Catalog

SAYFA CUMHURIYET 14 AĞUSTOS1993 CUMARTESI 10 EKONOMI BORSA VERİLERİ Endeksler Bıleşık Mah Sanayı Önceki 9548 58 7993 38 1065188 Işlem hacmı(öncekı) Islem mıktarı(Öncekı) Dunku 974120 8168 81 10860 83 Farfc(%) 2 01 2 19 196 531 958 931 800 99 939 759 0 BORSA iı/>ftısmiiM 004AnadoluCam 005 AfyCMi Çsmento •MMrfftMI 007A«bank 006 Akçımento MNn OIOAttaşEleMrık t l l l 0i3AtonyunusÇeşme 0i4AtMarmars 016Arçelk Itft 024 Boıu Çımento OSBnsa 027 çanafckai« Çtmemo C2SÇeiıkHaıat 035Oerm<xi 037 Dıtaş Doğan 039Doğusan M1 042DuranOfset W MöEdıplplk 046EgeBıracı)]k 047EgeEndustn 048EgeGubre OSOEmekSıgorta 051EnkflHoldıng 055 Penış A umınyum 057Gentaş M1I «-TMT 063 Guney B 'ac * 064 Guney Brac kYen 069lktsa1Fınaı» 0701 MotOfPstoo •71MMİ 071T IflMM »TIİMIt fMI 076 Izocam •71 bı OSIKapuYsnı OHbçl OMtoçTtnra 086 Konya C mento M7( OfflKoruma 090 Kutafıya Poreelen 091 Kutafıya Yenı 092LuksKadıfe 095Maret 097 Uedya Hotdıng 096 Mensucat Samnl 1MI 101 MarmansManıOM 104NetHoldng INMIMi 106 NıJdeÇ mento i07NiğdeYenı INMMMMI 111 r111 116PınarEntegrsEt t17tavMI 118 Pınar Un IIIFlMNM 121PinvSu 122Rabak 123RAKS IMM i25Santra Hod ng 126Sarkuysan 117 VUf itfSMa 129SoomezF ament 140 T Garantı Bankası 141TMI I M T I r t l 144 T IşBankası(A) i49T<*aşOtoTcare< i50ToprakKaû.ıt 152Turk>eŞ$eCam 154TSKB 155TurkTuborg 156TjcasPelro4culı* ISSTutunbank Ultl inioM 163VakılFnansa Kır 165Yapı Krsdı Bankası 166Yunsa 1JM 1JM 2.175 1İ500 L7M 5000 11500 1 1 M t 32-500 4JM t M M 6.000 2500 9 800 UH 32.000 ua IJH 1690 1700 IM 5400 7800 24 500 UH 10 250 7 300 Uü 9500 IM 3500 1UN IM 5200 MM 11M 2.700 36000 9000 4400 ujm 1625 14550 IJH IJH 6300 UH 6500 L1M L4H 17JH İ.7H L1H 1S2S0 0 un 4100000 İ.1H un 6300 3800 IJ7İ 17H UH İ.7H ııa 8400 U M UH 10 100 1UH 1', TSO UH 1UH IIJH •36000 2000 IJH 4.200 1300 5200 IJH 5100 UH 9000 950 IJH zooo 11H 2500 UH 15000 12.750 1 1 H IJH •11 ııa 1UH 18S0 I I 2.700 1 100 3850 IJH 1000 17 750 UH UH 36000 U H 2060 1 U N 2.350 6.800 5400 IJH 380 000 1UH IJH 52.000 8000 1 1 H 2.700 8500 2675 130OO 9600 UH 2.600 1UM UH IJH Ittf 2.800 UH 2660 6100 tJZf IJH 2000 14 000 UH 5000 11250 11JH 32500 0 0 117H 9800 U H ıua U H 4.7H 0 UH 1J7İ 1625 8700 UH 5 100 7700 0 UH 9500 U H 3500 1UN 17H 4600 M un 2.700 36 000 9000 4350 1UM 1575 14 000 IJH 1JH 6300 UH 6400 17.7H 15.000 0 U7İ 0 6300 3350 1JH 1J7» U H I.7H 11H 8400 UH UH 0 ıua » C7M 135 000 7JH UH 0 IJH 0 3300 4050 1JM 5000 UH 9000 0 IJH 1900 I1H 2450 UH 14 500 12250 11» UH riJH M IJH no ijen 1UH 1775 1Z.7H 3 750 1I.7H IJH 2700 0 3700 1JM 0 17 750 IJH 4JH 0 UH 2025 UH 1UH 1.1H 2-250 6800 