıza
ihşkın >azıdan öğrenece-
ğim. "İlkvazBasıme*ı"nde
yasak vayın bulundur-
mak**mış bizım gözaltına
alınmamızın nedenı. Ama.
gözaitına alınmamızdan
önce vazdıkları basımevı-
ni açma kararından da an-
laşılacaâı gibı, Adli Mü-
şavırlik savcılan. llkyaz
Basımev ınde yasak yayın
olmadıgını biliyorlardı.
Basımev inin aeılmasına ılişkin karar, 29
Ekim J98Ogünlu. Yanillhan'ınöldörülme-
sinden (7 Kasım 1980'den) "ongünönce"
vazılmış. Ama basımev ı, bu karar üzerine,
Jlhan öldüriildüktenbiray sonra açıldı. Aç-
ma karannı. basımev inegelenek tebliğ eden
polıs memuru, -yasak"yayın adı altında tek
bir kitap almadığı gibı. bir tutanak rutulma-
sına da yana^mıyor. Kendısine verilen gö-
rev in, kararın tebliğinden ibaret olduğunu
söylemekle vetinıyor. Bir tutanakla bası-
mev ının durumu saptanabilsevdi. tüm ma-
kinelerle bırlıkte. basımev ınde bulunan tüm
kitaplann bok ıçinde kaldığı da belgelen-
miş olacaktı.
- Sızi Mamak .4skeri Cezaevi içerisinde
A blokfan C Moka götüren biriiğin komu-
fanı asfstıbav Şükrii Bağ'ıncezasın», Aske-
ri \arj,nta> Daireler Kurulu onamıştı. Nasıl
otdu da aynı Daireler Kurulu karanyla ye-
niden yargılandı ve "görev ı ihmal" gibi bir
suçtan kiiçük bir cezayla sıyırdı?
- Sıkıyönetim Asken Mahkemesi. bizi
döven dört er ile astsabaya 8"er> ıl ağır ha-
pis cezası verdi. Görev lı olmalan nedenıy-
le üçerin ve astsubaym cezalan iiçte birart-
tırıldı.
Her biri için 10 yıl 8 av ağır hapis ceza-
sı verilmiş oldu. Özel amaçla arabaya bin-
miş ya da bındirilmiî, olan Kısnıet Çağ-
lar'ın cezası. "görevli" olmadığı için arttı-
nlmadı. Cezaları arttınlan (yanı "göre*-
li"olan) üç er. askeri cezaev inden sıv il ce-
zaev ıne nakledildıâi zaman. Askcn Yargı-
tay'a bırerdılckçegönderdiler. Dılekçele-
nnde astsubay ın. bizı dövmeleri. **anamı-
zıağlatnıalan" için kendilerine emır verdi-
ğinı ayrıntılanyla açıkladılar. Ama muha-
fız görev ı olmadığı halde araca bindınlen
ersesini çıkarmadı.
Askeri Yargıtay 5 Daires». erlerin açık-
lamasını. "sa\unmasadedinde'"sözlerola-
rakgeçıştırdı. Erlerin cezalarını onadı Ast-
subay ın cezasını bozdu.
Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi, ilk ka-
rannda direndi, vani astsubay a, yeniden 10
yıl 8 ay agır hapis cezası verdi. Askeri Yar-
gıtay Daireler Kuruiu. bu karan onadı. ka-
rar kesinleşti.
Sorunuzun yanıtına geliyorunr Astsu-
bay. avukafları aracılığıyla. bizim bindiril-
diğimiz aracın dı$anv a ses ve görüntü ver-
mediğini ileri sürerek. yeniden yargılama
açılması isteminde bulunmus. Askeri Yar-
gıtay 5. Dairesi. başsavcılığın karşı göriişü-
döv meye ba^lamijlardı. Ben. döv iilürken ast-
subay ın, aracın sagından şoförmahallineağır
ağırgeçtigını görmüştüm. Araç içinde de.
