Catalog

SAYFA CUMHURİYET 25 KASIM 1995 CUMARTESİ HABERLER Başbakan Çiller'in servetiyle ilgili tartışmalar sürerken, İSKÎ Komisyonu'nun raporu Meclis'e sunuldu Seçim öncesi raporlar savaşıANKARA (Cumhuri>et Bürosu) - TBMM Lıderler ve Yakınlannın Malvarlıklannı Araştırma Komisyonu nun DYP'lı üyelerinın Başbakan Tansu Çfller'in. kaynağı kuşkulu olduğu belgelerle saptanan ser\'etını *aklama" raporuyla ılgilı kavea sürerken ISKİ Komısyonu'nun SHPdönemı ve bazı SHP'lıİen 2.2 tnlyon Iıralık yolsuzlukla suçladığı raporu da TBMM Başkanlığı'na sunuldu Komısvon Başkanı Cemal Öztaylan, CHP İiden Deniz Baykalın kurultayda kamuoyundan özür dılemesını de dayanak gösterdığı raporlannın seçımle ilgisi olmadığını savundu. Malvarlığı Komısyonu'nda. araştırma tamamlanmadan Çıller'ın servetinın aklanmasına muhalefet eden ANAP, CHP \e RP"lı üyelerin de pazartesı günü "alternatif rapor" hazırlayacakları bıldırıldı. Komısyon üyesı DYP Genel Başkan Yardımcısı İsmail Köse. Çıller'e babasından "yaJılar, hanlar. villalar'kaldığını açıklayarak 437 bın lira nakıt para kaldıgını bildıren genel başkanına ters düştü. IŞKİ Komisyonu Başkanı DYP'lı Cemal Öztaylan. dün düzenlediğı basın toplantısmda. raporda bın sayfa>ı aşkın tutanak. 15 bin sayfa bilgı. belge bulunduğunu belırterek "Komisvon. tüm engellemelere ı-ağmen çalışmalannı tamamlayıp raporunu sundu" dedı. Öztaylan. C'HP'de bulunan Bayındırhk ve Iskân Bakanlığı'ndan yeterîi müfettış göndenlmedığıni, müfeftışjere, sa\cılara baskı yapıldığını söyledı. Öztaylan. "Selim Ulaş (ISKİ savcısı) suç mu işlemiştir. Kars'a tavin cdiihor" dıye sordu. Öztaylan, raporun DVP. ANAP ve RP'lı üyelerin imzalarıylaTBMM BaşkanhğVna sunulduğunu. CHP'lı üyelerden Ankara Mılletvekilı İbrahim Tez ıle Uşak Mılletvekilı Ural Köklü'nün ise ırtceleme yapamadıklan gerekçesıy le rapora ımza koymadıklannı söyledı. Köse hazırladıklan raporun TBMM Başkanlığı'na sunulduğunu ve buna göre. mal bıldınminde bulunmayan Necmettin Erbakan. Deniz Baykal. Husamettin Cindoruk, Korkut Özal. Efe Özal \e Ahmet Özal ıçın Yargıtay Cumhurıyet Başsavcılığı'nm soruşturma açması gerektiğinı söyledi. Önemlı bir bölümü Cumhuriyet'te yayımlandıktan sonra yanıtlanamamasına karşın Başbakan Çiller'in servetinın kaynağı konusunda usulsüzlük bulunmadığını savunan Köse. "Babasmdan 1980'li vıllardan önce hanlar, \illalar. >alılar kalmıştır. Hiçbir kuruşu olmavanlar bugün Sayın Başbakan'a laf etmeve çaiışmaktadıİar" dedı. Kose. Başbakan'ın servetı konusundakı bu sözlerle. Çiller'in daha önce yaptığı açıklamalara ters düştü. Çıller. 13 Temmuz 1994'te toplanan DYP Meclıs Grubu'nda dağıttığı dosyada. "babasından yalılar, hanlar, villalar'" değıl. 