Catalog

- s , 4AĞUSTOS1993ÇARŞAMBA • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLEREV DEV AMI 13 Çiller ittifakı bozdu DOĞAN AKIN ANKARA - DYP'de. Tansu ÇiUer'ın genel başkanlığa seçıl- dığı 13 haaran kongresınde başlayan partı ıçı hesaplaşma suruyor Eskı bakanlardan Manısa Mılletvekılı Akın Gö- nen. Çiller"ın kongrede oluşan ıtufakı bozduğunu. ancak hata- lannı duzeltmesı ıçın SHP"nın eylul kurultay ının olanak sağ- lâyabıleceğını soyledı Demırel kabınesınde "Hukümet Sözcü- lügu" yapan Manısa Mılletve- kılı Akın Gonen, Cumhunyet'- ın sorulannı yanıtlarken. "Tür- kiye'nin bir belirlizlik içinde ol- duğunu, tabandan gelen bir de- ğişim ihti> acı bulunduğunu" vurguladı DYP kongresının. "üç aday arasında en çok deği- şün sloganını kullanan adav ola- rak, "baba \e erkek lıder' gele- neğine karşm" Çıller'ı seçüğını anlatan Gonen, kongreden bu- yuk guçle çıkan Başbakan"ın. değışım gereksınımıru ıkıncı plana alarak "kendisine destek veren dar bir ekiple" çalışmayı tercıh ettığını. kongredekı gucu "sadece kendisine ait zannettiği- ni" söyledı Çıller'ı "kücük siyaset" yap- makla suçlayan Gonen. "Kabi- neyi kurarken ehliyet değil, hizip anJa>ışı ile hareket ederek kong- redeki mutabakatı bozdu. Boy- lece, iızerine otıırduğu ittifak bo- zulunca, Çiiler zavıfladı" dıye konuştu Hukumetın. "Cev- heri-Erez kabinesi" damgasını yedığını, ÇiUer'ın taktık ve us- İup hatalan yaptığmı anlatan Gonen. "Bir" haftadır Hasan Ekinci ve V akıfbank olavı tartı- şılıyor. Bu rur sıkıntı getirecek adamlara post verdi ve sıkıntıya duştu. Ruzgâr esiyor, ama biz al- tında kaklık" görüşunu dıle ge- urdı Gonen. SHP'nın eylul kurul- tayının Çıller'e, hatalannı du- zeltmesı ıçın şans tanıyacağını vurgularken. "Kabinedeki yan- lış isimleri diskalifiye ederek. dengeleri sağlayıcı isimleri ko- yabilir. Mehmet Gazioğlu'nu, Ekinci'vi kabineden alırsa kim ne diyecek? \ma partideki gnıp- lar organize edilirse, hızipler or- taya çıkabilir. Çiller'in. hizipler- deki parlak beyinieri kaçırma- ması ve hiziplere bırakmaması gerekivor" dıye konuştu Go- nen şoyle devam ettı "Tansu Hanım, 2 aydır taktik hatalar ve a>ağına takılan ağuiıklar nede- niyle vakit kaybetti. Ikridarda olinak, SHP'nin de lehine. Ama jeni Uder, muhalefette guç ka- zaıuna gibi bir >olu tercih ederse, hukumet parçalanır. Eğer eylul- de hukumet parçalanır da ikti- darın yaptırım gucuniı yitirirse Çiller'in sivasi hayatı biter.'' ANAP lıden Mesut Yümaz - ın "değişim imajı vermediğini" belırten Gonen, "Mesut, deği- şün imajı verseydi, Tansu dalga- sı çıkmazdı. Demirel bile değişi- tne oynavarak iktidara geldi. Mesut, değişûnci olsaydı, bize hayat imkânı kalmazdı" dedı Gonen. DYP ıçm yenı ısımlenn çıkabıleceğını vurgularken Merkez Bankası BaşkanlığTn- dan ıstıfa eden Rüşdü Sara- coğhTnun lıder adaylığına yo- nelık yapılan spekulasyonlar ıçın. "Saracoğlu, Türkive'yi ta- nıyor mu? Hukumet kurulurken Fransa'da idi. Tiırk toplumu, ta- tilini Kransa'da, Bukreş'te geçi- ren insan aramıyor. Bilim ve çağdaş teknolojiyi getirmek için kafası orada, ama kendi gerçek- lerini bilen insan anyor" dedı Gonen. "livakatli kadrolar ile çalışması durumunda, Çiller'in şansı bitmiş değil" goruşunu de dıle getırdı Genel Başkan V ardımcısı Yaşar Topçu da Cumhunyet'e yaptığı açıklamada, ıl kongrele- nnın demokratık zemınlerde devam ettığını, kasım ayında yapılacak buyuk kongrede Çil- ler açısından bir "risk görmedi- ğiııi" söyledı Burokrat atama- lan konusunda rahatsızlık ol- duğunu, bazı tasarruflann"key- fi" bulunduğunu anlatan Top- çu. "Bir sure bunlan da sabırla karşılamak lazun. Hükümeti eleştirebiliriz. ancak çok btiyıik hata v apmadığı surece. arkasın- da da durunız" dıye konuştu Ortaklık ya da ayrılık TLREYKÖSE ANKARA - SHP orgutunde kurultay kulıslen surerken koa- lısyonun omru de tartışılıyor