Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
7HAZİRAN1992PAZAR CUMHURİYET SAYFA
HABERLERIN DEVAMI 17
Erivaırtlaıı üçöııeri• Baştarafi 1. Sayfada
mız sorularve yanıtlanşövle.
-Azerbaycan >e Nahcnan'-
daki sıcak çatışmalara nasıl ba-
kıyorsunuz?
BAGRATYAN - Her şevden
önce anlamalıyız ki Karabağ'-
da. Karabağlı Ermenilcr yaşa-
maktadır. Karabağ Ermenileri
ayn bir Karabağ Cumhuriyeti
kurduklannı söylüyorlar. Er-
menistan'ın Karabağ'da savaş
yapmadığını söylediğimde ora-
da savaşın Karabağlılar ile
Azerbaycanlılar arasında oldu-
ğunu söylemek istiyordum. Bu
nedenle Karabağ ile Ermenis-
tan"ı birlikte göstermek yanlış-
tır. Karabağ'daki Ermenistan"-
dan aldıklan emirle hareket
etmıyorlar. Konunun banşçı
yollarla çözülmesi anlayışında-
yız. Gerçekten banş istiyorsak
karabağ ile Azerbaycan ara-
sında yapılacak olan görüşme-
lerle sorunun çözümlenebilece-
ğinı görmek durumundayız.
Tabii ki Ermenıstan'ın Kara-
bağ üzerinde belirlı bır etkısi
\ar. Nahcıvan'a gelince. biz
Nahcıvan topraklanna girme-
dık: bunu resmi olarak beyan
ediyorum. Sadece sınır boyun-
ca iki taraflı silah atışlan ol-
maktadır. Bızim elımizdeki
verilere göre ilk defa onlar ateş
açıyor. biz karşıhk venyoruz.
Onlara göre de tam tersi. N'ah-
cıvan topraklannın işgali konu-
sunda yayılan haberler valan.
Bunlar teknik açıdan incelen-
mesi gereken konular. Burada
yapılan sılah atışı konusunda
üzenmize düşen sorumluluktan
kaçınmıyoruz. Ama belirtmek
isterim ki bu sorunlan hep gün-
lük temaslarla hailedebıliriz.
Bu bir savaş ve saldırganhk ola-
rak gösteriliyorsa -ki bu konu-
da Nahcı\an yönetimi bir açık-
lama yapmışiı- bu durumda hiç
olmadık bır yerde gerçekten bir
çatışma orıaya çıkabilir. Yöne-
ticiler arasında sürekli temas-
larla bu sorun çözümlenebilir
\e sınırda asayiş sağlanabilir.
- Başbakan Süleyman Demi-
rel. kan dökülmesi durmadan
ikili ilişkilere girilmesinin zor ol-
duğunu sö> ledi. Bu konuda sizin
göriişünüz nedir?
BAGRATYAN - Kan dökül-
mesine son verilmesı konusun-
da kendisiyle mutabıkız. Ancak
burada iki incelik var. Kan dö-
ken taraf Ermenistan değil.
İkincisi: ikili ilişkilere gjrmek
için kan dökülmesinin bitmesi-
ni beklemek doğru olmaz. İliş-
kiler konusunda bazı adımlar
atılınca kan dökülmesine son
verilmesi ırnkânlan doğabilir.
- AGİK'te sorunun banşçı
yollardan çözülmesi konusun-
da bir karar alındı. Aliyev. dün-
yada dışlanmanız nedeniyle bir
tavtr değişıkliği içinde olduğu-
nuzu. bu nedenle Türk Başba-
kanı"na mektup getirdiğinizi
söylüyor...
BAGRATYAN - Öncelikle
Ermenistan tarafı tzmir'e.
kongreye katılmak için geldi.
Tabii ki Demirel ile yaptığımız
görüşmeden çok memnun kal-
dık, iyi izlenımler edindik. Tür-
kiye bizim en güçlü komşulan-
mızdandır. Doğal olarak
mektup Türk-Ermeni ilişkilen-
nin daha da aktifleşmesinı
amaçlıyor. Ermenistan'ın dış-
landıgj görüşüne gelince; unut-
mayahm kı Azerbaycan, Kara-
bağ konusunu silah gücüyle
Bagratyan ve Ermeni heyeti Kordon'da balık yedi.