437 bin lıra ve 7 taşınmaz kaldıgını iddia etmışti. Çıller, kuşkulu servetini, söz konusu bu parayı ışleterek edindiğini öne sürmüştü. Demokratik Barıs Hareketi Ecevit: Paranm kaynağı kuşkulu • DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, Alevilerin bağımsız aday çıkarmasının sağ partilerin işine yarayacağinı söyleyerek, Demokratik Banş Hareketi "nin yaptığı harcamalann kaynağının kuşkulu olduğunu ileri sürdü. VNKARA (Cumhuriyet Bürosu)- Bağımsız .ıdaylarla cçıme rdıkten sonra kararı alan ve \levi »rgütlerınin tabanına dayanan Demokratik Ecevit - Alevileri uyardı. Ban ş Hareketi (DBH) bugün düzenleyeceğı şolenle temel hedeflennı açıklayacak. DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit. Alevilerin bağımsız aday çıkarmasının sağ partilere yarar sağlayacağını, DBH'nin yaptığı harcamalann kaynağı konusunda da kuşkular bulunduğunu söyledi. Demokratik Banş Hareketi. bugün saat 10.00'da Anıtkabir'i ziyaret ettikten sonra, saat 11.00'de Atatürk Spor Salonu'nda toplanacak. Çeşitli etkinliklenn sunulacağı toplantıda DBH Deklarasyonu da açıklanacak. DBH'nın şölenıne. Avrupa Alevi Birlıklen Federasyonu çatısı altında birleşen onlarca dernek üyesınin yanı sıra Türkiye'deki 140'a yakın örgütün katılması bekleniyor. DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit. dün düzenlediği basın toplantısmda. Alevilerin bağımsız aday çıkarmasının sağ partilere yarar getireceğini söyledi. Kimliklen henüz açıkça bilinmeyen kişilerin "muazzam" paralarla duyurular yayımladığına dikkat çeken Ecev it. "Yürürlükteki seçim sistemiyle, bağımsız aday ların seçilebilme şanslan son derece sınırlıdır. Alev i seçmenlerin büyük çoğunluğu sol eğilimlidir. Bilinçli Alevi yurttaşlarımızın bu sakıncalan kendiliklerinden idrak edeceklerine inanıyorum" dedi. Ecevit. "Hükümetin Alevi kesime söz verdiği 3 trihon lira şündiden mi harcanıyor" sorusuna. "Bu tür çağnşımlar olabilir. Bilmediğim bir konuda konuşmam. Ancak bunun kaynağı konusunda kuşkular var, akla böyle şevler gelebiliyor" yanıtını verdı. 'Aleviler yalnızlaşmasın' Anadolu Erenlen Kültür Vakfı Kurucu Genel Sekreteri Hasan Basri Ozbey. yaptığı yazılı açıklamada. "Kimsenin, Alevi toplumunuaynıyazgrvıpaylaştığı Iürkiye halkından koparmaya. yalnı/laştırmaya. şeriatçı ve faşist tırmanışın hedef tahtası yapmaya hakkı voktur. Laik, demokrat ve bağımstzlıktan yana tüm Alevi vurttaşlar. devletin 3 trilyon lira riişvetini ellerinin tersiyle ittikleri gibi, bu yeni bölme hareketini de hak etriği yalnızlığa göndereceklerdir" dedi Polis, şeriatçı Izzet Kıraç'm ifadesini ilgisiz sorularla aldı Sanığa, sohbet gibi sorguHALİL NEBtLER Türk polısi hakkında konuşan resmı yet- kıiıler, polısın son yıllarda büyük geliş- me sağladığını ve çağa ayak uydurduğu- nuanlatıpbaşanlannı vurguluyorlar. Or- neğın. şu anda 146 bın 303 polıs. Türkı- ye çapında görev yapıyor. Polısın 1995 bütçesı. 