Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 18 EKİM 1995 ÇARŞAMBA
HABERLER
Ovacık davasında
5 tahliye
• ANKARA (AA)-
Keçiören Belediyesi'nde
çahşan ve 'A Takımı'
mensuplan oldukları öne
sürülen 7 sanığın. Erdal
Yıldınm'ı (22) kasten
öidürdükleri gerekçesiyle
yargılanmalanna başlandı.
Ankara 7. Ağir Ceza
Mahkemesi'nde görülen
davanın dünkü
duruşmasında mahkeme, 5
sanığın tahiiyesine karar
veriken Abdülkadir
Yaşartürk ve Hakkı
Şener"in tutukluluk
hallerinin devamını
kararlaştırdı.
fiörme özürlü 3
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)- Ankara "da 15
ekim pazar günü Türk-lş
tarafından düzenlenen
milingde görme özürlü üç
öğrencinin göz altına
alındığı bildirildi. Altı
Nokta Körler Derneği. dün
yaptığı yazılı açıklamada.
dernek üyesi görme özürlü
Arzu Şenyurt. Berrak
Bilgin ve Cem Ergeldi'nin
miting sırasında gözaltına
alındığı. ancak bugüne
kadar kendilerinden haber
alınamadığı belirtildi.
jstanbul DYP'de
ihraç süreci
• İSTANBUL (AA)- DYP
Istanbul ll Disiplin Kurulu.
Yönetim Kurulu'nun
"tedbirli olarak kesin ihraç
talebiyle" sevk ettigi eski il
başkanlanndan Orhan
Keçeli, Muhsin Divan ile
Cengiz Kaptanoğlu'nun
savunmalannın alınmasını
kararlaştırdı. DYP istanbul
tl Başkanlığından dün
yapılan yazılı açıklamada. il
disiplin kurulunun tüm
üyelerin katılımıyla
toplandığı belirtildi ve "adı
geçen şahıslann parti
tüzüğünün ilgili maddeleri
gereğince sa\unmalannın
alınmalanna oy bırliğiyle
karar verdi" denildi.
Hatipoğlu'ndan
Hak-İş'e ziyaret
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-TBMM
Başkanvekilı Yasin
Hatipoglu, işçi. işveren ve
işyeri üçlüsünün
dayanışmasıyla
başanlamayacak hiçbır
şeyin olmadığını söyledi.
Hak-tş Konfederasyonu
Genel Başkanı Necati
Çelik'i ziyaret eden
Hatipoglu, tüm kurum \e
kuruluşlann hoşgörüyü ve
banşı esas alması
gerektiğini söyleyerek"lşçi,
işyeri, işveren üçlüsü
dayanışma içerisinde,
tolerans içinde
yürütebilirsek,
başaramayacağımız hiçbir
mesele yoktur" dedi.
İP: Çillep hesap
vermeli
• ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-Işçi Partısı Genel
Sekreteri Mehmet Bedri
Gültekin, dün yaptığı yazılı
açıklamada. Tansu Çiller'in
yasadışı yollarla edındiği
malvarlığının hesabını
vermeden yeni bir hükümet
kurma arayışına gittiğini
ileri sürdü. Gültekin. İP
Genel Başkanı Doğu
Perinçekin 1 Eylül 1993
tarihinde İstanbul
Cumhuriyet Savcılığı'na
Çiller hakkında suç
duyurusunda bulunduğunu
anımsatarak "İşçi Partisi.
Çiller'in suçlannın üzenne
gitmeye kararlıdır. Yasadışı
yollarla senet edinen ve
yalan beyanda bulunan bir
kişi Türkiye Cumhuriyeti
başbakanı olamaz" dedi.
Bölge valilepi
toplantısı
• HAKKÂRl(AA)-
Olağanüsrü Hal Bölgesi
kapsamındaki illerin
valilerinin katıldığı
toplantıda konuşan Bölge
Valisi Ünal Erkan. 1995'in
ilk 10 aylık döneminde 3
bın91 PKK'linin
öldürüldüğünü, bölge
genelinde 691 de faili
meçhul olayın
aydınlatıldığmı açıkladı.
Teröristlerin bu süre
içerisinde çoğu çocuk ve
kadın olmak üzere 186
vatandaşı katlettığini. 295
vatandaşı da yaraladığını
belirten Erkan, Hizbullah
örgütüne yönelik
sürdürülen operasyonlarda
da 336 teröristin
yakalandığını bıldirdı.
