Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
140CAK 1995 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Kutlar karanfillerdeHaber Merkezi- Yazanmız Onat Kutlar'ın katli-
ne tepkiler yurt çapında artarak sürüyor. Gazetemı-
ze dün de telgraf, telefon ve faksla başsağlığı mesa-
jı gönderen sıyasiler, demokratık kitle örgütii tem-
sılcileri, kişi, kurum ve kuruluşlar, The Marmara
Oteli'nin pastanesi önüne giderek saldın olayını pro-
testo ettiler: 'Onat Kutlar köşesını' dün de karanfil-
sız bırakmadılar.
Gazetemıze başsağlığı mesajı gönderen Türkiye
Büyük Millet Meclısı Başkanı Hüsamettin Cindo-
ruk. kültür ve sanat yaşamımızın seçkın ısımlenn-
den ünlü sinema eleştirmem degerli gazetecı ve ya-
zar Onat Kutlar'ın kaybından duyduğu üzünrüyü be-
lırttı. KKTC Meclis Başkanı Ayhan Halit Açarkan.
gazetemize başsaglığı dıleğınde bulunurken teröre
karsı oluşmakta olan toplumsal bilınç ve tepkinın da-
ha da bıleneceğını dıle getırdı KKTC Başbakanı
Hakkı Atun ıse Genel Yayın Yönetmenımız Orhan
Erinç'e gönderdığı mesajda "Terörlebiryerevara-
caklannı sanan dış güçlerin piyonlan Türk aydınını
veCumhuriyetgazetesini susturamayacaklanm,yur-
du bölemeyeceklerini, ülkeyi çağdışı karanlıklara gö-
türemeyecekJerini clbette anlayacaklar ve işledikJeri
cinayerİerin hesabuıı vermekten kurrulamayacaklar-
dır"dedı.
Devlet bakanlan Necmettin Cevheri. Mehmet
Gükegün, Önay Alpago, Şükrii Erdem, Mıllı Savun-
ma Bakanı Mehmet Cölhan. Bayındırlık ve Iskân
Bakanı Halil Çulhaogtu. Çalışma ve Sosyal Güven-
lık Bakanı NihatMatkap, Tunzm Bakanı Şahin Ulu-
soy ve Çevre Bakanı Rıza Akçalı gazetemize mesaj
göndererek başsaglığı dıleklenni ilettıler
Başsağhğı düekleri
SHP Grup Başkanvekıli Ercan Karakaş. CHP Ge-
nel Başkan Yardımcılan Erol Çevikçe, İsmail Cem,
Hasan Fehmi Giineş \ e Irfan Gürpınar ı le C H P Ge-
nel Saymanı İsmet Atalay da olaydan duyduklan
üzüntüyü dıle getırerek gazetemize başsaglığı dıle-
ğınde bulundular
Aynca CHP Fatih ve Bahçelıevler ilçe yönetimı
de >azanmızın ölümünden duyduklan üzüntüyü be-
lırten mesaj yayımladılar.
