Catalog

SAYFA CUMHURİYET 2 11 NİSAN1994 PAZARTESİ • * • Isveçli doktor adaylan, yeni yöntemlerin en radikal biçimde uygulandığı Linköping Universitesi'ne büyük ilgi gösteriyor Oncesorunugör, sonraçözümünü öğrenGÜRHAN UÇKAN STOCKHOLM - Bizdeki lise iki ve ûçe denk düşen 'cimnazynm'dan sonra tıp öğrenimi görmek isteyen- lerin seçiminde bir süredir uygula- nan yeni yöntem. hem bu dala olan ilgiyi arttırdı hem de cinsiyet açısın- dan daha önce bilinen dengesizliği azalttı. Doktor adaylan. yeni yön- temlerin en radikal biçimde uygu- landığı Linköping Üniversitesi'ne büyük ilgi gösteriyorlar. Isveç'te üniversite öğrenimi için en önemli ölçek, cimnazyumdaki not ortalamasıdır. Buna, sınav ge- rektiren dallardaki giriş sınavında alınan not da eklenir. Aynca iş dün- yasmdaki deneyim ve karşılıkb gö- rûşme de belirli bir rol oynar. İş dünyasındaki deneyim kuralı. öğre- nimini sürdürmeyip iş yaşamına atı- lan kişilerin, daha sonra "çekirdek- ten yetişerek" edindikleri bilgileri. diplomayla resmileştirebilmelerine bir kolayhk olması amaayla konul- muştu. Karşılıklı görüşme yöntemi ise öğrenci adayıyla yapılan söyleşi- yi içeriyor. Söyleşi sırasında adayın mesleğe ne denli uygun olduğu. ne- den başvurduğu saptanmaya çalışı- lıyor. Isveç'te doktor olmak için 6 kent- ten birinde öğrenim görmek gerekir: Stockholm, Linköping, Uppsala, Lund, Göteborg ve Umea. Geçen yılın güz döneminden itibaren her üniversite. öğrenri alma yöntemini seçmekte özgür. Linköping Üniver- sitesi. geçen yıl aldığı adaylardan % Lftnköping'de ders programını öğrenciler yapıyor. 5-6 öğrenci ve bir de 'yol gösterid'den oluşan 'cekirdek gruplar' oluşturuluyor. Doktor adaylan, öğrenimlerinin ilk haftasında hastalarla karşılaşıyor. Bu tür öğrenime, 'sorun üzerine kurulu öğrenim' deniyor. 51 "ini karşılıkb görüşme sonucu se- çerek rekor kırdı. Adaylann yalnız- ca % 26'sı cimnazyum notunun yüksek olması nedeniyle üniversite- ye alındı. Karşılıklı görüşme sonucu alınan öğrencilerin yansından çoğu- nun, mezuniyet ortalamasının 5 üzerinden en az 4.6 olması da bu yöntemin hayalci bir yöntem olma- dığını gösterdi. Linköping Üniversi- tesi'ne alınan öğrencilerden % 10'u iş deneyimi. bir o kadan da gjnş sı- navında aldığı puandan ötürü seçil- di. Bu yöntemin ikınci olumlu yönü. kadın-erkek öğrenci dengesini dü- zeltmesi. Geçen yıl bu üniversiteye aday olanlann % 51.1"ı kadın, % 48.9'u erkekti. Alınanlann % 48.2'si kadın. °/o 51.8'ierkek.Böylesinebır- birine yakın bir eşıtlik oranı, başka hiçbirokuldayok. Linköping'de ders programını öğrenciler yapıyorlar. 