Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 23 KASIM 1995 PERŞEMBE
HABERLER
'Yimaz,
sepvetini
açftlasın'
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Başbakan tansu Çiller'in
kuşkulu serveti konusunda
yayımlanan belgelere yanıt
veremeyen DYP'nin Genel
Sekreteri Tevfık Diker.
ANAP Genel Başkanı
Mesut Yılmaz'ın.
servetinin kaynağını bir
hafta içinde belgeleriyle
açıklamasını istedi. ANAP
Bilecik Milletvekıli
Mehmet Seven ise Diker" i
Çiller'inborazancılıgını
yapmakla suçladı.
Kntemsiz
tazminat
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-TBMM Genel"
Kurulu'nda. albaylara,
emeklıliklenndc makam
tazminatı alabilmeleri için
bu görevde en az 2 yıl
bulunmalan koşulunu
kaldıran tasan, yasalaştı.
Yasaya göre albaylar. bu
görevde kalma sürelerine
bakılmaksızın. almakta
olduklan makam
tazminatını emeklilikleri
süresince dc aynı miktarda
alacaklar. Yasanın
yürürlüge girmesinden
önce emekli olanlar ile
bunların dul \e yetimleri
de 2 >ıl görev süresini
doldurma koşulu
aranmadan. yasanın
yürürlüge girmesinden
itibaren aynı haktan
yararlanacaklar.
PKK davası
DGM'de
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-Türkiye"de ilk
kez ele geçirilen "RDX '
bombalanyla askeri
tesislere saldın
düzenleyecekleri
gerekçesiyle yakalanan ve
PKK mılitanı olduklan öne
sürülen Hakan Özgenç ile
Zana Mazak'ın
yargılanmasına. Ankara 2
No'lu DGM'de dün
başlandı. Yunanistan'da
eğitim görmediğini öne
süren sanıklardan Mazak.
"Ancak emniyette
verdiğim ve videoya da
çekilen ifademde *
Yunanistan'a karşı
herhangi bir söz
soylemişsem. Yunan
halkından özür diliyorum"
dedi. Tutuklu yargılanan
sanıklardan Mazak için
idam, Özgenç için de 15
yıla kadar ağır hapis cezası
isteniyor.
Uyuşturucuya
kıskaç
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Uyuş,turucu ve
Psikotrop Maddeierin
Kaçakçılığına Karşı
Birleşmiş Milletler
Sözleşmesi'nin
onaylanmasının uygun
bulunduğuna dair yasa
tasansı, TBMM Genel
Kurulu'nda kabul edildi.
Genel kurulun
onaylanmasını uygun
bulduğu sözleşmede,
kendisi uyuşturucu madde
olmayan. fakat uyuşturucu
madde yapımında
kullanılması zorunlu olan
kimyasal maddeierin
kaçakçılığı ve kara paranın
aklanması da suç
kavramina sokuluyor.
Sözleşmede, kara para ve
bundan sağlanan
kazançlara el konulması
hükme bağlanırken
uyuşturucu madde
kaçakçılığı kapsamına
giren tüm suçlann
faillerinin iade edilmesi ile
banka ve şirket hesap
kayıtlannın da başka
ülkelerden istenebilmesi
ilkesi getiriliyor.
İznrir'de
operasyon
• İZMİR (Cumhuriyet
Ege Bürosu) -Izmir
Emniyet Müdürlüğü'nce
MLKP örgütüne yönelik
operasyonda. aralannda
Izmir'den bağımsız
milletvekili adayı olan Rjza
Çetin"in de bulunduğu 15
kişi gözaltına alındı.
Aydınlanın
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- İşçi Partisi'nin
(İP). seçimde aydınlann
desteğini sağlamak
amacıyla yaptığı
"Oylanmız IP'ye"
çağnsına destek verenlerin
sayısının 300'ü geçtiği
biİdınldı Ünlü ozan
Cahit Külebi. yazar
Talip Apaydın ve
hukukçu Halit Çelenk de
seçimde iP'yi
destekleyeceklerini
açıkladılar.