Özbekıstan Cumhuriyetı Büyükeiçısı Abdugafur
Abdurrahmanov. TÜSIAD Genel Sekreterı Haluk
Tükel Radyo Televizyon Üst Kurulu Başkanı Ali Ba-
ransei, Başbakanlık Basın Yayın Enformasyon Ge-
nel Müdürü Murat Ersavcı. Izmır Büyükşehir Bele-
dıve Başkanı Burhan Özfatura. Izmır Mılletvekıli
Fethiye Ozver, Çatalca Beledıye Başkanı Fırat Ay-
kut, Mamak Beledıye Başkanı İsmail Değerli. Ba-
kırköy Belediye Başkanı Ali Talip Özdemir, Çınar-
cık Beledıye Başkanı Ahmet Vaşar Birinci. Yeniden
Doğuş Partisı Genel Başkanı Hasan CelalGüzet, Li-
beral Parti Genel Başkanı Besim Tibuk, Sosyalıst Ik-
tidar Partisi Genel Başkanı Aydemir Güler. Türk Ta-
bipleri Birlığı, tnsan Haklan Derneğı Genel Başka-
nı Akın BirdaJ. GazetecilerCemiyetı Başkanı Naz-
mi Btlgin. Öğretim Elemanlan Sendikası Genel Baş-
kanı Yar Doç. Dr Ufiık tras. Istanbul Devlet Ope-
ra ve Balesi, Ağaç Sanayii tşçılen Sendikası, Işçı
Partisı tzmir tl Başkanı Ali Karşılayan. Istanbul Sağ-
lık Meslek Odalan, KaracaahmetSultan Derneği, is-
tanbul Hacı Bektaş-ı Velı Dernegı. Pır Sultan Der-
neği Istanbul Şubeleri, Sıvas Dayanışma Derneğı,
Halkevleri Genel Merkezi. Kervan Dergisi. 27 Ma-
yıs Milli Devrim Derneği Genel Başkanı Hüseyin
AvniGüler, Türkiye Mühendis MımarOdalan Istan-
bul Şubesi, Tanş.AraştırmaGörevlilen Derneği. Is-
tanbul Tabıp Odası Başkanı Doç. Dr. M.Zeki Kara-
gülle. Istanbul Eczacı Odası, Türkiye Yazarlar Bir-
lığı Istanbul Şubesi, TRT Telev ızyon Prodüktörve
Yönetmenleri Derneğı Başkanı FilizOzankaya. Yıl-
dız Unıversıtesı Güzel Sanatlar Bölümü Başkanı
Prof. Dr. Özden Süslü. MESAM Yönetım Kurulu
Başkanı Yıldınm Gürses, Dıl Derneğı Başkanı Prof.
Dr. Şerafettin Turan, Açıköğretim Fakülteleri Kül-
tür ve Dayanışma Derneğı. Sa\aş Karşıtlan. Televiz-
yon Kameramanlan Dernegı, Alman Kültür Merke-
zi, izmır Dışhekımlen Odası. TMMOB Orman Mü-
hendıslen Odası Marmara Şubesi, Zonguldak Baro
Başkanı AV.Kaya Taşçakmak Bursa Eczacı Odası,
Türk Haberler Ajansı çalışanlan, İstanbul. Ankara,
Bursa ve Diyarbakır Eczacı Odalan, SHP Sanyerll-
çesı. Köy-Koop Kırklarelı Birlığı, Demokrası Plat-
formu adına Dr.Azmi Kerman. Sanat Tarihı Derne-
ği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Vıidız Demi-
riz, tzmir GazetecılerCemiyetı Başkanı İsmail Siv-
rt Çağdaş Sinema Platformu, Kaynak Yayınlan, Ne-
dim Gürsel, Bedri Baykam. Insan Haklan Derneğı
Istanbul Şube Başkanı Ercan Kanar. Be-Ze Halkla
Ilışkilerçalışanlan, Zonguldak Eczacı Odası Başka-
nı Ibrahim Güven, tnsan Haklan Derneği Muğla Şu-
besi, Dormen Tiyatrosu adına Haldun Dormen. Za-
man Gazetesı Sorumlu Yazıişleri Müdürü HalitÖn-
ciiol. Şalom Gazetesi çalışanlan, Aksiyon Dergısı ça-
lışanlan, Adana Fotoğraf Amatörlen Derneğı, Ven
Araştırma çalışanlan. Diyarbakır Devlet Tıyatrosu
çalışanlan, Bursa Devlet Tiyatrosu çalışanlan, Ah-
şap Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Buket Nakuz.
Flash TV Başkanlık Danışmanı Nedret Selçuker.
Aturjet Yönetim Kurulu üyesi Şaban Ali Yaşaroğlu,
Emek Sıneması. Filmevı, Malatya-Ören Kavabaşı
aydın ve demokratlan gazetemize mesaj göndererek
başsaglığı dıleklenni ilettiler.
Onat Kutiar'ı andılar
İzmir Büromuzun habenne göre, Izmir Tabıp
Odası, Tüm Sağlık-Sen ve Genel Sağlık-lş sendı-
kalan dün düzenledıkleri ortak toplantıda Kutlar'ı
andılar.