Kımı ust duzey partı yoneücıle- n. hukumet ıçındekı anlaşmaz- lıklara dıkkat çekerek koalısy o- nun eylul ayında bozuJabtlaee- ğını sav unurken kımılen de"V e- rel seçimlere dek koalisyon sü- rer. Seçimlere iktidar olarak gir- mek önemli" değerlendırmesını yaptılar SHP Genel Sekreten Cevdet Selvi, "hükümet içinde aksamalar olduğunu, ancak bunların aşılabıleceğini" söyle- dı Genel başkan aday adayla- nndan Ankara Anakent Bele- dıye Başkanı Murat Karayalçın da "Koalisyon protokolu kuşku- suz görûşülebilir. Ama koalisyo- nun yürümemesi için bir neden göremiyorum" dedı 11-12 eyluldevapılacak SHP kurultaymda "Inönii sonrası" SHP'nın lıdennın behrlenmesı- nın yanı sıra koalısyonun gele- ceğı de tartışılacak Partı içinde yonetıme muhalefet eden mıl- İetvekıllen, kurultayda bakan- lara ve hukumet içinde SHP'- nın "gölgede kaJdığına" ıhşkın eleştınlennı yıneleyecekler 3. MC korkusu Kurultay oncesı kuhslerde "Bu hukumet eylûlde biter" y o- rumlan yapılırken bazı partı vonetıcılen de "İşüniz çok zor göriinövor. Ancak yerel seçimle- re iktidarda gitmenin avantajla- nndan vazgeçümez. \erel se- çimlere kadar koalisyon sürer, ama sonrasını bilemeyiz" yoru- munu yaptılar SHP Ankara ll Başkanı Şerif Vural, yerel se- çimlere değın koalısyonun sur- mesınden yana olduğunu belır- terek "Koalısyonun süreceğine inanıyorum. Yerel seçimlere ka- dar bu hükümet sürer. DYP de SHP de seçimlere iktidarda gir- mek ister" dedı Baa ust duzev parlı yonetıcılen. "İşimiz kolay değil, ama bu koalisyon bozulur- sa, 3. M.C. geUr" sozleny le yenı bir Mılbyetçı Cephe Hukumetı kurulmasından duyduklan kaygıyı dıle getırdıler Selvi: Sorunlar aşılır SHP Genel Sekreten Cevdet Selvi de "sıkıntılar olduğu, an- cak koalisyonun süreceği" goru- şunu dıle getırdı Selvi. bu ko- nuda şunlan soyledı "Türkiye, büyük sorunları aş- ma aşamasında. Bu sorunları aş- mak için parlamentonun zorunlu bıraktığı bir hükümet soz konu- su. Her zaman koalisyon olsa da olmasa da hukumetİerin om- rüne sure biçilir. DV P kurultay ı öncesinde de vorumlar yapıldı. SHP'nin kurultava gitmesi, ye- niden bu tür voruinları gundeme getirdi. Bunlar, gerçekçi değil. Yaşadığunız gerçekler. buna izin vermez. Koalisvon ortaklığı iki muessese arasuıda . SHP ile DYP arasuıda kuruldu. Koalis- yon protokolune sadık kalındığı sûrece devam eder. Hükümette rahatsızlıklar olabiür. Kabine- dekilerin yarısından faziası de- ğişti. Bazı aksamalar var. Ama bunlar aşılır." K.oalısyonun omru, kurultay sonrası genel başkanın kım ola- cağı sorusuyla da bağlantıb ola- rak değerlendınhrken aday adaylanndan Murat Karayal- çın, "Koalisyon protokolu kuş- kusuz görûşülebilir. Koalisyon protokolu uzerinde görüşme va- pılabilir. Şu aşamada, bu konuda. daha fazla konuşamam . Ancak koalisyonun yurumemesi için bir neden goremiyorunT dedı SHP Grup Başkanvekılı Ercan Kara- kaş da koalısyonun surmesın- den yana olduğ^ınu, ancak koa- lisyon protokolunun uygulan- ması konusunda duyarlı olduk- lannı, onceLklenn de behrlen- mesı gerektığını soyledı TURKIYEDE Meteorotojı Gene Vuduriuğu nden a nan b< g ve go'e yurtta yagıs bekfefim yor Yjrdun kuzeydogu kes mlefi parcalı bultıtlu otek yerler acık veaztKjfutlu geçeceK HavasıcaV ğndaonem b'de^ısık ^orra>acak Ruzgar K^zey v% doğu yonleröei hafıl ara sıra orta kuv\etre esecek Den zenmızde ruzgar Dogu Karadf»n 2 le Guney Ege de y 3 z ve karayei Akdenrz de guibaı s ve to- dos dığer deo Z er m zde y d z ve poyrazdan 2-4 kuvveî ^-de saane 4-15 dentz rr hızla esecek -an Golu ndehavsL parcatı veazbu ut u geçecek Adana Afyon Ajrı Ankara Antalva Avdın Bursa Canakkate Dıyarbakıı Ed me Erzurüm Eskşehr Istarbul Izm r Kars Konya Samsun Trabzon Zongutdak A 34 22 A 28" 12' A29 12 A 28 15: A38 23' A38 20 A32 4 A 32 21 A 41 21 A 36 8 A 30' 9 A 30 14 A 29 20 A 36 24 A26" 9 A2S 14 A 27 20 DUNYADA