çözmeye çalıştı. Buradan baş-
layarak geçen yıla gelene kadar
olaylan hatırlayabilıriz; geçen
yıl topu topu lOgün içinde Ka-
rabağ'da 23 köyü Ermeniler-
den boşaltmıştı. Karabağ
Ermenilerinin son eylemlerini
bir ümitsizliğin sonucu olarak
niteleyebiliriz. Bu insanlar banş
yoluyla kendi can güvenlikleri-
ni sağlayamayacaklannı anla-
mış durumdalar. Karabağlıla-
nn can güvenliğini sağlamak
için çok ciddı uluslararası gü-
vence gerekiyor. Bundan sonra
Azeriler ve Ermeniler arasında
görüşmelere gerek var. Özellik-
le Karabağ Ermenilerini kaste-
diyorum.
- Getirdiğiniz mektuplarda ne
gibi anlaşma önerileri vardı?
RAGRATYAN - Üçanlaşma
konusu var: Birincisi ticari ko-
nuda anlaşma. işbirliği; ikincisi
sınır ticareti anlaşması: üçüncü-
sü ulaştırma konusunda işbirli-
ği. Kanımızca Türk tarafıyla
ekonomi alanında işbirliği için
bir adım atılmış oldu. Bu anlaş-
malann mümkün olduğu ka-
dar çabuk imzalanmasmdan
çıkar gözettiğimizi gizlemek is-
temiyoruz. Demirel göriişmede
bazı güçlüklerden söz etti, Ka-
rabağ ve Azerbaycan ile ilgiü.
Aynı zamanda bu anlaşmalann
Türk tarafınca inceleneceğini
söyledi. Çünkü bu anlaşmala-
nn imzalanmasından önce me-
tin üzerinde çahşmak gereki-
.yor.
Bagratyan. AA'nın sorulan-
nı yanıtlarken de "Dağlık Ka-
rabae'daki Ermenilerin safla-
nnda PKK mensuplannın
bulunduğu" yolundaki haber-
lere karşılık, "Azerbaycanlılar
arasında da Türkler olduğu
şeklinde dedikodular var" dedi.
Bagratyan. Türkiye ile Erme-
nistan"ın aralannda ve bölgede
geliştirecekleri siyasetin. hislere
ve dedikodulara dayanmaması
gerektiğini belirterek, "Siyaset
dedikodularla olmaz" diye ko-
nuştu.
Bagratyan. Levon Ter Pet-
rosyan'ın 25 haziranda İstan-
bul'a geleceğini ve Demirel ile
görüşebileceğini de kaydetti.
Konuk başbakan yardımcısı,
"Aynca Türk tarafının en yük-
sek seviyede Ermenistan'ı ziya-
retını istiyoruz. Biz Sayın De-
mirel'i, Ermenistan Başbakanı
adına Ermenistan'adavetettik.
Tansu Çiller'e de davette bu-
lundum" dedi. Azerbaycan ile
Ermenistan arasında banşın
mümkün ve gerekli olduğunu
söyleyen Bagratyan, "Kara-
bağlılar bizim soydaşımız. Ama
diğer taraftan onlar, bağımsız
bir devlet olduklannı ilan etti-
ler. Yani Azerbaycan-Ermenis-
tan ilişkileri ne kadar önemli
olursa olsun, Azerbaycan ile
Karabağ arasındaki görüşme-
ler daha da önemlidir" şeklinde
konuştu. Bagratyan aynca,
ekonomik ilişkilerin geliştiril-
mesi durumunda Türk limanla-
nnın, Trabzon da dahil olmak
üzere kullanılabileceğini söyle-
di.
Çiller'den ilk adım
Bagratyan dün. Devlet Ba-
kanı Tansu Çiller ile Hilton
Oteli'nde görüştü. AA'ya açık-
lama yapan Bakan Çiller, gö-
rüşmenin Bagratyan'ın isteği
üzerine gerçekleştiğini söyledi.
Çiller görüşmede, özellikle Er-
menistan Başbakan Yardım-
cısı'nın Demirel'e sunduğu üç
anlaşma metnini kendilerine de
göndereceğini ilettiğini bildirdi.
Çiller şöyle dedi:
"Bu arada özellikle ticaret
alanında bizim kurduğumuz
takas evi kanalıyla yapılabıle-
cek işleri görüştük. Onlar üret-
tikleri ve satabilecekleri malla-
nn listelerini en kısa zamanda
verecekler. Kuracağımız bir alt
komisyonda, bu çalışmalan
başlatacağız."