Demokratik Banş Hareketi'nin girişimleri de birlik yolunda somut bir sonuç yaratmadı
Alevüer bütünleşenıiyorBÜLENT SARIOĞLL
ANKARA-Bazı Alevi örgütlerinin. De-
mokratik Banş Hareketi (DBH) adı altın-
da bağımsız adaylâYla seçıme katıldıktan
sonra partileşme kararı alması. bu kesim-
deki bölünmüşlüğü gideremedi. Alevi ta-
bana dayanan örgütlerin siyasi bir misyon
üstlenmesine karşı çıkan Pir Sultan Abdal
Kültür Derneği Genel Başkanı Murtaza
Demir. DYP'nin koltuk değneği olmak için
haftalarca uğraşanlann varolan bölünmüş-
lüğe biryenisini eklediklerini söyledi.
Çok sayıda Alevi derneği ve vakfının
oluşturduğu Demokratik Banş Hareketi.
Türkiye genelinde göstereceği bağımsız
adaylar ile temel ilkelerini oluşturan bildi-
riyi. 25 kasım cumartesi günü Atatürk Spor
Salonu'nda düzenleyeceği şölenle açıkla-
yacak. Seçimlerde siyasi biroluşum olarak
ağırlığını koymak ıstemesinin yanı sıra. ile-
riye dönük olarak partileşme karan alan
DBH. tüm Alevi örgütlerinin desteğini top-
lavamadı.
• Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Başkanı Murtaza Demir.
"DYP'nin koltuk değneği olmak için" haftalarca uğraşanlann. sol
yelpazedeki demokrasi güçlerine kapılannı kapattıklannı söyledi.
Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel
Başkanı Murtaza Demir. Cumhuriyet'e
yaptığı açıklamada. derneklerinın bir kül-
tür örgütü olduğunu. bu bağlamda Alevi
kültürünün özledığı demokratik ortamın
oluşması, farklılıklann kendini ifadeetme-
si \ e iç banşın sağlanması ıçın kamuoyu oluş-
turarak. baskı yapmaya çalıştıöını vıırgula-
dı.
Tarih affetmevecektir'
"Bundan öteye siyasal bir misyon üslen-
menin.var olan bölünmüşlüğe bir ycnisinin
eklenmesindcn öteye bir anlamı olmayaca-
ğma inanıyoruz'* diyen Demir. şunlan söy-
ledi:.
"Ülkemizde sol ka\ramına ihanet edile-
rek. içi boşaltılmrç. dağıtılmış göz göre gö-
re, bile bile bu noktaya getirilerek, sol ide-
oktji iktidar seceneği olmaktan çıkartılmış-
tır. Bugün sağın iktidar alteraatifi > ine sağ
\e>a şeriatçılardır. kuşkusuz Aleviİer. de\-
rimci-demokratlan \e bir bütün olarak la-
turayıödemekzorunda bırakılan bi/kri bu
noktaya getiren anla> ışın sahiplerini, ne biz-
ler ne de tarih affetmeyecektir."
Demir. siyasi partıler. sı\il örgütler ve
bireylerin sorumluluklarını yenne getirme-
leri durumunda şikâyetçi olunan konular-
da çözüm üretilebileceğını \ urgulayarak.
"Tepkici duygusal ve bireyci yaklaşımlarta
\ ar olan sorunlanmızin daha da bo> utlana-
cağını, tam bir hezimetle sonuçlanacağı şim-
diden belli olan seçim sonunda, kitlenin kar-
şı karşıya kadığı sorunlan. bıına neden olan-
lara fatura edeceğini ve karşı lığını isteyece-
ğini görüyoruz" dedi Sol yelpazede yer
alan kesimlerin bütünleşmclen durumun-
da. bu oluşuma en üst düzeyde katkı sağ-
layacaklannı. ancak şu andakı durumdasol
partilere eşit uzaklıktaki tavırlannı koru-
yacaklannı belirten Demir. şu görüşleri di-
İe getirdi: "Bu secimlerebağımsızadaylar-
la katilmak kararını doğru bir karar olarak
görmemekle birlikte, böy le bir karann aün-
masına olanaktcşkil eden relci \e inkânn par-
ti anlayışı tavnnı da onay lamıyoruz. Kendi-
lerini siyasal kitle partilerinin sahipkri ola-
rak gören tu/u kuru kadroların ycni geliş-
meleri, talepleri \e realitey i göz ardı ederek
geleneksel ta^v ıriarında ısrar etmeleri muh-
temel kötü sonuçlann alınmasında onlan so-
rumluluktan kurtarmayacak, tam tersine
olumsuzluğun hirnumaralısanığıyapacak-
tır. DYP'nin uydusu, koltuk değneği olmak
için haftalarca kapı aşındıranlann, sol yel-
pazedeki demokrasi güçlerine kapüannı ka-
patmaları sol adına son olumsuzlukları
olacaktır.~
CHP Genel Sekreter Yardımcısı Sinan
Yerlikaya. düzenlediği basın toplantısında.
