Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 28 EKİM 1995 CUMARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
Cumhuriyetin Anlamı
BÜLErYT SERİM Anayasa Mühkemesı Genel Sekreten
Halk kendıhgınden \almzca nıhk
ıster ama n ılıgm neıede oldıtgıımı
goıemez Halku \ol gosteıetek ılen
zekalı bmgeıektıı J.J. ROlSSE4L
C
umhurı>etle ulkemız tam
bagımsizlıgına ulusumuz
kımlıgıne kavuşmuş toplu-
mumuz cagdaş dun\a top-
lumları duzevıne vuksel-
mıştır Cumhun>et *\>dın-
lanmaDe\nmımız dır Bubüvukde\rımın
12 vıldonumunukutlamanınsevıncını va-
şıvoruz
Bu denlı bm uk bır de\ nm olan cumhu-
n>etı bır sozcugun kalıplarına sıgdırma>a
çalışmak, kuşkusuzona ıhanetolur O\ lev-
se sozcuğun kapsamım orta> a kov, ma> a ça-
lışmak gerekır
CumhuriyeL temel kuruluşları hak ve
ode\lerı\le bır ılkeler toplulugu Atatürk-
çu rejımın adıdır Cumhurıvet ulusal bı-
lınç ve butunlük ıçınde barişa bağımsızlı-
ğa. ınsan hak ve ozgurluklenne da\alı ul-
kenın yonetımını sosval adalet ve Ataturk
de\nm ve ılkelen doğrultusunda amaçla-
vansı>asal bırvarlıktır
Devrinudurgunlugun alı^kanlıâın hare-
ketsızlığın duşmanıdır Bu durağan kav-
ramlar dev n mcı 1ıkle bagdaşamaz Dev nm-
cılıkte duraklama>a ver voktur Çunkü bı-
lım \e teknıgın gelışmesı çagdaş >a>amın
koşullannısureklıdegıştırır Devrımcılığın
amacı toplumun bu koşullara uvgun venı
vaşam bıçımıne kav uşturulmasını sagla-
maktır Devrımcıolmayantoplumlarçagın
gensınde kalıp somurge olma\a mahkum-
durlar
Anavasa TurkıyeCumhurıvetı nı toplu-
mun erıncı (huzuru> ulusal davanışma \e
adalet anlavışı ıçınde ınsan haklanna sav-
gılı Ataturk ulusçuluguna bağlı basjan-
gıçta ver alan teme! ılkelere dayanan de-
mokratık laık \e sosval bır hukuk devletı
olarak tanımlamıştır
Turkıve Cumhunvetı herturlu saltanat
kışı ve grup egemenlıgını reddeden demok-
ratık bır vapıva sahıptır Demokratık dev-
let egemenlıgın bır kışı. grup va da sınıt-
ça bellı kışı grup va da sınıf vararınakul
lanılmadıgı ozgurve genel seçımın ıktıda-
ra gelmede va da ıktıdardan aynlmada tek
>ol kabul edıldıgı ıktıdarın ulus jararına
kullanıldıgı bırvonetım bıçımıdır
Hukuk dev letı hukukun ustünlugu te-
melıneoturur Hukukun üstunlugu hukuk
devletının vonetılenlere hukuk guvenlıgı
\e guvencesi saglavan bır duzen kurması-
nı zorunlu kılar Bovle bır duzenın kurul-
ması genel nesnel sureklı kurallarla olur
ve devletın tum etkınlıklerının bu kurallar
ıçınde kalmasını ve bu kurallara uygun ol-
tnasını gerektırır Bu uvgunluguyargı sag-
lar '»asama ve )untmenın tum ışlemlerı
vargınındenetımınebaglıdır Devletın tum