1994'e göre yüzde 75.4 oranın- da artmış. Bütçe bırçok bakanlığın çok çok üzerinde. DNA testıylecınayet failı- nı bulabilecek teknik, polısın hızmetine sunulmuş. Acaba bütün bu teknik olanaklar. bu büyük bütçe. eldekı üstün teknolojı gü- venlık hızmetlerı konusunda polisı çağ- daşkılabilmışmı? Bırtek olaydakı tutu- mu, polısin suçlann üstüne nasıl gıttıği- ne ömek olabilir Örneğın, polısımiz ci- nayetleri nasıl çözüvor' Olaylann karan- lık yönlennı nasıl ajdınlatıyor? Ömek olarak geçen temmuz ayında şeriatçı İzzet Kıraç tarafından öldürülen Gümüşhane Barosu Başkanı Avukat AB Giinday olayını ele alalım. İzzet Kıraç. Alı Günday ı öldürmüş ve sılahıyla bırhkte polıse teslim olmuş. Po- lis, cınayetın nedenını araştıracak. suçun örgütlü bir suç olup olmadığını saptaya- cak, olayda .sanığı tahnk ve teşvık eden ikıncı dereceden failleri bulacak. arkasın- da örgüt varsa örgütü ortav a çıkaracak v e olay ın dığer sanıklannı yakalayıpadale- YARGIS1Z İNFAZA TEPKİ 1993\ılında Haskm'degüvenlikgüçleri tarafından öldürülen Erol Valçın veSelma Doğan için Yıldız Teknik L'niversitesi'nde (\ Tİ j gösteri yapıldı. İ'nhersitenin bahçesinde düzenlenen eylemde yapılan açıklamada, Yalçın ve Doğan'ın güvenlik güçleri tarafından haksız >ere öldürüldüğü öne sürüldü. Daha sonrarenkbsis bombalan yakan öğrenciler, "De\rim şehitieri ölümsüzdür 1 " sloğanian atarak olav^ızşekilde dağıkhlar. Tekin y e benzeyen ceset Istanbul Haber Servisi - ^•aklaşık bir ay önce Bayrampaşa'dakı ışyenne gıtmekte iken kaybolan DlSK'e bağ- lı Tekstıl-Iş 2 Nolu Şube delegesi Düz- gün Tekin'e (21) benzeyen bir cese- dın Kırklarelf nde bulunduğu bildı- nldı. Boyu. kıyafetleri vesaatinınTe- kın'inkılere benzedığı belirtılen ce- sedı teşhis ıçın yakınları. Kırklare- lı'ne gıtti. Yetkılilerden alınan bılgı- \e göre cesedın yüzünün tamamen >anmış olduğu öğrenildi. İkitelli'dekı evinden BavTampasacia- kı işyenne gıtmek üzere \ ola çıkan Te- kın'ın gözaltına alındığı yakınlan ta- rafından ıddıaedilmiştı. tekın aılesı- nın avukatı Metin Narin,Cumhuri)et'e yaptığı açıklamada. Tekın'ın kaybol- duğu 21 ekım tarıhınden ben çeşıtlı ıllerdeki savcılıklara haber \ enldığı- nı vedün KırklarelıCumhunvet Sav- cılığf ndan yanıt geldiğıni bıldırdı. atv'deki 'Nurculuk Dosyası' izleyiciden büyük tepki gördü 6 A Takınn', Nıırculıık için oynadı Haber Merkezi -an 'de önceki gece ya% ım- lanan "Nurculuk Dosyası' adlı prograında Atatürk, 'deccal' dıye nıtelendirılıp küçük düşürülürken Nurculuk \ e Said Nursi propa- gandası yapılması yoğun tepkilere neden ol- du. Programa konuşmacı olarak katılan Ye- nı Asyagazetesı sahıbı MehmetKutlular. "*Ke- maüstler, Atatürkçüler hilafeti. saltanatı kal- dırdıdivt'övünüvorlar. Peki "deccal" denilin- ce niye kıznorlar, tepki gösterijorlar"' dedı Gazetecı Savaş A\ ve ekıbı tarafından ha- zırlanan 'A Takımı'nda 'Nurculuk Dos\a- sı'nm ikıncı bölümü yayımlandı. Programm bırincı bölümü. 