5-6 öğrenci ve bir de "yol gösterici"den oluşan "çe- kirdek gruplar" oluşturuluyor. İki dönem sonra öğrencilerin. kalan dokuz dönemin programını yapabi- lecek denli dene>imli olduğu bölirti- liyor. Doktor adaylan. öğrenimleri- nin ilk haftasında hastalarla karşıla- şıyorlar. Bu tür öğrenime. "sorun üzerine kurulu öğrenim" denivor. Önce sorunu görüvorlar. sonra çö- zümünü öğreniNorlar. Oysa klasik tıp öğrenimindc konular. dersler. te- ker teker öğreniliyor. sonra pratığe geçıliyor. Hastanın sorunuvla karşı- laşan öğrenciler. cekirdek grup için- de tartışıyor ve birkaç gün sonra bu- luşmavı kararlaştınyorlar. (Oarada hasta olağan bakımını görüyor hiç kuşkusuz.) Öğrenciler. bu süre için- de konuyla ilgili yayınlan araştın- yorlar, buluyorlar ve okuyup hazı- rlanıyorlar. Bu arada yardımlaşmayı. birlikte karar almayı ve en önemlisi. bilgi bölüşmev! öğreniyorlar. İlk iki dö- nem sınaviara da ikişer ikışer giri- yorlar. İlk önemli sınav ise üç döne- mi birden sınav an 3. dönem sınavı oluyor. Bu sınav, hem teonk hem de pratik olarak yapılıyor. 1993'te Linköping Üniversitesi'- nde 49 kişilik kontenjan için 544 öğ- renci başvurdu. Diğer üniversite kentlerindeki durum şöyleydi: (Kontenjan parantez ıçinde) Stock- holm 811(150); Göteborg 435 (68); Uppsala 373 (67); Lund 563 (104) ve Umea 343 (67). 'Çocuklann çalışma koşullan sağhksaz' ADANA (AA) - Türkiye'de, çocuklann çalışmalannın önlenemeyeceği, ancak çalışma koşullannın iyileştirilmesı gerektiği bildirildi. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından çocuklann çahştınlmalannı önlemek amaayla yürütülen IPEC programmın Türkiye uygulamalan hakkında bilgi vermek amaayla Adana'da bir seminer düzenlendi. İş müfettişlerinin katıldığı seminerde konuşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanhğı İş Teftiş Kurulu Başkanı Mehmet Keleş, Türkiye'de, 9-19 yaş grubu çocuklann tüm işyerlerinde ve sağlıksız koşullarda çalıştınldığmı söyledi. Çalışma koşullannın ıyileştirilmesi için. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanhğı Çalışma Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak iki yıl önce. çaüşan çocuklar bölümü oluşturulduğunu hatırlatan Keleş, şöylededi: "Bu bölümün hazırladığı programlar. ILO'mın istediği gibi, çocuklann çaltşmalannı önlemek amacmdan çok, çalışma koşullannı iyfleşrirmek ve riskleri azalfmay a yöneliktir. Ulkemizde, 7 işkolunda yapılan denetimlerde, çalışan çocukJarm. hiçbir sosy al güvencelerinin buhınmadığı ortaya çıktı. Çocuklann çalışma koşullannı iyileştirmeye çalışıyoruz." Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanhğı Çalışma Genel Müdürlüğü Çalışan Çocuklar Bölümü Başkanı Banu Kutlay da ocak ayında yapılan anketlerde, iş müfettişlerinin çocuk işçiler konusunda yetersiz olduğunun ortaya çıktığını ifade etti. Türkiye'de çocuk çalıştıran işyerlerindeki denetimlerin yetersiz kaldığına dikkati çeken Kutlay, şunlan söyledi: "Ülkegenelinde düzenlenen seminerlerde, denetimlerin yeterii hale getirilmesi için neierin yapıünası gerektiği tartışılmaktadır. Aynca, başta ILO'nun çauşan çocuklaria ilgili yaklaşımı olmak üzere. çaltşma yaşamındaki tüm sorunlar ele alımnaktadır. Seminerierimize aynca, ilk kez işçi-işveren temsilcileri de katılarak öneriler sunmaktadır. Bu, Türkiye için önemli bir gelişmedir." Karadeniz çocuklarla StNOP (AA) - Sinop'ta \ apılacak "lTnd Uluslararası Karadeniz Çocuk ŞenlikJerTne 11 ülke katılacak. Sinop Valiliği'nin öncülüğûnde, Sinop