bizim bulunduğumuzyer. giderek hava ka-
rardığı için karanlıklaştı, ama şoförmahal-
linin ışığı yanıvordu ve zaman zaman ast-
subay! orada görüvordum. Araç ıçındey-
ken bizi görüpgörmemesi. sesimizi duyup
duymaması daöncmlidcğildi ki! Araca bı-
ııerken gözleri önünde dö\ülmü$tük. Ara-
ca bındıkten sonra. erleri bır kıyıva çeke-
rek, "anamı/ı ağlatmalannr'istemiş. vani
dövülmemiz için emır \crmı> Bu konuda
dosvada üç avrı dılekçe var Araçtan ındı-
nldıkten sonra. İlhan yeniden dov üleccüı-
mızı anlay ınca. "Kiiçük kızımıuyandırma-
va kıyamadan huraya geldim. bizi dov diir-
meyin" dedığı zaman. "Bunu daha önce
düşünseydiniz" dıyen ve ycnıden dövdü-
ren o. İlhan bır kez daha yere kapaklandı,
düştü gözleri önünde. doğruldukun sonra
bizi hazırola geçırdilcr. Ellcnmiz kütük gi-
bi şismişti. vana vapıstıramıyordıık eileri-
mizi yana yapı^tırmamızı >oyleyen \ e "Bir
patlatılmadık hayalannı/ kaldı. şimdi onu
da patlatırlar"" dıyen de o
Nfahkemcnın oiav ı kabulünde biitün bun-
lar var. Ayrıca. aracın dışarıya ses v egöriin-
tii verip vermemesinin davanın özünü de-
ğiştirmeyeceği görüşüyle. araç üzerinde ke-
$if istemimiz) reddeden mahkeme karan
var. Ama karar vargılamanın veııilenmesi
bıçiminde çıktı. Ostelik Daireler Kuru-
lu'nun daonamasındangeçmişolarak. Mah-
İlhan Erdost'u anma etkinlikleri
ANKARA (Cumlıuriyet Bürosu)- Yayıncı İlhan
Erdost öldürülüşünün 15. yıldönümünde bugün
gerçekleştirilecek etkinliklerle ar.ılacak.
Karşıyaka Mezarlığı'nda saat J2.0O'de mezan
başındaki buiuşmayla başlayacak olan anrna
etkınlikleri, fnsan Hakîan Derneği (fHD) Genel
Merkezi'ndefTunalı HilmiCad. 104/4) yapılacak olan
söyieşiyie sürecek. Toplantıya. Av ukat Halit Çelenk,
eski fHD Genel Başkanı Nevzaf Hehacı. ÎHD Genel
Sekreteri Hüsnü öndül. şaır Ahmet Tefli Vleh'n
Demirtaı, Öner f'nalan. \ecihi Timuroğlu. İHD Genel
Başkanı Akuı Birdal ve yayıncı Mu/afier flhan Erdost
katılacak. Söyleşi. saat 18.00'de başlayaeak.
ilhan İlhan Kitabevfnin. Jlhan Erdost'un ölüm
yıldönümü nedeniyfe düzenlediği "flhan Kitap
Günü^nde. Sol ve Onur Yaymlan'nın kitaplan
okuyucuya yüzde 50 indirimle satılacak. Geçen
yıllarda Ankara llhanilhan Kitabevi'nde yapılan
safı$lar, buyıl fstanbu) Tüyap Kitap Fuan'nın
Cumhuriyet Kitap Kulübü'nde gerçekleştirilecek.
Okurlara ayrıca Marx, Engels, Lenin, Darwin, Einstein
ve îlhan Erdost'un kartpostal fotoğraf/arıyla.
yazarlann. ozanlann. çızerlerin ürünlerinden
parçacıklar bulunan kitap ayraçları armağan edilecek.
