Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
13MAYJS 1993PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
DIE 67 yaşında
•ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Devlet İstaustik
Enstitüsü'nün 67. kunıluş
yıldönümü nedeniyle
düzenlenen toplanüya
katılan Erdal Inöofi, Enstitü
Başkanı Prof. Dr. Orhan
Güvenen'in kendısini takdım
ederken, ılüfat etmesinden
rahatsız oldu. Güvenen'in,
"Sayın İnönü, siyaset
adamlığının yanında.
Türkiye'nin sayılı
alimlerindendir, kendisi
bilim alanında uluslararası
düzeyde tanınır. Dünyaca
ünlü bılimadamı Prof.
VVegner'le birlikte
çalışmıştır" diyerek kürsüye
davetettiğj İnönü,
konuşmasına Güvenen'i
"kibarca" uyararak başladı.
"tnsanlar yaşarken, böyle
topluluklarda aşın derecede
övülmelen rahatsız edici
oluyor" diyen İnönü, daha
sonra salonda gülüşmelere
neden olan şu konuşmayı
yapü: "Sayın Güvenen.'Prof.
Dr. Wegner'leçabşüğınıı
söyledi. Amerika'da yaşayan
arkadaşlanm poütikaya
girdiğimi duyunca kendisine,
benim hakkımdakı
düşüncelerinı sormuşlar.
Wegner'in yanıtı 'O öldü'
olmuş. Olur mu, o siyasete
girdi diye üsteleyince. 'O
benim için öldü' demiş. İşte,
baa bilim adamlan, siyasete
ve siyasetçilere böyle
bakıyor."
Erbakan'ın
önerisi
•ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - SHP Genel Başkanı
ve Başbakan Yardımcısı
Erdal Inönü'nün "Demirerin
taşeronu" olduğunu
söyleven RP Genel Başkanı
Necmettin Erbakan,
İnönü'nün DYP'ye genel
başkan olmasını ıstedı.
Erbakan. Demirelin
Çankaya'ya çıkmak için
Inönü'yü merdiven olarak
kullandığmı söyledi.
Erbakan, partisinin dünkü
TBMM grup toplantısında
yaptığı konuşmada.
Hüsamettin Cindoruk'un
söylediği sözlerin önemli
olduğunu ve Cindoruk'un
"şuurlu" bir insan olduğunu
ifadeetti. Erbakan,
"Cumhurbaşkanlığı seçimi
sona erdiğmde DYP ve SHP
içinde büyük hesaplaşmalar
olacaktır. MHP'nin oylanna
bakacak olursak.
jCumh urbaşkanlığı
seÇimrnde koalisyon-226'tmı
alüna düşmüştür" dedi.
IPI'da görev
degişimi
•İSTANBUL(AA)-
Uluslararası Basın Enstitüsü
(IPI)direktörlüğüne
Avustralyalı gazeteci Johaım
Fritzgetirildi. Basın
KonseyTnden verilen bilgjye
göre Venedik'teki San
Giorgio adasmda 3 gündür
süren IPI'nın 42. Genel
Kurul Toplanüsı dün sona
erdi. Enstitüde I8 yıldır
direktör olarak görev yapan
Peter Galliner'in yerine
haziran ayından itibaren
göreve başlamak üzere Fntz
getirildi.
Bölge valileri
toplantısı
•VAN(Cumhuriyet)-
Olağanüstü hal kapsarnına
giren 13 ilin valisi. emniyet
müdürü, güvenlik
komutanlan ve MİT bölge
müdürünün katıldığı 2 aylık
dönem toplantısı Van'da
yapıldı. Soın iki ayük
dönetnin özden geçirildiği
toplanü öncesi Olağanüstü
Ünal Erkan yapüğj
açıklamada geçen yıllara
oranla terör olaylannda
büyük bir düşüş olduğunu
beürterek "Son 2 ay içinde
124'ü silahlı toplam 217 olay
meydana gelmiştir. Geçen
yılın 2 aylık dönemi ile
kıyasladığımızdae terör
olaylannda yüzde 25 ile 30
arasında bir azalma
olmuştur"' dedi.
Mardin Cezaevi
• DhARBAKIR
(Cumhuriyet) - Mardin
Cezaevi'nde dönüşümlü
olarak başlaülan açlık
grevinin süresiz olarak
devam ettiği bildirildi.