IJH 5300 IJH 0 1UH 4JH 1J76 52.800 0 1 1 H 2650 8400 2600 12500 9600 UH 2300 1UH ım IJH 1.1H 2750 17M 2650 6000 17M 1J7I 2175 15 000 um 5100 11500 11JH 33 500 İ.4M 0 0 11 7H 9900 U H 14JH 0 7JH 1J7I 1675 8900 UH 5400 7900 25 000 17*0 0 S.7H UH 0 İ.1H 9.500 UH 3 700 1İ.7H 1UH 5000 2 7O0 36000 9200 4450 1650 14 500 IJH 6300 un 6500 111N L471 IUH 15 500 0 tlM 0 6600 3350 IJH L7H 0 117H UH IUH 135 000 7JH U H 0 IJH 0 3.350 4050 1771 52O0 UH 9000 0 1J7f 2000 117i 2550 UH 15250 13 000 1 1 M MH HJM 170 IM0 tH ı.aı 1850 IUH 3 750 11JH IJH 2700 0 3850 IJH 0 18.250 IJH İ.1H 0 UH 2 075 UH 11 H0 SMO 10 600 S.1M 2.250 6900 IM 5600 ı.ioo 0 1 100 51000 52 000 0 1 1 M 2700 8500 2660 13000 9 700 IM 23O0 11500 tKO 17H IJH 2900 IM 2700 6000 17H 1J7f 2000 15000 UH 5 000 11250 11JH 32500 0 0 11 7H 9800 UH 14JH 0 7JH 1J71 1650 8700 UH 5300 7700 24 500 L7H 0 L7H 9500 3500 1*7*1 5000 2700 35 000 9000 4350 IUH 1600 14000 1J71 IJH 6300 UH 6400 IUH Z.4H İİM 15250 0 MM 0 UH UH 6300 1.OI 8400 0 1I.7H 0 UH 11M 135 000 7M UH 0 IJ7I 0 3300 4050 1771 5100 UH 9000 0 1J7İ 2000 11H 2500 UH 14 750 12250 1 1 H MH 17* IJH ıua 1775 IUH 3 750 10.7M IJH 2700 0 3 600 IJH 0 •7 750 IJH İ.1M 0 U H 2050 UH 11 M «M0 lOHt I.1H 2250 6800 IJH 5400 11H UM 0 4 100 1 J76 52000 0 IJH 2 700 8500 2650 12 750 9 600 i ı 2300 1UH IM 1J7İ IJH 2800 I.7H 2650 6000 1JOH7 •HJM «J7JH 684 000 4000 37 920 17 806 0 0 UHJ1I 324 475 7İ1JH 1JH ifiiH 0 117J H 1JH 496 577 181.281 17.526 27596 4IUH 26 762 0 11HJH 12 000 MH 897 976 141 m U H J H 3.000 IJH.1H H1JH 4000 16500 167 000 82743 unjn 345 000 45 523 MttJH IUH 3000 UH 286000 11MJN MJM 11M* Mtin S8850 0 0 un 2000 H1 uiun 1.417 7« 8 000 L4RJK 17f.HR 0 1171i» 0 ITJM V 27 000 1HJH H1JH 0 74JH 150 19650 2000 H7JH 53^00 1M.17I 10000 0 iı 301 150 HJH 99J00 117 000 74.11 1*1Jt M.71I 47U7İ 11JH 159 000 17 000 1JK.1H 5000 0 448 000 471H 0 65 500 II 368 000 UH 1J7UH tnıt* IUH IJHJH 14 100 604 812 MJ7* 475 779 7HJH 1 1I7JH 50 H71H 1427M H1JN 64 050 0 1 139.O40 136100 94 900 143827 10 500 1.4114» 1 100 417JH 17UH H7JH U47JH 296 302 8.205 517 41 125 UH 1M1 IJ7I 2072 14 375 UH 5.091 11346 UJM 32.913 U 1 1 17141 0 0 11141 9839 UN 14JH MH 4.7U 0 UH 1J7I 1646 8807 uıt 7728 24 634 UH 0 0 uiı 9500 UH 3549 1LIH 4833 147» MM 2 700 35 625 9094 4382 II» 614 14 305 IM IJH 6300 UH 6438 UH t4ö 11014 IM1 UH 15055 0 M1I 0 UH • 6408 3350 IJH 1J7İ 8425 Uti UH 0 IUH 0 17H 1U41 HJH 135000 7JH un o 1M1 0 3336 4050 17H 5 083 MH 9000 0 1M7 1950 H J I t 1141 2506 UH 14 652 12653 11H tM» I1JI7 Ml 1JU m IJtt ıua 1795 ıua 3.750 117*4 IJH 2700 0 3.747 1JM 0 17962 1JH 