Onur ve Sol Yaymlan'nın sahibi MuzafTer flhan
Erdost. İJhan Erdost'un ölüm yıîdönümü için bu yıJ
"İJban JUıan"adlı birderleme kitap hazırladı. Anı kitap
niteliğindeki yapıt. aralannda ligur Mumcu. İUıan
Selçuk. Oktay Akbal, Can YiiceL Turgur Uyar, CemaJ
Söreya. Atfllâ Aşut Nihat Behrarn. Gül Erdost, Musîafa
Balba>, Vfustafa Ekmefcçi, Mihri Befli. Erbil Tuşalp ın
dc bulunduğu bırçok yazar, sair ve araştırmacınm İlhan
Erdost için yazdıklan yazı ve şiirleri içeriyor.
550 sayfalık kitapfa, flhan Erdost'un fotoğraflan ve
onun için çizilen resimier de yer ahyor.
15 bölümden oiuşan kitapta. îlhan Erdost'un
öldürülmesivle ilgili basında çıkan haber ve fotoğraflar
da bulunuvor
ne karşm. araç üzerinde bilirkişi incelemesı
yapılmasına karar vermiş. Bizim döv üldü-
ğümüz cezaev inin bulunduğu 28. tümenden
ve Mamak Muhabere Okulu'ndan teknis-
yen astsubay lardan oluşturulan bihrkişiler.
bındırildığimızaraç üzerinde incelemeyap-
mısfar ve aracın dışarıya ses ve görüntü
vermediğini belirten bir rapor hazıriamış-
lar.
Bu rapora dayanarak 5. Daire. yargılama-
ııın yenilenmesine karar vermiş. başsavcı-
lık karara itiraz etmiş. Daireler Kurulu'na
gitmiş.
Daha önce astsubay ın 1 Oyıl 8 aylık mah-
kûmiyet karannı onayan Daireler Kurulu.
bu kez vargılamanın yenilenmesi karannı
onamış. Yargılama yeniden başladı.
-Araç içerisindeddviilürken.dışandangö-
rülnıeniz»lanaklı mıvdı,H-slt-rdışardandu-
vulabilirnıivdi?
- Araç daha hareket etmeden önce. bizi
keme. zorunlu olarak bu karara uvdu. Bu
kez. bızım bindirildiğımiz bölünı ile muha-
fiz crlenn bulunduğu bölüm arasındakı par-
maklıklı bölmeyı kilitlemediği için yani
"görevi ihmal~den yargılandı. A.stsubaya
ılkin üst sınırdan üçyıl ceza verıldi 5. Da-
ıre üst sınırdan ceza verilmiş olmasını ya-
saya aykın buldu. Alt sınırdan altı ay ceza
verildi. Komutan temyizetmedi Bitti
-İfhan *ın ökiürülmesinden sonra.>av ını-
larını/ı sürdürmekte engclle karşılaştını?
mı?
- llk>az Basımevı. Kızılay 'da Türk-fş'ın
karşısındakı bır binanın bodrumundaydı.
Kapisı mühürlenmıştı. Kapalı kaldığı süre
içerisinde Kızılay "ın lağımı buraya boşal-
mı>. kapağı geçınlmemış kırk-ellı bin ki-
tap. belki daha çok, bokım ıçinde k.ılnıış.
'...nıı$'" dıye konuşuyorum. ben flhan'ııı
şokunu yaşıvorum. Vahap'la amcaın ılgı-
leniyordu basımev iyle. Yukarda da belirt-
tiğim gibi, basımev inin açma karannı teb-
lığ eden polis memuru tutanak tutulmasın-
dan kaçınmıştı Tespityaptıracakdurumu-
muz da yoktu.
81 'in ilk aylanydı sanıyorum. Yurtdışın-
dan. özellikle Almanya'dan birkaç kitabe-
vi sipariş vermişti. Bu, benim maddi sıkın-
tımı birölçüdehafifletmiştı. Nevarki.gön-
derdiğımiz kıtaplaryenne v armadı. Avukat
Metin Somuncu. PTT Vîüdürlüğü'ne bır
dilekçeyle sordu. Bıze venlen yanıttan çı-
kan sonuç şuvdu: PaketJertek tek açılmış.
say ımı ve dökümü yapılmış. kitaplann ya-
saldurumu karşılanna vazılmış. Sormamız
üzennede. yerlerinegönderılmiş. Beşerki-
loluk paketler açıidığı ıçın. çuvallara dol-
durularak gönderilmış Kitaplar ezilmiş.
bozulmuş. (Jzun süre vurtdışından sipariş
alamadım.