Cezaevindeki siyasi
tutuklular İHD kanalıyla
yapükJanaçıklamada 22
şubatta başlaülan açlık
grevinin 8 nisandan itibaren
beşer günlük dönüşümlü ve
süresiz olarak yürütüldüğü,
birçok tutuklunun
tüberkiloz, bağırsak
enfeksiyonu, mide kanaması
gibi hastalıklara yakalandığı
belirtildi. Yaklaşık bin
kişinin başlattığı açlık
greviyle ilgili açıklamada
açlık grevine birlikte
başladıklan diğer birçok
cezaevine Adalet Bakanı ve
bakanhk müfettişlerinin
gjderek uzlaşma şağlandığı,
insani haklann geri verildiği
ve grevlerin bitirildiğine
dikkat çekildi.
Mehmet Gölhan, TBMM Başkanı'nın görevinden istifa edeceğini söyledi:
Ciııcloruk'ımkararı3. turdaDOĞAN AKIN
ANKARA - DYP Genel Baş-
kan Yardımcısı Mehmet Göl-
han, DYP olağanüstü kongre-
sinde genel başkanhğa aday ol-
ması için baskı gören Hüsamet-
tin Cindoruk'un, cumhurbaş-
kanı seçimi için pazar günü
• Hüsamettin Cindoruk'un genel başkanhğa aday olup kazanmâsı olasılığma
karşı, baa parti yöneticileri ve milletvekilleri, yeni koalisyonu ve koalisyonda
görev alabilecek yeni isimleri tartışmaya başladı.
mıyla hareket eden bazı parti seçımlerinin hemen ardından
yöneticileri ve milletvekilleri. bir deklarasyon yayımlayarak
:
'yeni kabine" hesaplanna baş- Cindoruk'u parti genel baş-
ladılar. Cindoruk yanlısı millet-
vekillerinin cumhurbaşkanhğı
yapılacak 3. tur oylamarun ar-
dından TBMM Başkanlığt gö-
revinden istifa edebileceğiru açık-
ladı. Cindoruk'un "aday ola-
cağı ve kazanacağı" varsayı-
ÖzaTınpartisihaziranda kuruluyor
ANAP'tan aynlan miUervekiHerinJn başkanlığını yapan Yusuf Bozkurt Özal, teşkiiatlanma
çalışmalannın tamamlamna aşamasında olduğunu, 18 haziran cuma günü, Içişleri Ba-
kanİığı'na dUekçelerini vereceklerini söyledi. Hareketin bazı milletvekillerinin tekrar
ANAP'a döneceği kaydedilivor. Bunlar arasında Osman Ceylan. Ercüment Konukman, En-
kanlığına ve başbakanlığa aday
gösterecekleri öğrenildi.
DYP Genel Başkan Yardım-
cısı Gölhan, Cumhuriyet'e yap-
tığı açıklamada, Cindoruk'un,
koalisyonu ve Demirel'in Çan-
kaya'ya çıkmasını hedef alan
sözlerini "tasvip etmenin müm-
kün olmadığını". bu görüşünü
Cindoruk'a da ilettiğini açıkla-
dı. "Bu gibi beyanatlarda bu-
lunmak doğru değil, tedirginlik
yaratıyor" diyen Gölhan, "Baa
şeyler kınldı. Kınlanlan tekrar
getirmek mümkün değil, ama
kınlmayanlar ayakta tutulma-
ya çaüşılabilir. Ona yan güve-
nen, askıda kişileri böyle ters
beyanatlarla tutamazsınız" de-
di. Gölhan, "aday olacak gibi
göründüğünü" büdırdıği Cin-
doruk'un, Çankaya için 3. tur
oylamarun yapılacağı pazar gü-
nünün ardından. TBMM Baş-
kanlığı'ndan istifa edebileceğini
açıkladı.
Kabine hesaplan
DYP kulislerinde, "Cindo-
ruk'un olağanüstü kongrede
aday olacağı ve genel başkanh-
ğa seçileceği" varsayımma da-
yanarak hareket eden bazı parti
yöneticileri ve milletvekillen,
şimdiden SHP ile kurulması
beklenen koalisyon hükümeti-
nin DYP kanadı üzerinde dü-
şünmeye başladılar.