Ale\ilerin bağımsız aday çıkarmalannın.
solu zayıflatmak için sağla işbirlıği yapan
çıkarçevrelennin ısteği olduğunu söyledi.
YSK'nin gerekçeli kararı
'Seçim, 24
Aralık'ta yapıhr'
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-Yüksek Seçim Ku-
rulu'nun(YSKı. "ekbirya-
sal düzenleme yaptimasa da-
hi seçimlerin 24 Aralık'ta >a-
pılmasının mümkün olduğu-
na" ılışkın gerekçeli kara-
nnda. önseçım ya da merkez
yoklaması yapan siyasi par-
tilerin. eksikliklennı aday lis-
telenne giremeyen aday aday -
lan arasından tamamlayabi-
leceğı bıldırildi.
YSK'nin. Anayasa Mah-
kemesı'nın Seçim Yasası'nın
bazı maddelerinı kısmen ya
da tamamen ıptal eden kara-
nnın. seçimlerin 24 Aralık'ta
yapılmasını engellemedığı
görüşünü içeren gerekçeli
kararı. Resmi Gazete'nin
dünkü savısında yayımlan-
dı. Kararda. her ilın çıkara-
cağı mıllet\ekili sayısının
550 rakamı üzerinden yeni-
den belirlenmesi ve ilan edil-
mesi. bir seçim çe^esinde
seçime katılan siyasi partile-
rin ve bağımsız aday lann el-
deedecekleri millervekıllık-
lerinin saptanmasmın müm-
kün olduğu belirtilerek şöy-
ledenildi: "Bağımsız millet-
vekilliği adaylığı için siyasi
partilerin aday listeierini \e-
rebilecfkleri güne kadar baş-
\ urulahileceğine, önseçim ya
da aday yoklaması yapan si-
yasi partilerin eksikliklerini
aday listelerine giremeyen
aday aday lan arasından en
çok o\ alandan başlayarak
tamamlaması, bu mümkün
olmadıyı takdirde parri yet-
kili kurullannca giderilmesi
gerekti0nc, seçim tak\ iminc
göne bugüne kadaryapılan se-
çim i^ \e islemlerinin geçeıii
olduguna o> biıiiği ile karar
\erüdL"
Partiler, adaylannı 27 ka-
sım akşamına kadar bildire-
cekler. Geçicı aday listeleri
30 kasımda. kesın aday lis-
telen 6 aralıkta ilan edilecek.
Adaylıktan istıfa edenlerin
YSK'yebıldırilmelennin son
günü de 3 aralık pazar olarak
belırlendi.
Gümrük kapılarında oy
verme işlemi. daha önce be-
lirlendigi gibı 8 aralık cuma
günü başlayacak. Seçim pro-
pagandası. 14 aralıkta baş-
layıp 23 aralık günü saat
18.00'de sona erecek. Aynı
saatten itibaren seçim günü
yasaklan başlayacak.
MADEN IŞÇISI
BAĞIMSIZ ADAY
Türkiye Taşkomürü Kurumu'nda
(TTK) maden işçisi olarak çalışan 39
yaşındaki Fahri Bozbaş. Zonguldak'tan
bağımsız millervekili adayı oldu. Fahri
Bozbaş, madenci giysisiyle gazetecilere
poz vererek, •Milletvekiİi seçildiğim
takdirde Zonguldak'ın ve madencilerin
sorunlannı çö/ecegim" dedi. Bo/baş,
secimi kazanacağını söyledi.
(Fotoğraf: AA).
Ana muhalefet partisinin şemsiyesi, milliyetçi-muhafazakârlann üstüne açıldı
ANAP^ın sol yanı boş kaldıDÜRDANE KOCAOĞLL
ANK.ARA -
Farklı eğilimle-
ri birleştirecek
birşemsiyepar-
ti olacağı bildi-
rilen ANAP.