Erkan. "Sağlanan huzur
ortanıı nedeniyle göç eden
vatandaşlanmızdan 11 bin
424'ü köylerine dönmüş, 3
bin 346 okul egitime
açılmıştır" dedi.
Ydmaz'dan DemîreFe tepld
ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, güvenoyu alamayan bir lidere yeniden
hükümet kurma görevi verilmesinin dünyada başka örneği olmadığını kaydetti
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ANAP
Genel Başkanı Mesut Vılmaz.
Cumhurbaşkanı Süle>man DemireTin 52.
hükümeti kurma görevinı yeniden DYP
lıderi Tansu ÇUJer'e vererek,
"demokratik kurallan çiğnediğmi"
savundu. Güvenoyu alamayan bir lidere
yeniden hükümet kurma görevi
verilmesinin. dünyada başka örneği
olmadığını kaydeden Yılmaz. geniş tabanlı
hükümet kurma yolunun CHP lideri
Deniz Baykal tarafından tıkandjğuıı
söyledi. ANAP lideri Yılmaz.
Cumhurbaşkanı Demirel'in 52. hükümeti
kurma görevıni yeniden Çiller'e
vermesinden sonra, Cumhuriyet'e yaptığı
açıklamada. "Güvenoyu alamayan bir
lidere yeni görev vçrilmesinin, dünyada
bir örneği olduğunu sanmıyorum" dedi.
Cumhurbaşkanı Demirel'in, yeni
hükümeti kurma görevini Çiller'e
vermekle demokratik kurallan
çiğnediğıni öne süren Baykal. "Devamlı
kural adamı olduğunu söyleyen
Cumhurbaşkanı, kurallan tahrip etti.
Demokratik kurallara \e teammüHere
aykırı bir işlem yaptı" diye konuştu.
Demirel - Görevi yeniden Çiller'e verdi
Genış tabanlı hükümet kurma çalışmaları
konusunda CHP lideri Baykalın "yolları
tıkadığmı" kaydeden Yılmaz. "Baykal.
Cumhurbaşkanı'naçıktığında. 'Sadece
bu (DYP-CHP koalısyonu) olabilir'
demiş. Grev ertelemeîerinin de hükümet
kunılmadan bitirilmesini istemiş"
görüşünü dile getırdi. Yılmaz. hükümet
konusunda DYP-CHP uzlaşmasının
Yılmaz - Demirel kurallan çiğnedi.
altında "maharlığı soruşturmasının bloke
edilmesinin yattığını" öne sürdü.
Kurulacak DYP-CHP koalisyonuna
güvenoyu verilmesini engellemeye
çalışacaklarını da belirten Yılmaz.
güvenoylaması sırasında DYP'nin çok
fazla "fW" verecegini savundu. Yılmaz,
hükümetin güvenoyu alması durumunda
ise bir an önce seçim yapılması için çaba
harcayacaklannı bildirdi. Yılmaz,
Çiller'in 52. hükümeti kurmakla
görevlendirilmesine ilişkin olarak bugün
partisinin grup toplantısında geniş
açıklamalarda bulunacağını da kaydetti.
ANAP Genel Başkan Yardımıcısı Eyüp
Aşık. Demirel-Çiller görüşmesinden önce
Meclis'te düzenlediği basın toplantısında,
Çiller'e yeniden göre\ verilmesi
durumunda sistemin sarsılacağını
söyledi. Çiller'in gü\enoyu alamadığının
ortaya çıkmasından sonra "korsan
hükümet kurma" çahşmasına giriştiğini
anlatan Aşık. Çiller'in kendisine
koalisyon ortağı değil, dosyalannı
kapatacak bir "suç ortağı" aradığını ileri
sürdü. Cumhurbaşkanı"nın başlangıçta
DYP azınlık hükümetini onaylamasının
yanlış olduğunu belirten Aşık. "Çüler
hükümeti, 39 farkla güvenoy unu
ka>betmiştir. Cumhurbaşkanı bunu
görmeliydi. Cumhurbaşkanlığı ikinci bir
hatayı daha kabul etmez. Çiller
hükümetine yeniden görev verilirse bu
kez. parlamentoya haksızlık, saygısızlık
olur. Bu kez, Çifler hükümeti değil
Cumhurbaşkanı o>lanır" diye konuştu.