Ansterdam Amman At na Bajca: Bcnn Brukse Ceiev^e Ceza/r Franktui Leftoşa PetersOurg Loddra Uaıînd Mılano MGSttova Munh Oso Pars Prag P /ad Poma V yana B 19 A 37 A 34 A 38 B 24 B 21 B 24 A 32 B 23 A 37 Y 24 Y22 A 3 2 A 32 Y 22 B 2 3 Y 7 B 24 B 27 A 44 A 32 B29 Yağmurlu Bulutlu Sısh Guneslı K a r h Org. Bayer 1. Ordu komutanı Ozelleştirmeye anayasalengel • Baştarafı 1. Sayfada liğinin. Bu dunımda hükümet Türkiye Cumhuriyeti tuzel kişi- liğinin mallarını elden çıkarabi- lecek yetkıve sanip değil. Nasd olabilir? Bence iki volla. Birinci- si, hükumeti oluşturan sivasi parti, seçimlerden önce ozelleş- tırme yapacağım' diye geniş kapsamlı bir kavTamla değil, ben PTT'yı satacağım'. "ben TEK'ı satacağım", "ben şu KIT ı satacağım' diye tek tek açıklama yapacak, üstelik bunu nasıl v apacaklarını, koşullannı tek tek anlatacak. Bunu anlal- tıktan sonra seçimi kazanırsa o dunımda hükümet yetki ka- zanır. \ etkisini seçimle halktan almıştır. Buna kimse bir şev divemez. İkinci durum, vasa çt- kanlması durumudur. Vani, bu iş yasa vapmaya tek yetkili olan Türkiye Büyük Millet Meclisi'- nin işidir. Lstelik, genel bir ya- savla olmavacaktır bu iş. Özel- leştirüecek her kuruluş için ayrı bir yasa çıkanlmak zorundadır. G\sa şimdi ortada kıytırık bir yasa içinde geçen bir maddeden taşka bir şey vok." Vatandaşın dava açma hakkı Prof Avbay. hukumetın ozelleştırdığı KİT'lerle ılgılı olarak vatandaşlann bıreysel olarak dava açma haklan bu- lunduğunu belırtırken kamu hızmetırun ıhlah kavramını kullaruyor Prof 4ybay'ın bu konudakı açıklaması şoyle "Kamu hizmeti, kamu mal- larından elde edilir. DiyeUm ki hukumet Taksim \lanf m sattı. Siz nasıl oradan yararlana- madığınızı ileri surerek dava açabilirseniz, SEK özelleştiril- diğinde de ucuz ve kaliteli sut içememekten doğan kamu hiz- metinden mahrum kaldığınızı belirterek birevsel dava açma hakkınızın oünası gerekir." Istanbul Unıversıtesı Sıyasal Bılgıler Fakultesı oğretım uyesı \li Ülkü Azrak. hukumetın ozelleştırme vetkısı konusun- dakı goruşunu. "Bu konudaki v etki TBMM'nindir, hükümetin değil" dıverek ozetlıvor ve ko- nuvu şoyle açıklıjor "Hukukta temel prensiptir. Bir işlemi neyle yaparsanız tersi- ni de onunla yapmak zorun- dasınız. Kamu İktisadi Teşek- külleri'nin tumü kanunla kurul- muslardır. Hepsinin bir kuruluş yasası vardır. Övleyse bunlar, ancak kanunla tasfıve edilebilir >eva satılabilir. >ani özelleştiri- lebilir. Ovsa kanun hükmunde karamame ile veva bir koordi- nasyon kurulu kararıvla ozelleş- tiriyorlar. Ömeğın. bir Sümer- bank Kuruluş kanunu varsa, ki vardır, tum kU'lerin kuruluş kanunu vardır, ozelleştırme, an- cak bir Sumerbank satış kanunu veya özelleştirme kanunu ile vapılabilir. \ma genel bir ka- nunla yapılamaz. Şimdi bir yol olarak önce Yetki Kanunu çı- karıvorlar ve buna dayanarak kanun hükmunde kararnameler- le özeUeştirme yapıvorlar. Bu çok tehlikeli bir yol. Yetki Ya- sası'na dav anılarak çıkardıkları kanun hükmunde kararnamele- rin bir yıl içinde TBMM've su- nubnası ve kanunlaşması gere- kir. Peki. ya kanunlaşmazsa. V a TBMM bu KHK yi beğenmeyip yasalaştırmazsa? Bu dunımda sattıklan KİT'i geri almak zo- runda kalırlar." Prof Ah Ülku Azrak, ozel- leştırmenm anayasaya aykınlığının. 82 Anayasası'nın 47 maddesındençıktığını belir- terek 47 maddenın dev letleştır- mede her ayn kuruluş veya ış- lem ıçın ayn bir kanun çıka- nlması gerektığını emrettığını soyledı Prof Azrak,"Hukukta- ki "aksıne ışlem" kuralına göre dev letleştirmenin aksi olan özel- leştirme için de durumun av nı ol- maşı gerekiyor" dedı Ö?elleştırmenın anavasanın 47 maddesıne aykınlığını ılk kez dıle getıren hukukçu. 