Adınm açıklanmasını isterne-
yen üst düzey bir DYP yönetici-
si, yeni kabinede DYP genel
başkan yardımcılanndan Teş-
kilat Başkanı Mehmet Göl-
han'ın Enerji ve Tabıi Kaynak-
lar Bakanhğı'na, Seçim İşleri
Başkanı Hasan Ekinci'nin de
Ulaştırma Bakanlığı'na getiri-
lebileceğini öne sürdü.
DYP Grup Başkanvekili Be-
kirSami Dace'nin kabineye gir-
mesinin Adana'da huzursuzluk
yaratabileceği, Adana Millet-
vekili Halit Dağiı'nın ise lise
mezunu olduğu için kabineye
giremeyeceği iddialannın dile
getirildiğı DYP kulislerinde, bu
kentten hükümette yer alması
beklenen milletvekilinin, Anka*
SHP: GndorukANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
SHP'liler, Hüsamettin Cindoruk'un, son
günlerde yaptığı açıklamalan
değerlendirirken, "çıkışlannın tutarsız
olduğunu, Cindoruk'un hezeyan içinde
olduğunu" üeri sürdüler. SHP'nın Kars
Milletvekih Mehmet Alp, "Bu treni
Cindoruk makası raydan çıkaramaz. Tren
yoluna devam eder. Demirel'in yaverleri
daha ateşe başlamadılar, hele şu iş bitsin.
bakın o zaman iki yandan bırdcn bastınp
Cindoruk'u nasıl susturacaklar.
göreceksiniz"dedi. SHP milletvekilleri,
Cindoruk'un son çıkışlannın
CumhurbaşkanlığYna haarlanmasına
karşın, kendisının yerine Demirel'in bu
makama çıkmasından kaynaklandığım
dile getırdiler. SHP milletvekilleri. hiçbır
SHP'linin oyunun rengini Cindoruk'un
"temeÜ ve değişkenüği" ölçülemeyecek
sözlerine bağlı olarak belirlemeyeceğini
söylediler. Mehmet Kerimoğlu.
Cindoruk'un farkh gazetelere farklı
anlamlara gelen ve temelde bırbinyle
çebşen demeçler verdiğini kaydederek
"Karpuz gibi içi kırmızı, dışı yeşil. ne dediği
belli olmuyor" dedi. SHP'li milletvekilleri,
yeni başbakan konusunda DYP'lilerin
kendilerine İçişleri Bakanı İsmet Sezgin'i
ima ettiklerini anlattılar.
ra Hukuk FaJdiltesi mezunu
olan L'ğur Aksöz olduğu öne
sürülüyor. Milli Savunma Ba-
kanı Nevzat Ayaz'ın yeni kabi-
nede de yerini koruyacağı belir-
tilirken, aksine bir gehşme ol-
ması halinde bu bakanlık için
uzun yıllar Demirel'in yanında
siyaset yapan Adana Mil-
letvekili Sdahattin Kıbç'ın söz
konusu olabileceği savunulu-
yor.
Milb° Eğitim Bakanı Köksal
Toptan'ın yerini koruyabilme-
sinin, olağanüstü kongre süre-
cinde izleyeceği tutuma bağlı
olacağmm dile getirildiğı kulis-
lerde, Erzurum MiUetvekili
İsmail Köse'nin hükümette yer
almak için çaba harcadığına,
ancak 1991 genel seçımlerinde
DYP'nin Erzurum'da ıyi sonuç
alamadığına dikkat çekiliyor.
DYP kulislerinde, İşnet Şez-
gin'in kabul etmesi halinde İçiş-
leri BakanLğı görevini sürdüre-
bileceği vurgulanıyor.
Cindoruk'un TBMM Baş-
kanlığı sona erdikten sonra
DYP'de bu makam için düşü-
nülen Sezgin'in reddetmesi du-
rumunda, Cumhurbaşkanlığı
seçimi için diğer partilerle te-
maslan yürüten Kastamonu
MiUetvekili Münif tsüunoğlu-
nun Meclis Başkanlığı'na öneri-
lebileceği iddıa ediliyor.