Türkiye'yi Iran'a, Cezayir'e çevirmek isteyen ka-
ranlık güçlerin, son olarak The Marmara Oteli'nin
pastanesıne bıraktıklan bombayla kanlı eylemlen-
ne bir venısıni eklediklerinı belirten konuşmacılar,
"Türkiye, hiçbir zaman İran olatnaz. Halkunız bu-
na müsaade etmeyecektir" dedıler.
Tepecık SSK Konferans Salonu'nda düzenlenen
anma töreninde konuşan Izmir Tabip Odası Genel
ÇİLLER, BAŞSAGLIĞI DİLEDj-Başbakan Tansu
Çiller dün Onat Kutlar'ın Teşvikiye'deki evine gide-
rek Kutlar'ın eşi Filiz Kutiar ile ailesini zharet etti ve
başsaglığı dileğinde bulundu. Kutlar'ın yazılannı çok
eskiden beri takip ettiğini anımsatan Çiller, faillerin
mudaka yakalanacağım söy ledi. Filiz Kutiar ise "Acım
hiçbir zaman hafiflemeyecek. Ancak saldırganlar ya-
kalansın ve bundan sonra başka sanatçılara saldırına-
sınlar" dedi. Onat Kutlar'ın sanatçu yazar. gazeteci
dostlanyla biıiikte çok sayıda sanatsever dün akşam
Cafe Marmaranın önunde saygı duruşunda bulun-
duktansonra İstiklaK addesi'ndeki Beyoğlu Sinema-
sı'na kadar y ürüdüler. Yaklasık bin kişilik grup. Onat
Kutlar'a saygı yürüyüşü sırasında, şeriata ve teröre
karşı duyduklan öfkeyi. "Kahrolsun İBDA-C".
"Onat'ın hesabı sorulacak". "Kariller cesareti hükü-
metten alıyor", "Şeriata karşı omuz omuza** ve "Şe-
riat gücünü hükümetten alıyor" şeklindeki sloganlar-
la dile getirdiler. Beyoğlu Sinemasf nda yapılan ko-
nuşmalarda ise bu tür saldırılan durdurmak için ha-
rekete geçmenin zamanının geldiği vurgulandı.
(Fotograflar: AHMET Ş1K HATİCE TUNCER)
'Ofkeyi kahkahayla saklayan' Onat Kudar
DURSUN ÖZDEN
Ve ışte yıne yeni bır yıl. Geleceğın
du\ an önünde dunıyorum. kaygılı, sa-
bırsız. Üstümden. küçük kuşku to-
humlan kanşmış altın renklı polenler
uçuşuyor. Bır türlü bastıramıyorum
yüreğımdekı ozanın sesını; "Bahar İs-
yanddır.." Dışansı kırli ve karanlıktı.
sıkıyönetımlı Istanbul akşamlannda
sokağa çıkma yasağıyla bırlikte "öfke-
yi kahkahayla saklayan" Onat abı ıle
1971'ınacılıgünlenndeSınematek'te
tanıştım. Ogün bugün dostluğumuz ve
abi-kardeş tlişkimizartarak sürdü: Si-
nematek'te Onat abi ıle "Sinema bir
şenlikti."
Daha o günlerde Onat abı ıle Chap-
lin (Şarlo) arasında bır bağ kurmaya
zorlanıyordum. Vevey'in-Pardon Si-
nematek'ın- dar merdivenlennde, be-
nim yönümden geçerek yürürken.
onun ınce siluetını, yana dümdüz ta-
ranmış ve yer yer gümüş tellerle süs-
lü saçlannı. onurlu yüzünü görünce
birdenbire umut ve hayranlık selıyle
boğuluyorum Onun kim olduğunu.
benım için ne olduğunu düşününce
yüreğımsıkışıyor... Hayallenmızınbi-
le ulaşamayacağı umutlarla parlayan
gözlerınden okuyabılıyordum onu
" Yeter ki kararmasın sol memenin al-
tındaki cevahir™"
Onat Kutiar 1936'da Antep'te doğ-
du Antep'te o yıllarda çarşılar uzun.
bedestenler karanlıktı "Ishak, bir
Anadolu kentinden küçük, alçakgö-
nüllü kesitlerin öyküsüdür. O kenti ta-
nımaya çalıştim yıllar önce... Mevsim-
lerine, yapı taşlannın çeşitlerine. top-
rağının kokusuna ve tüm sokaklanna.