1982 Anajasa Komısyonu Başkanı Prof Dr Orhan Aldıkaçtı ol- muştu Prof Aldıkaçtı. hukuk- takı "aksine işlem kuralına" gore anayasanın 47 maddesı- nın her ozelleştırme ışlemının avn bir kanunla yapılması ge- rektığını ortaya koyduğunu sovlemış. ozelleştırmelenn ge- nel bir kanun ve kanun hük- munde kararnamelerle yapıl- masının anayasaya aykınlığını v urgulamıştı Yöntem yanlışhğı Anayasa Hukuku Profesoru Bahri Savcı da 82 Anayasası- nın47 maddesınıneskıdeyımle "mefhum-u muhalifî"nın, yanı aksıne ışlemının ozelleştıraıede geçerlı olduğunu belırtıyor Hukümetlenn ozelleştırmede ızledığı kanun hükmunde ka- rarname veya genel bir yasa yontemının, anayasanın 47 maddesnle çelıştığını de bıldı- ren Prof Savcı, bu yontemlenn ıdareye kolaylık verdığını, an- cak doğru olmadığını vurgulu- yor Avukat Buriian Apaydm da ozelleştırmenın anayasaya a>kınlığı tezlenne katılıyor Apaydın. ozelleştırmenın yasal dayanaklannın zayıflığmı an- latırken şu goruşlerden yola çıkıyor "Önemli olan husus, KİT'ler ile ilgili olarak ozel teşebbuse devri konusunda kanun hük- munde kararname * çıkarı- Imasının Mecüs'in yasama gö- revine ters duşmesidir. KHK'- lerin çıkarümasını, ancak acil hallerde hükümetin başvurmak zorunda kaldıklan bir vol ola- rak düşunmek gerekir. Bu ne- denle. Meclts'te enine boyuna tartışdması zorunlu boy le bir ko- nuda hukumet, KHK yoluyla emrivaki varatamaz." Çiller 'acı îlacı' yutturdu ABDURRAHM4N Y1LDIRIM Yuksek oranlı KIT zamlan Duşuk ucret zamlan Dolaylı vergıler Ozelleştirmeye hız Dovız \e faız poİıtıkdsmda de- ğışıklık Butun bunlar ekonomıde acı reçetenın adım adım yururluğe konulduğunu gostenyor Bu- gune kadar adı konulmamış olsa da hukumetın ekonomık ıcraatlan. bunu açık bıçımde ortaya koyuyor Dola\lıvergi Hukumet bir yandan KIT- len ozelleştınnekten soz eder- ken. bir yandan KİT urunlenne jureklı ve yuksek oranlı zamlar yapıyor Bu, toplumun tum ke- sımlenne aynı oranda yansıyan bjr dolaylı vergı anlamına gelı- yor Bunun en açık gostergesı akaryakıt fiyatlan Dunvada petrol fıyatlan yuzde 25 ucuzla- dı. Ama ayru donemde Tur- kıye'de akaryakn fıyatlanna yuzde 40 zam yapıldı Oysa ge- ne avnı zaman dılımınde. Tur- kıye'de toptan eşya fiyatlan sa- dece yuzde 25 1 artmış, dovız kurlanndakı artış ıse enflasyo- nun da altında kalmıştı KIT urunlenne sureklı zam polılıkasının bir başka goster- gesı elektnk fiyatlan Huku- met. elektnk fiyatlannı her ay yuzde 5'hk bir zam otomatığıne bağlamış dunımda Petrol ve elektnk fıyatlannda ızlenen ekonomık terahler. ote- OLAYLARIN ARDENDAKI GERÇEK • Baştarafı 1. Sayfada Nıtekım ulkemızın en bu- yuk ıkı holdıngının bu konu- dakı tartışması, gumruk bırlı- ğının Turkıye'nın ekonomık yaşamı uzerıne ne gıbı etkıler yaratacağı konusundakı be- lırsızlığın dışavurumu değe- rındedır Otomotıv endustrı- sınde bırbırıne rakıp "Koç' ile 'Sabancı" arasında soz duellosuna donuşen tartış- manın nıtelığı uzerinde du- şunmeye değer Basına yansıdığı kadarıyla Italyan Fıat fırmasıyla ışbırlı- ğını yuruten Koç Holdıng, otomotıvde korumacılığın da- ha bir sure geçerlı olmasını savunurken Japon Toyota fır- masıyla ışbırlığını gelıştıren Sabancı Holdıng, karşıt fıkrın savjnmasmı yapmaktadır Toyota Yonetım Kurulu Baş- kanı Özdemir Sabancı bu konuda şoyle konuşmuştur ' Turkıye'de korumacılık ol- madan başarılı olan bırcok sanayıcı vardır Bazı sektor- lerde korumacılık zaten kalk- mışken neden dayanıkh tuke- tım malları ve otomotıv sana- yıınde korumaya devam edıl- sın? Imtıyazlar devrı kapan- malıdır Gumruk bırlığıne gı- dılmezse bıie veya gıdılmesı gecıkse bıle korumacılık der- hal azaltılmalıdır Hıcbır urun yuzde 20'den fazla gumruk duvarıyla korunmamalıdır ' Ikı buyuk fırmanm tartışma- sı, gazete sayfalarında surer- ken kamuoyu suskundur ve seyırcıdır Oysa bu konu bu- tun toplumu ılgılendırıyor he- sapsız, kıtapsız, araştır- masız, ıncelemesız tartışıla- bılecek bir alan da değıldır Çunkü koruma duvarları ar- kasında, ıç pazara donuk ola- rak gelısmış bir endustrı ko- ruma