organlan uzerınde hukukun mutlak ege-
menlıgı vardır Bu egemenlık ıç hukuk yo-
nunden oldugu kadar butun uvgar ulkele-
rın benımsedıgı genel hukuk ılkelen vo-
nunden de geçerlıdır
Hukuk de\ letı ınsan hak ve ozgurlukle-
nne savgılı devletîır Bu hak ve özgurluk-
len koru> an bır hukuk duzenı kurar v e sur-
dunır Bu baglamda ^endıkalaşma ozgurlu-
gune özen gosterır Çunku bu ozgurluk bır
\andan demokrasıve dayalı duzenı oluştu-
ran kışılıge baglı ote \andan da toplumu
çagdaş uvgarlık duze> ıne en>tırme amacı-
nı guden sosval veekonomık hak veodev-
lerlevakındanılgılıdır Insan haklanna sa>-
gılı olmavan davranışlannda hukuka uv-
mavan bıryonetımı bu tutumundan cavdı-
ran onu meşruluk ve hukuksallık sının
ıçınde kalmak zorunda bırakan guç vargı
gucu ve vetkisidır
Toplumun ennunın vegonencınınlrefa-
hının) guvenhk altına alınması hukuk dev -
letının görev ıdır Bu da hukuksal durumlar-
da kararlılık göstenlerek ve kamu varan
gozetıierek saglanır Kamu yararı toplu-
mun çıkarlannın ozel çıkarlann onunde tu-
tulmaMnı ozelçıkarlargozetıierekvasag-
karılamamasinı anlatır
Sosval dev letolma sosval haklankurup
koruvup kollamavı gerektırır Sosval hak.-
larbırekonomıkogretınındegıl ınsanlıgın
adalet duvgusunun urunudur Insanonuru-
na saygının ve bırevı kutsal bır varlık ka-
bul etmenın kaçınılmaz sonucudur De-
mokratık sosyal hukuk dev letı bıleşkesı
ınsan hak ve ozgurluklenne savgılı olma-
nın vanında bırevın erınç ve gonencını ger-
çekleştınpguveneevealan bıre\ ıletoplum
arasinda denge kuran guçsuzlen guçluler
karşısında koruyan emek-serma\e ılışkısı-
nı dengelı bıçımde düzenleyen. çalışanla-
nn ınsanca yaşaması ıçın gereklı onlemle-
n alan ışsızlığı önleven ve ulusal gelınn
adıl dağılımını saglayan devlettır
Cumhunvetın laık nıtelıgının asıl anla-
mı ve amacı dın ve devlet ışlerının bırbı-
nnden ayrılması dunya ışlerının dın kural-
larıyla vurutulmemesı başta egıtım \e hu-
kuk olmak uzere tum duzenın ve toplum-
sal ılışkılenn dunvasal kurallara dayandı-
rılmasıdır Dın \e ınanç ozgurluğu öbur
ozgurlukler baglamında laık duzenın sag-
lavıpguvence>ealındığıalandir Buozguı-
lukten dogan hakların bırevın tınsel (ma-
nev ı) v a^amını aşıp toplumsal alana karış-
masının toplumun ve ulusun erıncını ve
çıkannı tehdıtedenevlem vedavranısado-
nuşmesının devletçe onienmesı zorunlu-
dur Hırıstıvan dınınde bır ruhban sınıf ve
kutsal mtelıkte dın adamları ve dını lıder-
ler bulundugu ıçın dev letın dın ışlenne ka-
nşmaması benımsenmış hatta zorunlu go-
rulmuştur Bu toplumlarda laıklık ılkesı ıkı
vanlı ı^lemektedır Ancak bu genellestın-