DYP, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı seçiminde de bölündü
TBMM başkanı bugün belli olacak
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)
-TBMM Başkanı dün yapılan ilk iki
tur oylamada anayasanın öngördüğü
300 oya ulaşılamadığı içın seçile-
mezken seçim ışlemı. bugün yapıla-
cak olan 3 ve 4'üncü turlar da tamam-
lanacak. TBMM Başkanlığı için 3
aday çıkaran DYP, seçim turlannda
da bölündü. DYP'li adaylardan Ismet
Sezgin, ilk turda 145. ikinci turda
144; Ertekin Durutürk, ı^ turda 74.
ikinci turda 88: Yaşar Topçu, ilk tur-
da 32, ikinci turda 18 oy aldı.
Başbakan'm adayı olarak bilinen
Sezgın'e karşı tepki için adaylıkla-
nnı koyan ve daha sonra DYP'den is-
tifa eden Akın Gönen ve ihraç edi-
len İrfan Köksalan dün adaylıklan-
nı geri çektiler. ANAP'lı Vehbi Din-
çerler"den sonra. Yüksd Yakna da dün
Mustafa KafcmB lehine adaylıktan çe-
kıldi. TBMM Genel Kurulu'nda sa-
at 15.00'te başlayan TBMM Baş-
kanlığı seçimlerinin ilk turoylama-
sında 393 milletvekili oy kullandı. ilk
turda. DYP'li adaylardan Ismet Sez-
gın 145. Yaşar fopçu 32. Ertekin
Durutürk 74. ANAP'lı Mustafa Ka-
lemli 88. Yasin Hatipoglu da 42 oy
alırken 8 oy boş çıktı, 4 oy da geçer-
sizsayıldı. ikinci tur oylamasına gi-
dilirken adaylardan çekilen olmadı.
5 adayın katıldığı ikinci turoylama-
da ise 373 milletvekili oy kullandı.
Sezgin. 144 oy alırken Durutürk. oy-
lannı 88'e yükseltti. Kalemli 78, Ha-
tipoglu 39. Topçu 18 oyda kaldı; 6
oy da boş çıktı.
Durutürk'ün ilk iki turda partisi-
nin milliyetçi kanadı ıle MHP oyla-
rını aldığı belinilirken CHP'lilerde
ilke olarak yeniden koalisyon konu-
sunda anlaştıkları Çiller'in adayı ola-
rak bilinen Ismet Sezgin'e oy verdi-
ler. DYP'den ihraç edılen Gökberk
Ergenekon'un da Ismet Sezgın'den
yana oy kullanması dikkat çekti.
Anayasanın 94. maddesine göre
üçüncü turda. salt çoğunluk olan 226
aranacak. Üçüncü turda salt çoğun-
luk saglanamamazsa bu oylamada
en çok oy alan 2 aday, 4'ünncü tura
katılacak ve bu turda en fazla oy alan
üye başkan seçilecek. En son tura
DYP'li adaylar Sezgin ve Duru-
türk'ün kalması durumunda, muha-
lefet partilerinin, Çiller'in adayı ola-
rak anılan Sezgin'e karşı Durutürk'ü
destekleyebileceği belirtiliyor.
ANAP, Anayasa Mahkemesine başvurmuştu
İkili karamameye iptal karanANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Anayasa Mah-
kemesi. ANAP'ın başvurusu üzerine. Adalet Bakan-
lığı'ndakı üst düzey atamalarda. ıkili karamameyi ge-
çerli kılan düzenlemeyi iptal etti.
Anayasa Mahkemesi "nin gerekçeli karan. Resmi Ga-
zete'nin dünkü sayısında yayımlandı. ANAP. "2802
sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu, 2992 sayılı Ada-
let BakanlığYnın Teşkilat ve Görevleri Hakkında
KHK'nin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun.
2461 sayılı Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Ka-
nunu ile 190 ve 270 sayüı KHK'lerde Değişiklik Yapıl-
masına İlişkin Kanun"un bazı maddelerinın anayasa-
yaaykırı olduğunu ileri sürerek, Anayasa Mahkeme-
si 'ne başvurmuştu.
Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen düzen-
leme. Adalet Bakanlıgf ndaki üst düzey atamalarda
başbakan ve ilgili bakanın onayının bulunmasını ye-
terli kılıyordu.
Mahkemenin iptal gerekçesinde. gerek Adalet Ba-
kanlığı'nın merkez kuruluşlannda çahşan hâkim ve
sav cılann. gerekse, ilgili yasada belirtilen idari görev-
lere yargısal görev yapan hâkim ve savcılann atanma-
larına ilişkin kararnamelerin. cumhurbaşkanının ona-
yma sunulmasının anayasa buyruöu oldugu belirtil-
di.