duvarları kaldırıldığı zaman depreme uğrarsa ve yıkılırsa altında kalacak olanlar yalnız ışverenler ol- mayacaktır emekcılerın alın- yazıları da bu olaya bağlıdır Ne yazık kı kamuoyu bunun bılıncınde değıldır Sabancı- Koç tartısmasını kendısının dışında bir olay gıbı gormek eğılımı toplumda ağır bas- maktadır Turkıye nın AT Gumruk Bırlığı'ne katılmasını soyut yaklaşımlarla ya da slogan- larla değerlendırmek yenne somut çalışmalar ve hesap- lar uzerıne oturtmakta say- makla bıtmez yararlar vardır fırmalar, holdıngler sırketler elbette oz çıkarlarını duşune- ceklerdır, sektorler temelın- de ve tum ulke ekonomısı açısından, toplumsal gerek- len de gozeterek konuya da- ha ufuklu bir bakıs açısı getir- mek zorundayız • • • GÖRÜLMÜŞTÜR İlhan Selçuk "* bası V)000(kDV ıçındc) kı kamu zamlanyla bırlıkte ele dlındıgındd. hukumetın bılınçb olardk "enflasyon y aratma poli- tikası" ızledığı. boylece Ha- zıne'nın verdığı yuzde 85 dola- vındakı reel faızlen azaltmava voneldığı ortava çıkıvor KDV'de\üzde3artış Acı reçetede. henuz yutmay a başlamadığımız. ama elı kula- ğında olan bir başka acı ılaç. KDV ye vapılacak zam Malı- ye Bakanlığı. KDV'nın uçpuan arttınlmasını kararlaştırdı Yuzde 18 gıbı vuksek bir orana çıkacak olan KDV'den sağla- nacak gelırler. Hazıne'ye he- men yansıyacağı ve toplumun tum kesımlennden sağlanacak yaygın bir gelır nıtelığı taşıyaca- ğı ıçın. Çiller'in reçetesının en onemlı kalemlennden bınnı oluşturuyor Faize tırpan • Merkez Bankası Başkanı Sa- raçoğlu'nu da dev re dışı bırak- mayı başaran Çıller'ın onu- muzdekı gunlerde para basma- yı daha da hızlandırması bekle- nıyor "Para basma"nın oranı ve hızı konusunda Saracoğlu ile yer yer çatışan Başbakan. pıya- sadakı parayı bolîaştırarak fa- ızlen duşurmek ve kaynak ya- ratmak amaanda Hukumet faızlenn aşağı çekilmesıne onem venyor Gerek para ba- sarak. gerekse dolaylı vergılerle borçlanmanın artış hızını du- şurmek \ e boy lece faızlerde ger- çek duşuşler sağlamak hesabın- da Nıtekım EJemırel'ın başba- kanlığı donemınde hazırlanan ve Meclıs gundemıne kadar ınen yenı Vergı Yasası, Çiller hukumetı tarafından gen çekıl- dı Hukumet, vergı yukunu daha da yaygınlaştırmak ama- anda Ancak bu onlemle sağla- nacak gehrler, Hazıne'ye ancak 1995 yılında yansıyacak Ücretlerde aşırı cimrilik Aa reçetenın uygulamaya çoktan konmuş bir başka kale- mını. hukumetın ışçı ucretlenn- de ve memur maaşlannda ızle- dığı polıtıka oluşturuyor Me- mur maaşlanna uç ayda bir yuzde 12"ye ancak varan oran- da zam yapan ve bundan ısrar eden hukumet. 650 bın kamu çalışanırun ucretlennı belırleye- cek toplusozleşme gorüşmele- nnde "uzlaşmaz" bır tutum ızlı- yor Nıtekım gorüşmelerden bugune kadar herhangı bır so- nuç alınamddı Alınabılecek bır sonuç ıse Turk İş yoneümının "dize gebnesi" ile mumkün ola- cağa benzıyor Çıller'ın, uzlaş- maz tutumunu terk edeceğırun herhangı bır gostergesı yok Devalüasvon Çıller'ın ekonomık polıtıka- -sının en kılıt kalemlennden bın de devaulasyon ve dovız kurla- nna ıhşkın Çiller. dovız kurld- nndakı artışlan. geçen aylann tersıne bılınçlı olarak hızlandı- nyor ve tırmandınyor Böylece uzunca bır suredır gerçek enf- lasyonun altında beyreden do- \ız kurlannı, enflasyon duzeyı- ne yiikseltme amaçlanıyor Bu yumuşak ve hatta belkı de ol- dukça koklu bır devalüasvon anlamına gelıyor Bu uygula- ma. ıhracatçılar ıçın ozendıncı. ıthalatçılar ıçınse frenle>ıa ve caydıncı bır etkı yaratacak Boy lece ıthalatta y aşanan "pat- lama"nın onune geçılebıleceğı heşaplanıyor tlstelık hukumetın bununla da yetınmeyıp. ıhracata yenı teşv ıkler ongordüğu anlaşılı- yor Bunu Başbakan. bızzat açıkladı Ozelleştirmeye hız Yıne kamu kesımıne kaynak yaratmak amacıyla. KİT'lenn ozelleştınlmesı lîızlandınhyor Hatta ıy para getırecek KIT- lenn one alınması ve acele değil adeta "alelacele" davranılması. hukumetın paraya olan şıddetlı ıhtıyacından kaynaklanıyor PTT'nın son T'sını oluşturan telefonun doğru durust hazırlık yapılmadan ozelleştınlmesının one alınması bunun gostergesı Özelleştırmeden sağlanacak 3-4 mılyar dolar, hukumetı harca- ma yonunden rahatlatacak ve yerel seçımı fınanse etmesını sağlayabılecek Dış borçlanma Acı reçetedekı yukanda sıra- ladığımız gerçekten acı ılaçlara rağmen Turkıye, dış borçlan- mayı surdurecek Bu, Çüler'ın ekonomık polıükasında kılıt bır onem taşiyor Bunun ıçın Turkıye'nın uluslararası kredı- bılıtesının kaybedılmemesı ıçın Standart and Poor's adlı ulusla- rarası değerlendırme kunıluşu- nun dıkkat çektığı konularda onlemler almdı Hatta dış borç- lanmanın devamının getınlebıl- mesı ıçın daha kısa vadeye yo- nelınebılecek Bır bolumunun uygulamaya konulduğu, bır bolumunun de hazırlıklannın surduruldüğu onlemlenn onemlı bır amacı, odemeler dengesındekı kotuye gıdışı durdurmak Ve dışandan borçlanmayı surdurebılmek Bu- nun ıçın de uluslararası derece- lendırmek kuruluşu olan "Stan- dart and PoorV'un uyansını da dıkkate almak ve kredı venlebı- lır derecesı olan BBB derecesın- den spekulatıf kategori olan BB'ye duşmemek amaçlanıyor Ve hukumet, kuruluşun yenı- den ıncelemeye geleceğı 1994 yılından once. onlemlen uygu- lamaya koymak ıstıyor Turkıye. bılındığı gıbı. doğ- rudan uluslararası sermaye pı- yasalanndan borçlanabılmek ıçın Standart and Poor's'tan değerlenme ıstemış ve BBB de- recesını almıştı V alnız ekono- mıdekı kotuye gıdış uzenne Standart and Poor's, geçen ma- yis ay ında BBB notunun başına eksı ışaretıkoymuşve Turkıye'- nın ekonomıde onlem almama- ması halınde derecesını kaybe- deceğı uyansında bulunmuştu Eğer Turkıye, bır basamak alta ıner ve spekulatıf kategon- ye gırerse. şımdıye kadar ıhraç ettığı ve uluslararası kurumsal yaünmalann elınde olan tah- vıller, ıkıncı parazlarda değen- nın altında satılacak Ve bun- dan sonra dd Turkıye'nın bu pı- yasalarda borçlanması kısıt- lanacak ve daha yuksek faız uzennden olacak Kuşkular Hukumetın. ekonomı polıtı- kasında ne kadar para bastınla- cağı ve bu polıtıkalar sonucun- da, dovıze yonelmenın nasıl durdurulacdğı açıklığa kavuş- muş değil Eğer para basıhr ve devaluasyon bıraz daha huzla- nıdınhrsa, zaten Turkjye'de çok yaygınlaşmış olan dolarla tasarruf etme eğılımı busbutun yaygınlaşacak Dovıze talep hucuma donuşebılecek Halen Turkıye'de toplam tasarrufla- nn yuzde 30'unu dovız tevdıat hesaplan oluşturuyor Seçıme 8 ay kala hukumetın aldığı bu onlemler. ekonomık buyümeyı yavaşlatabılecek Ama bu yavaşlama. seçımden çok rahatsız edıcı boyutlara ulaşmayabılecek Turkıye'de ımalat sanayı kapasıte kuîlanı- mı. ytızde 80 ile en ust duzeyıne ulaşmış bulunuyor Ithalat da hem kurlann duşuk tutulması nedenıyle hem de dışandan kaynak gınşı nedenıyle cazıp hale gelmış bulunuyor • Baştarafı 1. Sayfada Komutanı Orgeneral Hikmet Bayer getınlıyor Genelkurmay 2 Başkanı Orgeneral Fıkret Küpeli'nın, orgenerallıkte 4 yılını doldurması nedenıyle emeklıye sevk edılmesı karan alınırken. bu goreve de Mıllı Guvenlık Kurulu Genel Sekre- ten Orgeneral \hmet Çörekçf- nın atandığı oğrenıldı Yuksek Asken Şura (YAŞ). çalışmalanna dun de devam et- tı Sonuçlan yann Genelkur- may Başkanlığı Basın ve Halk- la Ilışkiler Daıresı tarafından açıklanacak olan toplantıdan sızan bılgılere gore bu yıl Kara Kuvvetlen'nde beklentılenn aksıne, 3 yenne 2 korgeneral orgenerallığe terfı ettınlıyor Kaynaklar, eskı MİT Musteşa- n ve 2 Kolordu Komutanı Korgeneral Teoman Koman ile geçen yıldan bır yıl temdıth Mıllı Savunma Bakanlığı Mus- teşan Korgeneral Hüseyin Kıv- nkoğlu'nun orgenerallığe terfı etunlmelennın kararlaştınldı- ğını belırttıler Aynı kaynaklar. Koman'ın. 3 Ordu Komutan- lığı'na. Kıvnkoğlu'nun da bu yıl 1 Ordu Komutanlığı'na ge- tınlmesı