lıp laıklık ılkesıne maledılemez Dın ışle-
nvle ugraşanların devletten tumuvle avrı
ve bagımsız oluşunun laıklık anlavışında
bırılkegıbıbenımsenmesiancak Hırıstıvan
dınını benımsemış toplumlara ozgü bır so-
nuçtur Bunun laıklıgı benımseyen tum
toplumlar ıçın genelleştırılmesı olanaksiz-
dır Çunkü, Muslumanhkta ruhban sınıf ol-
madığı gıbı kutsal mtelıkte dın adamlan v e
dını lıderlerde voktur Bu yuzden Muslu-
man toplumlarda laıklık ılkesı tek yanlı ış-
levenbırvapıvasahıpolabılır bızegoreol-
malıdır da Devletın dını denetım altında
tutmasi olanaklıdır "\navasamiz de bu vo-
lu ızlemıştır Cumhurıyet kavramının ıçını
dolduran ılke ve mtelıklere ıhşkm bu kisa
açıklamalardan sonra bırazda bunların de-
giştırılemezlıgı uzerınde durmak ısterız
Anayasanın 4 maddesınde I maddedekı
devletın bıçımının cumhurıvet olduguna
ılı^km kural ıle 2 maddesındekı cumhun-
vetın nıtelıklerının ve 3 maddesındekı ku-
rallarındegıştınlemevecegıbuvruklaniTiis-
tır Çagdaşanavasalar kurduklarırejımııs-
tenmeven ve uvgun olmavan degışıklıkle-
rekarşı koruvan veguvence altına alan ku-
ralları ve kurumları da ongormuşlerdır
A.na> asamızdakı ""degıştınknıezlık" kura-
lı da bo> le bır duzenlemedır
Anılan maddeye gore degıştırılemeve-
cek olan sovut b'ır kavram değıl ıçı \ta-
turk ılke ve devnmlerıvle dolu bır dev let va-
pısı cumhurıyetrejımıdır Anayasanın 1~4
maddesındekı devnm \asalan cumhurıvet
rejımının temelını oluşturur Başlangıçta
ver alan "\taturk De\nm \e Ilkelen" de-
> ışındekı "de\nm"len so> uttan somuta ın-
dırgeyen 17
4 maddedekı devrım vasala-
rıdır "O">
nun devrımlerı bu vasalarla ger-
çekleştınlmıştır "t
De\nm*'kavramının ıçı-
nı buvasalardoldurur Budurumda"değış-
Orileraez" kapsamına devrım yasaları da
gırmektedır \navasava bovle yasaklavıcı
bır kural koymanın amacı tarıhsel olusum
\e gerçekçılık surecınde dogup bugunku
bıçımını alan Turkıve Cumhunvetı nı çe-
şıtlıgoruş varsayım yontem veıdeolojıle-
re dayanarak ıncelevıp degışık sonuçlara
saran cumhurıvet tanımlanna varmayı on-
lemektır TurkıveCumhunyetı'nınnıtelıgı
Ataturk Devrımlerı yle ve bu devnmlenn
getırdıgı ılkelerle belırgınleşmiş v e bu ana-
yasamıza vansımıştır
Cumhunyetın bu ıçenk ve mtelıgıv le ko-
runması dogal vaşa gore degıl gonul va-
şına gore gençlere duşmektedır Odun ve-
rılerek bır vere vanlamaz Elımızı çabuk
tutmazsak gelecekte koruvup kollavacak
degerler bulamavacagız
Bılesınız kı, ıkıncı cumhunvetçıler Tur-
kı>e vı Ankara sız vonetmek ıçın kolları
sivadılar
ARADABIR
KER4METTIN ÇETIN Tauh Oğıetmem
Bu Gençliğe Kıymayın...