Gerekçeli kararda, aynca Adalet Bakanlıgı müste-
şannın. bakanlık hiyerarşisine bağlı olmakla birlık-
te. Hâkimler v e Savcılar Yüksek Kurulu'nun doğal üye-
si olduğu anımsatılarak. her türlü baskıdan uzak bu-
lunması gerektiği belirtildi.
Tunuslu devrimci
Makhlouf îsveç'te
HALİL NEBİLER
Tunus'ta rejim muhalifı ey-
lemlerinden dolayı 20 y ıl hap-
se mahkûm edılen ve Türki-
ye'de yakalandıktan sonra ser-
best kalıp yaklaşık iki yıl ka-
çak yaşay an Tun uslu dev nm-
cı Riyad Makhlouf. Türkı-
ye"den sahte pasaportla kaça-
rak Isveç'e gıttı.
Stockholm 'de gözaltmday-
ken telefonla ulaştıgımız Ri-
yad Makhlouf. Isveç'ten sıya-
si sığınma hakkı ıstedığini ve
bu talebıne olumlu yanıt ge-
leceğine inandıgını söyledi.
Tunuslu devnmcınin. evlül
ay ı sonunda sahte bir Avrupa
ülkeM pasaportu kullanarak
Türkiye'den çıkış yaptığı ve
Isveç'in başkenti Stockholm'e
gıttiği belırlendı. Stock-
holm'de gözaltında tutuldugu
yerde telefonla ulaştıgımız
Rıyad Makhlouf, sorulanmı-
zı şöyle yanıtladı:
-Sizi tsveç'e girmeye çan-
şırken mi yakaladılar?
Hayır. Ben yakalanmadım.
Sahte pasaportla girdim Is-
veç'e. Akşam otelde kaldım.
Ertesi gün göçmen dairesine
giderek politik göçmen ol-
mak istediğimi söyledim. Na-
sıl girdiğimi anlattım. Sahte
pasaportumuverdim. Böyle-
ce dört gün göçmen dairesi-
ne gıdıp geldim. Göçmen da-
iresinin verdiği bilgı üzenne
polis gözaltına aldı.
- İsveç sizi iade edecek mi?
Mümkün değil, Zeynel
Abidın Bin Alı. Tunus Dev-
let Başkanı yani. ana muha-
lefet partısı lıderinı kendi yol-
suzluklannı onav a çıkardı di-
ye içeri attı. Bu haber de Le
Monde'da yer aldı. İsveç gı-
bi bir ülke beni böyle bir ada-
mın eline atmaz. Benim pa-
saportumdan Cezayir'deki
ayaklanmaya karşı mücadele
ettigımi pasaport damgala-
nmdan dolayı Bin Ali yöne-
timı bılıyor. Bundan dolayı
bile isveç benı göndermez.
Kaldı ki Tunus ve Türkiye"de-
kidavadosyalanmı isveç'te-
kı avukatım ınceledi. O da
benim iademi mümkün gör-
müyor.
İHD?
DE BASIN AÇIKL4MASI YAPILDI
Otobüstegericisaldm
İstanbul Haber Servisi
- Halk otobüsünde
sakallı iki kişinin
saldınsına ugradığını
belirten Haydar Köse.
"Erkeğin kolu bayanın
omuzunda olduğu için
iki sakallının
saldınsına uğrayan bir
çifri koruy unca. söz
konusu kişiler beni
döv meye başladı"
dedi. Edirnekapı-
Taksim yönüne giden
halk otobüsünde 15
ekimde günü iki
sakallının saldınsına
ugradığını iddia eden
Haydar Köse. konuyla
ilgili olarak dün İnsan
Hakları Derneğf nde
bir basın toplantısı
düzenledi. Kendisine
saldıran kişilerın Fatih'te otobüse
bindiğini söyleyen Köse. "Bu kişiler:
iriyan. komando bereli ve sakallı
kişilerdi. Gerici. faşist görünümlü
insanlardı" dedi.
Köse. söz konusu kişilerın otobüse
Havdar Köse- Davak vedi
bindikten sonra. kızın
omuzuna kolunu
dolamış bir erkeğe 'Ne
sanlıyorsun' diye
sataştıklannı. olaya
müdahale edince
kişilerın çifti bırakıp
kendisinin üzerine
yürüdüklerini anlattı.
Ötobüsteki ınsanlann
ise sadece
seyrettiklerini belirten
Köse. şunları
söyledi:
"Sustukça gericilere
fırsat veriliyor. Bugün
bana yapılan yann size
daha fazla yapılacak.