4J1İ 0 un 2048 U H 11.711 tjm ıua titt 2250 6 858 IJH 5.423 1J7I uıt o 4.IH i.nt HJ7İ 52.000 0 1 1 M 2698 8407 2601 12907 9630 U1I 2 300 111H L47I 1JM 11M 2810 İ.714 2654 6.000 T.C ORDU 2. ASLİYEHUKUK MAHKEMESİ 1988 205 Davacı Alı Yurt tarafında davalı Joan Scanu hakkında açılan boşanma davasınınraahkeraemızdeyapılan açık duruşmalan sonun- da Ordu ılı Merkez Gokomer kovu 66 sayılı hanede kayıtlı bulunan Sadakat oğlu Sunye den olma 8 5 l%0 tsh dogumlu Alı V urt ıle eşı Avustral>a uyrukJu L R L Untev Ascot Vale Cıty of Essendon No 17103 nufusunda kayıtlı Franaecco \e Avenue Bunına'dan obna Vıktorya Melbourn 2 haaran 1959 doğumlu Joan Scanu'nun TMK'- nun 134'ncü maddesı gereğınce boşanmalanna karar venlınış ve bu karar konsolosluk kanalı ıle Joan Scanu va teblığ edılememış olup mahkememızden bu yolda venlen 11 4 1990 tanhlı ve 1988 205 esas 1990'173 karar sayıb ılan yukarda açık kımlığı yazılı bulunan Joan Scanu'va ılanen teblığ olunur Basın 50240 BORSANOTLARI ABDURRAHMAN YILDIRIM Tophane'nin kara perşembeleri... ermaye Pıyasası Kurulu'ndan Tahsin Özmen'ın araştırması, Turkıye Borsası'nın en çok perşembegünlendüştuğunu ortaya koymuştu 1987-1992 donemını kapsayan araştırma. ozellıkle 901ı yıllarda hemen her perşembe endeksın duştuğunu gostenyordu Halbukı dunya borsalan, duşuşu pazartesı gunlen yaşıyordu Hafta sonu tatılınden ışe donenlenn, ıçınde bulunduklan psıkolojı ıle yenı bır haftaya başlarken hangı pozısyonu alacağına ılışkın kararsızlık, satışlann alışlardan fazla olmasına yol açıyor ve endekslen duşurûyordu tstanbul Borsası'nda düşüş gununun pazartesıden, perşembeye kaymasını bız, ıç borçlanmanın Önce Hazine faizinin artışıyla hemen hemen her perşembe düşen borsa şımdi de kredi kullananlann satışıyla geriliyor. 90.91 ve 92 yıllannda tırmanmasına verdık İç borçlanmadd- kı paüama. parayı gıderek bonove tahvıleçekmış ve bu arada herçarşamba akşamı açıklanan Haane ıhale sonuçlannın etkısıyle perşembe gunu seansa başlayanlann satışlan, IMKBEndeksrnıduşurmuştu Bıam gozlemımız buydu Ama 1993 yılının ılk ıkı ayı hanç, gen kalan kısmında oyle Borsa'yı urketecek Hazine ıhalelen yoktu Faıze tırpan vurulmuş ve borç mıktan azaltılmıştı Çok kuvvetlı eğılımler y oksa endeks perşembe gunlen yıne duşuyordu Bunun da farkına geçen perşembe vardık Tekruk açıdan Borsa'nın yukselmesı gerekıyordu Ekonomık açıdan da Borsa'yı etkıleyecek olumsuz bır gelışme gozlenmıyordu Beklenmeyen bırspekulatıf hareket de yoktu O halde neden duşmuştu 9 Bunu araştınrken son bır yılda Borsa'nın yukselmesıyle bırhkte yaygınlaşan "kredi" kullanımı