16 kasımda yayımlanmıştı. Önceki gecekı programa konuşmacı olarak Yeni As\ a gazetesi sahibi ve Nurculuğun ön- de gelen adlanndan Mehmet Kutlular ıle görsel ve yazılı basında adından sık sık söz ettıren Fethullah Gülen katıldı. Kutlular. atv muhabınnın deccal ve meh- di konusundakı sorusunu yanıtlarken "Kema- listjer. Atatürkçüler hilafeti, saltanatı kaldır- dı divcÖNÜnüvorlar. Peki deccal" denilince niye kızı>oıiar. tepki gösteriyoıiar. Bunu an- lamryorum"dedı. Kutlular. Sa\aş Ay'm Nur- cuların ordu \e polıs teşkılatı ıçindekı örgüt- lenmelerıne ılışkın sorulanna da şu yanıtı verdı: "İnsanlar namaz kıldıklan için ordu- dan atılnorlar. Bunlar hiçbir zaman orduyu dinsiz ilan etmemişlerdir.*' Progranıın 16 kasımda yayımlanan bınn- ci bölümde görüşlenne yer verilen Genel Ya- yın Koordınatörümüz HikmetÇetinkaja'nın ıkıncı bölüm ıçın yapılan çekımlenne. daha önceduvurusu yapıldığı halde hıç yer venl- memesı eleştınldı. Sıyah Beyaz gazetesi dün bınncı sayfa- sında yayımlanan haberde. Sabah grubunun 24 aralık seçimlerıne kadar Başbakan Tan- su Çiller'ı de^tekleme kararı aldığı ve bu ka- rar doğrultusunda hazırlanan genelgenın arv yönetıınıne de ıletıldığı savunuldu. Sıyah Bevaz'ın habenne göre atv'ye ıle- tılen genelgede Çıllerın seçım mitıngleri- nın "dolu" gösterilmesi. DYP aleyhinde ha- ber yapılmaması. Çiller aılesınin malvar- Iığına ılışkın haber yayımlanmaması da ıs- tendı tın ellenne teslim edecek. Gümûşhane polısınin bütün bunlan başarmak için ne- ler yaptığına bir bakalım. Soru olsun, torba dolsun Önce. kendı avaklan\la gelıp teslim olan katıl İzzet Kıraç'ın ıfadesı alınmış. Önceburadabırganplık var. Izzet Kıraç cınayetı 25 Temmuz 1995 günü ışleınış ve polıs onun ifadesini 5 gün sonra 30 Temmuz 1995 tarihınde almış. Sankı beş gün bovıınca İzzet Kıraç'a an- latacagı övküyü düzenleme- si için zaman tanınmış. lfa- dede polis Freud'çu bir yak- lajimla ılk sorusunu soruyor- "Ozgeçmişinizi anlatınız." Gümûşhane polısi. cınaye- tin perde arkasını öğrenebıl- mek için şu sorulan soruyor: - Şeriat sisteminin Türki- ye'yegelmesi faydalı oJur mu.' Hangi metotla şeriat Türki- ye'ye getirilir? (Cinayet sor- gusu değil de anket sorusu gi- bi bir şey.) - PKK örgütünün durumu- nu nasıl değerlendiriyorsu- nuz? Böyle bir hareket Islama uygun mudur? (Yanı PKK ha- reketi tslama uygunsa cına- yetin arkasındakı gerçekler ortaya mı çıkacak? Sorunun amacı ne?) - Ali Günda> "ı öMürdünüz. Sizce bu tip harekeder ülkenıiz- deki türban meselesini halle- der mi? (\anit da soru kadar absürd olmuş. Kıraç bu soru- yu, "Valla, çözmez ama oldu birkere" gibi sözlerle>«nıtla- nuş.)Gümûşhane polısinin dı- ğer sanıklara yönelttigi soru- Tar, Izzet Kıraç'a sorduklann- dan daha da garip. Örneğın, suça azmettırmekten sanık YüsufGümüşün muhatap ol- duğu sorular... Polis cınayetı aydınlatmak için soruyor: - Si\asi özgeçmişinizi açık- layınız. - Halen sızınle bırhkte göz- lem altında bulunan sanık