Çocuk Kulübü'nün katkılanyle her yıl geleneksel olarak kutlanan şenliklere Romanya, Bulgaristan, Rusya, Ukrayna, Moldavya, Beyaz Rusya, Azerbaycan. Gürcistan, Kırgızistan, Kazakistan ve Türkmenistan'dan 37 kişilik öğrenci ve idareci grubu katılacak. Sinop Valisi trfan Kurucu, 20 nisan günü başlayacak şenliklerin amaanın tarihi ve turistik zenginlikleriyle ünlü Sinop'un tanıtılması olduğunu belirterek AA muhabirine şunlan söyledi: "20-25 nisan tarihleri arasında yapılacak şenlikler biinyesJnde öğrencilerin müzik eğleiıce ve halkoyunları gösterileri, şenlik yüriiyüşü, 23 Nisan Llusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı kutlamalan, çocuk balosu, Türk günü, Türk yemeklerinin tanrtımı gibi etkinlikler jer alıyor. Şenlikler, bölgesel kültürün tanıtılması yanı sıra bölgesel banşa katkı sağJayacakbr." Bazıköpekler şanslı doğarHaber Merkezi - Le Chien, Man- hattan'da bir köpek salonu. Burada zengin ve ünlülerin köpekleri kristal kaselerde Evian suyu içiyor, gümüş taslarda îsveç köftesi yiyorlar. Mik- roplardan anndınlmış sıcak saf suy- la yıkanan bu şanslı yaratıklardan kimilerine de özel sıcak-yağ tedavisı uygulamyor. Tüyler iyice yıkamp parlatıldıktan sonra da her birine, ya 'onnanı hatıriatan, erkeksi bir ko- kusu olan' Christophe ya da 'çiçek kokulu' Martine adlı parfümlerden biri özel kristal şişesinde hediye edi- liyor. îsteyen köpek sahipleri, bu yıi 25 yıldönümünü kutlayan Le Chien- den, sevgili köpeklerine vizon bir ayıak ya da elmas kakmalı 18 ayar altından yapılmış bir kolye gibi he- diyelerde alabiliyorlar. Köpeklere özel yemek ve kurabiyeler Eğer hala hayatta olsalardı Wind- sor Dükü ve düşesinin de bu kutla- malara mutlaka katılacaklan konu- şuluyor. O eski gûzel gûnlerinde bu asil çifl, köpeklerine öylesine düş- künlerdi ki, evlerinde verdikleri her partiden önce dört köpeklerinin de taranmasını, süslenmesini ve özel Christian Dior parfümleriyle güzel kokmalannın sağlanmasmı isterler- di. Köpekler, yemek davetlerine pır- lantalı vizon tasmalan ile katılırlar- dı. Düşes, her hafta aşçıya köpekler için pişecek yemeklerin listesini verir ve aşcı her gün köpekler için özel yemekler ve köpek kurabiyesi ya- pardı. Le Chien, köpeklere hizmet veren kuruluşlardan yalnızca biri. 1980'lerden sonra Amerika'da baş- la>an bir akırrun sonucu olarak es- kiden hayvanlann satıldığı 'pet dıop'lar, bugün köpeklere özel, son derece lüks mallann satıldığı birer butiğe dönüştüler. Köpek mamala- nnda hayvani yan ürünlerin oldu- ğunu söyleyen ve köpeklerin veje- taryen beslenmelerini öneren diyet uzmanlannın sözleri ciddiye ahnır- ken köpeklerin doğumgünü partile- rinin yapılabilmesı için restoranlar açıldı. Bugünlerde hayvan butiklerinde en çok satılan mallardan biri de kö- pek parfümleri. Aynca uzmanlann. insanlar için hazırlanan ve üç mısli ucuza satılan benzerinden farklı ol- madığını söyledikleri özel köpek gü- neş kremleri de çok sayıda aha bu- luyor. Pırlanta kakmalı tasmalann müş- terisi çok özel. fakat köpek sahipleri