Çiller, sınır ticarelinin gelişti-
rilmesi için de bir başka çalışma
ve işbirliği başlatacaklanru söz-
lerineekledi.
Hedef'Büyük Ermenistan'
T 7 1 J Suriye'nin Halep kentinden, Ermenistan'ın başkenti Erivan'a giden yolcu
U Ç a K a r a n C l l u ç a
ğ, Esenboğa Ha>alimam'na indirilerek arandı. Eski SSCB havayolları
AEROFLOT'a ait CCCP-85 556 numaralı volcu uçağı dün saat 18.10 sıralarında Ankara Esenboğa
Ha>alimanı'na indirildi. Lçağın bütün bölümleri arandı. Lçak, verilen izin üzerine gece varısı Esen-
boga'dan kalkarak Erivan'a gitti. (Fotoğrat: CUMHURİYET)
Petrosyan sanıinıi değil
• Baştarafi 1. Sayfada
önce kendisine bılgi
verdığını anlattı ve "Ona dedım
ki onları kabul edeceksiniz. kes-
kin \e cıddi konuşun. Rica et-
tim. bu meseleleri ciddi koysun.
O da bana dedi ki öyle olacak"
dıve konuştu.
Nahcı%an Parlamento Baş-
kanı Haydar Aliyev, 3. İzmır
İktisat Kongresi'ne katılmak
üzere geldiği.Izmir'de kendisine
yönelttiğimiz bazı sorulan ya-
nıtladı. Âliyev'e sorulanmız ve
yanıtlan şöyle:
- Başbakan Süleyman Demi-
rel ile Ermenistan Cumhurbaş-
kanı Leyon Ter Petrosyan'ın
gönderdiği mektup üzerine gö-
rüştünüz mü?
ALfV'EV - Demirel bugün
(dün) davet etti, gmik Dala-
man"a, Nazılh'ye. Bana, 'sana
istiyorum ki göstereyim hem
bazı yerleri hem de Türki>e'de
demokrasi nasıldır gör diye' de-
di. Çok iyi oldu. Demirel'i hep
sevgiyle, muhabbetle karşıladı-
lar. Danalar kestiler. Muhte-
şem karşılamalar oldu. Coş-
•tum. bana çok hoş geldi.
Demirel büyük bir siyasi insan-
dır. Ona "Baba, babalann ba-
bası" diye haykırdılar. O da
bana gezide dedi ki ' Ermeniler
gelmek istivorlar. Petrosyan"-
dan mektup getirmişler". Ben
de dedım ki "onlan kabul ede-
ceksiniz, keskin ve ciddi konu-
şun. Çünkü Ermenistan Kara-
bağ'ı aldı. Nahcıvan'a saldın-
yor. Dün (önceki gün) yine ateş
olmuş, 5 nefer yaralanmıştır.
'Rica ettim ki bu meseleleri cid-
di kovsun. O da bana dedi ki
öyle olacak."
- Ermenistan Cumhurbaşkanı
Petrosyan, Cumhuriyet'e verdi-
ği demeçte. Türkiye ile diploma-
tik isbirliğine hazır olduğunu
söylüyor. Bu yumusamayı nasıl
değerlendiri> orsunuz?
ALİV EV - Cumhunyet Ga-
zetesi'nde gördüm. Anladım kı
Petrosyan ıstiyor. Türkiye ile
ilişkileri, münasabetlen iyileş-
tirsın. Türkiye ile münasebetle-
nnı iyileştirmek isityorsa evvela
Azerbaycan'la ilişkilerini iyileş-
tirsin. Nahcıvan'dan gözünü
çeksin. Nahcıvan'dan hiçbir
toprak iddiası olmadığını söy-
lüvor. Eğer iddiası yoksa neiçin
ateş atar. Bizim orda köyümüz
dağlıktır. 16 bın kişi çöllerde.
Sözüyle emeli aynı değil. Sami-
mi bulmuyorum. Nahavan 'ın
sınırlanna dokunmasınlar.
- Ermeni tarafı kendilerinin
bir sa\aş ilanı olmadığını, çar-
pışmaların denetlenmeyen çete-
lerden kaynaklandığını belirti-
yor...