karşımıza çıktı Aldıklan kredılenn gunluk faızlennden mumkun olduğunca kurtulmak ıste>enler. perşembe gunlen satıp cuma gunku takasta borçlannı kapatı>orlardı Boylece, hafta sonunda ışlem yapılmayan ıkı gunlük faız yukunden kurtulmuş oluyorlardı Pazartesı ortam >ıne uygunsa yenı bır kredi ıle yenı bır pozısyon tutuyorlardı Hazine ıhalelenyle gelışen kara perşembe, şımdı de kredı kullananlann satışlanyla suruyor SOİVt7Ç-"Ba]ığadenizdenbaşkası haramdır." Borsa kitabı 'Kurtlarla Tango' f ğ y eknık analızcı 4hmet Mergen'ın m ıkına kitabı da çıkü Yurtdışı m Borsa deney ımı de olan Mergen •» bızımTophane'deolanlan gorunce aslındateknıkanalızıışle>en kıtabının ana başhğını "Kurtlarla Tango" ko>Tnuş Çünku bugune kadar oluşan endeks \ e hısse senedı fıyatlannın grafıklen o kadar buyük zıkzaklar çızdı kı Mergen bu oynaklığı ancak boyle bır kelımenın ıfade edebıleceğını duşunmuş olacak Bızde 1991 sonunda Tophane dedonen dolaplan anlatan \ azı dızımıze "Borsa'da kurtiaria dans" başlığını koymuştuk Aradan geçen ıkı >ılın bıam kurtlan bıraz uslandırmış olduğunu gözlemlemış olacak kı Mergen, kurtlann oyiinlannı dansın yumuşak bır turu olan "tango" ıle ıfade etmış Ahmet Mergen. kıtabının onsozunde temel ve teknık analız tartışmasına kendı açısından bır açıklık getınvor "Bir sûre once basında kopan gurultü patırtı arasında teknik anahze >uklenen ve temel analiz mı. voksa teknık analız mı ka>gasını surdfirenler oldu. Teknık analızın ocu olmadığını te sadece v atırımı \ apacak kişiJer ıçın değışık bır vontem olduğunu anlarmama\ a çalıştık. Teknık analizle keanlikle para kazanıhr dıve bır ıddıada da bulunmadık. Sadece ve sadece bov le bır şey var ve oğrenmenızde de v arar olabılır dedik. öğrenmenın sonu >ok demışler. Sız de her türlü bilgiM depolav ın ve eğer v atırun yapacaksanız o bılgılerden favdalanın". Mergen'ın dedığıne katıhnamak mûmkun değıl Borsa da sonuca gıdecek yol bazen temel, bazen de teknık analızden geçebılır Ya da her ıkjsırun ortak bıleşımını gerekürebıhr Bırakın temel ya da teknık analız tartışmasını, sonuca bakın Borsa'da onemlı olan sonuç değıl mı 9 Bankalar A tipi yatırım fonu kurmaya devam ediyor TYT BaııkdafonkervamnakatıldıANKARA (ANKA) - Hısse senetlı yaünm fonu furyası su- ruyor Çeşıtlı banka v e kuruluş- lardan sora TYT Bank da A üpı menkul kıjınetler fonu kur- du TYT Bank bınna menkul kıymetler yaünm fonu, 20 mıl- yar hra tutarla kuruldu Fon portföy değenrun en az yuzde 25'ı, ozelleştırme kapsamındakj KtTler de dahıl olmak uzere, Türkıye'de kurulmuş ortaklık- lann hısse senetlenne yaunla- cak Fon portfoyunun