1968 gençlığı ıle gunumuz gençlığını duşunuyorum
da gunumuz gençlığı "ağlayan ayva 1968 gençlığı
"gulen nanm " Bu gunun gençlığı ayrı bır kışılığe bu-
runmuş ayrı bır kımlıkle donatılmış
Gunumuz gençlığıyurt halksorunlarındanuzak gu-
nunu gun etme peşınde koşan aydınlıkbırTurkıye nın
turkusunu soylemek yenne, karanlıkta ız arayan bır
gençlık konumuna getırılmış
Gunumuz gençlığınde duşunce uretme yok yaratı-
cılıkyok bılgılenme ısteğı yok duşunsel tartışma yok
Futbol var moda var çılgınca eğlenmek var Bıkma-
dan usanmadan her gun kupon kesme var kupon bı-
rıktırme var Ama bılgıye kulture emeğe deger verme
yok Nasılolsunkı oylebıreğıtımsunuluyorgençlığı-
mıze
Gunumuz gençlığınde sanat aşkı kıtap okuma alış-
kanlığı televızyon kulturu yok Gençlık televızyon ka-
nallarında ızlenmesı gereken ılerısı ıçın yararlı olabıle-
cek ızlencelerı (programları) değıl yalnız o an ıçın ken-
dılerıne hoşça zaman geçırten sıradan ızlencelerı ızlı-
yorlar Nasıl ızlemesınler kı buyuklerınden oyle goru-
yorlar
1
Gunumuz gençlığı arabesk sanatçıları, futbol takım-
ları ıçın yollara dokulup kavga-dovuş edıyorlar (hatta
oluyorlar-olduruyortar) ama çok cıddı toplumsal so-
runlar karşısında ya da yaşamsal onem taşıyan olay-
lar ve olgular karşısında kıllarını bıle kıpırdatmıyorlar
Nasıl kıpırdatsınlar kı gençlık toplumsal sorunlardan,
sıyasetten uzaklaştırılmış moda deyımle depolıtıze
edılmış bır gençlık
Gunumuz gençlığınde cıddıyet yok, durustluk yok
sorumluluk gorev bılıncı, gelecek duşuncesı, hepsın-
den onemlısı toplumcu duşunce yok Nasıl olsun kı
toplumcu duşunce rafa kaldırılmış, toplumcu duşu-
nen yazın ve duşun adamlanmızın başına gelmedık kal-
mamış
Bugunku gençhkte saçını her gun değışık modele
sokma var Yabancı marka gıysı gıyme yarışı var Bo-
yalı basının şansın promosyonun peşınden koşma
var Sıgara, ıçkı, kahvehane var
Gençlığın hepsı mı boyle'' Pek azı dışında hepsı boy-
le
Işte yenı dunya duzenınde ulkemız gençlığıne hep
balık verılıyor Nedense balık tutmasi og'etılmıyor
Ama bu gençliğe hıçbır zaman suç bulamayız Çun-
ku gençlık yukanda da belırttığımız gıbı bu konuma ge-
tınlmış Sevgılı ağabeyımız Erdal Atabek'ın dedığı gı-
bı "Toplumsal ıkıyuzlulukle, guvensızlıkle sevgısızlık-
le kuşatılmış gençlıkten" daha ne beklenebılır kı'
Ne yazık kı 12 Eylul zıhnıyetı ve daha sonrakı sos-
yal-sıyasal yapılanma gençlığı bu duruma getırdı Bu-
gunku gençlık tablosu 12 Eylul askerı generallerının
fırçasında şekıllendı uzenne vernığını de Ozal lı yıllar
çektı
Gençlık ne yapsın kı okullarımızda dın kulturu, ah-
lak bılgısı dersı zorunlu ders bıyolojı felsefe derslerı
seçmelı derslere donuşturuldu Neredeyse gunumuz-
de ınanç aklın duşuncenın bılımınonunegeçıyor, hat-
ta geçtı Ortaçağ Avrupası nda da ınanç duşuncenın
bılmem kaç kılometre onunde gıdıyordu
Sonuç olarak duşuncelerın soylenmesının yasak-
lanmadığı halkı sevmenın cezalandırılmadığı, gerçek-
lerı soylemekten korkulmadığı koşe donuculuğun, bı-
reysel çıkarcılığın teşvık edılmedığı bılımın, sanatın
emeğın ve erdemın dışlanmadığı bır gelecek ve duşun-
ce ortamı dıhyorum
Ben de bır gencım
Ne olur, bana da bu gençliğe de kıymayın efendıler
SHOW
"Ekranda Yapamadıklarım'