şemsiyesini
milliyetçi-muhafazakârlann üstü-
ne açtı. BBP ve DP ile ıttifak ya-
pan ANAP'ın bünyesinde ayrıca.
aralannda eski Milli Selamet Par-
tisi (MSP) Milletvekili Korkut
Özal. 12 Eylül öncesinde Alpars-
lan Türkeş'in sağ kolu olarak bi-
lınen Sadi Somuncuoğlu gibi çok
sayıda mılliyetçı. muhafazakâr
isim de yeraldı.
Secimlere. farklı kesımlen uz-
laştırmayı ve bünyesinde birleşti-
rerek secimlere gitmeyi hedefle-
yen ANAP'ın sol yanı boş kaldı.
ANAP'ın önceki gün yapılan Baş-
kanlık Divanı toplantısında. Sıvas
Millenekilı Muhsin Yaacıoğlu'nun
genel başkanlığını yaptığı BBP ve
Aydın Menderes'in liderliğindeki
DP ile ittitak yapılnıası benimsen-
di. ANAP Başkanlık Divanı top-
lantısında, yeni seçim sistemine
göre BBP ve DP ile ittifak yapma-
nın ANAP'a artı bir puan kazan-
dırmayacağı. ancak bu partilerie da-
ha önce vanlan ilke anlaşmaları-
na uyularak ittifak yapılması ge-
rektiği karanna \anldi. Başkanlık
Divanı'nda. Muhsin Yazıcıoğlu \e
arkadaşlan ile seçim sonrasında
da hükümet için işbirliği ^ e başka
konularda ittifaklar kurulabilece-
ği belirtildi. Yazıcıoğlu ve 6 mil-
letvekili arkadaşı. başta Sıvas. Kalı-
ramanmaraş, Kayseri olmak üze-
re seçilebilecekleri yerlerdenaday
gösterilecekler. ANAP. Mende-
res'in yanındaseçilebılecek bir ya
da iki DP'li isme listelerinde yer
v erecek.
ANAP lideri Yılmaz. YDH ko-
nusunda ise kararsız kaldı Geçen
hafta YDH lideri Cem Boynerle
yaptığı telefon görüşmesmde itti-
fak konusunu görüşmek üzere haf-
ta sonu bir araya gelinmesi karar-
laştırıldı. Ancak. Yılmaz. "Seni
arayacağım" dediği Boyner'i bu-
güne kadar aramadı.
ANAP lıden >'ılmaz. geçen gün-
lerde partisinin toplumun çeşitlı
kesimlerinin temsilcilerini partisin-
dc bir araya gctıreceğını. uzlaştı-
ncı bir partı olma işle\ ıni sürdür-
meye de\am edeceklerini söyler-
ken.kamuoyundabilınen.yıpran-
mamış bir solcunun da partisinin
listelerinden aday gösterileceğini
söylemişti. Ancak. şu ana kadar
böy le bir isim ortaya çıkmadı. Ku-
lısİerde. Yılmaz'ın "soldakibon>
ba isminin Yaşar Kemal olduğu,
ancak bunun gerçekleşmedigi'" di-
YDH, tek başına seçim için listesini oluşturmaya başladı
Boynery
Diyarbakır Uan aday olacak
YDH
O
AMKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
"Kürt mUlhetçisi" olarak nıtelendirdiği
HADF.P ile ittifak yapmayan YDH
lideri Cem Boyner. Dıyarbakır'dan
millervekılı adayı olmaya hazırlanıyor.
ANAP lideri Mesut Yılmaz" ın seçim
işbırligı için görüşme önerisi getırmesinden sonra
beklemeye gıren YDH. bu arada ittifak konusunda
kendı ıçınde sert tartışmalar yaşadı. Partı ıçındekı
Kürt \e Ale\ı kökenliler, BBP ile ittifak yapacak
olan ANAP'la işbirliği arayışına sen tepkı
gösterdiler. Yılmaz da kendı panısı ıçinden bazı
itirazlar olması nedentyle Boyner'i bir daha
aramadı. Bunun üzerıne \DH tek başına secimlere
gırmek ıçın kolian si\adı. Aday belırlemek ıçın bir
komite oluşturan YDH'nın tüm ıllerde aday
göstereceği bildinldı. Bu arada. geçen hafta
partisınınlstanbul yemeğınde. "Kürtleri Kürtler.