İlhan'ın öldürülüşünün ilkyılıydj. 10 ka-
sımda duruşması vardı Ogün akşam. De-
metev ler'dekı depomuzun polıs tarafından
basıldığı ve benım arandığım haben geldi.
Ailemız yeni bir kaygıya kapıldı. Benı ev -
den uzaklaştırdîlar. Depoyu ben cezaevin-
dey ken (1974 ya da 75"te). ilhan tutmuştu.
Amcaın da kefil olmuş. O gece amcamı al-
dılar ıçerı. Birkaç yıl önce enfarktüs geçır-
mişti. Bu arada cemselerle depoyu tasıma-
ya başlamnlar. Sanırım deponun "ilhan
Erdosr'"un üzenne olduğunu öğrenince. ge-
ri getınp atmı^lar. Kapısı sactandı. Kapıyı
kaynatmışlar. Mühürlü kaldı bir süre.
Mal sahıbı ikıde birçıkmamızı istıvordu.
Yazdık. açılmasinı istedik Açtılar. Kitap-
lan halam oğlu taşıvor Ama her gün birbi-
rınden ayn memurlar gelıvor. sortnor. tu-
tanak tutuyor. karakola götüriiyor. yolda
trafik çev irivor. aracın şusu-busu eksik di-
yor Halam oğluna birkaç gün ara verme-
sini söyledim. Bö>leara verildiğı birsıra-
da. bırakşamüstü deponun yandığını tele-
fonla ilettıler. Gıttık. Kapı pencere yıkıktı.
itfaıve iyi su boşaltmıştı. Küçük birtepeye
benzeyen kitapyığınının üzerineyavaşya-
\aş çıktım. Ayaklanm suda ıslanmış kitap-
lara gömülüyordu.
Karakol polisleri kollarımdan çekerek
bır otoya aldılar beni. karakola götürdüler.
Bir süre beklettiler. Depo sigortalı değildı.
fçerde yasak yayın yoktu. Yennı İlhan kı-
ralamıştı.
Tutanak tutuldu. beni bıraktılar Ama ben
karakoldan çıkarken telsizden halamın oğ-
lunun yakalanması için emir v enldiğini du-
vuyondum. Ertesi gün onu da bıraktılar Bir
ay kadar sonra DGM'yeçağrıldım. Savcı.
yangın çıkan depoyla ilgifı olarak çağnldı-
ğımı söyledi Ama içende yasak yayın ol-
madıgı için takipsızlik karan vereceğini ek-
ledi. ~
Yayımlanmız kısıtlı değil. Ama satmak-
ta zorlanıyorum. Param da kalmadı. En
azından iki evin geçım sorunu var. İki ev
de kıra. Yayımlarımı satabilmek ıçın kita-
bev i açtım. Küçük bıryerdi Yirmi gün geç-
medi. Ege Sıkıyönetım Komutanlığı'nın
biryazısiyla geldiler. kitaplarfmızın çoğu-
nu topladılar.
Sonra düşünürken çıkardım kı. 12 Mart
döneminde, 1972'de, İzmir'de birsulh ce-
za mahkemesıne üçy üze yakın kitap toplat-
tınlmıştı. içersınde bizim de yirmi iki kita-
bımız vardı. Kendi yayımlarımıza ılişkin
karara, Avukat Halit Çelenk itiraz etmış.
kıtaplara ilişkin beraat. menı-muhakeme. ta-
kipsızlik kararlanm ekleyerek göndermiş-
tı. Toplatma karan daha 1973'tekaldınlmış-
tı. L gur Mumcu'ya karan götürdüm. Du-
rumu jnlattım. Uğur Yfumcu da bıryazı vaz-
dı. (Mumcu'nun bu yazısını ve İlhan SeJ-
çukun "Sol Vavınlan" adli yazısını. buyıl
7 Kasım ıçin yayımladığımız kataloğa af-
dık.)
