Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
Cumhuriyefİmtiyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Vavııı Yonetmenı. Orhan Erinç#
Genel Vayın Koordınatoru Hikmet
Çerinkaya • Yazıı^lerı Miıdıırlerı
fbrahimVıldız. DinçTavanç(Sorumlu)
9 HaberMerke/ı Müdurü. Hakan Kara
0 Görscl Yönctmen Fikret Eser
DullabcrlcnErgun Balcı# Utıhharai >. alçın Çakır
# Lkononıı Büknl Kı/anlık # R<td>ı>-TV liygar
Eremektar 9 Kııltur Handan Şenköken 0 Spor
\bdülkadir Yücelman # V urt llabcrlcr Mehmet
Saraç 0 Makulelcr Sami Karaörcn 0 (,'evın
Srtfettin Turhan 0 Duzcltmc Abdullah Yazıcı
Yayın Kurulu İIhan Selçuk
(Baikan). Orhan Erinç, Oktav
Kurtböke. Ö/gen Acar, Hikmet
Çefinkaya. Şükran Soner, Ergun
Balcı, Dinç I a>anç. İhrahim V ıldız,
Orhan Bursalı. Mustafa Balha\.
Ankara Tcmsılcısı Mustafa Balbav 0 Habcr Muıluru Doğan
Akın Ataturk Bulvarı No 125, Kat4. Bakanlıkldr-Ankara Tel
4l95020(7hat), Faks 4195O270İ7mırTcmMİcısı Serdsır Kı/ık,
H /ıya Blv 1352 S 23 Tcl 4411220. I aks 4419117 0 Adana
Tcmsılcısı Çetin Yiğenoğlu, Inonu Cd I 19 S No I Kat I. Tel
3522550. Faks 352257(1
MucsscNcMuduru ErolErkııt0K.oordınator
Ahmet Konıisan 0 Muha.sebe BülentYener
0 Idare Hüsevin Gürer 0 l^letme Önder
Çeiik 0 Bılgı-lşlem Naıl InaJ 0 Bılgısayar
Sıstcm Mürüvet Çiler 0 Reklam Reha
Işrnnan 0 Halkla llışkıler Nurten Berksov
V*)imla>aa ve B I M B : Yenı Gun Haber AıanM. Ba^ın \e V jvıncıhk A s*
TuAjcagı >.ad ' 9 41 (. jgalagiu 1 4 1 M k< PK 246 Llanbul Tel lü 2121 5 \2 05 UJ [20 hall. l l l l 212) <l 1 K> 25OCAK 1995 Imsak: 5.46 Güncs 7 14 Öğlc 12.23 Ikındıl455 Akşam: 17.18 Yatsi: 18.41
Arfur'a büyük ilgi
• Çeviri Servisi -
"Çevresinın medan iftihan
ve en kıdemlisi, son
zamanlarda bir tür kanser
kuşkusu altında. Bu konudakı
soru üzerine yorum yapmak
istemeyen basın sözcüsü,
onun sadece hastanede
gözetim altında bulunduğunu
belırtmekJe yetindi." Böyle
bir haberi okuduktan sonra
sağlığı böylesine ilgı görenı
merak edersinız değıl mi?
Hemen açıklayalınr Bu
Londra Hayvanat
Bahçesı'nın 5 yaşındaki ve
160 kıloluk kıdemlı aslanı
Arfur. Arfur, Asya kökenli
bir aslan ve soyunun sadece
400 temsilcisinden biri.
Geçen yıl hücresıne girmeye
kalkışan iki kişıyı göğsünden
ve gırtlağından ısırdığı için
de fbtoğraflan
yayımlanmıştı.
MESAM'm TBMM
ziyareti
• ANKARA (AA) -Müzık
Eserleri Sahiplen Meslek
Birliklen (MESAM)
yönetıcileri, TBMM'de DYP.