Türkleri Türkler temsil eder diye bir kural yokrur.
Bir Türk de pekâlâ Kürtleri temsil eder ve belki bir
Kürtten daha fazla katkı sağlar" dı>en Bo> ner'ın.
Diyarbakır'dan aday olacağı bıldirildi. Eskı TOBB
Danışmanı Prof. Dr. Halil Sanaslan. Prof. Dr. Metin
İnceoglu ve parti yönetıcılennın tamamı ile
miHetvekilleri Tınaz Titiz ve Mehmet Emin Se>«r
YDH'den milletvekili adayı olacak. YDH, -arabesk
müziğin babası" olarak bılınen Orhan Gencebay'a
da mıllet\ekıllıöi önerısınde bulunacak.
le getirildi.
ANAP lideri Yılmaz'ın. millet-
\ekili aday listeierini. Genel Sek-
reter Rüştü Kâzım Yücelen. Teş-
kilat Başkanı İlkerTuncay ile ka-
dın ve gençlikten sorumlu Genel
Başkan Yardımcısı Yaşar Eryıl-
maz'dan oluşan ekiple birlikte ha-
zırladığı belirtildi. ANAP'lı bazı
yöneticiler. "Bu da Yıunaz'uı tek
seçki olduğunu gösteriyor" deger-
lendirmesini yaptılar.
Çok sayıda kadın milletvekili
aday adayı bulunan ANAP'ın en
az 10 kadını mutlaka seçilecek
yerlerden aday göstereceği. bu sa-
yının daha fazla da olabileceği be-
lirtildi.
DYP'den ihraç edilen eski
TBMM Başkanı Hüsamettin Cin-
donık'u aday olması konusunda ik-
na etmeye çalışan ANAP'ın. Cin-
doruk ile birlikte ıhraç edilen dı-
ğer bazı millet\ekillerini de. bu
isimlerın bugün ya da yarın
ANAP'a katılmalarının ardından
aday göstereceği belirtildi. Eskı
DYPhlcrden aday gösterılmesı
beklenenlerarasındaSadıkA\un-
dukluoğlu, Cemal Alişân, trfan
Köksalan. Ahmet Netdim ve Ab-
dürrezzak Yavuz'un isımleri ge-
çiyor.
NOTLAR / ORAL ÇALIŞLAR
Refah Partisi'ne karşı cephe kurmak...
S
eçimler yaklaştıkça hesaplar
çeşitleniyor. Şimdi bazı
çevrelerde. kamuoyu
yoklamalannda birinci parti
olarak göründüğü söylenen RP
panığı yaşanıyor. Ve Ankara'da RP'ye
karşı partiler arasında cephe
oluşturulduğundan bile söz edıliyor.
Görüldüğü kadanyla bu kampanya.
seçimler yaklaştıkça dozunu daha da
arttırarak sürecek. Laik cephenin, anti-laik
bir potansiyelı örgütleyen RP'yi secimlere
ikı-üç gün kala anımsaması komik
olmuyor mu? Çünkü düne kadar.
Türkiye'yi sağa yatıran siyaset tüccarları,
demokratik her türlü gelişmeyi önlemek
ve zorbalık yapabılmek için RP'yle ittifak
yapmaktan çekinmedıler. Örneğin
seçimlerde oy potansiyelini yükseltmek
için Yaşar Kemal' in kapısını çalan Mesut
Yılmaz. 1982 Anayasası'nı savunurken.
Terörle Mücadele Yasası'ndaki değışıkliğe
karşı çıkarken Erbakan'la dans etmekte
bir sakınca görmedi. Örneğin Tansu Çiller.
4 yıldır. Kürt sorununu içinden çıkılmaz
hale getirırken, binlerce köyün
boşaltılmasını sağlayarak milyonlarca
insanı çaresizliğe mahkûm ederken. bu
çaresiz insanlann nerelere yöneleceğini
hiç düşünmedi. Ülkede kan gövdeyi
götürürken, faıli meçhul cinayetler rekor
düzeylere ulaşırken, ülkedekı insanlann
toplumsal ve ruhi dengeleri altüst olurken.
kımse bir gün bu insanların oy vereceğinı
ve bu oyiann tepki oyları olabileceğini
aklına getirmedi. Türkiye. son on yıldır
siyasi Islama yönelen bir atmosfer içine
girdi. Herkes bu durumu saptıyor. ama
kimse bunun nedenleri üzerinde
düşünmüyor. Açıkçası düşünmek
istemiyor. Siyasi islamı geliştıren ortam.
halkın çaresizliğe mahkûm edilmesidir.