İçişlen Bakanı İsmet Sezgin'-
in olağanüstü kongrede lıderli-
ğe sovnnduğu ve yakın çevresi-
nin "Demirel'den işaret aldığını
yaydığı" da, DYP kulislerinde
dile getinlen iddialar arasında.
Destek deklaras>onu
ANKA'mn habenne göre,
Cindoruk'un adaylığını destek-
leyen milletvekilleri cumhur-
başkanlığı seçimının la&nalan-
ması ardından bir deklarasyon
yayınlayacaklar.
Cindoruk yanlısı milletvekil-
leri imzaya açacaklan deklaras-
>ona 115-120 dolayında millet-
vekilinin imza koyacağını sa-
vundular.
Cindoruk'a yakın miUetve-
killeri Demirel'in 16 mayıs
günü cumhurbaşkanhğına se-
çilmesinin kesin olduğunu be-
h'rterek, "Sayın Cindoruk 17
mayıs günü DYP Genel Baş-
kanlığı'na aday olduğunu res-
men açıkladı. Böylece belirsiz-
Hkter ve tartışmalaf da sona
erecek^dedtler." ••o ••t-rınv,
Bu arada DYP Genel tdâre
Kurulu'nun 17 mayıs günü top-
lanması bekleniyor.
Cindoruk'u destekleyen mil-
letvekilleri il kongrelerinin ta-
rihlerinin geriye atılması olağa-
nüstü kongrenın eski delegelerle
yapılması için mücadele edece-
ğini ve bu yönde karar
çıkmasını beklediklerini bildir-
diler.
Cindoruk yanlısı millervekil-
leri bugün ya da yann izlenecek
stratejiyi belirlemek üzere bir
araya gelecekler.
POLITIKA GUNLUGU
HİKMET ÇETtVKAYA
Yeni Ohışumiap, Yeni
Partflep...
Devlet Bakanı Cavit Çağlar, yakın çevresine TBMM
Başkanı Hüsamettin Cindoruk için neler söylüyor?
Şöyle:
"Hüsamettin Bey bu açıklamalarla kendısini batırdı.
Cindoruk artık yanşta yoktur..."
Acaba Cindoruk yanşta niye yok?
Salt son iki gündür yaptığı açıklamalar nedeniyle mi
yoksa kasım ayında yapılacak DYP olağan kongresini
beklemeyi tercih ettiği için mi?
İşte asıl önemli sorun burada yaüyor. Onun tçin de
DYP'nin koalisyon ortağı SHP kasım ayında DYP içinde-
ki olası gelişmeleri önceden kestirdiğinden manevra
yapıyor.
SHP sözcüleri diyor ki:
"Koalisyon bizim için de vazgeçilmez değil..."
Tüm bu olup bitenler siyasetin cilveleri. Elbet SHP ko-
alisyonun sürmesinden yana. Ama SHP de DYP içindeki
gelişmeleri değerlendirip tavır koyuyor.
Hüsamettin Cindoruk'un açıklamalan Süleyman De-
mirel'e karşı bir tavirdan öte bir anlam taşıyor. Önce
Cindoruk olaya hukuksal ve anayasal pencereden bakıp
değerlendirmeler yapıyor. Daha açıkçası Demirel'leça-
lışma koşullarına açıklık getiriyor.
Ne diyor Cindoruk:
"Çalışma koşullarım bu çerçevededir..."
Hüsamettin Cindoruk'un böyle bir değerlendirme
yapması kamuoyunda ve siyasi çevrelerde nasıl yorum-
landı?
Bizim izlenimimiz şöyle:
"Gayet olumlu..."
Cindoruk'un sözlerini değerlendirmek ve ona göre bir
karar vermek elbet Demirel'e aittir. Zater, Cindoruk da,
' 'Ben Sayın Demirel ile bu çerçevede bir görüşme yapa-
cağım " diyor. Dün de Demirel ile Cindoruk Yargıtay'ın
kuruluş yıldönümü töreni öncesi el sıkışıp öpüşüyorlar,
töreni de doğal olarak yanyana oturup izliyorlar.
Gazeteciler tören sonrası Süleyman Demirel'e şöyle
diyorlar
"Özlenen bir tablo yarattınız..."