SHP, ANAP ve RP gnıp
yöneticileriyle görüşerek
Telif Haklan Yasası'nda
yapılmasını istedıkleri
değişiklikler konusunda
bilgi verdıler. Ziyarete,
MESAM Başkanı Yildınm
Gürses, sanatçılar Fatih
Erkoç, Fuat Güner, Dağhan
Baydur, Esın Afşar ve Savaş
Manço katıldılar. Başkan
Yıldınm Gürses, siyasi parti
grup yetkılilerine 40-50
trilyonluk bir kaynağın,
izınsiz kullanılan eserler
nedenıyle sanatçılann ve
devletin kasasına
giremediğinı söyledi.
Kirliliğin nedeni
eğitimsizlik
• tstanbul Haber Servisi-
Doğal Hayalı Koruma
Derneği ile Procter Gamble
firmasmın işbirliğiyle
ilkokullardaki öğretmen ve
öğrencilere yönelik
dûzenlenen eğitim
çalışmalannın sonuncusu
DHKD Eğitim Bölümü
Sorumlusu Esin Uslu Avşar
tarafından gerçekleştirildi.
Söz konusu tanıtıcı
programda,çevre kirliliğinin
temel nedeni olarak
eğitimsizlik gösterildi.
Yunanistan
Hıtiyarlıyop
• ATİNA (AA) - Türkıye ve
Arnavutluk'taki nüfus artışı
Yunanistan'da endişeyle
ızlenıyor. Selanık'te
dûzenlenen "Çağdaş
Dünyada Aile" konulu bir
konferansta konuşan
Yunanistan Çok Çocuklu
Aileler Derneğı Başkanı
Nikalaos Kapsomenakis,
2025 yılında Türkıye'de 100
milyona, Arnavutluk'ta da 12
milyona ulaşacak nüfusun.
Yunanistan'da 10 milyondan
9 milyona düşeceğını
söyledi. Yunan Devlet
istatisttk Htzmetleri'nden
venlen rakamlara göre,
Türkiye'de gençlenn,
nüfusun yüzde 51.2 'sıni
oluşturduğu, oysa
Yunanistan'da bu oranm
yüzde 28.6'yı geçmedığı
vurgulandı.
Tramvayda
basın
kartı tartışması
• tSTANBUL(AA)-
lstanbul'da, kentiçi ulaşımda
hizmet veren "Hızlı
Tramvay" ile "Çağdaş
Tramvay"da basın
kartlannın geçersiz
sayılması yönünde ^
başlatılacak uygulamldan
vazgeçildi. Istanbul
Büyükşehır Belediyesi'nden
alınan bilgiye göre, Istanbul
Ulaşım AŞ son yaptığı
toplantıda, emniyet
mensuplannın ailelennın de
tramvaylara ücretsiz
bindi|inin saptanması
ûzerine, emniyet
mensuplannın da ücretliye
çevnlmesi; basın kartı sahibi
gazetecılenn ıse tramvaydan
yıne ücretsiz olarak
yararlandınlması
karaıiaştınldı.
Yüksek Denizcilik Okulu mezunlanndan tarihsel bir hizmet:
Bandırtna Vapııra arbk 'hayalT değîl
16-19 Mayıs 1919'da
Bandırma
Vapuru'nda kimler
vardı?
Bandırma Vapuru'nda Mustafa Kemal Paşa
ile birlikte, Kurmay Albay Kâzım Bey,
Üsteğmen Hayati Efendi, Kurmay Albay
Mehmet Arif Bey, Kurmay Binbaşı Hüsrev
Bey, Binbaşı Kemal Bey de bulunuyordu.
Bandırma Vapuru'nda M. Kemal Paşa ile birlikte
Istanbul'dan Samsun'a yolculuk eden heyette şu kişiler
bulunuyordu:
1- Kumay Albay Kânm Bey: 9. Ordu Kurmay Başkanı
(Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Kâzım Dırik Paşa adıyla anıldı,
Izmır Valıliği ve Trakva Genel Müfettışlığı yaptı).