Bir süre geçtı. Kitaplanmızın serbest ol-
duğunu. birbaşka kitabev inde. memurlarya-
sak ya> ın ararken söv lemışler. Ege Sıkıvö-
ııetım Ko:nutanlığı'ndanyazı geldi Sol \"a-
yınlan ıçın konan vasak karan kaldınldı. de-
mişler. ftiraza vanıt gelmediğı gibı o arada
toplatılan kitaplar da iade edılmedi. O za-
man övlevdi. venı biryasaçıkarmıştı 12 Ev-
lül yönetimi. Komutana. toplanan kitapla-
nn ımha yetkisinı veriyordu
Benzerolaylarbirbirını izledi. Ama hep-
sınisıralamayadeğermı bilmem' 142. nıad-
de kaldırıldıktan sonra da ufak tefek olay-
laroldu ama. şu anda Sol Ya-
yınlan olarak böy le birsoru-
ııumuz yok. bunu da belirte-
yım.
- Öldürümler birbirinden
farklı da<Asn.biryayincınındo-
vülerek öldürülmesiile şairle-
rin, yazarlann, ses te söz uv
taiarının, senıah dönenlerin,
kısacası Türkiye'yi ışıtan be-
j inlerin \e \ ürekierin yakıla-
rak suslurulması arasında,
sistem acısından. ortak bir
özellik bulunduğu görüşün-
desiniz. İlhan'ın öldürülme-
sinidesistemte(faşizmfe) açık-
lıyorsunuz, Sıvas katliamını
dafa|istleştirmedeyeniuygu-
lamalarolarak nitelhorsunuz.
Cumhuriyet'te vavımlanan
vazmızı biraz açar mısmız'.'
- Sıvas katliamı üzerine.
hemen yazmak istemedım.
Ikj yıl içten ıçe izledım. Şu ka-
nıya vardım. Bırincısı. plan-
Iı bir tertıp söz konusudur.
İkincisi. Sıvas katliamı. PKK oigusundan
dışlandığı zaman doğru değerlendmlemez
En azrndan eksik değerlendirılir.
Olanak bulsaydım. Sıvas yerel basınının
bir yıflık koleksiyonunu tarardım. Böyle
bir olanak bulamadım. ama Sıvas katliamı-
nı araştırmakla gorevli Meclis Araştırma Ko-
misyonu'nun tutanaklarını ırdeledim
Bir yıl önce. Sıvas valisi. Banaz'da. Pir
Sultan Abdal Senlikleri'nin. 1993"te Sı-
vas'ta ıl ölçeğınde kutlanacağını söylemış,
bir yıi sonra da (yanı 1994'te de) fürkiye
ölçeğınde.
1994"te. Pir Sultan Abdal Şenlıkleri. ül-
ke düzeyinde kutlanmadı ama. ülke diize-
yinde Sıvas katlıamının yıldönümü çeşıtiı
etkmiiklerledılegetırildı. Bu, benceönem-
lıvdi. çünkü Sıvas katliamı. katlıam olarak
olnidvı da bıryıl önceden planlanmıştı.
SÜRECEK
MELİH CEVDET ANDAY
Devfet Ayakta
Izmir'deki sel felaketinin haberlerini TV'den dinliyo-
rum: Ölenier, kayıplar. yaralananlar, yıkılmış evler,
açıkta kalmış çaresiz insanlar...
Devlet nerdeyse yetişır diye düşünürken Cumhur-
başkanı Demirel uçaktan ındi.
Bakalım ne dıyecek?
Ama TV, anlaşılan daha önemli bulmuş olacak ki,
Cumhurbaşkanını karşılamak ıçin havaalanına ge/en
resmı görevlilen sayıp dökmeğe başladı: Vali, Vali
Yardımcısı. Ordu Komutanı, Kolordu Komutanı, Be-
lediye Başkanı...
Sırası mı şimdi bunun!