insanlanna, çocuklanna dikkat errim:
Avcının iyisi uçan \urur. İy i öykücü,
akıp giden zamanın ritmine, onu dur-
durmadan kalemini uydurandır. Bir
süre biıiikte döner o çarkla. Ne bir ölü
noktayı geçince bırakır. Öyle gördük
ustalanmızdan_"
Usta öykücü Kutiar için eleştirmen
Fethi Naci şunlan söylüyordu "Onat
Kutiar, melali anlayan neslin belki de
son temsikisi. Bahar İsyancıdır'ın bü-
tününde Vahya Kemalgibisöyfeyeyim,
'acılann tadı'nı bulacaksınız. Onat'ın
bu kadar duyarlı olduğunu bilmezdim
bu yazıyı topluca okumadan; 'öfkeyi
kahkahayla saklayan' diyor bir yazı-
sında Onat da duyarlılığını kahkahay-
la,esprilerlesaklayBnlardan; buncayil-
lık arkadasım, ancak Bahar İsyancı-
dır'la tanıyabildim Onat'ı: Yazar ola-
rak öteden beri seterim, ancak insan
olarak şimdi daha çok seviyorum. Çok
az kitap bence yazanna böyle bir ya-
kınlaşma saglamıştır.» En yoğun duy-
gulan böylesine yalın anlatabilen Kut-
lar'ın kitaplannı bugüne kadar oku-
madınızsa mutlaka okuyun, coşkuma
siz de kahlacaksınız, biliyorum. Güzel
kitaplar okumak hep sevindirmiştir
beni. Yaşa beOnat!-" Daracık geçıtler-
den. uçsuz bucaksız. vadilerden su
yollannın karanlıklarından geçen
ozan; bilge ya da çılgın.
Güz yasalanna boyun eğmez. aşa-
rak duvarlarını geleceğın. Bız çok es-
ki ve çok genç bir halkız Kimse dur-
duramaz, ırmağını zamanın. Üstü-
müzde uçan polen tozlannın ve şarap-
nel parçalannın peşine takılır, güzya-
.salannı aşarak. "Doksan Beşe Dogru"
bır yıldönümünü kanla sulayarak..
Korkunç bir şeydi bu. Uzun ve şaşkın
bır sessizlik sürmekte. Şaşırtma bızı
be Onat abı... Sevgıli Onat abı, "Yeni
haliyle" bedenini ve yaşam bıçımını
nasıl kabulleneceğini merak etmekte-
yım. Dostların ve sevdiklerin ABD
Brıstol Hastanesi koridorlarında se-
ninle birlikte yaşama savaşını vermek-
teler. Kann Filız, çocuklann Gazo ve
Mazo ile Mustafa Göçmen'den Baba
Hüso'ya dek herkes. senınle ağız do-
lusu gülmenın sabırsız bekleyişı ıçın-
deler. Hastanede açılan deftere şu sa-
tırlan yazmaktan kendımı alamadım.
"Doksan Beşe Doğru'VBaharlsyan-
cıdır" ya kış/ Pera bayın yalın ve yal-
nız/ Piyerlori kah\esinde çayin soğur-
ken/ Kazancı yokuşundan yu\ariandı
bir knJ Sinematek'te başlayan şenlik-
ri Kutiar/ Yılsonu akşam düşümde
düştüm/ Gavur dağından \ntep düz-
lüklerine/ Gök y anldı bir zel/ele ile in-
ledi dağlar/ Şahinbey. Karayılan \e
Yunustu/Kahkahayla "Yeni Yılı Onat
Kutiar."/ Promete düştü, düşen "dok-
sanbeşe doğru "/ Antep nere Pera nere
sevgili Onat/Yüreğine kuv\et kır Bris-
tol'un belini/ Zemheri savurganlığı
şarapnel $arhoşluğu/ Direngence, çağ-
dısı anız yangınlanna inat/ Bir soluk-
luk yaşamken kankırmızı kardelen/
Ayağa kalk \e yüreğini yüreğimin
yanına at/ Düşümde düşnıcden
koşuyorduk, yağız atlar gibi/ Bir
yanımda Taniili.öbür yanımda Onat!»