2- Üsteğmen Hayati Efendi:Kurmay Başkanf nın emır
subayıydı.
3- Kurmay Albay Mehmet Arif Bey: Ordu müfettışıydi. 3.
Kolordu Komutanı oldu ve Eskışehır Mılletvekilı olarak
TBMM'ye gırdi. M. Kemal'in yakın dostu olmasına
rağmen, 1925'tekı Izmır suıkastı ile ılişkılı görüldü ve
lstıklâl Mahkemesı'nce ıdama mahkûm edıldı.
4- Kurmay Binbaşı Hüsrev Bey: Harekât Daıresı Şube
Müdürü. Cumhuriyetten sonra Berlin ve Tokyo
büyükelçiliği görevlennde bulundu.
5- Binbaşı Kemal Bey: Topçu kumandanı. Daha sonra
KırkJarelı mebusu.
6- Tabip Albay İbrahim Tali Bey: 9. Ordu Sağlık
Başkanı'ydı. Daha sonra mılletvekilı oldu ve Varşova
elçiligi yaptı.
7- Tabip Binbaşı Refık Bey:Ilk TBMM'de milletvekıli oldu,
Refik Saydam adıyla uzun yılar Sağlık ve Içışleri
bakanlıklan görevınde bulunduktan sonra 1940'ta Başbakan
oldu.
8- Yüzbaşı Cevat Abbas Efendi: M. Kemal Paşa'nın baş
yavenydı. tlk sıvil havacılığı kuran kışı oldu. Bolu
Mılletvekıllığı yaptı.
9- Üsteğmen Muzaffer Efendi: Başyaver yardımcısı
10- Yüzbaşı Mümtaz Efendi:Kurmay Mülhakı.
11- Yüzbaşı İsmail Hakkı Efendi.
12- Yüzbaşı Ali Şevket Efendi: Emır Subayı
13- Yüzbaşı Mustafa Efendi: Karargâh Komutanı
14- Üsteğmen Abdullah Efendi: laşe Subayı
15- Kâtip Teğmen Faik Efendi: Şıfre Subayı
16- Katip Teğmen Memduh Efendi: Şifre Subayı yardımcısı
17- Üsteğmen Hikmet: Askeri Yargıç. Tümgeneral Hikmet
Gerçekçi
Kaynak: O Kızıldemir arşivi / Denizatı dergisi
•M. Kemal Paşa ve
arkadaşlarını 1919
mayısında tstanbul 'dan
Samsun'a götüren
Bandırma Vapuru'nun
Köstence limanında
çekilmiş bir fotoğrafı,
Kurtuluş Savaşı
tarihimizin ilk büyük
tanığını yeniden gün
ışığına çıkartıyor...
OKTAY EKİNCİ
Yıl 1927.Cumhuriyetınhenüz
4. yılında Atatürk, denız yoluy-
la Izmit'ten Istanbul'a gelırken,
bırden8yılöncesınıanımsar Er-
tuğrul yatının güvertesınde Kız
Kulesi'ne doğru bakarken, ya-
nındakılere dönerek "Bandırma
Vapunı ne oldu" dıve sorar 16
Mayıs 1919sabahı, yanı yine Kız
Kulesı açıklannda tngilız ışgal
gemılennce saatlerce denetlen-
dikten sonra Istanbul'dan Sam-
sun'a doğru yola çıktıklan o ılk
sabah, şimdı yine Gazi'nın göz-
len önüne gelmış gibidir
Ertuğrul yatındaki görevlıler,
bu beklemedıkleri soruvu **Ona-
nlıyor efendim^şeklinde yanıtlı-
yorlar. Oysa Ulusal Kurtuluş Sa-
vaşı tanhimızin bu kahraman ge-
misı, o sırada hurdaya çıkartılıp
çoktan parçalanmıştır. Onanl-
makta olan ise 1926'da satın alı-
nan yenı Bandırma gemisidir.