Cuma - C tesı
Saat 00 30
Tel- 272 96 54 - 266 09 77
SEYDÎŞEHtR ASLİYE HUKUK
MAHKEMESİ HÂKL^lLİĞt'^DE^
EsasNo 1994 200
Davacı Makbule Fılız tarafından Muharrem Fılız alevhı
ne açılan noşanma da\ asının mahkememızden v enlen ara ka
rarı gereğmce Davalı Muharrem Fılız ın tum aramalara rağ
menadresıtespıtedılememısolduğundan gazetevoluıleıla-
nen teblığıne karar verılmış olup davalı Muharrem Fılız ın
3 11 1995 gunu saat 09 00 dakı durusmada hazır bulunma-
sı veya kendısını bır vekıl ıle temsıl ettırmesı aksı takdırde
vargılamanInvokluğundagorulupkararve^le^.egıhu^usuıla-
nen teblıa olunur Basin 4~92~
29 Ekim'ler ve Biz...
RAEET KILINÇER Çıftçı
T
anhın akı>ı ıçerisınde sureçlerı etkıleven
dengelerugrunavuzvıllarca korkunç ug-
raşılar vermıştır ınsanlık Sureçlere
olumlu dengelerın egemen oldugu do-
nemlerde ınsanlar daha rahat daha oz-
gur vasavıp daha hızlı gelışebılmtş olumsuz denge-
lerın egemen oldugu donemlerdevse aci setalet ve
genlemeyıen hızlı bırşekıldevaşamışlardır Bugun
ıı, ınde bulunup yaşadıgımız çalkantı lan butun bo> ut-
laııvlaalgılamava çabaladığımı/da >ervuzu ınsan-
İjrının ortak evlemlennı gercek anlamda a>nştmp
vorumlamadan saglıklı bır duşunce vapısına ulaş-
mak olası degıldır
Toplumları dolayısıvla toplumumuzu bınlerce
vıldan bu vana suregelen uygarhk vuruvuşunden
avırmak avn duşunnıekde olası degıldır Bunun en
buvuk kanıtı Anadolu ınsanımızın M. Kemal \ta-
turkonderlıgınde gerçekleştırdıgı 1923 devnııııdır
1923 devrımı ulusal savaşımıztn başarıva ulastıgı
tanh olmakla kalmavıp. aynı zamanda ınsanlarımı-
zın bııı vıllar boyu bevınlerıne takılmış olan kelep-
velennparçalanıpatıldıgı devnmdır tnsan sovunun
ortak tanhııncelendıgınde M Kemal Ataturk onder-
lıöınde gerçeklestırılen 1923 devrımının hangı ama-
ca vonehk oldugu çok açık bu şekılde gorulecektır
Lvgarlık tarıhının akışı ıçerısınde donemlerı etkıle-
ven dengelerı değıştırmek uğruna buv uk mutadele-
leı olmuş bu mutadeleler sonutunda doneme ege-
men olacak sureçler başlamistır A.rtıkgunumuz dun
>asının koşullan degı^miştır Bır kaç avlık venılık
lerın bıle eskıyebıldıgı gunumuzde teknolojının gu-
cu sınırsızlaşmış doneme egemen dengelenndegış-
tınlmesi çok kısa zaman dılımınde gerçekleştırıle-
bılecek bır olgu konumuna gelmıştır
Llusumuzun uvgarlık vuruvu^une katılmasını
saglavan 1923 devrımı bugun
7
3 va^ına basivor
Cumhurıyet tanhımızın vapraklan ulusumuzu u>-