Arkasından Cumhurbaşkanının konuşması:
"Ö/enlere Tanndan rahmet. yaralılara ac/7 şifalar
dilerim."
Yurdumuzda felaketler, öyle arka arkaya geliyor ki,
bu başsağlığı dileklerini de ezberledık. Yeni bir şey
değil.
Sonra?
Cumhurbaşkanı:
"Devlet dimdik ayaktadır" dedi.
Selden devlet yıkıldı diyen yok ki, bunu belirtmege
gerek olsun.
Az sonra Başbakan ile Başbakan Yardımcısı uçak-
tan indi.
Başbakanın ilk sözü:
- Ölenlere Tanndan rahmet, yaralılara acfl şifalar di-
lerim.
Arkasından da devletin sağlam durumda oiduğu
muştusu:
- Devlet dımdık ayaktadır.
Hanı ınsanın bir darbe olayı geçirdiğimizden kuş-
kulanası geliyor.
Ya sel basmasaydı devletin durumunu nerden öğ-
renecektik
7
Bereket ana muhalefet partisi başkanı uçaktan iner-
ken doğrudan konuya gırdi;
- Devlet dimdik ayaktadır, dedı.
Ama gecekondu evleri ayakta değil; yanlış kentleş-
menın ve yanlış yapılaşmanm perişan ettiği yüzlerce
insanımız açıkta.
Devlet adamlarımız, "Eskisınden daha tyisiniyapa-
cağız" diyorlar. Eskısinden daha kötüsü olrnaz ki!
Depremden sonra Dinar'a gelen Cumhurbaşkanı-
mız orada halkın "Devlet nerde?" çığlıkları ile karşı-
laşınca:
- Devletin başı benım ve ışte burdayım. demişti.
OysaDinarhalkı, "Devlet nerde?" sözüyle, "Çadır
nerde, ekmeknerde?" demek istemişti. Devletin ba-
şını karşısında görmekle Dinar halkının karnı doymaz
ki!
Ya başını sokacak yer?
Ana muhalefet partısı başkanı İzmir'de,
- Halkın kafasını sokacak yerler hızla yapılmalıdır,
dedi.
Kafa ile baş arasındaki ayınm ne önemlidir!
Felakete uğramış yurttaşlara seslenırken en kök-
ten tanıyı Refah Partisi Başkanı koymuştu. Deprem-
den sonra Erzincan'a gittiğinde bir alanda toplanan
halka şöyle demişti:
- Ne günah ışlediniz de Allah size bu cezayı verdi?
Halk susmuş kalmıştı.
Demek suç onundu.
Siyasi partjlere güvenmiyoruz'
Aleviler bağımsız
aday çıkaracak
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Alevi Bektaşı
Tem.Mİcılen Başkanhk Di-
vanı. hükümetın 3 tnlvon
lıralık ödenek vaadıne kar-
vn. erken genel seçımde
bağımsız adaylar çıkarma
karan aldı. Siyasi partiler-
den hiçbırinegüvenilmeye-
ceğini bildıren temsilcıler.
hükümetin kaynak vaadıni
"sus payi" olarak nıteledı.
Dıvan, Diyanet İşlen Ba*-
kanhğı'nı "şeriann kaynak-
lan" aniMndj saydı.
Alev i Bektaşi femsılcile-
rı Başkanlık Divanı. dün
toplanarak genel seçımde
Alevi ve Bektaşı örgütlen-
nin ızleyeceğı tutumu görüş-
tü. Topiantının ardından )'a-
pılan açıklamada. emekten.