Türkiye'nin sosyal dengeleri son yıllarda
bılinçli bir tercihle göz göre göre iyice
bozuldu. Küçük bir mutlu azınlık
inanılmaz bir lüks içinde yaşarken.
milyonlarca insan açlığa. baskıya ve
çaresizliğe terk edildi. $ehırler. köylerden
ve kasabalardan gelen umarsız insanlarla
doldu. Gecekondular. şehir nüfusunun
çoğunluğunu oluşturan gettolara
dönüştüriildü. Bu gettolar sürekli tepki ve
öfke üreten merkezler haline geldi.
tstanbul'un. Ankara'nın. Izmir'ın.
Çukurova'nın varoşlan. yarınından emın
olmayan. yersiz yurtsuz kalabalıkların
baskınına uğradı. Izmır'deki sel
felaketınde görüldüğü gıbı. insanlar, her
gün 25-30 kişinin çatışmalarda öldüğü
Güneydogu'dan arkalarına bakmadan
canlannı büyük şehirlere attılar. En kötü
yaşam koşullarına mahkûm olarak
şehirlerde iist iiste yığıldılar. Oralarda
düzene hınç \e tepki tohumları yeşerdi,
beslendi. büyüdü. Kafası baskıdan başka
hiçbırçözüme alışık olmayan siyasetçiler
ise. tıpkı Güneydoğu sorununa
yaklaştıklan gibi, buralara da karakol
komutanı mantığıyla yaklaştılar. Onların
gözünde halkın çıkarlarını sa\ unan
solcuları ezmekten \e halkı sindirmeklen
başka hiçbir çözüm yolu yoktu.
Yapacaklannı yaptılar, gerçekten halkı
canından bezdirdiler. Bezgın ve çaresiz
halk ne yaptı? Kurtuluşu. dıne sığınmakta
\e muhafazakârlığa sanlmakta buldu.
Siyasi Islam. ışte bu noktada ortaya çıktı.
Çaresiz insanlar içinde örgütlendı. onların
tepkılenni kendi amaçları yönüne kanalizc
etti ve büyük bir güç yarartı. Siyasi Islam
bir tutuculuktur. ınsanları geçmişin tozlu
sayfalanna çekmeye çalışıyor. Ama bir
tutuculuğun panzehiri bir başka tutuculuk
olamaz. Türkiye. tarihınin en tutucu
dönemlerinden bırisini yaşıyor. En
antidemokratik ve en acımasız savaş
kararları bu dönemde alındı. En ağır
işkenceler, en büyük cinayetler bu
dönemde gerçekleştirildi. Yani RP'nın
altyapısı ve RP'yı ıktidara götürebilecek
köşe taşlan bu dönemde döşendi. Şimdi
deçeşitli seçim numaralarıyla. RP'nın
önünü nasıl kesebilıriz hesaplan yapılıyor.
RPnın de VlHP'nın de önünü kesebilecek
tek yol vardır Demokrasi ve özgürlük.
Siyasi iktıdarlar baskıya baş\urdukça bu
ikı partı güçlenıyor. 12 Eylül geldığinde
siyasi güçleri dıbe \uran bu partilerin.
giderek güçlenmesınin nedenlerini
düşünürsek. bu sürecin nasıl .• :
:
-
durdunılacağını da görebiliriz. Bu iki
paniyi güçlendiren asıl neden
Güneydoğu"da süren savaşın yarattığı
ekononomık. toplumsal. >iyası
atmosferdır. Bu bunaltıcı atmosfer ise
ancak demokrasi \ c barışla çözülebilir.
Yoksa her seçim öncesi hangi şeriat
gelecek diyerek ağlamayı sürdürürüz.
PERŞEMBE
ORHAN BURSALI
Sistem Kavgası
Polonya da eski komünistlerin bu kez yumuşamış
olarak iktidara tırmanması şaşkınlık yaratmadı, çün-
kü eski "Doğu Bloku" ülkelerinın çoğunda bu eğilim
bir süredir gözleniyordu.