garlık >uruvuşiınden koparmavı hedefleven guçle-
nn kepazelıklerıv le doludur Bılerek egıtımM/ bıra-
kılnıış beyınlerı kelepçelenınis ınsan toplulugu bır
çıg topuna donuşmuştur Bırçagrıvla ınsanlarımız
sokaklara dökulebılmekte kurulmasi duşunıılen sis-
temınprovalarıvapılmaktadır Laıkcumhurıvetımı
ze duşman guçler devlet ıçındekı orgııtlenmelerını
tamamlamiî devletiı»ınde ^taturk uanmak savun-
mak mumkun olmamaktadır C umhurıvetımızın en
tazlabelbagladığı gençlıgımız şenatçı guçlerın \u-
valandıgı egıtım sıstemımız ıçınde korleştırılmeye
devam ettırılmekte bılım ve ozgur ınsan vetıştır-
mekle >ukumlu unıversite oğretım u\elerımız laık
sıstemden maaşlannı alıp şenatçı sısteme kadro ve-
tı^tırmektedırler
Şımdıkı yazıda jazılıp dıle getınlenlerın belkı bın-
lercesı degışık zaman ve ortamlarda dıle getırılmış
am.ak ıçerdıklerı kavgılara veçozum onerımlerıne
isgal edılmış kadrolarca ıtıbar edılmedığınden he-
nıen tumu boslukta kalmıştır Devlet sistemmı de-
gıştırmeve çalışan \taturk ve laık cumhurıvet duş-
manlarınmhesabakatmadıgı bırguç \arkı oda bız
cumhurıvet ınsanlarıdır Cumhunvetımızın vetıştır-
dıeı ınsanlar olarak bız yaşamı sadece bızlerı ılgı-
lendırdıgı kadar algılamadık algılamıyoruz geç-
mışten gelen ınsanlık bırıkımıne ve sevgısıne sahıp
çıkmanın vanı sıra gelecek kuşaklara kar^ı da sorum-
luluğumuz olduguna ınanan ınsanlarız Bu sorum-
luluöu hıç bır beklentımız olmakMzın vuregımızın
dennlıklerındeduvuınsuvoruz 'l ııreklerımızdesev
gılenmız veonurlanmızdanba^kahiv bırşevesahıp
olmav an ınsaniarolarak ı.umhunvetımızı sev ıvoruz
Bız ıllerdevalı ılçelerdekavmakam emnıvetbırım-
lerınde mudur unıversıtelerde oğretım uvelerı degı
lız Bız vurtdışında muİNİerı vatanda^lık hakları
olanlardan degıhz Bız bu vurdun VlPhızmetlerın-
den vararlanan onemlı kesımlerınden degıhz Bız
halkın paralarını çalan onabuna peskeş çektıren ko-
kuşmu> duşuncenın u>elerı degıhz Bız daglarda
çoban tarladakı çıftçı kentlerdekıemekçılerız Bız
nasırlı elı vanıkvuregı avdınlık bakışıvla \nadolu
ınsanıvız Bız cumhunvetımızın koruvucusu onıın
sahıplerıvız Bız (.umhunvetımıze ıkı vamalı çora-
bındanbınsinı bagışlavanlarınogullarıvız Bız cep-
heleıde salkım saçak olenlenz Bız 192^ te bevın-
lerdekı kelepçelen parçalavanlarız Bız tavrını
olumlu gelışmeler vönıınde koyabilnıış mılvaj(|arca
ozgurluk ınsanıvız Bu cumhurıyet bu 29 Ekım ler
bızım Bız Mustafa Kemailenz
Ey genç arkadaş, sorgula!