tamamı özel sektor kagıtlanndan oluş- turulabılecek Kamu kağı- tlannın fondakı ağırlığı yuzde 5'ı gecme>ecek Fon'un portföyu bankaıun tahsıs ettığı 20 mılyarlık avans- la oluşturulacak Fon katılma belgelennın halka arzından el- de edılen gehrle, bu avans ban- kava ıade edılecek Soz konusu gelır avansı karşılamaya yet- Menkul Kıymetler Borsası mezse, banka tek taraflı olarak (ÎMKB) Takas ve Saklama dlaeağından vazgeçecek Fon portfoyünde yer alacak hısse senetlen ıçın Istanbul A Ş portfö>dekı dığer kağıdar ıçın TYT Bank tarafmdan sak- lama hızmetı venlecek Kredistoku 4 trilyongerikdi ANKARA (ANKA) - Kredı stoku, 16-23 temmuz gunlen arasındakı haftada 4 tnlyon 473 mılyar lıra azalarak 297 tnlyon 353 mılyar lıra duzeyıne ındı Stoktakı genlemenın tamamı Merkez Bankası'nın doğrudan kredılennden kaynaklandı Merkez Bankası nın kamu kesımıne açtığı doğrudan kredıler temmuzun üçuncü haftasında 6 tnlyon 503 mılyar lıra azalarak 58 tnlyon 387 mılyar lıraya genledı Mevduat bankalan da kalkınma ve yatınm bankalannın kredılen ıse artış gosterdı Mevduat bankalannın kredılen bır tnl>on 690 ılyar lıra artarak 221 tnl> on 74 mılyar lıraya ulaştı Bu kapsamdakı kamu bankalannın actıklan kredıler 981 mılyar, özel bankalann kredılen de 744 mılvar lıra artü Böylece kamu bankalannın kullandırdığı kredıler 96 tnlyon 541 mıl>arlırava, yükseldı MERKEZ BANKASI KURLARI 14NÜUSTOSI993 cfcni 1ABD0oları 1 Alman Markı 1AvustralyaDolan 1 AvusturyaŞılını 1 BelçıkaFrangı 10anımarka Kronu 1 Fın Markkası 1 Fransız Frangı 1 HollandaFlorım 11sveç Kronu 1 isvıçre Frangı 100ttalyan Lıretı UaponYenı IKanadaDoları 1 Norveç Kronu ISterhn 1S ArabıstanRıyalı DftVtZ 1167361 681471 792988 97094 31852 164996 197519 192491 605446 142561 766739 71716 11378 889757 156221 1711000 311279 unş 1169700 682837 794577 97289 31915 165329 197915 " 192877 606659 142847 768276 71860 11401 891540 156434 1714429 311903 EBdİF AU* 1166194 670790 781093 96997 31533 163343 195544 192299 604841 141135 765972 70999 11207 876411 154659 1709289 306610 unş 1173209 684886 796961 97580 32011 165825 198509 193456 608479 143276 770581 72076 11435 894215 157004 1719572 312839 YATIRIM FONURI iJ AÖSTB IN> Katılma Bugün Kablma Bugün belgesiadı Değ % belgesiadı Değ V. lşYahrım-1 261848 015 TutûnFon-T 137 850 014 Iş Yatırım-2 135169 180 TütûnFon-2 37 561 014 lşYatırım-3 69 955 0 15 FınansFon-2 81641 -033 lşYatırım-4 46126 011 FınansFon-3 66880 015 lşYatırım-5 24195 0 23 FınansFon-4 47 320 -0 33 lşYatınm-6 50168 015 FınansFon-5 43548 0 15 Iş Yatırım 7 13434 0 81 ZıraatFon-1 75 345 -0 02 lnterfon-1 