Gericilik
örgütlenmektedir ve bu
sistem buna müsaade
etmektedir. Aziz
Mesin'in "İnsanların
yüzde 6O'ı aptaldır" demesini hakaret
kabul edenler. yanı başlanndaki
hakaretin farkında
değiller. Ben insanlann korkmalannu
gericiliği ve gerici düşünceleri protesto
edivorum."
CHP 59a düstü
Zilan
istifa
etti
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Batman Millet-
vekili Abdülkerim Zilan.
güven oylaması öncesin-
de "spekülasyonlara mey-
dan vermemek" için erte-
ledığı CHPden istifasını.
dün TBMM Başkanlığı"na
verdi.
Son istifalar ve DYP'den
ihraçlar sonucunda. olası
bir DYP-CHP koalisyo-
nunda sandalye sayısı 223
oldu. DYP'den lOmilletve-
kilinin ihracından sonra.
TBMM'deki bağımsız mil-
letvekillerinin sayısı da
32'ye ulaştı.
Batman Milletvekili Ab-
dülkerim Zilan. güven oy-
laması öncesınde transfer
pazarlıklan söylentileri ne-
deniyle istifasını ertelemiş-
ti.
Zilan. dün yaptığı açık-
lamada. "Lider değişiyor,
zaman akıp gidiyor; ama
uygulamalarda bir deği-
şiklik olmuvordu. Bugün
CHP'nin hükümette yer
alması kuv vctlc muhtemeL
Transfer iddialarını gün-
deme getirebilecek bir azın-
lık hükümeti söz konusu
olmayacağından, ayrıca
DVPve CHP'nin ilke an-
laşmasına vardıklan bir or-
tamda. istifa karannı yü-
riiriüğe koymanın uygun
olacağına inanıyonım" de-
di. Zilan. bağımsız kala-
cağını sözlerine ekledi.
Zilan'ın ıstifası ve
DYP'den 10 milletvekilı-
nin ihracıyla parlamento
aritmetiğı yeniden değişir-
ken bağımsız milletvekil-
lerinin sayısı. grup kurmak
için yeterli olan 20 millet-
vekili sayısını aşarak 32'ye
ulaştı. Olası bir DYP-CHP
koalisyon hükümetinin
sandalye sayısı da 223 ol-
du.
Parlamentodaki siyasi
partiler ile sahip olduklan
millervekili sayılan şöyle:
DYP: 164, ANAP: 95.
CHP: 59. RP: 38, MHP:
17. DSP: 10. BBP:7. YP:
2,MP:2.YDH:2.bağım-
sızlar: 32. boş: 22.
NOTLAR/ ORAL ÇALIŞLAR
2
5 gün süren hükümet
krizinin doğru rotaya
girmesinde iki
önemli etken ciddi bir
ağırlık oluşturdu:
Bunlar, haklannı
arayan işçiler ve onurlu bir
hükümet ortaklığını savunan
sosyal demokrasi.
Necdet Menzir'in istifa
ettirilmesi önemli bir başandır.
Şimdi sıra işçilerin haklı
taleplerinin karşılanması ve
demokratikleşmenin takipçisi
olmanın zamanıdır.
Deniz Baykal, elindeki kartlan
şu ana kadar doğru kullandı.
CHPsiz bir iktidar imkânı
olmadığını Tansu ÇUIer"e kabul
ettirdi. DY'P'nin kuyruğuna
takılmış bir sosyal demokrasi
imajını düzeltti. Bu başansını
kabul etmek ve kendisini
kutlamak gerek. DYP-CHP
koalisyonu şu andaki Meclis
aritmetiği içinde en makul
olanıdır. Bu makul ortaklık, artık
makul bir çizgide, yani sosyal-
demokratların da ağırlığını ve
varhğını kabul ederek
yürüyebilir. Tansu Çiller. 25
günlük maceranın sonunda bu
gerçeği gördü. kendince doğru
olanı yaparak CHP'nin
isteklerine kulağını açtı.
CHP'ye düşen sorumluluk...
Türkiye bir seçim ortamına
girdiğine göre. bu ortaklıktan
neler beklenebilir. önce bunu
görmek gerekir. İlk iş. DYP ıle
ÇHP arasında uzun süredir
üzerinde anlaşmaya vanldığı
halde DYP grubunun işi yokuşa
sürmesi nedeniyle bir türlü adım
atılamayan demokratikleşme
paketinin gündeme
getirilmesidir. Terörle Mücadele
Yasası'nında yapılması gereken
değişikliğin hızla halledilmesi.
memurlara toplusözleşmeli
sendika hakkının tanınması.
anayasadaki anti-demokratik
hükümlerin ayıklanması ilk elde
yapılabilecek olanlar.