kararlaştınlan Orge- neral Hikmet Bayer'den boşa- lan, NATO Guneydoğu Avru- pa Muttefık Kara Kuvvetlen Komutanı olduğunu kaydettı- ler Asken kaynaklar, Orgene- ral Ahmet Çorekçı'den boşalan MGK Genel Sekreterhğı'ne ıse 3 Ordu Komutanı Orgeneral Doğan Bayazıt'ın getınldığını soyledıler Asken yetluhler, Kara Harp Okulu Komutanı Tumgeneral Edip Başer'ın. Başbakanhğa danışman olarak atanmasının ardından. bu göreve, Genelkur- may Başkanlığı Genel Sekreten Tümgeneral Yaşar Büyükanıt ın getınldığını bıldırdîler Alı- ndn bılgıye gore, Genelkurmay Genel SekreterlığYne. daha on- ceden 3 yıl bu gorevdebulunan, geçen yıl Ankara'da 28 Tugay KomutanlığYna atanan ve bu yıl 30 ağustos tanhı ıtıbanyla tumgenerallığe terfı ettınlmesı karan alınan Tuğgeneral Hur- şit Tolon yenıden atanıyor Merkezı Dıyarbakır'da olan Jandarma Asayış Komutan- lığı na ıse Kıbns'takı Turk Ba- nş Kuvvetlen'nın Komutanı Korgeneral Hasan Kundakçı getınlırken. Korgeneral Necati Özgen'ın de Kundakçı'dan bo- şalan goreve getınldığı oğrenıl- dı Şırnak Tugay Komutanı Tuğgeneral Mete Sayar'ın da voğun gorevı sonrasında, Mos- kova Asken Ataşesı olmasının kararlaştınldığı bıldınldı Hükümet ve Türk-Iş • Baştarafı I. Sayfada Taraflar arasında "üke" ola- rak benımsenen taşeron uygu- lamasına ıhşkın maddeyle, kamu kuruluşlannın. taşeron olarak muteahhıtlere ıhale et- tıklen ışlerde çalışan ışçıler de, "toplusozleşme kapsamındaki işçilerle aynı çaltşma şartlanna sahip olmava ve aynı ücretT al- maya hak kazanacak Hukumet ve ışçı arasında on- cekı gece gerçekleşen pazarhk doruğunda. taraflar arasındakı anlaşmazlık maddelennde bu- yuk oranda uzlaşmaya vanlır- ken, sosyal yardım paketı, ıyı- leştırme oranı ve kıdem zamrru konulannda anlaşma sağlandı Türk-İş'ın haksız olarak ışten ışçı çıkarma durumunda tazmı- nat ıstemınden vazgeçtığı oğre- nıldı İş güvencesi T*urk-Iş. ış guvencesı konu- sunda. oncelıkle ozelleştırme kapsamındaki ışyerlen olmak uzere, toplu ışten çıkartılacak ışçılere "bir yıilık ücret tutarında haksız işten çıkarma tazmiaatı ödenmesi" konusundakı ısran- nı »urdurdu Turk-İş Kamu Koordınasyon Kurulu'nun dun toplusozkşmelerden so- rumlu Devlet Bakanı Bekır Samı Daçe ile goruşmesı ış gu- vencesındekı anlaşmazlık nede- nıyle olumsuz sonuçlandı Turk-İş Genel Başkanı Bayram Meral, Başbakanhk'tan aynbr- ken basına yaptığı açıklamada ışguvencesı konusunda huku- metın umduklan olumlu yakla- şımı gostermedığını behrterek, "Başbakan'ın eumartesi günu gösterdiği yaklaşım gerçekleş- medi. İş güvencesi konusunda anlaşamadık" dedı Dev let Ba- kanı Belar Samı Daçe de, ış guvencesıne ıhşkın ıdan madde konusunda ışçı ve ışveren taraf- lannın sunduğu onenlenn ara- sında farklılıklar bulunduğuna dıkkat çekerek. "GönTşme artık başbakan noktasına geldi da- vandı. Bu noktada verilecek ka- rarlar benim vetkimi aşar. İki taraf da bir metin ortaya kovdu. Bu metinler tarttşıldı. Ne işveren metni Türk-İş'e vakın, ne de Türk-Iş'in hazırladığı metin iş- veren tarafından kabul gördü" dıye konuştu Daçe, ucret ko- nusunun ıkı saat suren toplanü- da ele alınmadığını vurgulaya- rak son durumu en kısa zamanda Başbakan Tansu Çıl- ler'e ıleteceğını aktardı Taşeronlaşmaya son Turk-lş'ın. hukumet tarafın- dan da kabul goren "ihaleli iş- lerde çalışan işciler" konusun- dakı önensınde, 94 Sayılı Ulus- lararası Çalışma Orgutu (ILO) Sozleşmesıdoğrultusunda 1988 vılında yayinlanan Bakanlar Kurulu Karan esas alındı Bu karara gore, ışverene " 3. şahts- lara veva firmalara re'sen veya ihale benzeri şartlarla v aptıraca- ğı işlerle ilgih olarak;"88/13168 sayılı kanun Hukmundeki Ka- rarnameve; (Değerı bır milyar- dan fazla olan ve her vıl ilan edi- len Bayındırlık Bakanlığı birim fıvatlanna endeksli olarak orta- ya çıkacak bedelin ustundeki iş- İerde) vapımı üstlenen işverenle- rin ve ihale konusu