179224 014 ZıraatFon-2 54 843 -0 08 lnterfon-2 134 505 013 Zır BaşakFon 55 869 0 16 lnterfon-3 75480 -018 ZıraatFon-4 51244 0 18 lnterfon-4 76696 014 HalkFon-1 75 528 -0 02 lnterfon-5 18 779 -0 46 HalkFon-2 55297 008 lktısatYat-3 63139 0 15 HalkFon-3 48339 004 JktısatYaM 61484 0 79 PamukFon 74 484 0 05 IktAblımFon 57 741 0 60 PamukHısse 49 004 -0 06 Gar Yatırım-1 198814 0 13 EmlakFon-1 62941 015 Gar Yatırım-2 74172 011 EmlakFon-2 47 292 -0 28 Gar Yatırım-3 48771 0 15 Emlaklnvest 18499 -012 Gar Yatınm-4 30748 -013 EmlakDenızF 59328 015 Gar Yatınm-5 30347 011 lmpexFon-1 63621 015 EsbankFoni 195 006 015 lmpexFon-2 48479 016 EsbankFon2 64 330 015 SumerFon 45558 0 02 EsbankFon3 47 869 015 EgeFon-1 45173 0 08 YKBYatırımF 174509 190 EgeFon-2 19326 -005 YKBSektorF 138196 014 KalkınmaF 51238 0 15 YKBHısseF 184 081 -0 27 DemırFon-1 43 613 -0 86 YKBKamuF 135495 014 DemırFon-2 23147 013 YKBLıkıtF 118109 014 TarışFon-1 53312 0 15 YKBKarmaF 134 758 0 14 TarışFon-2 21945 015 YKBDovızF 64052 0 15 OrlakFon 41348 015 YKBKapıtalF 47 607 015 TurkbankFon 39844 013 YKBAkttfF 44 592 0 72 NetFon 41287 014 VakıfFon-2 317 025 014 EtıFon 41403 007 VaMFon-3 59 312 016 TSKBUzmanF 27 236 -0 55 VakıfHısse 43829 -028 Akfon-1 20859 015 VakıfDunya 51623 0 40 Akfon-2 9 992 -0 08 VakıfFon-6 36084 014 AkKarmaFon 10448 014 DışbankMavı 108 974 -0 56 TekstılFon 13 746 012 Netaş'ınsermayesi ikiyekatianacak ANKARA (ANKA) - Netaş- Northern Electnc Teleko- münıkasyon Anonım Şırketı sermayesiru ıkı kaüna çıkan- yor Netaş'ın, 26 ağustos per- şembe gunü yapılacak olan olağanustu ku- rul toplanüsı- nda sermaye arttınmı goru- şulecek Toplanüda, şırketın sermayesının 126 mıl>ar lıra- dan 252 mılyar lıraya çıkarı- lması karara bağlanacak Şırkette sermaye artünmının 15 mılyar 20 mıl- yon lıralık bolumu yenıden de- ğerleme fonunda. 98 mılyar 380 mılyon hralık bölumu olağanustu yedeklerden, gen kalan 12 mılyar 600 mılyon h- rahk bolumü de nakıt artınm yoluyla karşıla- nacak KOİ şırkettekı hısselennı blok ^ ^ satış yoluyla va- bancı ortaklara devretmesıyle. şırkette Nort- hern Telecomunıcaüon Lımı- ted'ın payı yüzde 31 'den vuzde 51"e yukselmış. \erb ortak- lann pa>ı ıse >oızde 69 dan yuzde 49'a genlemışü CAPRAZKURLAR 1AUMUUU 17130 14721 120230 7 0750 59101 60645 19281 14185 81885 15225 1627 75 102 60 13120 7 4725 37502 ISttrlK 1ECU: SOR: SOR: imm Markı tvutmyaDtlan InstıryaŞtM DniurlalrMji FMNUrkkast FpaMoFraMj MaMNH rMTMI sşMyK Ptntası mçKPtn tVİÇPB FfMMJ ItalyMUrtd JapNYtal KMjMjaMan WorvaçKrwı SJtpaMstaliyali i4657U0Dtlan 1 1107AB0MH1 13973AB0Dtian 16344 