Bunu. son Anayasa
değişikliklerinin yasalaştınlması
ve buna uygun bir seçim
yasasının hazırlanması
izleyebilir. CHP. eğer elindeki
kartlan iyi kullanabilirse, hem
Türkiye"deki gerilimin
azaltılması. hem de partinin
yeniden toparlanması noktasında
başanlı adımlaratabilir. Deniz
Baykal'ın esnek ve etkili tavn
böyle sürerse belli mesafeler
alınması mümkündür.
Türkiye'nin şu andaki siyasi
tablosunun iç açıcı olduğunu
iddia etmek mümkün değil.
Güneydoğu'da her gün 20-25
insan ölmeye devam ediyor.
Y'oksullarla zenginler arasındaki
uçurum giderek büyüyor.
Otoriter ve despotik yönetim.
halkın tepesinde boza pişinyor.
Bunalım derinleşivor
Göçler sürüyor. büyük şehirlerin
varoşlannda çaresizlik içindeki
insanlar. ağırlıklı olarak Islam
radıkalizmine. aşırı
milliyetçıliğe veya tepkısel
küçük sol grupçuklara yönelıyor.
Bunalım heralanda derinleşıyor.
Ama herderinleşen bunalım
bazı solcuların sandığı gibi
devrimci bir durum yaratmıyor.
Türkiye'de tam tersine karşı
devrimin güçlendiği bir bunalım
yaşanıyor. İç kamplaşma. halkın
aleyhine bir gerilime ve kaosa
yol açıyor. Işte böyle birortam
içinde veya bu ortamın bir
sonucu olarak Meclis çözüm
üretecek bir etkinlik
gösteremiyor. Toplumsal
bunalım. iktidara yansıyor ve
siyasi partiler buhrana çözüm
ürermekte zorlanıyorlar. Çözüm
bulamayınca kişisel
manevralarla ve günlük
hesaplarla ayakta kalmaya
çalışıyorlar. Ancak hükümet
buhranının sürmesinin en ağır
y ükü de emekçilerin sırtına
yüklenıyor ve gelişmeler daha
sağcı çözümlere kapı aralıyor.
Askeri muhtıranın gündeme
gelmesi de aynı yönelimin bir
ifadesi. Sisteme sağdan
muhalefet eden ve daha geri bir
sistem kurmak isteyen MHP ve
RP gibi partilerin güç toplaması
da uyarıcı bir nokta.
Sosyal demokratlara işte böyle
birortam içinde önemli görevler
düşüyor. CHP. parlamentoda ve
hükümet içinde kararlı bir
demokrasi savunucusu olursa ve
Türkiye'nin daha da sağa
kaymasını engelleyecek bir
ataklık gösterirse kötü sicilini
temizleme olanağını elde
edebilır ve kaybettıği prestijini
de yeniden kazanabilir.
CHP'nin DYP'yle neden
yeniden ortak olduğunu
tartışmasının biranlamı yok.
Önemli olan bundan sonra
hükümet içinde nasıl
davranacağıdır. Eğereskisi gibi
her türlü anti-demokratik
uygulamaya seyirci kalırsa.
toplum içinde banş ve huzuru
sağlayacak taleplere kulağını
tıkarsa bir şey değişmez.
Biz onlardan bugüne kadar
olduğu gibi, yine demokrasiyi ve
banşı savunmalannı istemeye
devam edeceğiz. Türkiye çok
zor ve acılı bir dönem yaşıyor.
işlerin bu noktaya gelmesinde
savaş ve şiddet taraftarlannın
inisiyatifi ele geçirmeleri tayin
edici bir rol oynadı. SHP ve daha
sonra CHP yöneticileri büyük
ölçüde bu gelişmelere seyirci
kaldılar. Büyüyen kan ve ateş
tablosunun korkak bir destekçisi
olmaktan öteye gidemediler.
Şimdi ellerinde yeni olanaklar
ve yeni kartlar bulunuyor.
CHP'nin içinde olmadığı bır
hükümetin kurulamayacağı
kanıtlandı. Sıra Baykal ve
arkadaşlannda. Türkiye.
onlardan sorunlaıyı çözümü
konusunda atak ve kararlı bir
tavırbekliyor.