ALİYEV -Yok>ok... Olmaz
öyle şe>. Ben Petrosyan'ı çok ıvi
tanıram. Hem de çok iyi. Ha-
berlidir, bilir. İstese bir lafıyla
savaş biter. Tekrar edem. samı-
mi değillerdir. Buna kimse
ınanmaz. Dünya bilir kı öyle
değil. Bana sordular, burada
Ermeni heyetiyle görüşür mü-
sün diye, görüşürem, ama ne
olacak ki. Yetkısı yoktur bura-
dakilerin. Yetkiler Petrosyan"-
dadır. Güç odur, isterse banş
olur.
- Ermenistan'da bu tavir deği-
şikliği neden kavnaklanıyor?
ALİYEV - Son 18 mayısta
Ermenistan. Nahcıvan'a saldır-
ma yaptı. O vakit Türkiye çok
iyi hareket etti. çok çabuk hare-
ket etti. Demırel beyanat verdi.
bakanlar verdı. Cumhurbaşka-
nı Özal ABD'de hastaneden
beyanat verdi. Dünyada bilindi
ki Ermenistan, Nahcıvan'a do-
kunursa Türkive müdahale
edecektir. Herkes tepki göster-
di. Ermenistan'ı mahkûm etti-
ler, kınadılar Anladılar ki
Türkiye katı, Türkiye'nin poli-
tikası çok önemli. Mecbur kal-
dılar. Samimyeılerine inanma-
mız için önce ateşı kesmeli
Ermenistan.
• Baştarafi 1. Sayfada
yaptığımız söyleşi şöyle:
- Levon Ter Petrosyan Cum-
huriyet'e \erdiği demeçte, Dağ-
lık Karabağ'ın self-determinas-
yon (kendi kaderini tavin etme)
hakkını kullanıp, bağınısı/lığını
ilan ettiğini söyledi. Ne dersiniz?
ELÇIBEY"- Ter Petrosyan
konuyu doğru koymuyor. Ta-
rihi belgeler var. Dağlık Kara-
bağ'da uzun süre görevde bu-
lunmuş Girovya'nm son
zamanlarda TV'de bir açıkla-
ması oldu. Karabağ'da yaşa-
yan Ermenilenndurumunun, o
zaman Ermenistan'da yaşayan
Ermenilerden, Azerbaycan'da
yaşayan Azerbaycanlılardan
daha ıyı olduğunu söyledi. On-
lann haklan diğerlerinden daha
fazla korunuyordu. Yalnız bazı
güçler Ermenileri kışkırtülar.
Burada KGB ve bazı kuruluş-
lann ellen var. Dağlık* Kara-
bağ'dakı Ermenilerin Kara-
bağ'dan çıkartılıp topraklann
Ermenistan'la birleştirilmesi
konusu olarak ortaya atıldı.
Mıatsun" Ermenice "birleşik"
demektir. Bu iş için de Petros-
yan, en aktif çalışan insandır.
Karabağ olaylannın çıkartılıp,
Ermenistan'ın dikkatinin Ka-
rabağ'a çekilmesi ile Ter Pet-
rosyan yönetime gelmiştir.
Ermenistan, uzun süre sava-
şa hazırlanmıştır. İlk olarak
haritalar yapılmış, sadece Ka-
Çetîn: Ermenistan
saldırgan taraf
Haber Merkezi — Dışişleri
Bakanı Hikmet Çetin, Ermenis-
tan'ın "saldırgan taraf oldu-
ğunun, NATO Bakanlar Konse-
yi ve Kuzey Atlantik İşbirliği
Konseyi'nin yayımladığı bildiri-
lerde de vurgulandığını söyledi.
Norveç'in başkenti Oslo'da
yapılan NATO Bakanlar Kon-
seyi ve Kuzey Atlantik İşbirliği
Konseyi toplantılarına katılan
Hikmet Çetin, dün Türkiye'ye
döndü. Çetin, Atatürk
Havalimam'nda toplantılarla il-
giü bilgi verirken, bu toplantı-
ların tarihi bir nitelik taşıdığını
belirterek toplantı sonunda ya-
yımlanan bildiriyle NATO'nun
ilk kez kendi üyelerinin savun-
ma örgütü olma durumundan
çıkarak dünyadaki gelişmelere
göre, AGİK ile işbirliği içinde
bir banş gücü oluşturma kararı
aldığını söyledi.