Yaşama oy lesıne ınanıyorsun kı. "Öf-
keyi kahkahayla saklayarak..." Dok-
tor. dedım. bana bıraz sabır ver!..
Sekreten SavaşSelçuk. kalleş. korkak, karanlık zıh-
niyetinmilitanlanncabueylemingerçekleştinldiği-
ni belırterek. "Bu saldın Türkiye'yi İran"a çevirmek
isteyen kara yobazlann ilk saldınsı değildir. Demok-
ratik Türkiye'yi İran'a. Cezayir'e benzetmek istiyor-
lar. İslam sistemine dayalı bir idare kurmaya çalışan
kara yobazlar karşılarında gördükleri aydınları yok
etmeye çalışıyoriar. Ama aydınlar, Türkiye'yi, onla-
rın getirmek istediği yere götürmelerine müsaade et-
meyeceklerdir.Onat Kutlar'ın tehlikeli büyük bir ör-
güttarafından öldürüldüğünü görmekteyiz. Bugüne
kadar kara yobazlann gerçekleştirdikJeri olay lar kar-
ştsında tüm aydınlann bir araya gelme zamanının get-
diğini göstermiştir."
Kutlar'ın kişiliği anlatıldı
Tüm Sağlık- Sen Yönetim Kurulu üyesi Dr. Ay-
fer Aydoğdu da, Onat Kutlar'ın eserlerinden bölüm-
lerokuyarakonun kışılığinianlattı. Genel Şağlık-Iş
Sendikası Yönetim Kurulu üyesı Mevlüt Ülger de.
demokrasiyesahıpçıkmamızgerektiğinibelirterek.
"L'ğur Mumculan. Çetin Emeç'leri, Bahriye
Üçok'lan. Musa Anter'leri kara vobazlar öJdürdü.
Bu aydınlarımuın katledilmesi, fBDA-Cnin yayın
organı olan Taraf dergisinde üstleniliyor. Buna kar-
şın kariller hâlâ aramızda ellerini koUannı sallayarak
dolaşıyorlar" dedı
Değerii dostumuz, ağabeyimiz
Onat Kutiar ı
kaybetmenin üzüntüsü içindeyiz.
O'nu hep sevdik, hiçbir zaman unutmayacağız.
Yakınlarının, arkadaşlarının, Türkiye'nin başı sağolsun.
A j a n s U l t r a
DSP GENEL BAŞKANI BULENT ECEVİT:
GAP devreye girmeden
toprak reformu yapılmah
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
DSP Genel Başkanı BülentEce\it.Gü-
neydoğu Anadolu Projesı'nın (GAP)
bölgede çok önemlı gelışmeler sağla-
yacagını belırterek. "GAP devreye gir-
meden önce toprak reformu gercekleş-
tirilmelidir'" dedı
Ecevıt. dün Türkıye Zıraat Mühen-
dıslerı Teknık Kongresı'nde yaptığı ko-
nuşmada. tanmla sanayi arasında se-
çım vapmanın yanlış olduğunu söyle-
dı. Türkıye'de tarım alanlarının. yapı-
laşma. toplu konut ıçın kullanıldıgını
ya da sulaınaya açık arazılerde sanayi
yapıla^masınagıdıldığını belirten Ece-
v ıt. "Tanm alanlannın bu şekilde kul-
lanılması sonucunda üretim düşüyor"
dıye konuştu. Doğu ve Güneydoğu
Anadolu bölgelerı ıçın aynlan kaynak-
ların bürokratık ışlemlere veya altyapı
ıçın harcandığını belirten Ece\ıt. şöy-
le konuştu: "Bu kaynaklar hayali fab-
rikalar için kullanılmıstır. Bu bölgeler-
de köy lünün güçlü olması istenmemek-
tedir. Çünl.ü bölge sınailestigi zaman
köylü güçlü olacaknr."
Ecevıt. "Köy-KentProjesi"'yleılgı-
lı olarak $u bılgıyı verdr
"Amacımız köyleri birieştirmek de-
ğil. Köylülerin gücünü birleştirmekfir.