tz- zet Kıraç ısımlı şahsın yaşa- v ış tarzı. tutum ve dav ranışla- n ıle beşen münasebetleri hak- kında bıldıklennizı anlatınız. (Bu soruva ne yanıt venlebı- lır') Sanık yanıt vermiş: Asa- bidır. Menfaatlerine düşkün- dür. Beş vakıt namazını aksat- maz.. Pekıyı bu yanıttan su- çun örgütlü olup olmadığı ko- nusunda elde edilen somut bilgi ne? Hiç. . Soru olsun. boş torba dolsun) - Müslümanlann arasında- kı ihtılaflann sebeplen neler- dır' Bu ihtılaflann gıderılme- sı ıçın neler yapılmalıdır? (Bu da muhteşem bir soru. $imdı sanık tutup Islamiyetın doğu- şundan bu y ana halifelik kav - galannı. tankat çatışmaları- nı. sünnetten dogan çelişkile- ri. fıkıh farklılıklannı. Osman- lılann hilafeti ele geçırmesıv- le doğan yenı durumu. cıhat fetvalarını. Humeynı'yle bır- hkte gelışen yenı akımları. Körfez Savaşı sırasındakı bö- lünmelen anlatabılır. Türkı- ye'de de Fethullahçılan, Nur- culan, Nakşıbendılen. Işıkçı- lan. Hızbullahçıları. Sülev- mancılan geçmışlenyle ve gü- nümüzdek] ılışkılenvle. ıttıfak- larıyla ortaya koyup kışısel gorüşlerinı belırterek çözüm yollan önerebılır. Pekıyı. bü- tün bunlann bir cinayet so- ruşturmasındakı sorguyla il- sısı ne?) DYP-CHP koalisyonunun bunalım tablosu MİYASE İLKNUR SHP'nın kendisinden doğan CHP ıle bırleşme karan almasından sonra kurul- taya kadar Genel Başkan seçılen Hikmet Çetin döneminde de mevcut durum ay- nen sürdü. Çetin. fnönü ve Karayla- çın'ın çizgısıni de\am ettirdi CHP'ye yeni genel başkan seçıldiği günlerdepat- layan Gazi ve Ümranıye olaylan, hükü- meti pek etkilemedi. Gazi olaylannın so- rumlulan hakkında hükümetin CHP ka- nadıpekbirgirişimdebulunmadı. Ancak bir ay sonra patlak veren emeklilik yaşı- nın yükseltilmesı ile ilgili tasan yüzün- den koalısyon az daha yıkılıyordu Baş- bakan Çiller, IMF'nin isteği doğrultu- sunda emeklilik yaşının y ükseltılmesini istiyor. ancak CHPli Çalışma Bakanı Aydın Güven Gürkan. "Karşılığında bir şey vermeden olmaz" dıyerek karşı çıkı- yordu Çetin de geçmışte Karayalçın'ın düştüğü duruma düşmüş. partisi ile Çil- ler arasında kalmıştı. Çiller, Çalışma Ba- kanı Gürkan'ın istifasını ıstedi. Sonun- da iki tarafta bırer adım atarak sorunu çö- zümledi. Bu olaydan bir ay sonra bu kez Bağım- sız Mılletvekıli Gaffar Yakın'ın cuma namazı için kamu çalışanlarına özel izin vermesini isteyen önergesı TBMM'de aralannda DYP'nin bulunduğu **MC" tarafından desteklenmesi GHP'lileri kız- dırdı. Bu dönemde de ciddı bir kriz ya- şandı. CHP bunu da içıne sindirdı. Nısan ayında emeklilik yaşının yüksel- tilmesine karşı çıkarak koalisyonu sarsan Çalışma Bakanı Aydın Güven Gürkan. ha- ziran ayında bu kez de tam seçim önce- si seçim yapılacak ilçelerin il olması yö- nündeki kararnatneyi "İınzalamam'"dı- >e tuturdu. Gürkan'ın bu ınadı Çiller'ın veÇetin'inyüreğıniağzınagetirdi. Ama sorun, Gürkan'ın istifası alınarak