Demirel:
''Türkiye'de birsıkıntı yok. Sizyaratıyorsunuz tabloyu,
bizim tablo yarattığımız yok!"
Evet! •*•¥•
Cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci tur oylama dün
yapıldı. Bu arada sıyasette yeni bir oluşum da gündeme
geldi... Yusuf Bozkurt özal, yeni partinin 18 haziranda
kurulacağını açıkladı.
ûzal, yeni partinin başkanlık sisteminden yana oldu-
ğunu söylerken, bugünkü parlamenter sistemle bir yere
varılamayacağına değiniyordu.
Neler mi söylüyordu:
"Bu ülkede herkes, herkes özgür olabilmelidir. Istedi-
ğini söyleyebilmelidir. İstediği işi kurabilmelıdir. Muse-
vi ise Musevi, Hıristiyan ise Hıristiyan, Müslüman ise
Müslüman gibi, dinsiz ise dinsiz gibi yaşayabilmeli-
dir..."
Yusuf Bozkurt özal bunları söylerken, "Çünkü millete
borcumuz var, Çünkü Özal'a borcumuz var" diyor. Ar-
dından da ekliyor:
''Bugün bize, bizim partiye gelin, neden yeni parti ku-
ruyorsunuz, diye seslenenler var. Yapmak istedikferirrû-^
"îi o partide yapmamız mümkün değildir. Turgut Özaf't
yaşarken reddedenler, şimdi oy avcılığı yapmak için
onun misyonuna sahip çıkar görünüyorlar. O misyonun
gerçek temsilcisi bizleriz. Eğer aramızdan bazı arka-
daşlanmız ayrılacak olursa hiç üzülmeyin. Unutmayın ki
ağaç budandıkça büyür, güçlenir. Gerçekten inananlar
katır. Başka partiierden olup da programımıza inanan
herkese kapımız açık. Bu açık bir davettir. Geçmişte is-
ter solcu olsun, ister aşın sağcı, başkanlık sistemini Tür-
kiye'ye getirmek için mücadele edecek herkese kapımız
açıktır..."
Yeni siyasi oluşumlara gebe iç poiitikamız...
Hele Demirel cumhurbaşkanı seçilsin. Ondan sonra
önce DYP'de ardmdan SHP'de yeni gelişmeler olacak.
Yani siyasette rüzgâr oldukça sertesecek.
Süleyman Demirel, cumhurbaşkanı seçiminin giderek tıkanmasıyla 'Cumhurbaşkanını halk seçsin' diye bir öneri getiriyordu
"Nafile turları9
ndanhiçbir sonuç çıkımyordu
Çankaya'dan gelip geçenler
Atatürk'ten
Özal'a
ALPAY KABACALI
Adıflkortav a atılan, Muhsin Batur oldu.
12 Mart Muhtırası'nı veren komutanlar-
dan biri olan Muhsin Batur, 1974'teemekli-
ye aynldıktan sonra cumhurbaşkanı tarafın-
dan kontenjan senatöriüğüne getirilmiş,
aynı yıl CHP'ye geçmişti.
Prof. Uğur Alacakaptan'ın önerisi üzerine
aday olmaya karar veren eski Hava Kuvvet-
leri Komutanı Muhsin Batur. Senato'dakı
kontenjan ve Milli Birlik gruplanndan, ken-
di partisindeki kimi arkadaşlanndan destek
ahyordu.
Birkaç gün sonra başka CHP'Iilerin adlan
da "aday adayı" olarak geçmeye başladı:
Emekli Oramiral Kemal Kayacan. Millet
Mechsi Başkanı Cahit Karakaş. Sım Atalay,
Kemal Güven. Prof. Turan Güneş .
Seçim turları başlıyor
25 martta oylama başladı. Birinci tura tek
aday olarak katılan Nurettin Yılmaz'a 80 oy
çıkü. Geri kalan oylar aday olmayanlar ara-
sında dağıldı.
öteki turlarda da buna benzer sonuçlar
alındı. Adaylığı ilan edilmemiş olan Muhsin
Batur'un ötekilere oranlara fazla oy aldığı
görülüyordu. Turlardan birinde 125 oy sağ-
layabildi.