45TL KONUK YAZAR SERBEST DÖVİZ CİNSI ABD Doları Alman Markı svıçre Frangı Fransız Frangı HollandaFlorım ngılızSterlını SArabRıyalı AvusturyaŞılını 100İtal Lıretı ALIŞ 11700 6810 7650 1920 6025 17100 3095 965 718 SATIŞ 11730 6840 7700 1940 6050 17250 3105 970 730 ALTIN ctosi Cumhunyet Reşat 24ayaraltm 22ayarbı!ezık AUŞ 945 000 ı icaooo 139 400 125 000 SATIŞ 960000 1 150 000 139 800 138000 DONYA BORSALARI Altanınonıu 369 50dolar ABD Dotan 1 7110 Alman Markı 102 60Japon Yenı 1$ 1 4660! Stertını Petrolün varilL 17 00 dolar MERKG BANKASI • Emısyon (12 ağustos) 56 499 5 mılyar • TL Intertank faızlerı %59 81 Işlem Hacm 3 715 6mılyar Gecelık % 45-50 Haftalıkrepo O O 57 58 Avlıkreoo 0 o63 SELAMİ ŞENGÜL SPKDenetçm Vergi ve yeraltı ekonomisi — — . _ urkıye de sıyası ıktıdarların i m ' kamu açıklarının kapatılması- M nda buldukları ve de en çok kul- m landıkları yontem gelır ve har- M cama (KDV) vergılerı oran- larının yukseltılmesı suretıyle vergı gelırlerının artünlması olmaktadır Kayıtlı ve yeraltı ekonomılerınden oluşan Turk ekonomısınde vergı kayıtlı ekonomıler- den alınmaktadır Kayıt dışı ekonomılerm ver- gı yuku dolaylı vergıler ıle bu ekonomılere yansıtılan vergılerden oluşmaktadır Vergı oranlarının yukseltılmesı kayıtlı eko- nomıden kayıt dısı ekonomıye geçışı hı- zlartdırırken, gumruk ve fonlarla bırlıkte dahıl- de ve ıthatde alman Katma Deger Vergısı (KDV) oranlarının yukseltılmesı kaçak ıthalatı teşvık etmekte dolayısıyla ıthalatla bağlanblı yeraltı ekonomılerının oluşumuna neden ol- maktadır Benzer şekılde gelır vergısı oran- larının yukseltılmesı kayıtlı ekonomılerı kuçulturken ye- raltı ekonomılerının hacmını buyutmektedır Sanayı gumrük vergısı ve fonlarla korunmakta, do- layısıyla, aynı malın ıthalatı pahalılaştırılmaktadır Ancak uretılen mala uygulanan KDV oranlanmn yukseltılmesı, gumruk ve fonlara rağmen, kalıtesı yuksek, fıyatı duşuk rt- hal malların kaçak ıthalatını teşvık etmektedır Bunun en çarpıcı orneğı beyaz eşya, TV ve vıdeo gıbı mallarda gorul- mektedır Beyaz ve kahverengı eşya, koruma altında olmakla bırlıkte, bu eşyalara uygulanan KDV oranları yukseltıldığınde, kaçak olarak gırışı yapılan bu tur eşyanın ıç pıyasadakı mık- tan nın da arttığı gorufmektedır Kaçak ıtha- latın veya kaçak ıthalatı yapan yeraltı ekono- mısının polısıye onlemlerle yok edılmesı mumkun değıldır Zıra uygulanan vergı polıtı- kası ıle amaç, kısa yoldan kamu gelırlerını artırmak olduğundan artan vergı oranları ıle dunya pıyasa fıyatlarmdan ayrılmaktadır Da- hılı ve harıcı fıyatlar arasındakı fark, yerlı uretı- mın kalıte