hayvanlannın asilliğinı göstermek ve sadakatini ödüllendirmek için daha ucuz da olsa yüzlerce değişik armağan bulabiliyorlar. Örneğin. sahipleriyle kamp yapmaya giden köpekler için koyun tüyü kaph nay- lon uyku tulumlannm satıldığı dük- kanlarda partı elbıscsındcn cımnas- tik giysisine. siyah deri motosiklet tulumundan palyaço kı.vafetine ka- dar değişik köpek giysisi bulunabili- vor. Ev köpekleri için video film Minneapolisli bir çiftin vaptığı ve bir köpeğın günlük yaşamının anla- tıldığı bir video filminin ev köpekleri tarafından çok beğenildiği ve kapış kapış satıldığı da anlatıhyor. Los Angelesh akılh bir girişimci ise sade- ce köpeklere özel bir Lımuzin servi- siyle paraya para demiyor. Stephen May, kürklü koltuklu. renkli TV'li, videolu ve içinde su, bisküviler ve köpek kolası bulunan banyla göriil- mcvc dej.cr oian arabasıyla birkere- sınde bir köpek çıftini nikah töreni- ne götürdüğıinü anlatıyor. May'in en ılgınç anılanndan birini ise zen- gın bir işadamının onu birkaç defa çağırtarak köpeklerini arabayla gi- dilen açık hava sinemasına götür- mesini istemesi. May. onu en çok şaşırtan şeyin, köpeklenn özellikle macera fılmlennı gözleri perdeye di- kili. hiç ses çıkartmadan ızlemelen olduğunu söylüyor. Arabada köpekleriyle yolcuiuk edenler için düşünülmüş özel emni- yet kemerleri de şu sıralarda çok re- vaçta. Bu emniyet kemeri. uyuyan hayvani yerinde tutuyor ve ön pen- cereden fırlamasını önlüyor. Hayvanlara özel ürünler sadece süs ve bakım ürünlenv lc sınırh dcğıl. Köpek mamalan da büvük bir pa- zaroluşturuvor. Bundan 20 vıl önce Beverly Hilslı bir veteriner olan Dr. Al Pechner, gıttikçe daha çok sav ıda ev hayvanının endoknnolojik ve hormonal problemlerle getirildiğinı fark etmıştı. Bu hayvanlann çoğun- da sırasıyla sığır. at. tav uk \e sonun- da da koyun etine alerjiler geüşiyor- du. Bunun üzerine Dr. Pechner. pi- rinç. sova ve sebzelerden oluşan bir mamayı piyasaya çıkardı. Bugün şırketının jılhk arosu 40 mılvon do- larcivannda sevredivor. Köpek yıkanıa salonu San Dıego'da ise son derece ilginç bir köpek vıkama salonu var. Bura- da köpek sahıplerine. köpeklerini rahatça vıkayıp kurutmalan ve bi- rer hatıra fotoğrafı çektirmclcri için bütün imkanlar sunuluv or. Köpckîcrini cvdc vıkamak iste- venler de unutulmamış. Bu amaçla geliştirilen ve kalın plastikten yapıl- mış bir tüpte vıkanan havvanlar tüvlerinı K, mtr.v.k ion silkelenince etrafı ıslatmıvorlar. Dış bakımına gehnce. bu alanda da köpeklere özel pck çok ürün bu- lunuvor. Tavuk tadında dişmacu- nundan parmağa takılan diş tırcası- na. çiğnenince dış laşlannı önleven kemik tadındaki ovuncaklardan flüor ıçeren özel kurabıvelere kadar değışen bu ürünler sayesinde köpek severler değerli havvanlannın dişle- rinidekoru\orlar. Köpek sağhğına vönelik hizmet- ler arasında akupunktur ve psiki- vatrik danışmanhk senıslcri de bu- lunuvor. Köpek sahıplenne. oen kara gün- lcnndeyardımcı olan kuruluşlar da mevcut. Bu kuruluşlarda köpeğını- ze çeşit çeşit tabutlardan birini seçe- bıliyorya