Bir ara aday olan eski Diyanet İşleri Baş-
kanı CHP'li LürfB Doğan en fazla 83 oy aldı.
10 nisanda Adalet Partisi, Sadettin Bilgiç'i
aday gösterdi. MHP tarafından desteklenen
Bilgiç en fazla 240 oya ulaşabildi.
11 nisan günü CHP grup toplantısında
Genel Başkan Bülent Ecevit milletvekili ve
senatörlere. "İsteyenler adaylık için bana
başvurmasınlar" dedi. Muhsin Batur, Ke-
mal Kayacan, Sım Atalay, Kemal Sanib-
rahimoğlu, CelaJ Ertuğ ve Lütfü Doğan
aday adayı oldular.
14 nisanda CHP ortak grubunda gizli oyla
eğilim yoklaması yapılırken aday adayı sayı-
sı üçe inmişti: Muhsin Batur, Sırn Atalay,
Kemal Kayacan. Sonuçta grubun Muhsin
Batur'dan yana ağırlık koyduğu anlaşıldı ve
16 nisanda parti adına Batur'un adaylığı ilan
edildi. O gün yapılan 35'inci tur oylamada
Batur 263, Bilgiç 185 oy aldı. AP ve MHP-
den 82 kişinin Bilgiç'e oy vermediği anlaşılı-
yordu.
Muhsin Batur, adayını ilan eden AP ile
onu destekleyeceğinı açıklayan MHP dışın-
daki partilenn ve Senato'dakı gruplann baş-
kanlarını ziyaret etmeye başladı.
24 Ma>ıs günü Demirel'le Ecevit göriiştü-
lerse de anlaşmaya varamadılar.
Demirel, "meselenin ükandığııu" ifade
ederek, cumhurbaşkamnın halkoyuyla seçil-
mesini önerdi. "Zemini değiştirirken milletin
mümessilleri tarafından yapılacak bir ışin,
milletin kendisi tarafından yapılması gibi,
hakimiyetin kaynağından uzaklaşan değil,
hakimiyetin kaynağına giden ve mümessille-
rin yapamadığı işi milletin yapmasını sağla-
yacak bir çözüm yolu aradık" diyordu.
AP Faik Türün'ü aday gösteriyor
Birkaç gün sonra iki partinin Meclis grup
başkanlannın yaptığı görüşmelerde "Meclis
dışından aday bulunmaması, adaylar ara-
sında seçilme olanağı bulunmavanlann elen-
mesi, daha sonra partı liderlerinin beürleye-
ceği adlann yaygınlaşunlması" gibi öneriler
üzerinde duruldu.
Bu görüşmelerden de sonuç alınamamıştı.
Basının "Nafile turlan" adını verdiği tur-
lar sürüyordu.
Görev süresi 6 nisanda dolan Fahri Koru-
türk Çankaya'dan aynbnışü; cumhurbaş-
kanbğı görevini 'vekaleten' AP'li Senato
Başkanı Ihsan Sabri Çağlayangil yürütüyor-
du.
15 mayısta adayhktan çekilen Muhsin Ba-
tur, 3 haziranda yeniden aday gösterildi.
6 hazirandaki 98'inci turda Batur 291, Fa-
ık Türün 202 oy aldı. Senatörlük görevi sona
eren Muhsin Batur, o akşam adaylıktan çe-
kildi.
Anarşi ve terörün azgınJaştığı 7 Haziran-
12 Eylül arasında 17 tur daha yapıldı. Bunla-
nn 14'ündeçoğunluk sağlanamadı.
MGK fiyesi generaller yönetime el koymuşlardı...
Sonuçta tur sayısı 1 lÖ'a ulaşmış, bunlann
aşağı yukan yansında çoğunluk sağlanama-
mıştı.
12 Eylül 1980 askeri darbesiyle siyasal ya-
şam sona erdi.
Darbecilerin başında yer alan Genelkur-
may Başkanı Kenan Evren, Meclis'in cum-
hurbaşkanını seçemeyişini askeri harekaün
gerekçelerinden biri olarak gösterecekti.
Dönemin başbakanı Demirel ise sonra-
danCöneytArcayürek'lekonuşurken,"Cum-
hurbaşkanı seçilemeyişinin sebebi anaya-
sadır" diyecekti.