noksanı ve malıyet yükseklığı ıle bırleştığınde, rnal hareketlerı duşuk fiyatlı ekonomıden yüksek fiyatlı ekonomıye doğru olmakta, mal hareketlerı de yeraltı ekonomisi tarafmdan sağlanmaktadır Vergı oranlarının dunya fıyatlarını dıkkate almadan artbrılması, kamu gelırlerını arttı- Kayıthveyeraltı ekonomilerinden oluşan Türk ekonomisinde vergi, kayıtb ekonomilerden alınmaktadır. rmaktadır, fakat aynı zamanda yeraltı ekono- mısının kâr hadlerını de yukseltmektedır Zıra ıthalatyıne aynı fiyatlarlayapılmaktadır Faalı- yet kayıt dışı ekonomı ıçınde yer aldığından sonuçta vergı yuku, kayıtlı ekonomı uzerınde kalmaktadır Kaçak ıthalat vasıtasıyla saglanan fonlar ya malı sektorde ya da emlak pıyasasında de- ğerlendırılmektedır Yeraltı ekonomılerının elde ettığı fonların malı sektorde kullanılması dovız fıyatlan ıle faız oranlarının ılıskısıne bağlıdır Eğer hısse senedı pıyasası karlı go- zukuyorsa fonlar bu pıyasasa da değerlendı- rılmektedır Fonun kamu borçlanma araçları- nda veya hısse senetlerınde kullanılmasından saglanan kazanç vergıden ıstısna edılmıştır Dolayısıyle kaçak ıthalatı surdurecek fonlar gı- derek artmaktadır Ancak, kamu borçlanma araçları gelırlerıne yuksek oranda gelır vergı- sı stopajı konulursa, fonların dövıze yonelme- sı kaçınılmaz olacaktır Turkıye de kadastro ışlem- lerı tamamlanmadığı gıbı tapu ve vergı ıdarelerı bılgı- sayarlasmamıs ve bırbırlerı ıle bağlantıyı sağlayacak ıletı- şım sıstemı de kurulmamıştır Belırtılen bıçımde sagla- nan fonların emlak sektorun- de değerlendırılmesı halınde, saglanan kazanç ve rantların buyukluğu karşısında ode- nen vergı yüku ışlem vergılerı dışında gelır vergılerı açısından yok sayılabı- lecek duzeydedır Tapu ve vergı ıdarelerının bırbırlerıyle bağ- lantısının kuruîup bılgısayarlasması halınde bu sektorde saglanan kazançlar vergılenebı- lecektır Bu nedenle, vergı ıstıhbarat servısle- rının kurulmasından once çozulmesı gereken sorun, kadastro ışlemlerının tamamlanması tapu ve vergı ıdarelerının bılgısayarlaştırıla- rak, bırbırlerıyle bağlantısının kurulmasıdır Vergı oranlanmn yukseltılmesı halınde olu- şan fıyatlar dunya pıyasasıfiyatlarının uzerın- de kaldığı surece kaçak mal gırışlerı kaçını- lmaz olacaktır Ömeğın akaryakıt vergılerının arttırılmasının Guney de akaryakıt kaçakçılığı- na neden olduğu yabancı sıgaraya yapılan ol- çusuz zamların kaçak yabancı sıgara gırışle- rını arbrdığı unutulmamalıdır Vergıcılık bılgı ve deneyım ıle bırlıkte dunya ekonomılermı de ızlemeyı gereklı kılmaktadır Aksı uygula- malar, yeraltı ekonomısıne hayat vermekte, beslemektedır