Bu şekilde. tek bir köyün yapamadığı,
yatınmlar birleşilerek gerçekleştirile-
cektir. Böylece geri kalmış köyler, ta-
nmsal. sınai ihtivaçlannı karşılamak
için çalışacaklardır. lanmsal geliıier-
den alınan gelir vergileri, bir fonda top-
lanarak köyk'rin geliştirilmesi için kul-
lanılabilir."
Alevilere 'Kızılbaş' denmesinin '
ardındayatanneaenler... I
Anadolu'daki
toplumsal
muhalefet:
Alevilik
MİYASE İLKNUR
Alevilik, yedı yüzyıllık geçmışınde daıma
eşitliği, özgürlüğü, banşı ve hoşgörüyü
simgelemiş, emekten ve ezılenden yana tavır
koyarak Anadolu'da toplumsal muhalefeti
oluşturmuştur. Bu nitelıklennden ötürii de, gerek
siyasal iktıdar, gerek sıyasal iktidarla her türlü
ilişkıye gıren yobaz ulema, gerekse egemen
sınıflann gözüne, her dönemde; halkın kafasını
bulandıran, tehlikeli, hatta katli gereklı bır topluluk
olarak görülmüştür. Yazgıya ve alın yazısına boyun
eğmeyen, hükümranlığı, mülkiyetı ve Şcriatı
sorgulayan, Tannyı ınsanda ve özde arayan bu
topluluğu, Yavuz Sultan Selım'den başlayarak
Şeyh'ül-lslam fetvalan ölüme mahkum etmiştir.
Çünkü, devletle halifeyı bir tutan ve yöneticiyi
kutsayann Islamcı yaklaşıma göre; toplum. yöneten
karşısında "kul"dur. Osmanlı yönetimı bu
düşüncelen savunan şeriatla bütünleşmiştır.
Yönetıme karşı gelmek hem suç. hem günahtır.
Yönetıci, dığeranlamda da Imam, halka zulmetse
bıle ona karşı gelmek ve düzene baskaldırmak
"yasak"tır. Dığer Batıni akımlargıbı, Alevilenn de
bu toplumsal-siyasal-dınsel ıdeolojıyle daha
başından yollan aynlmıştı. Alevılık, Araştırmacı-
yazar Bakı Öz'ün de belirttıgı gıbı. halkın
toplumsal-sıyasal-dınsel ıdeolojısi olmuştur
'Karalama kampanyası'
Egemen sınıflar tarafından tehlikeli ve yok edılmesı
zorunlu görülen Aleviler hakkında. sünnı tebaa aynı
şeyi düşünmüyordu. Çünkü. Alevı tanhıne
bakıldıgında. çoğunluğu ekonomık ve sıvasal
nedenlerden kaynaklanan avaklanmalarda yoksul
sünnı halkın da yoğun desteği ve emeğı yadsınamaz
boyutlardadır. Ayaklanmalan kanla bastıran
yönetim. bır koldan da şeyhülıslam \e müftülerin
desteğiyle Alevıleri, dığer ınanç gruplanndan "tecrit
etmek" için yoğun bır karalama kampanyası
yürütmüştür. Öyle kı, Osmanlı nın en tanınmış
tanhçılen ve vakanüvıslerinın yazdıgı
"\-akanamekr" Alevılığe küfürlerle doludur.
Osmanlı şerıatçı aydınlan, Alevılen "dinsizlik".
-kıalbaşlık ,-rafızilik". "mülhkHik" ve
"gavurluk"]a suçlamıştır. Osmanlı'nın ilk resmi
vakanıvübü Hoca Sadettin Efendı. Ale\ıleri "kan
dökücü pis bir kalabalık" sözlenyle tanımlarken.
bunlardan kunulmanın yolunu da "Kızılbaş
fitnesinin çıkardığı yangını kanlar saçan kılıcın
suyuyla söndürüp, onlann kirli variıklarını ortadan
kaMırmak" olarak açıklıyor. Antalya yöresınde
Şahkulu ayaklanmasını çıkaranlar ıçın "kuduz
köpekler" deyirruni kullanan Sadettin Efendı, Yavuz
dönemındekı olaylan anlatırken de Alevılerden „
"aşağüık kızılbaşlar" olarak sözediyor.