E
v genç arkadaş
sorgula Senden
ov ıstevenı
sorgula Sana ış
onerenı para
onerenı -.orgula Sana ıkı
aııahtar onerenlen sorgula
Boş butçe>ı dolu gosterenlen
paıavı pul edenlen sorgula
Bu butçevle borç batagından
naMİ çıkılaı.agını sorgula (,ağ
atladık çag atlattık dıjenlen
sorgula Onurlu bır ulusun
bıırava nasıl geldıgını sorgula
Sana pembe tablolar çızen
medvavı sorgula Sana Noel
Baba nın renklı ovuncakları
gıbı annaganlar sunanlan
sorgula Bu degırmenın
suvıınun nereden geldıgını
sorgula Hangı gızlı ellenn
nerelere uzandıgını sorgula
Sana uzanan elın cınsını
sorgula Toplumu ıkı kutuplu
dev lerle cuceler halıne
getırenlen sorgula Senın
gıremedıgın buvuk otellerın
lobılennde veşıl dolarlan
kımlenn nasıl savurduğunu
sorgula Verdıgın vergılenn
nerelere gıttığını sorgula
Senın alınterınle kımlenn
nasıl zengın oldugunu
sorgula Bankaları devlet
ışletmelennı babasınınçıttlıgı
gıbı kullanıp zarara soktuktan
sonra haraç-mezat satanları
sorgula Çalıp-çırpıp butçeyı
kevgıre dondurenlen sorgula
Tuvu bıtmemışyetımlenn
hakkını vıyenlerı sorgula
Senı seçım zamanı kullanıp
bır koşeve atanları sorgula
Tum ınsan hakları
sozleşmelenne ımza atıp da
senı ınsan '»erıne
koymavanlan sorgula
Lıberal ekonomı derler
ınanma sorgula
Boş sozler boş katalardan
çıkar. bunu unutma Aziz
Nesın ın vuzdealtmışından
olma Gulen dudaklar
arkasındakı gıcırdavan dışlen
»enın usun karşısında kuçulen
bevınlerı senın juregın
karşısında ezılen yureklen
unutma Unutma sana vol
gosterenı Senı kurtaranı
•Ben' vok olmalı bu
toplumda
Bizvanz bızkrvar Sana
armagan ettı ulıı onder
Vtarurk-bıı ı.umhunvetı bu
jurdu Varınlar senın Sen
eğme başmı arkadaşım
Sevim Nebıoğlu
Emeklı Ogretmen Ataturkçu
Duşunce Dernegı Lvesı
BUGÜN
14.30
GERÇEK KESİT
BUGUN
18.00
TAPON
21.00
YORU-YORUM
21.30
BEYAZMA5A
23.30
CUMARTESİ
SINEMASI
PENCERE
Kapitalisder Moskova'yaL
Yazgı Osmanhca deyışıyle 'kader' sozcuğu halk
turkulerımızden hıç eksılmez, mutsuzluğu vurgular
çogunlukla acı bır ezgıye gufte olur
Bılım yaşamın butun gırdısını çıktıs nı doğanın
tum gozeneklermı kapsayacak çalışmalarmı surdu-
redursun, ınsanların çoğunda yazgıya ınanç agır ba-
sıyor
Oyleyse sormak gerekır Insanlar gıbı halkların da
yazgıları var mı'
Rus mıstısızmıne yakışır bır sorudur bu ınsanı du-
şundurur Çunku yalnız 20'ncı yuzyılda Rusların ya-
şadığı seruven oylesıne çarpıcıdır kı yeryuzunde pek
az halk boylesıne katlanabılır
•
Rusya'da Bırıncı Dunya Savaşı nın ortasında pat-
layan 1917 Devrımı nden sonra ıç savaş 1920 lere
değın surdu Buyuk savaşta Rusya'nın kaybı
1 700 000 dı Oysa ıç savaş sona erdıgınde durum
akla sıgmayacak olçude kotuleştı 1918-20 arasın-
da 7 mılyonu açlık salgın hastalık ve teror kurbanı
olmak uzere 8 mılyon ınsan olmuş, 2 mılyon kışı goç
etmıştı
Ikıncı Dunya Savaşı patladığı gun Sovyetler belı-
nı doğrultamamıştı Hıtler'ın orduları Moskova'ya
değın dayanıp ortalığı darmadagın ettıler Ikıncı Dun-
ya Savaşı nın toplam ınsan kaybı butun yeryuzunde