"Anayasa. 'İlk iki turda, üçteiki çoğunluk
aranacak. Ondan sonraki turlarda salt ço-
ğunluk aranacak' diyor.
Salt çoğunluk bulunmazsa ne yapılacak?
İşte, tıkanma burada... 1982 Anayasası'nda
ne yapülar? Yeni bir hüküm getirdiler. Eğer
ondan sonraki ıkı turda salt çoğunJuk ol-
mazsa, seçime gidilir. Yani, Meclis feshedi-
lir. MiJJçte gıdiLr. Böyle bir hüküm olsaydı
Ördu yönetimde
Genelkurmay Başkanı Kenan Evren ile
dört kuvvet komutanı, 12 Eylül 1980 sabahı
Silahlı Kuvvetler adına yönetime el koyduk-
lanm açıkladılar.
Temel hak ve özgürlükleri ortadan kaldı-
ran 12 Mart rejimı, giriştiği tutuklamalarla,
açtığı davalarla. işkenceli sorgularla, hukuk
kurallannın dışına taşan sıkıyönetim mah-
kemeleriyle, sendika, konfederasyon ve der-
neklerin kapatılması kararlanyla toplumun
üzerinde bir faşizm rüzgan estirdi.
12 Eylül öncesinde sıkıyönetimler anarşi
ve terörün yaygınlaşmasını önleyemezler-
ken, harekattan sonra şıddct eylemleri
önemli ölçüde azaldı. Kimi yorumlara göre
müdahale planlan çok önceden hazırlanmış,
bu yüzden sıkıyönetimler bilerek ve isteye-
rek etkisızleştirilmişti.
Evren Devlet Başkanı
Kendilerine "Milli Güvenlik Konseyi".
adını veren beş komutan, yasama ve yürüt-
me erklerini ellerinde toplamışlar; Konsey
Başkanı Kenan Evren'i aym zamanda Dev-
let Başkanı ilan etmişlerdi.
Haziran 1981'de Kurucu Meclis oluştu-
rulmasıyla ilgili bir yasa çıkardılar. Bu mec-
lis, Milli Güvenlik Konseyi ile Danışma
Meclısi'nden oluşacaktı. 160 üyeli Danışma
Meclisi'nin 120 üyesi, valiler tarafından be-
lirlenen, illerin nüfusu oranında ve temsilci
sayısımn üç katı kadar aday arasından Kon-
sey'cc atandı. Öteki 40 üyeyi doğrudan doğ-
ruya Konsey belirledi.
Danışma Meclisi üyelerinin ilan edildiği
16 Ekim 1981 günü, daha önce çalışmaian
durdurulmuş olan siyasal partiler kapatıldı
ve malvarlıklı hazineye devredildi.
Pek çok kurum ve kuruluş otoriter ve tu-
tucu eğilimler doğrultusunda yeniden yapı-
landınlırken, aynı doğrultuda haztrlanan
Anayasa taslağı Danışma Meclisi'nde görü-
şülmeye başlandı.
Hayır kampanyasına yasak
Hazırlanmakta olan Anayasa'mn halko-
yuna sunulacağı, beyaz oyun "kabul", mavi
oyun "ret"anlamına geleceği açıklandıktan
sonra, Milli Güvenlik Konseyi'nin 70 Nu-
maralı Karan yayımlandı. Buna göre Ana-
yasa konusunda "hayır" ve "evef'in propa-
gandası, hatta "telkin"i bile yasaktı.
20 Ekim 1982'deyayunlanan71 Numarah
Karar'da ise, Anayasa'mn "siyaset yasağı"-
m öngören geçici maddeleriyle Kenan Ev-
ren'in referandum öncesinde yapacağı Ana-
yasa konuşmalanna eleştiri yasağı getirildi.
Kenan Evren, açıkça "Anayasaya evet"
kampanyasına gjrişmişti; "Dış güçlerle işbir-
liği yapanlar, Anayasa'ya hayır kampanyaa
açtılar" diyor; Anayasa'ya kefil olduğunu
söylüyordu. Anayasa'ya hayır kampanyası
açacaklanna inanılan İaşiler, daha girişimde
bulunmadan gözaltına alınıyorlardı.
SÜRECEK