Alman arşivİerinden.^
O günlerden bu günlere dek,
asıl Bandırma Vapuru'nun re-
sımleri tarih kitaplannda hep
'canlandırma* olarak yer aldı.
Tablolarda dalgalarla boğuşan.
okul kitaplannda ancak bir sılu-
et şeklinde gösterilebılen Ban-
dırma'nın gerçek şeklini. yanı
'kendisini' göstenr bir fotoğrafı
bulunamadı.
Oysa o yıllarda dünyadaki he-
men tüm gemilenn ve hele Ban-
dırma gibi Ingiltere'nin Glascım
kentindeki ünlü Paisiey gemi tez-
gâhlannda yapılanlann fotoğraf-
lan mutlaka arşivlerde saklanmış
olmalıydı.
Nıtekım, Yüksek Oenizcilik
Okulu Mezunlan Derneği yöne-
ticileri, yakın tanhimızin bu
önemli 'belge eksikliğini' gıder-
mek üzere kollan sıvadılar ve ka-
rarlı biraraştırmanın sonucunda,
'Hergesteilt im Bundesarchrv'
VI. Kemal Paşa, 1919 mayısın-
daki İstanbul-Samsun seferine
Mirüva (tuğgeneral) rütfoesiyle
katılmışü.(L'stte)
İşte tarihin fotoğrafi». Osmanlı Seyri Sefain İdaresi'nin Bandırma Vapunı, 1918 yıhnın temmıı/ .. „ ,.
avında Köstence Limanı silolanna yanaşmış dunımda.
m a
Bandırma Vapunı, yaklaşık 70 yddır hep hayali resimlerie ve bu şekilde canlandırüdı.
adlı Alman arşivi kaynaklann-
dan Gazı M. Kemal ve arkadaş-
lannı Istanbul'dan Samsun'a gö-
türen Bandırma vapurunun fo-
toğrafını buldular. Tarihı gemi.
Osmanlı Seyri Sefain İdaresi'nin
gözde bir emektan olarak Kös-
tence Limanı silolanna yanaş-
mış, oylece duruyordu. Bu fo-
toğraf. salt bir belge olmasının
ötesinde, cumhuriyet tanhımizın
çok önemli bir tanığını da yeni-
den ve bu kez 'tüm gerçekliğiy-
le' ülkemiz kültürüne kazandın-
yordu
Şeriatın yalanlan
Bandırma'nın 1918 yılında
Köstence'de çekilen fotoğrafını
Alman arşıv lerinden bulduktan
sonra, bu resmı anlamlı bir yılba-
şı kartına basıp yaklaşık 4000 ki-
şiye gönderen YDO Mezunlan
Derneği Başkanı Kaptan tlhan
ÖnerdemMen, bu çabalarının
gerekçesını soruyorum.
Kaptan Önerdem. "Bandır-
ma'yı tarih bilgimize ve künürü-
müze tüm özeUikleriyle kazan-
dırmak, boynumuzun borcu ol-
muştu" dıyor ve hemen ardından
şunlan söylüyor "Şeriat özlem-
cileri, bu belge eksiküğini de fır-
sat bilip genç imam-harip öğren-
ciJerine ve Kuran kurslanna gi-
den çocuklara Bandırma diye bir
geminin olmadığınu maketi ve el-
le çizilen resimlerinin de sahte ol-
duğunu anlaüvorlar. Bu gerici va-
lanlan artık sövleyemeyecekİer.
Bu nedenletüm devletyönetieüe-
rine, pariamenterlere, bürokrat-
lara, partilere ve vazarlara, ay-
dınlara gönderdiğimi/ karta, sa-
dece Bandırma'nın fotoğrafını
basmakla v etinmedik. bu gemi ve
yaşadıgı serüvenlerle ilgili bilgile-
re de yer verdik_."