1990 da "uygulanan sosyalizm"in iflasınm ardtndan,
'Doğu Bloku" halklan. özlem duydukları o değerli
mark ve dolarlara kavuşmanın öyle kolay olmadığı-
nı, kısa süre içinde çok kolay gördüler.
Başka ne gördüler?
Sözgelımi. Batı toplumunun tüketim düzeyine ula-
şabılmek için önce uzun bir "kölelik süreci" yaşama-
ları gerektiğinı...
Kendı ülkelerinde filızlenen yerli kapitalizmin, ser-
maye bırikimı için ihtıyacı olan, yüzyılın başındaki
vahşi sömürü koşullarına katlanmak zorunda olduk-
larını...
Batı şırketlerme "ucuz emek" sunmak zorunluluk-
lannı..
İşin ve ekmeğin "aslanın ağzında" olduğunu...
Sosyal güvencenin yel olup uçtuğunu.. vs.
işte seçimlerin sonuçlarını, sadece, başarısız ikti-
darlan değıştirmek olarak değil, eski "Doğu Bloku"
sistemlermdekı bazı özelhkleriyeniden arayışa yönel-
me olarak da değerlendirmek gerekir.
• • •
iki Almanya'nın birleşmesinden 5 yıl sonra, Doğu
Almanlar arasında bu yılın ortalannda yapılan geniş
bir kamuoyu yoklamasından çıkan ilginç sonuçlar da
bu değerlendirmeyı doğruluyor Soruştunmayı yapan
da Batı Alman toplumunun "temeldireklennden"SP\-
EGELdergısı (sayı 27/1995).
Buna göre. Doğu Almanların sadece %19'u sos-
yalizmı"işeyaramazsistem"görüyor. %15'i eski Do-
ğu Alman koşullannda yaşamayı özlüyor.
Dönüşüm yaşayan bir topluluk bakın neler düşü-
nüyor:
Büyük çoğunluk bırleşmeden pişman değil. Ama
insanlann kafalarındaki duvarların yükseldiği düşün-
cesinde.
Yüzde 53'ü, 5 yıl öncesine kıyasla Batı'da umdu-
ğunu bulamadığını söylüyor.
Doğu Almanların çoğu, 9 alandan 7'sinde eski ül-
kelerinin üstün olduğu görüşünde: "Yaşam güvenli-
ği(%88)", "Kadmlann eşitliğı (%87)", "Sosyalgüven-
lik(%92)", 'Eğitim(%64f, "Meslekeğitımi(%70)", "Sağ-
lıksistemi (%57)", "Konut temini (%53)."
İki alanda ise, hayat standardı ile bilim ve teknolo-
jide Batı Almanya'nın üstünlüğü vurgulanıyor.
İki Almanya'nın birleşmesinden kendilerini kazanç-
lı görenlerin oranı % 25 ıken. kendilerini dengedegö-
renler ise yüzde 58.
Geniş kitleler için her türlü sosyal güvenliğin öne-
mini şöyle anlatıyor Doğu Almanlar: "Çocuğumuzun
eğitimden sonra iş bulup bulamayacağı gibi birendi-
şe hiç kimse taşımıyordu".
• • •
Amaç, bütün bu kıyaslamalardan, "Uygulanan sos-
yalizmin" daha üstün olduğu sonucunun çıkmasını sağ-
lamak değil.
Bir sistem, insantn düşünce zengınliğini yansıtmak
durumundadır. Bireyin özgünlüğünü, girişimciliğini ve
yaratıcılığını ortaya çıkarmak zorundadır. Devlet -top-
lum-birey ilişkisi açısından. toplumda her bireyin adt
vardır ve olmak zorundadır.
• • •
Polonya'daki seçim sonuçlarına dönersek: Eski
"Doğu Bloku" insanlarmın kendilerini fazla ezdirme-
den ideal bir yol aradıkları görülüyor. Hem birey ola-
rak varlıklannı koruyabileceklen hem de sosyal bir top-
lumda yaşayabilecekleri bir sistem...
Vedışardan kendilenne dayatılan, ABD kökenli, in-
santann yüzde 25'ini durmadan eleyerek, sürekli bir
sürünen s/nıf yaratmayı amaçlayan sisteme karşı da
direniyorlar.