Aynı vakanüvıs. tran'daki kızılbaşlan nikahlı evlilik
yapmamakla suçluyor. Şah tsmaıl'ın bile herkesin
evine dalıp mahremlenne sataştığını öne sürüyor.
"Ayıplı vegeniş meşrepti" saydığı Alevılenn "Şah"a
olan bağlılıklannın derecesını de şöyle açıklıyor:
"Sapkınhkta pişkin halifeleriy le her yıl sayısız
adaklar gönderip, ol yasaklara öğünç duy an
mubahinin yıkılasıca dergahı gölgesini haşa hacet
kapısı ve dilek kâbesi bilirler ve ergin kızlann, belki
kızkardeşlerini tepelenesice adamJanna peşke$ çekip,
adın işitseier secde ederler."Ale\ ıler hakkında bu
tanımlan kullanan tek tanhçı hoca Saddettın Efendı
değıl elbet. Ibrahim Peçevı \e Solakzade Tarihı.
hatta Naima Tarihı de aynı küfürlerle dolu.
Alevilerden sık sık "sapık". "eşkıya". "haydut" ve
"kızılbaş'' şeklinde söz edılıyor. Unlü Osmanlı
tanhçının Alevilere yakıştırdığı sıfat ıse "iğrenç
suratlı kızılbaşlar."
SURECEK
interstar'a tepki
Güner Ümit
savcılıkta
ifade verdi
Haber Merkezi - Süper Turnıke adlı yarışma
grogramında Alevilere hakaret eden sunucu Güner
Umit hakkında dava açılacak. Sunucu Ümit dün
istanbul Küçükçekmece Cumhuriyet Savcılığı'nda
ifade verdı. Bu arada Tunceli'den sonra Amasya'nın
Merzifon ilçe Belediyesi Antakya Beledıyesı de
Interstar televizyon kanalının yayınını kestı. Olayla
ilgilı olarak Güner Ümit ve İnterstar'a tepkiler
sürüyor. Devlet Bakanı ve Hükümet Sözcüsü •
Yıldınm Akhına. yaptığı yazılı açıklamada Ümit'in
yurttaşlan ıncıten ıfadelennın lnterstar"a mal
edılemeyeceğını savundu.
Geniş güvenlik önlemleri altında dün saat 12 45'te
Küçükçekmece Adlıyesi'ne getinlen sunucu Güner
Ümit. Cumhuriyet Savcısı Selahattin Kaptan
tarafından avukatı Pekcan Türkeş nezaretinde 1.5
saat sorgulandı.
İnterstar yayınian durduruidu
Cumhuriyet Savcısı Selahattin Kaplan. Güner Ümit
hakkında "Alevilere hakaret ettiği"gerekçesiyle
TCK'nin 175. maddesıne (Bır mezhebe hakaret
etme) göre dava açılacağını söyledı. Güner Ümit
ıfadesıni verdikten sonra adliyeden aynldı.
Antakya Belediye Başkanı Bekir Karabacak,
Samandağ Belediye Başkanı Mithat Abacı, Harbıye
Belediye Başkanı Mehmet Öztürk ve Sennyol
Belediye Başkanı Sabahattin Inal yaptıklan ortak
toplantıda 'Tumike' programındaki 'hakaret'
gerekçesıyle, çanak antenden yaptıklan Interstar
yayınlannın durdurulmasını kararlaştırdılar.
Hamburg'dan kınama
Ankara Demokrasi Platformu"ndan yapılan yazılı
açıklamada, hiçbir kesimin dın, vicdan ve düşünce
özgürlüğünün elinden alınamayacaği vurgulandı.
Hamburg Alevi Kültür Merkezi Başkanı Rıza
Cömert de yaptığı açıklamada, yüzyıllardır
Alevilere yönelik yapılan alçakça iftira
kampanyasının bitmek bilmediğıni vurgulayarak,
son olayın, devletin resmi politikasının Güner
Ümıt'e yansıması olduğunu vurguladı.