GLOBAL POLİTİKÜLTÜR
ERGİN YILDIZOĞLU
'Bir Milyon Siyah ;
Erkekr
Yürürken...
Pazartesi günü VVashington'da yapılan "Bir Mil-
yon Siyah Erkek" yürüyüşü -kadınlar davetli değil-
di, "evde kalıp çocuk bakmalıydılar"- bir milyon ol-
masa bile yüzbınlerce siyah erkeği bir araya topla-
dı. Belli ki, O.J. Simpson davasından sonra ırkçılık
sorunu ABD'nin gündeminin merkezine oturmuştu.
Diğertaraftan. bir siyah protesto hareketi olan "Is-
lam Ulusu"nun lideri Louis Farrakhan tarafından çağ-
nlmış olması. yürüyüş öncesinde ve sonrasmda ateş-
li tartışmalara yol açtı. Yahudileri, Arapları ve Koreli
göçmenlerı "kan içiciler" olarak nıteleyen Farrakhan,
aynı zamanda eşcinsellere düşmanlığı ve açık cin- •
siyetçi tutumu ile de meşhur. Yürüyüşün böyle bir
liderlik altında toplanmış olması, ABD'de ırk ilişkile-
rinde yeni ve çok karmaşık bir dönemin başlamak-
ta olduğunu gösterıyor.
Önce arka plan. 1950'lerde sanayide, emek vas-
fı bileşiminin değişmeye başlaması ile en vasıfsız ve
emek yoğun işlerin bir kısmı ortadan kalkmaya baş-
ladı. Bu süreçten esas olarak siyah işçiler zarar gör-
düler. 1947-69 arasında siyahlar arasında işsizlik
yüzde 8.5'ten yüzde 12'ye yükseldi. Beyazlar ara-
sında bu oran sadece yüzde 5.8 ıdi. 1980'lerin so-
nunda ekonomik krizin baskısı. otomasyonun hız-
lanması ıle siyah nüfus içinde işsizlik arttı. Kölecili-
ğin kalkmasından sonra, hep bir iç sömürge, ucuz
ve vasıfsız emek kaynağı olarak görülen "Zencrye
artık gerek kalmamıştı!"S\yah nüfusun yaşam stan-
dardı geriledi, ailelerin dagılması ve suç oranı arttı.
Sorun 1990'larageldiğimizde, çeşitli ayaklanmalar-
dan, çete savaşlarından geçerek kronikleşti. Bu sı-
rada ekonomik krizin baskısı beyaz işçileri, hatta or-
ta sınrfı da etkilemeye başladı. Fabrikalann kapan-
ması, yerel kasaba cemaatlerini dağıtmaya, şehir-
leri mezbeleliğe çevirmeye başladı. Beyaz orta sını-
fın korkusu giderek ırkçı beyaz üstünlüğü teorisine
dayanan milis hareketlerini, aşın sağ anarşizmi kö-
rüklemeye başladı.
Bu madalyonun bir de öbür yüzü var. 1960'larda-
ki sınıf mücadeleleri, beyaz, siyah ışçi hareketinin ve
aydınlann dayanışması, ırkçılığa karşı Sivil Haklar Ha-
reketi'nl yarattı. Bu hareketin basıncı ile siyahlar bir-
çok haklar elde ettiler. Bunlardan biri de bu günler-
de Cumhuriyetçilerin boy hedefi olan "olumlu aynm-
cılık" politikasıydı. Bu politika. toplumda olumsuz ko-
şullarda olan siyahlara. işe, okula girerken, sosyal
yardımlardan faydalanırken maddi ve manavi des-
tek vererek fırsat eşitsızliğınt azaltmayı amaçlıyordu.
Bu süreç giderek, siyah sanatçılann yanı sıra, Cosby
dizisinde seyrettiğimız, doktor. avukat, subay. ban-
kacı, tüccar, öğretmenlerden oluşan, içinden sena-
törler. belediye reisleri, hatta Colin Povvell gibi bir
genelkurmay başkanı çıkan siyah bir orta sınıfın doğ-
masına, yaşam biçimi, gelir düzeyi ve yaşam alanı
itibarıyla siyah nüfusun geri kalanından ayrılmasına
yol açtı.