çözül- dü. Koalısyonda krizin biri bitiyor, dığe- ri başhyordu. Haziran ayı ortalannda bir kez de Olağanüstü Hal ve Çekiç Güç'ün süresınin uzarılmak istenmesi yüzünden kriz çıktı. ÇHPIi dört bakan. bu konu- dakı Bakanlar Kurulu kararını imzala- mıyordu Algan Hacaloğlu. Ercan Kara- kaş, Ziva Halis v e Erman Şahin'in ımza- lamadıgı tasarı TBMM'ye sevkedilemi- yordu Çetin. bakanlardan üçünün gön- lünüyaptı. Menzir bunalımı Ancak tasarıyı imzalamamakta dıre- nen Ercan Karakaş. görevınden ıstıfaet- mek zorunda kaldı. Bu dönemde koalis- yonu sarsan en büyük knzlerden biri de kamuoyunda "Menzir krizi" olarak bili- nen Menzır'in CHP'li bakanlan suçlayan konuşmasından sonra yaşandı Şehit bir polisin cenaze torenınde CHP'yı ve CHP'li bakanlan suçlayan Istanbul Emniyet Mü- dürü Necdet Menzır'in CHP'liler tarafın- dan istifası ıstendi. Ancak Genel Başkan Hikmet Çetin. "Bu konuyu banabırakın, ÇHIer'lekonuşupçözeceğim"> sozünü ver- di. Ancak günler. haftalar. aylar geçti: her iki genel başkan tarafından Menzir sorunu buzdolabına kaldınlarak unuttıı- rulmak ıstendi. Bu duruma kızan ÇHP'lı 6 bakan. Hikmet Çetın'in y urtdışında bu- lunduğu bir dönemde yapılan Bakanlar Kurulu toplantısına katılmadı. Bu da DYP-ÇHP hükümetini sona erdiremedi. Soruna çözüm bulundu. Artık Bakanlar Kurulu toplanmayacaktı. Gerçekten de bu olaydan sonra Bakanlar Kurulu bir daha toplanmadı. Bu olaydan birkaç hafta sonra TM Y'nin 8 maddesinindeğiştmlmesınin DYP ta- rafından enaellenmesi bir başka kriz ne- denı oldu Bu sorun aşılmadan anayasa değişıklığıyle ilgili kriz gündeme geldi 5 temmuz tarihinde CHP Genel Başka- nı Hikmet Çetin. "Anayasa değişikliğine DYPenger diyecek noktaya geldi. Çil- ler-Çetın döneminin ;>on krizi. grev erte- lemesi yüzünden çıktı. Kamu işyerlenn- de başlayan grevlerin ertelenmesi için Çalışma Bakanı Halıs'ın imzasını isteyen Çiller. direnışle karşılaştı. Bu da bu dö- nemın son krizı oldu Baykal'ın Genel Başkan seçilmesinden sonra Çıller'le y aptığı ılk görüşmede gün- deme getırdiği "Slenzir krizi" bu kez hü- kümeti yıktı. Çiller. Baykal'ın "Menzir'i göroden alın" ısteğini reddederek hü- kümetten aynldı. Ancak hayal ettıği azın- lık hükümeti güv enoy u alamay ınca yenı- den eski ortağa dönüş yaptı ve nikâh ta- zelendi. Herkes Çiller'in ders aldığını sanıyordu. Ancak huylu huyundan \az- geçmemişti. Çiller bu kez de hükümet- teki ortağından gizli Meclis'tekı ortakla- nylagöriişmeleryaparak yenı bir seçim kanunu hazırlığına girişmıştı. Bunu ha- ber alan Baykal. "Hükümeti bozanz" tehdıdınde bulundu. Krize şimdi formül aranıyor. BİTTİ CUMARTESİ YAZILARI ATAOL BEHRAMOĞLU Salome ve Ulusal Gurur... Prenses Salome, aynı zamanda amcası olan üvey babası Kral (genel valı) Herodes'in doğum gününde, onun ve ötekı konukların önünde neden dans etti? Bu konuda Incil'de bir açıklık yok. "He- rodes'in doğum günü