işin bir bölumünde veya eklentilerinde iş alan taşeronların çalıştırdıklan işçilerle ilgili olarak uymalannı sağlar ve uyulmasmı sağlayacak tedbirleri aîır" v ukümluluğu ge- tınlıyor Turk-İş'e bağlı bûtûn 1 ' sendıkalann sözleşmelennde yer alacak bu hukum, ışverene aynca, 1475 sayılı İş Kanunu'- nun 29 maddesınde yer alan hükumler çerçevesınde müte- ahhıt ve taşeronlann çalıştır- dıJ lan ışçılere odeyeceklen ucretlenn odenıp odenmedığını denetlemek ve odenmesı konu- sunda yasanın öngorduğu on- lemlen almak gorevını venyor Sosyal vardım Turk-İş ile hukumet arasında oncekı gece vapılan göruşme- lerde. taraflar arasında anlaş- ma sağlanan sosyal yardım ve kıdem zammı maddelen şoyle- "Doğum v ardımı 400 bin b'ra, giyim y ardımı 650 bin lira, evlen- me v ardımı 625 bin lira, yemek vardımı birinci yıl 16 bin lira, ikinci yıl 20 bin lira. kıdem zam- mı gerive dönük her hizmet vılı için aylık 8 bin 500 lira, sosval yardım paketi 1993 vılı için 400 bin lira. 1994 vılı için 500 bın li- ra" Gorüşmelerde 4 5 mılyon lı- rdnın altındd ucret alan ışçılere de. bu duzey ı aşmamak uzere 650 bın hra ıvıleştırme zammı venlmesı karara bağlandı KDV'nin babası Arıkan öldü MBaparafi 1. Sayfada cenazesı, cuma gunu Teşvıkıye Camn'nde kılanacak oğle na- mazından sonra, Zıncırhkuyu Mezarlığı'nda topraâa venle- cek KDV'nın babası olarak ısım yapan ve Kapıkule yolsuzluğu olayında donemın Başbakanı Turgut Özal'a karşı çıkan eskı Mahye ve Gumruk Bakanı An- kan. 1983yıhndaÖzariabırlık- te ANAP'ın kuruculan arasın- da yer almıştı Arıkan kimdir? 1929'da Aydm'da doğan An- kan, Ankara Unıversıtesı Sıya- sal Bılgıler Fakultesı'nı bıtırdı Fark derslenru vererek meslek olarak avukatlığı seçtı Ankan, Ozal hukumetının ılk Mahye ve Gumruk Bakanı oldu 1984 yı- lında Kapıkule'de gümrukçule- nn 150 mılyon lıralık dövızı aralannda paylaştıklan gerek- çesıyle bırçok gumrukçu gozal- tına alındı O donemde Mahye Bakanı olan Vural Ankan, Meclıs'te bu konuda yaptığı konuşmada gozaltına alınanla- ra ışkence y apılmasını eleştırdı Bu yuzden zamanın Başbakanı Turgut Özal ile onun bacanağı olan İçışlen Bakanı Ali Tanrı- yar ve bırçok pohükacı ile ters duşen Ankan, ANAP'ta 'isten- meyen adam" ılan edıldı 1984 yılında patlak veren Kapıkule olayının ardından Özal tarafın- dan ıstıfası ıstenen Ankan, bu ısteme karşı çıkınca Anayasa - nın 109 maddesı uyannca gö- revınden azledıldı Ibo, DemirePden işaret aldı • Baştarafı 1. Sayfada Selen Öke nın düğununde da- vetlılerden sıcak ılgı goren Ibra- him Tatlıses bu ılgının karşısında ılk anda şaşırdı, sonra rahatladı, coştukça coştu Demırbank'ın ^ahıbı Halit Cıngülıoğlu'nun oğlu Kemal'ın düğununde bır turlu davetlılenn katılımını sağlayamayan İbo "Beni böyle sayguı verlere çağır- mâzlar" dıve konuşmuştu Ibo "Keşkemle çok dalga geçtiler, ama bu kelime v üzy ıllardır > ardır" dıve serzenijlerde bulunduğu du- ğunde "elit" takılan ızleyıcılenn ahzalkışlanylayetınmıştı Kuru- çeşme Dıvan'da oncekı gun sah- neye çıkıp Cumhurbaşkaru De- mırel TBMM Başkanı Hüsamet- tin Cindoruk. İstanbul Valısı Hayri Kozakçıoğlu ve Özer Çıl- ler'ın oturduğu masayı o gecenın tedırgınlığı içinde selamladı İlk turkusune başlar ba^lamaz bır ozel televızvonda vapımcı olan gelın Selen Okeddmal Engın Ke- çelı yı dlarak sahneye fırladı. tur- kulere eşlık ettı, halaylar çektı Guzel ve sempatık gelın Selen'ın peşınden davetlıler de pıstı dol- durdu Orhan Keçeh'nın de hala- ya katılmasıyla salon ınlemeye başladı İbo mutluydu, "saygın" kışıler de turkülenne katüıyordu "Biraz da sos> etik takılalım" dedı ve Pavarotü'den bır parça pat- lattı Alkiıjlardan cesaret alan Ibo Cumhurbaşkanı'run masa- sına yaklaşarak "Sayın Cumhur- başkanun, benden kurtuluş yok bu akşam" dedı Cumhurbaşka- nı'ndan "sen devam et" ışaretını alan Tatlıses. programını ba- şaryla tamamladı