HADEP
DEP'liler Meclis'e
dönmeye hazırlanıyor
• Eski DEP milletvekillerinden cezalan bozulanlar,
HADEP çatısı altında yeniden milletvekili olmak
için girişimde bulundu. Ahmet Türk, Sedat Yurtdaş
ve Sırrı Sakık adavlık için HADEP'e başvurdu.
ANKARA
(Cumhuriyet
Bürosu)- Do-
kunulmazlık-
ları kaldırıl-
dıktan >onra
mahkûm edilen eski Demok-
rasi Partİ5İ(DEP)mıllet\e-
killerinden ceza hükümleri
bozulanlar. yeniden Mec-
lis'e girmek için H ADEPe
başvurdular. Eski Mardin
Milletvekili AhmetTürk\e
eski DiyarbakırMillctveki-
li Sedat \urtdas seçim böl-
gelerınden. Sırrı Sakık da
Adana'dan aday oldu.
Edinilen bılgıye göre. Bir-
leşık Sosyalisi Partı. De-
mokrasi ve Deği>im Partisi
ve Sosyalist İşçı Partisi ile
ittifak yaparak seçime hazır-
lanan "HADEP'te. 10 gıin-
lük süre içinde aday olmak
isteyenlerin sayısı bini aştı
DEP'in kapatılmasının ar-
dından yurtdışına çıkan ve
"aday olmayayasalengelle-
ribulunmayan"eskımıllet-
\ ekıllerinden ba>v uruda bu-
lunan olmazken. Yargıtay "ın
tahliye ettiğı eskı DEP'liler
aday oldular. Eskı Mardin
Millenekıli Ahmet Türk ile
eskı Dıyarbakır Millenekı-
li Sedat Yurtdaş. ad;ı\ lık ıçın
1 Wl 'dekı scçını bölgelerı-
nı seçerkeıı. eski Muş Mil-
leuekili Sırn Sakık. bu kez
Adana'yı tercıh ettı.
15 yılahükümlüeskı Şır-
nak Mıllenekilı Selim Sa-
dak'ın kardeşi ResulSadak
da. az say ıda başvurunun ol-
duğu Şırnak'tan aday oldu.
Batman'da uğradığı sılahlı
saldında yaşamını yıtıren
eski Mardin Milletvekili
Mehmet Sincar'ın eşi Ci-
han Sincar'ın. Mardın'den
aday olması kcsınlcştı.
HADEP CJcnel Başkanı
Murat Bozlak'ın da seçim
bölgesı olarak seçtiği Di-
yarbakır ıçın başvuruda bu-
lunanlann sayısı 60'a ulaş-
tı. DYP'den HADEP'e geçen
Erzurum Milletvekili Ab-
dülmelik Fu^t'ın da Diyar-
bakır'dan aday gösterilece-
ğı bildinldı. HADEP'inör-
gütlü olmadığı Karadeniz
\e Trakya'da ittifakta yer
alan sosy alist partilerin aday-
larına yer \erıleceği kay-
dedildı"
Ülkücü
başkana
tutuklama
GEBZE (Cumhuri-
yet) - Danca Teknik ve
Endüstn Meslek Lisesi
önünde önceki gün birka-
feteryayı adamlanyla ba-
sarak iki öğrenciyi taban-
ca ile yaralayan Oikü
Ocakları Şubesi İkinct
Başkanı PolatAğnfa, tu-
tuklandı. Kafeterya saldı-
nsından sonra eski MHP
11 Başkanı Cengiz B«l-
büTün evinin de provo-
kasyon içm Polat Ağnh ve
adamlannca kurşunlan-
dığı bıldirildi.
Darıca Aslan Çimento
Anadolu Teknik ve En-
düstri Meslek Lisesi'nde
tepkilere yol açan olay ön-
ceki sabah meydana gel-
di. Okul önündekı kafeter-
yaya üç arkadaşıyla birlik-
te geien Ağrılı'nın "Bu-
rada «»krular, komunisder
v'ar" diyerek küfür ettiği
öne sürüldü. Görgü tanık-
ları öğrencılerden birinin
tepki göstermesi üzerine
Ağrılı'nm bir öğrenciyi
tabanca kabzası, diğerini
de kurşunla yaraladıktan
sonra çevTeye de üç el ateş
ederek olay yerinden kaç-
tığını söylediler.