kutlanıyordu. Herodya'n/n kızı herkesin önünde dans ettı." (Matta, bölüm 14). "Herodes doğum gününde ıleri gelenlere, komu- tanlara ve Galile'nin üst tabakasına bir şölen verdi. Herodya'nm kızı içeh girip dans etti." (Markos, bö- lüm 6). Herodes, Salome'nin babası (ve kendi ağa- beyi) Fılippos'un tahtına oturmuş ve yengesı He- rodya ile (Salome'nin annesi) evlenmiştir. Isa'nın ilk müridlerinden Vaftizci Yahya bu duaımu açık söz- lülükle lanetlemektedir. Ve bu nedenle zindandadır. Bunlan Matta'nın ve Markos'un incil'lerinden öğre- niyoruz. Dogum günü şöleninde Salome'nin, üvey babası ve konuklar önünde dans ettiğini de. incil'e göre, üvey kızının dansından çok etkilenen Hero- des. ona "Dile benden ne dilersen" demiş, Salome de annesinin arzusuna uyarak Vaftizci Yahya'nın başını istemiş ve kesik baş bir tepsi içinde kendisi- ne sunulmuştur. • • • Burada sanatçının hayal gücü ışe karışıyor. Bu sanatçı, söz konusu olay (ya da efeaneden) yakla- şık iki bin yıl sonra yaşamış olan ingiliz şair ve ya- zar Oscar VVilde'dır... Tülden giysıler ıçınde alımlı bir genç kadın ve ona bir tepsı içinde sunulan kesık bir erkek başı, ço- cukluk yıllarımdan. babamın kitaplığındakı kitaplar- dan bırinın kapak resmi olarak zihnıme sılinmezce kazılmıştır... Salome ve Oscar Wilde adları da. Kita- bı o dönemde okuyup anlamaya çalıştığımı, fakat- çeviri dilı eskımiş başka birçok krtap gibi beni fazla/ çekmemiş olduğunu anımsıyorum. : Bu yaz, Bostancı'da ikincı el bir kitapçıda, Salo- me yenıden. bu kez 1909 Leipzig basımlı Ingilizce bir kitap olarak çıktı karşıma... Iç kapaktaki bir not- tan, yazarın bu kıtabı Fransa'da bulunduğu sırada Fransızca yazmış olduğunu öğrendim. Ve böylece, İngiliz yazarın Ingilizceye çevrilmiş yapıtını bir so- lukta ve büyük tat alarak okudum... Duyduğum tat, bu "bir bölümlük trajedı"n\n yalın ve akıcı kurgu- suyla olduğu kadar, daha ilk repliklerde başlayan şiirsel betımlerle de ilgilıydi. Bir örnek: "Prenses ne kadar solgun! Onu hıç bu kadar solgun görmemiş- tim Gümüş bir aynada beyaz bir gülün görüntüsü (gölgesi) gibi..." Herodese söyletilen erotik sözler ise başdöndürucüdür ve Nabokov'un Lolita'sında- kılere taş çıkartacak nıtelıktedir: "Olgun meyveler getınn bana. Salorne, gel ve meyve ye benımle. Bir meyvede senın kuçuk dişlerının izlerını görmeye âşıkım. Azıcık ısır şu meyveden, geri kalanını ben yi- yeceğım!.." • • • Oscar VVilde'a göre. Herodes, önünde dans et- mesı karşılığında üvey kızı prenses Salome'ye kral- lığının yarısını önermiş. fakat Salome, ancak tek bir koşulla, zindandaki Vaftizci (peygamber) Yahya'nın başının kesileceği sözünü aldıktan sonra yerine ge- tırmiştır kralın isteğini... Yıne Oscar Wilde'ın hayal dünyasında Yahya'nın öldürtülmesinin asıl nedeni Kraliçe Herodya'nm açık sözlü peygambere duy- duğu öfkeyle kızını kışkırtması değil, Salome'nin bu genç, yakışıklı ve gizemli adama duyduğu şiddetli tutkunun karşılıksız kalması, sofuca ve kabaca red- dedilmesıdır. • • • Yazımın amacı, bu uzun girışe rağmen, incıl'deki "Vaftizci Yahya" bölümleriyle Oscar VVİIde'ın yapı- tındaki olay örgüsünün karşılaştırılması, ya da Wil- de'ın çeşitli bakımlardan bir başyapıt olan trajedisi- nın irdelenmesı değıl... 