özgurlükten. barış ve de-
mokrasiden yana verilen
mücadele kapsamında mev -
cut sıvasal nartilerden hiç-
birine gü\ enilemejeceğı sa-
vunıılarak. seçimlerde bu
kesımlenn ortak iradesmı
yansıtan bagımsız adaylar
çıkanlmasinın kararlaştınl-
dığı bıldırildı. Resmı olan
v eya olmayan odaklarca ge-
tinlen çağdışı. baskıcı, bö-
lücu ve kışkırtıcı vöntemle-
rin Türkıye'yi umutsuzluk
ortamı ıçıne çektığıne dik-
kat çekilen açıklamada şu
görüşlerbildırildı:
"Laîk vedemokratikTör-
kiu
1
umudunu yaşatacak
kurumbınn başmda.veraian
parlamentonun diğer ku-
rum ve kuruluşlann ve gi-
derek TürkiyeCumhuriye-
ti'nin nasıl bir kusarılmışlı-
ğın içineçekildigini hepimiz
ibretk'LdnorutTBMM'nin
bileiradeolarak işfevsizha-
le geririldiği, sivasal erkin
btirokratik oligarşik gizli
açık odaklarca teslinı alın-
djğı bir Tiirki>e"de. siyase-
te>e parianıentma kendiöz
inisivaıifinıi/ ile müdahale
etmeve karar vermiş bulu-
nuvoru/. Bölücülüğüfvşeri-
atin ana kav naklannın ba-
şında gelen Diyanet İşleri
kurumu gibi bir vapıv ı kai-
dırmak wrine,Aİe\i Bekta-
şüeridebu>aprya çekmenin
w onlara sus pavı niyetine
trihonlar vereceğini vaatet-
menin ülkemizde zaten ol-
mavan demokrasiye de, la-
ikl^e de. banş ve özgiirlü-
ğede,eşitlik vt adaletedehiç-
bir kiitkışının olmayacağı
açıktır."
Açıklamada. varlığını
"asimilasyon vekrvıma" kar-
şın bin yıldırsürdüren Ale-
v ı Bektaşı toplumunun. hal-
kın banş ve e?enlıği. ülke-
nin bütünlüğü. laiklik. de-
mokrası. özgürlük ve emek
mücadelesı ıçın böyle bir
eğılım belirlediği vurgulan-
dı.
Livaneli'nin kardeşi
MHP'den aday
AIVKARA (IBA) -
CHP'den fstanbul Beledıve
Başkanlığı ıçınada_vo!ansa-
natçı Zülfü Lhanelinm kar-
deşi Oraer Asırn Livanelioğ-
lu. 24 aralık seçımferınde
MHP'vı tercıhettı Lıvanelı-
oğlu. Artvınden .VfHPadayı
oldu.
Sûmerbank Teftış Kurulu
Ba^kanlıİ! görev ınden ıstifa
ederek MHP'den adav olan
Lıvaneiıoğkı. "BenTürkmil-
livetçisivım. Bu rıedenle bas-
ka bir partiyi düşünnıcdim"
dedı. Mılletvekkılı ıçın Art-
vin'ı seçtığını belirten Lıva-
nelioğlu. konuşmasına şöv le
devjm ettı. ".Arhinatavurdu-
mu/. Zaten rskiadı da Liva-
ncli. Bu nt'denk- bu ili st^tim.
Şu anda ittif'aklar sö/ koııu-
su. Eğerlistejeguvme/semde
bir ekip içerisinde yer aJmış
olacağım. Partim için çalışa-
cagım"Lıvaneiıoğlu adav lık
ba>v urusunu yaparken ağabe-
yı Zülfu Livaneh'ye danış-
madıeım belırterek ".Ailekut-
saldır. ama her aile içinde
farklı fikirier olur, Ben ken-
disine danışma ihtivacı his-
st'tmedirn. Bu konuda spekü-
lasvonlar vapılmasını da is-
temi>orum"dedı.
Lıvanelıoğlu'nun annesi
Şükran Livanelioğlu'da oğ-
lunun MHP'den adaylığı ile
ılgılı olarak "Nediyeİim.ha-
vıriıoisua Gençlerkendiakıl-
lanna göre hareket ediyor"
dedi Bu konuda fazla bır şey
söylemek istemediğıni belir-
ten Şıikran Lıvanelioğlu şöy-
le devam ettı
"Bir laf vardır. İbadet de
gizİL kabahatdegidi; banagö-
re sivasi göriiş de gizlidir."