Son yıllarda artan ırkçılık, siyah toplum içindeki suç
oranı ve nihayet New York siyah belediye reisi, Mic-
hael Jackson, O. J. Simpson gibi siyah "cemaatin •
gurur vesileleri olan isimlerine" yönelik suçlamalar
siyah orta sınıfın öz güven hissinı zedelemeye ve içi-
ne bır korku salmaya başladı: "Polise düşünce kim
olduğun fark etmiyordu. Artık sen sadece basit bir
zenciydin!" Böylece madalyonun iki yanı birleşerek ,
bugünkü ortamı yarattı. Siyah orta sınıf, güvenliği-
ni. siyah yoksul kitleler ve siyah işçi sınıfı üzerinde
kuracağı bir hegemonyanın getireceği siyasi ve top-
lumsal güçte aramaya başladı. -
Bu açıdan pazartesi günü yapılan yürüyüşün sem-
J
bolleri oldukça ilginçti: Bir taraftan üyeleri siyah ta-
kım elbise, kırmızı papyon kravat giyen "İslam Ulu-'
su"hareketi, diğer taraftan Afrikalı Amerikalı Kato-'
likler Hareketi, kadınlara yapılan "evde kal, çocuk
bak", erkeklere "özgüven, saygı ve sorunlarına sa-
hip çık", "siyah siyahı öldürmesin, soymasın vb." çağ-
nsıt O. J. Simpson'la Siyah Panterler'üen Mumia Abu
Cemal'in resminin birlikte taşınması, yürüyüşe he-
men hemen hiç beyaz katılımın olmaması... ;
1963 yılında Martin Luther King lideıiiğindeki Si-
vil Haklar yürüyüşünden sonra, en büyük ve görkem-
li yürüyüştü bu. Ancak. o yıllarda hareketi başarıya
ulaştıran beyaz ve siyah işçilerin birliği ve kadınla-
rın katılımı. yerini ağır ataerkil, Yahudi düşmanı, din-
ci, ayrımcı bir orta sınıf (adını koyalım, bir burjuva)
lıderliğe bıraktı. Bu, yürüyüşün ırkçılığa karşı bir dı-
reniş. mücadele çığlığı olmasını tabii ki ortadan kal-
dırmıyor. Ancak ABD'de sınsi sinsi gelişen ırkçı fa-
şist harekete, aşın sağ tepkiye karşı, siyah ve beyaz
işçileri birleştirip bir "sınıfa karşı sınıf" politikası uy-
gulamak yerine "ırka karşı ırk" politikasını uygulama-
ya çalışarak, bu yeni hareket, daha baştan kendini.
başarısızlığa mahkûm ediyor. Bunun ise sadece '
ABD değil tüm dünya içın oldukça tehlikeli bir ge-
lişme olduğunu kabul etmek gerekir. Ne de olsa
ABD hâlâ, diğer ülkelerle rekabet etme durumunda '
olan bir emperyalist güç...
Hüsnü Doğan'a cağrı
İstifacı milletvekilleri
ANAP'a katıhyor
ANK.\RA (Cumhuriyet
Bürosu)-ANAP Grup
Başkanvekili Eyüp Aşık.
DYP'den istifa eden 8 ve
ihraç edilen I milletvekili
ile bağımsız milletvekili
Gaffar Yakın'ın bugün
ANAP'a katılacağını
açıkladı.
Eyüp Aşık. DYP'den istifa
eden Bedrettin Dalan.
Akın Gönen, Ersin
Faratyalı, Orhan
Kilercioğlu, Şerif Ercan,
İbrahim Ansoy, Veysel
Atasoy, Mehmet .\li
Yılmaz ile ihraç edilen
Cemal Özbilen ve ANAP
kökenli Gaffar Yakın'ın
büyük olasılıkla bugün
ANAP'a katılacaklarını
bildirdi.
Aşık, bugünden sonra
DYP'den istifa edecek
milletvekillerıne de
kapılannın açık olduğunu
belirtirken YP'den itifa
eden ANAP
kuruculanndan Hüsnü
Doğan'ı da bir kez daha
partilerine davet
ettiklerini belirterek
"Sayın Doğan bizim
gözbebeğimizdir'* dedi.
Aşık. güvenoylaması
sırasında grup eğilimine
karşı DYP azınlık
hükümeti lehinde oy
kullanan Izmir
Milletvekili Timur
Demir'i tedbirli olarak
disiplin kuruluna sevk
edeceklerini bildirdi.
Demir'in önce ifadesinin
alınacağını. "pişmanolup
olmadığının
araştırılnıasından
sonra"karar verileceğini
belirten Aşık. Timur
Demir'in "ihraç
edilmeyebileceğT mesajını
verdi.