Bu kararın, banş, insan hak-
lan ve hukukun ustünlüğü açı-
sından son derece önem taşıdı-
ğını bildiren Hikmet Çetin, şöy-
le dedi:
"Bu düzenin gerektiğinde güç
kullanılarak da korunmasının
gerekli olduğu son gelışmeler ışı-
ğında ortaya çıkmıştır. Zor kul-
lanılarak toprak elde edilmesi
artık mümkün değildir. NATO,
böyle bir ilke karanna varmak-
la yeni düzene de ayak uydur-
maktadır."
rabağ değil. Kura Nehri'ne
kadar bütün Azerbaycan top-
rağı Ermenistan'a dahil edil-
miştir. Bu," Büyük Ermenistan'
yaratma fantezisinden kaynak-
İanmıştır. Sonra da kitaplara
geçmiş, okullarda okutulmuş-
tur. Yani Azerbaycan, büıü-
nüyle kendilerinin olacak. Ha(-
ta Zoru Balayan, "Azerbay-
can'daki Türkleri Hazar
Denizi'nin öbür yakasına gö-
türmek gerek. Çünkü onlann
ana toprağı Orta Asya'dır" de-
miştir.
Bu amaca ulaşmak için de
önce Karabağ'ın içinde bir şey-
ler hazırlamak gerekiyordu.
Savaşlarda içte menziller hazır-
lamak kuraldır. Bunu Kara-
bağ'da yaptılar. Ermenistan'-
dan iki yüz bin Azerbaycanhyı
çıkarttılar. 170 kişiyi öldürdü-
ler, bir kısmı da dağlarda so-
ğuktan öldü, sayılan bilineme-
di. Bundan sonra biz Akdam'-
da karşı çıktık, iki kişi öldürdü-
ler. Sonra Sumgait olaylan
başgösterdi. Bunlar hep plan-
lanmış. üzerinde uzun süre dü-
şünülmüştü. Sonra da Karabağ
olaylannı başlattılar. Bu du-
rumda insan haklanndan nasıl
bahsedebilirler?
Gelelım ikinci şarta. Erme-
nistan kendi geleceğini hallet-
miş ve kendi devletini yaratmış-
tır. Buyursun, kimler gitmek
istiyorsa Ermenistan'a gıtsin.
Yaşasın. Nasıl bir şeydir ki bu,
Azerbaycan'm içinde 140 bın
Ermeni kendi geleceğini (mu-
kadderat) bu şekilde tayin edip
Ermenistan ile birleştirmek isti-
yorlar. Bu hangi manüğa sığar? A li vf«vV tntnrkrkn
- Barış gücünün bölgeye yer- f"
1
/^^
c
U U I i p O I l
leştirilmesi ile ilgili şartlaruıız
varmı?
ELÇİBEY - Şartlar yerine
gelirse biz kabul ederiz. Önce
her iki tarafın da ateşi durdur-
ması gerekir. Azerbaycan Er-
menistan sınınnda. Sonra da
Karabağ sorunu gündeme geti-
rilir. Uluslararası teşkilatlarla
çözüme gidilir. Bakalım insan-
lar nasıl çözecek bu sorunu?
- Nahcıvan'ın Türkiye ile bir-
leşmesi için 4'lû ülketıin izni ge-
rekiyor deniyor. Siz ne dersiniz
bu konuda?
ELÇİBEY - O gerçekleşecek
mesele değil. O olamaz. Azer-
baycan bir parça toprağını hiç
kimseye veremez. Ya ölürüz ya
kalınz. Bir kanş toprak veril-
meyecektir. Verdiğini de ala-
cak. Bu Ermenistan'ın işine
geliyor. Nahcıvan oraya gitsin.
Karabağ da kendilerine. Bu
yolla dağıtmak istiyorlar. Hepi-
miz kınlacağız. ama olmaya-
cak. Olayı öyle bir yere çekiyor-
lar ki... Rusya bir tarafa, Türki-
ye de başka tarafa çekerse bir
dilekçe yazıp biz de (gülerek)
Çin ile birleşeceğiz.
- Türkiye, Ermenistan ilişkile-
rinin düzelmesini nasıl değerlen-
diriyorsunuz? Azerbaycan için
yararı olabilir rni?