YDO Mezunlan Derneğı'nın
hem yılbaşı kartlannda hem de
'Denizatı' adlı dergilerının son
sayısmda, Bandırma vapurunun
>aşam oykusüne genış yer ven-
lıyor Denız tanhı araştırmacısı
Orhan Kızıldemir'ın derledığı
yazı ve belgeler, salt bu gemıye
aıt degıl, geminin tanık olduğu
olaylara ilişkin bilgılen içeriyor.
1878'deGlascovv'daki H. Inti-
nye Paısley tezgâhlannda Tro-
cadero adı venlerek '279GTyük
gemisi' şeklinde ınşaedılen Ban-
dırma'nın ılk sahibi Dously Ro-
binson London \apur Kumpan-
>asL Daha sonra kaptan Ander-
yadis'ın mülkıyetındeyken 1891
Aralık avında Erdek'te kayalara
çarpıyor ve a>nı yıl kurtanlarak
'Kvmi' adıv la Rama P. Derasemo
Istanbul Vapur Kumpanyası'nca
satın alınıyor.
1894'te Osmanlı devletinın
resmı denizcilik kurumu olan
"İdâre-i Vlahsûsa' elıyle çalışma-
>a başlayan gemiye 1910 yılın-
da Bandırma adı venlıyor. 28
Mayıs 1915'te. Murefte-Şarköy
seferini yaparken. E-ll tngilız
Kültür Bakanı Savaş, 14 Nisan 1993'te ABD'ye kaçınlan
'Yüksek Kabartma Insan Başı'nı New York'ta teslim aldı
4
Kaçırılan eserlerîn peşindeyiz'
Scherrer'den 1995yazına merhaba
Jean Louis Scherrer de 1995 yılı flkbahar -yay koleksivonunu Fransa'nın başkenti Paris'te
tanıttı. Ünlü modacının parlak siyah kumaştan hazıriadığı uzun gece givsisi i/leyenlerden
büyük alkış aldı. Giysiyi siyah biveli beyaz volanlar süslüyordu. (Fotoğraf: Reuter)
Kültür Servisi - Aydın'ın Karacasu ilçesindeki
Afrodisias örenyeri kazı evi bahçesinden 14 Nı-
san 1993 tarihınde çalınan ve Amenka Bırleşık
Devletlen'ne kaçınlan"Yüksek Kabartma İnsan
Başı", dün Türkıye'ye getırildi.
Nevv York'a giderek FBI yetkililerinden l.S. 1.
yüzyıla ait olan heykel başını teslıme alan Kültür
Bakanı Timurçin Savaş, Kültür Bakanlığı Müste-
şan Prof. Emre Kongar ile Anıtlar ve Müzeler
Genel Müdürü Engin Özgen'in de ka-
tıldığı basın toplantısında Kültür Ba-
kanlığı olarak tarihi eser kaçakçıiığı
üzerinde önemle durduklannı belirtti.
Çalınan
u
Yüksek Kabartma İnsan
Başı", 1980 yılında SebasteıonTapına-
ğı kazısında bulunarak kabartma pano
üzerindekiyenneyapıştınlmış. Mitolo-
jikbiravsahnesinincanlandınldığıpa-
noda, başı çalınan avcı fıgürü bir eliy-
le kılıcını. bir eliyle atını yulanndan
tutmuş şekilde yer alıyor. Grek mıtolojısini yan-
sıtan yaklaşık oruz adet kabartma panosundan bi-
ri olan bu pano, 169 cm yükseklığinde. 130 cm
genişliğinde ve 0.41 cm kalınlığında
Eser çalındığmda konu hemen Içişlen Bakan-
lığı'na bildırilmiş ve müzelere, koleksıyonerlere,
eski eser ticareti yapanlara ve özel müzelere sa-
tılması olasılığına karşı tüm valiliklere genelge
çıkanlmış. Aynca tüm gümrük kapılanna duyuru
yapılmış veyurtdışında araştınlması ıçin Interpol
bülteninde yer alması sağlanmış
30 Ağustos 1994 tarihinde Afrodisias kazı baş-
kanı Prof.Smith'ın esenn Nevv York Fortuna Fıne
Arts Galerisı'nde sergilendiğinı bıldirmesi üzen-
ne FBI esere el koymuş.