18 kasım gecesi AKM'deki görkemlı şölenin, istanbul Devlet Operası sanatçı- ları ve orkestrasınca sunulan Salome operasının bende (gösteriyi izleyen yüzlerce insanda olduğu gıbı) yarattığı derın etkı ve heyecanla yazıyorum bunlan. O gece, bir Türk sanatçısı.soprano Zehra Yıldız, sesiyle ve oyunculuğuyla, efsanevi Sarah Bernhardt'lardan bugünlere. Salome tiplemelerinin hiç kuşkum yok kı en üstunlerinden birıni yarattı... • • • O gece istanbul ve başka kentletimiz, çirkin silah sesleriyle, şımarık klaksonlar ve ölçüsüz, anlamsız haykırışlarla irkilmedi. Fakat ben (AKM'deki yüzler- . ce başka izleyici gibi), Türk sanatçılannın başka ül- kelerden meslektaşlarıyla birlikte yarattıkları eşsiz güzelliktekı sanat olayının; "35 yıl gibi kısa birsüre- de Istanbul'u dünya opera coğrafyasının önemti bir odağı durumuna getiren" sanatçılarımızın emekleri önünde, "ulusal bir gurur'la, derin bir heyecan ve sevinçle yüceldiğimi hissettim... Kısa Kısa • İstanbul Bağcılar'da, aralannda 6 yönetım kurulu üyesının de bulunduğu Yeni Demokrâsı Hareketi üyesı 86 kışının partilennden istifa ederek ÇHP'ye geçtıkleri bildırildi. • Türk-İş Genel Başkanı Bayram Meral. milletvekillerine gönderdiği mektupta. çalışanlann çıkarlarının Avrupa Birliği'ne (AB) tam üyelikte yattığını belirterek bu doğrultuda destek olunmasım istedi. • Adana Çukobirlık entegre tesisleri içerisinde yer alan yağ fabnkasında önceki gün başlayan Türk-îş'in grevıne, DİSK'in bir süre önce bağıtladığı Tekstil işkolundakı "kıskaç sözleşme'nin neden olduğu ileri sürüldü • Ankara Cumhumet Başsavcılığı, TBMM Bütçe Plan Komisyonu Başkanı ve DYP Samsun Milletvekili İlyas Âktaş'ı "öldürmeye kalkıştığı" gerekçesi> le sekreter Fatma Akıntürk hakkında 15 vıla kadar ağır hapis cezası istemiyle dav a açtı. • Türk Hava Yollan'nın (THY) saat 14.00'te Ankara"dan tstanbul'a hareket edecek TK 123 sefer sayılı yolcu uçağına bomba ıhban yapıldı. Ihbann asılsız olduğu ortaya çıktı. • Çevre Bakanı Hamdi Cçpınarlar. sanayici. girişimci ve üreticileri uvararak "Para kazanmayı, insan ve diğer canlıların üzerine kurmava kimse teşebbüs etmesin. Bunlarla amansız ve acımasız bir savaş başlatmış bulunuyorum" dedi. • İnsan Haklan Derneğı Genel Başkanı Akın Birdal. 24 Aralık seçımlerınde Bırleşik Sosyalist Parti (BSP) adayı olarak HADEP'ten mılletvekilı aday adayı olduğunu açıkladı. • Sanayi ve Ticaret Bakanlıgı. DSPden milletvekili aday adayı olan eski Türkiye Ziraatçiler Derneği Başkanı İbrahim Yetkin hakkında soruşturma açtı.