dadaha iyisi -va başka bir yere taşınırsani2- onu gömmek >en- ne vakılıp küllerini cvınizin baş kö- şesine yerleştircbileceğiniz mermer ya da tahta şık bir kavanoza konul- masını sağlayabilıvorsunuz. Fındık, fıstıkyerken dikkatedin BERLİN (AA) - Almanya'da. halk sağıhğı alanında çalışan bir kuruluş. bazı fıstıklann ve baharatlann. insan vücudunda kansere > ol açacak maddeler oluşturabılcceğini açıkladı. Berlin'de merkezi bulunan Federal Sağhk Kurumu tarafından vapılan açtklamada, şamfıstığı, fındık. kırmızıbiber. arnavuıbıberi ve hindibtancevızının, büyük mıktarlarda (gencllikle bazı mantarcinslerinde bulunan) kanseryapıcı toksık madde üretebılecekleri öne sürüldü. Açıklamada. bu konunun 2.5 yıl süren araştırma testlerinın sonucuna bağlı olarak ortaya çıktığı ıfadeedildi. Hasat. üretim v e saklama işlemlennin dikkatli yapılmasıvla bu toksik maddenın oluşmasının aza ındırgenebilcceği de kavdedıldı Çöplerpoşette toplanıyor NEVŞEHİR (Cumhuriyet)- Nevşehir'deçöplerin poşdtlc toplanması uygulamasına bu ay içensinde başlanılacağı bildirildi. Nevşehir Beledive Başkanı YaJçm Demir, çöplerin gelişıgüzel yere dökülmesıni önlemek \ e temiz bir Nevşehir'in oluşturulmasına destejc sağlanması amaayla beledive tarafından ilk kez başlatılacak poşetle çöp toplama çalışmalannın ilk etapta 2000 Evier Mahallesi. 950 E\ ler Mahallesi. Emek Mahallesi v c Yenimahalle'de başlatılacağını belirterek uygulamanın başanh olması hahnde tüm ıl merkezınde vaygınlaştınlacağını bıldırdi. Uygulamanın başlaması ile çöplerini gelişıgüzel sokak v e mahallearalanna boşaltanlar hakkında da cezaı işlem uygulanacak. Bebekiçin anne sütü önemli ANTAK\ A (AA) - Hatay İl Sağlık Müdür Yardımcısı Alev Parla, Türkivc'de bebek ölümlennın yüzde 37'sinin yetersiz beslenme v c bulaşıcı hastalıklardan kaynaklandığını söyledi. Parla, "Anne sütüne bebek besienmesindeki önemi" konulu ' toplantıda vaptığı konuşmada, dünyada herytlyetcri kadar anne sütüalamavan 1 milyonun üzerinde çocuğun 0-5 yaş arasında hayatını kaybettiğinı belirttı. Sağlık ocaklannda görev li ebe, hemşire ve doktorlann katıldığı toplantıda. diğer konuşmacılar da anne adav lannın özellikle hamılelık döneminde sigara ve alkol almamalannı ısteyerek bu ahşkanhklann annesütünü olumsuzetkılediğini kaydettiler. Turizmde yöresel motif VAN (AA) - Van Va!iliğı"nce dûzenlenen "Eski Van Evi" turızmın hızmetine girdi. AA muhabirinın aldığı bilgiye gore Van Valiliği'nce Kültür Merkezindedüzenlenenevinyer döşemesi ve duvarlan. yörenin motiflerinden oluşan halı ve kilimlerle süsiendi. Evi. isteyen herkesin gezebileceği bildirildi. Vali Mahmut Yübaş, Van'da toprakev bulamadıklan için Kültür Merkezi'ndekı bırodayı eski Van Evi'nedönüştürdüklerini belirterek "Yeni bir vali konağı > apıldıktan sonra şimdiki konak restore edilip Van Evi'ne dönuştürülecek. Oda için kullamlan füm malzemeler özel idare müdürlüğü tarafından karşılandı. Yöreye gelen y abancı turistlerin bu tarihi oluşuma bü> ük ilgi göstereceğine inanıvonım" diye konuştu.