Kültür Bakanı Savas, ABD gezisınin ilk dura-
ğı olan VVashıngton'dan sonra Nevv York'a geçe-
rek yetkılılerden heykel başını teslim almış. Ka-
çınlan tüm tarihi eserlenn peşinde ol-
duklannı vurgulayan Savaş. tanhi eser-
lerin geçmışte buiunduklan yerde ser-
gılenmesinınöneminedeğındı: "Yerin-
den başka bir yerde, bir müzede sergi-
lenmesinin. o eseri yapan dönemin sa-
natçdanna da hakaret olduğunu düşü-
nüvoruz. Çok zengin bir kültür mirası-
na sahip, âdeta bir açık hava müzesi olan
Türkiye'nin bu konuda öncülük etmesi
gerekiyor. Şu anda bunun icin uğraşıyo-
ruz. \alni7 Türkiye'de değiL tüm dünyada böyle
bir mantık oturtulmalı".
Savaş, bundan bö>le kimsenın Türkiye'den ta-
nhi eser kaçıramayacağını. çünkü alıcı bulamaya-
cağını da belirtti: "Artık Amerika'da Türk Kül-
tür Bakanlığı'nın, bunun peşini bırakmavacagı
mantığı yerleşmiş dunımda. Güvenlik görev lileri-
miz de bu konuda çok başanlılar. A> nı şekilde Tru-
va hazincleri için de gereken görüşmeleri vapök."
Ağaçlar da
radyo dinler
Çeviri Servisi - Amenkan do-
nanmasının kutup bölgesinde,
buzaltındaki denizaltılarla temas
ıçın kurduğu bir radyo istasyo-
nu. bilim adamlannın şımdıye
kadarakıllanndan geçınnedikle-
ri birsonuç yarattı ve ıstasyonun
çok düşük frekanslı radyo dalga-
lanndan etkilenen bazı ağaçlann
hızlabüyüdüğü. geliştiği. gövde-
lerinin kalınlaştığı gözlendı.
Michigan eyaletınde kurulan
istasyon, 1986'da çalışmaya baş-
lamıştı Yerleşım yerlennın sey-
rek, ormanlann ise çok yoğun ol-
duğu bölgede, 1985'ten beri de
bilim adamlan tarafından ağaçlar
üzennde araştırmalaryapılmak-
taydı.
Bazı ağaçlardakı gelışmelenn
dikkati çekmesı üzerine konuyu
yakından ınceleyen uzmanlar.
yayın merkezıne yakın kızılçam
ağaçlannm ve 50 kilomerre kadar
uzak kesimde de kavakların bek-
lenmedik bıçımde gelışıp gür-
büzleştiğını gördüler. Aynı çev-
relerdekı meşelerde ıse herhangı
bir degışıklik gözlenmedi
denizaltısı tarafından Silivri
açıklannda torpıllenerek batın-
lan Bandırma Vapunı. buna rağ-
men yine kurtanlarak Osmanlı
SeyriSefain İdaresi'nin malı ola-
rak hizmete devam edıyor..