40 mılyondur bunun yaklaşık 20 mılyonu Sovyet
yurttaşıdır
Bolşevık Devrımı ılgınç bır denemedır Geçmışın-
de sureklı ezılen horlanan somurulen Rus halkı es-
kıden kılıseden medet umardı bu kez komunızmde
umar bulabılecek mıydı' Kul bıreye donuşecek
mıydı7
Çarın kolesı kendısının efendısı olabılecek
mıydı' 1917 Ihtılalı nı Rusya da yaşamış olan Şev-
ket Sureyya Aydemır, Enver Paşa'nın ozyaşamını
yazdığı gunlerde ıncelemeler yapmak ıçın Sovyetler'e
gıtmıştı 1960 lı yıllardaydık Gezı donuşunde ızlenı-
mını sordum Yanıtı ılgınçtı
'-llhan'üeüı mujıkkalmamış butunRuslaryurt-
taş olmuş "
Ne var kı yeryuzunde sosyalızmın duşmanı guç-
lu, deneyımlı zengın ve acımasızdı Butun dunyayı
kapsayan somuru agmın yarattıgı getırının gucu, ka-
pıtalızmın kendı kendısını yenılemesıne ve bılımsel
teknolojık devrımı gerçekleştırmesıne yol açtı Sov-
yetler'm 'Soguk Savaş ta yenılgıye ugrayıp çokme-
sıyle Rus halkı 20 ncı yuzyılın son 10 yılında yenı bır
tragedyanın kuyusuna duştu
Yenılgı deger yargılarmın çokmesıyle bırlıkte 'ın-
san ı çurutecek ıçenkteydı Çarlık donemınde kılıse-
lerde ıstavroz çıkararak umarını arayan komunıstlık
evresınde 'partıpapazlan'run vaazlarınıdınleyen Rus
halkı boşluga yuvarlandı Kapıtalsız kapıtalızmın
keşmekeşınde benlıgını yıtırenlerın Rusyası ndakı ın-
san manzaraları yureklerı burkuyordu
Komşumuz Rusya ınsanlık tarıhınde az gorulmuş
bır dramı sonu belırsız bır geçış surecınde yaşıyor
•
Arkadaşımız Hakan Aksay bu geçış surecıne ılış-
kın bır kıtap yayımladı
Adı ' Kapıtalıstler Moskova ya
1
'
(Kavram Yayınlan)
Cumhurıyet ın Moskova muhabırı Hakan, yıllardan
ben bu tarıhsel kentte yaşananlara tanıktır Octavıo
Paz,' Yazariar tanhın kahramanları değıl tanhın ta-
nıklarıdır" dıyor Aksay'ın konumu bu bakımdan bır
talıhtır
Ne var kı kor talıhtır
Çunku Hakan Aksay yaşanan tragedyanın seyır-
cı koltuklarında oturup sahnede olanları seyretmıyor
olayın ıçınde yaşıyor yaşadıklarını yuregınde duyum-
suyor sosyalızmı Sovyet komunızmınden ayırabıle-
ce|c bılgı ve bılınçle donanmış olsa da bır ınsanlık dra-
mı karşısındadır kalemının rahat soylemınde ruhu-
nun tedırgınlığını sayfalar boyu ızlıyoruz
"Kapıtalıstler Moskova 'ya bır tarıhçının değıl, bır
yazarın kıtabı ama yarına yonelık bugunun tanhını
kaynagında dıle getırıyor
YENİ ORTAÇAĞ
Son vtllann Fransa'sında adı sık anılan vazarlardan bın de
AlaınMınctır Mınc du^unduklennı çok guzel \-azan bır
roman akıcılıgıvla okutturahılen bır duşunur Geçen \ıl
sonlannda \avınlanan ve bu vil hep konuşulan ılgınç kı
tabı YenıOrtaçjg adınıtaşnor
Mümtaz Soysal Hurn\et
a1 a ın
j e a i
Ö rtaça g
216sayfa280(mTL
Yenı Oruçağ Orgutlu sıstemlenn vokJugu her turlu
merkezın ka\t»olu^u ka\gan ve sılık davanıjrrulann or-
tasaçıkışı belırsızlık rastlantı bulanıkJık
Yenı Ortaçag \klın kuruuı ılke obrak uzun zamandan
ben kavboldugu sanılan ılkel ıdeolo)ilenn ve boşınanç
lann \aranna sılınıp vokoluşu
IMGE
kıtabevı