^.Ve yolculuk başhyor
Yıl 1918. Istanbul ışgal altın-
dadır. Işgal kuv\
r
etlen komutan-
lığı Sadaret'e (Bakanlar Kurulu)
başvurarak, Samsun ılındeki
Rum köylen ile Türk koyleri ara-
sındakı çatışmalara müdahale
edilmesını, aksi halde kendileri-
nın devreye gireceklennı bıldi-
nr Bunun üzerine telaşlanan
Damat Ferit, Işışlen Bakanı
Mehmet <Vli Bey'ın tavsıyesıyle o
yıllarda Mirliva (Tuğgeneral)
olan Mustafa Kemal Paşa'nın
bölgeye göndenlmesını Padişah
Yahdettin'e kabul ettırir. İşte bu
gelışme, Bandınna Vapunı'nun
da Ulusal Kurtuluş Savaşı tanhı-
mızdekı gunırlu yenni almasına
nedenolur 16 Mayıs 1919saba-
hı M. Kemal ve karargâh heyetı,
Galata nhtımından sandallarla
vapura çıktıktan sonra. gemi sü-
varisı İsmail Hakkı Kaptan'a he-
men hareket etmesi talımatı ve-
nlır Kız Kulesı açıklannda lngi-
lız ışgal donanması tarafından
saatler süren denetleme ve sor-
gulamadan sonra Boğaziçi'ne
doğru yol venlen Bandırma'nın
19 Mav ıs 1919 da Samsun "da bı-
tecek olan tanhsel yolculuğu da
böylece başlamış olur.
Tarihe geçen gemicilen..
Bandırma Vapunı, yine tarih-
çı Orhan Kızıldemir'ın arastır-
malanna göre M. Kemal Ata-
türk'ün haberi olmadan, 1925
yılında kadro dışına çıkanldı.
Aynı yıl bir hurdacıya satıldı ve
Haliç'tekı Fenernhtımında Hur-
dacı Ilhami Söker adlı bir gemi
bozmacının tezgâhında söküle-
rek parçalandı. 1926'da lngılte-
re'den satın alınan 905 tonluk ye-
ni Bandırma vapunı ıse tarihi ge-
mının sadece adını yaşatmış ol-
du. Yüksek Denizcilik Okulu
Mezunlan Derneği, 19 Mayıs
1919'da Samsun'a varan Bandır-
ma'nın fotoğrafını bulup tanh-
çesını ve künyesinı de ortaya çı-
karmış olmanın hakiı gunırunu
yaşıyor. Dernek Başkanı Kaptan
Önerdem, bu gururun gerekçesi-
nı ıse şöyle özetlıyor:
"Türkiye Cumîıuriyeti devle-
tini, şeriat esaslanna dayandır-
mak ya da 'ıkincı cumhunyet'
adı altında ne olduğu pek anlaşd-
mayan düşüncelerin yoğunluk
kazandığı günümüzde, ulu Ata-
türk'ü Istanbul'dan Samsun'a
taşıyan gemi ve bu geminin gemi
adamlan hakkında bügileri gün
ışığına çıkarmayı onurhı bir gö-
rev saydık™"
"Tarihe geçen gemKİler" şun-
lardı. Bandırma Vapuru'nun
kaptanı İsmail Hakkı (Durusu)
Bey: 1871 'de Kaysen'de doğ-
muşru. Babası da aynı meslekten
Kaptan Haa Ahmet'ti. 'Heybe-
liada Mektebi Fünunu Bahriye-
i Şahane'yi 1891'de bıtirdikten
sonra çeşıtli gemılerde zabitlik
yaptı. İkıncı Kaptan Üsküdarh
Tahsin Kaptan ile Çarkçıbaşı
Haa Süleyman Efendi de bu yol-
culuğun dığer gemıcıleriydıler.
Dılenz, YDO Mezunlan Der-
neği 'nin tanh bilgimize kazan-
dırdığı tüm bu belge ve kişılik-
ler. uygun bir müzemizde yeni-
den ele alınır ve özellıkle Ban-
dırma gemısı. gerçek şeklı ve
özeUikleriyle canlandınlarak
"bir kültür mirasT özelliğıyle
gelecek kuşaklara da aktanlır.
Türkiye'nin. böylesi bir vefalı
davranışa. her zamankinden
daha fazla gereksınımı var..