ELÇİBEY - Bu hayırlı bir ge-
lişmedir. Türkiye'nin dünyada-
ki nüfuzunu gösterir. Ermenis-
tan gayet iyi biliyor ki Türkiye
geniş bir alanda çahşmalannı
yürütüyor. Tabii ki Ermenistan
Karadeniz'e ticaret için çıkmak
ıstiyecektir. Aynca Türkiye'nin
yumuşatıcı politikasının Azer-
baycan için yaran olur.
"Iran, Ermenistan'a silah
veriyor"
Elçibey. dün duzenlediği ba-
sın toplantısında da İran'da
Ermeni lobisinin önde gelen bir
yere sahip olduğunu belirterek,
Tahran'ın Ermenistan'a silah
gönderdiğini söyledi. Tahran'-
ın arabuluculuk girişimlerine
güvenleri kalmadığını kayde-
den Elçibey, Azerbaycan'm
İran'daki molla hükümetinin
devam etmesini kabul etmeye-
ceğini ve ülkesinin çevresinde
demokrasi istediğini vurguladı.
Petrosyan
Aliy<
bölge
MOSKOVA (AA) - Ermenis-
tan Devlet Başkanı Levon Ter
Petrosyan'ın Nahcıvan yöneti-
miyle Bakü hükümetinden ba-
ğımsız bir anlaşma zemini bul-
mak amacıyla, Nahcıvan yöne-
timine "işbirliği, iyi komşuluk
ve sınır güvenliği" konularında
bir öneri paketi sunduğu bildi-
rildi.
TASS Ajansı'nm haberine gö-
re, öneri paketinde, iki taraf ara-
sındaki ortak sınırda 2 km. ge-
nişliğinde silahsızlandınlmış bir
tampon bölge ile bu bölgenin iki
yanında da yalnızca hafif silah
taşıyan milislerin bulunabilece-
ği güvenlik şeritleri oluşturulma-
sı öngörülüyor.
GOZLEM
UĞUR MUMCU
• Baştarafi 1. Sayfada
Müsteşar yardımcıları, MİT müsteşarının "önerisi"
üzerine başbakanın "inhası" ve cumhurbaşkanının
"onayı" ile atanıyorlar. MİT daire başkanları da MİT müs-
teşarınca atanıyor.
Yasada, "asker seçin" ya da "/7/e sivil olsun" diye bir
kural yok. Başbakan, istediği kişiyi -asker ya da sivil- be-
lirler; müsteşar, Milli Güvenlik Kurulu'nun görüşü alın-
dıktan sonra atanır.
Kamuoyunda asker kökenli MİT müsteşarlarının "or-
dudaki darbe hazırlıklarım" hükümete haber vermedik-
leri, darbelerin bu yüzden önlenemediği yolunda iyi
niyetli, ancak yanlış bir düşünce ağırlık kazanıyor.
Örneğin, 27 Mayıs ihtilali olduğunda o zamanki adıyla
"MilliEmniyetBaşkanı" bir asker değil, sivil bir bürokrat-
tı. Bu sivil bürokratın adı da Celal Tevfik Karasaban'dı.
12 Mart 1971 darbesi hazırlandığında müsteşar, Kor-
general FuatDoğu'ydu. 12Eylül'dedeKorgeneral Bülent
Türker.
Ihtilal, Genelkurmay Başkanlığı Erkân Dairesi, Cum-
hurbaşkanlığı Muhafız Alay Komutanlığı, Kara Harp
Okulu ve istanbul sıkıyönetim karargâhındaki genç su-
baylarca hazırlandı.
12 Mart darbesinden önce hazırlıkları tamamlanan "9
Mart darbesi", Kara ve Hava kuvvetleri komutanları ile
Deniz Kuvvetleri karargâhında örgütlendi.
MİT, bazı general ve albaylar aracılığı ile darbeciler
a/asına sızarak 9 Mart darbesini önledi. Solcu olduğu ile-
ri sürülen 9 Mart darbesi yerine 12 Mart darbesi yapıldı.
MİT, Korgeneral Nurettin Ersin'in görev süresinde, is-
tanb'.^'da Erenköy'deki Ziverbey Köşkü ile Ankara'da
Muhabere Okulu Radyosu ve Atatürk Orman Çiftliği Mar-
mara Köşkü'nde kurulan işkenceli sorgu ekiplerini yö-
netti.
"Kontr-gerilla " kavramı da bu işkenceli sorgularda du-
yuldu.
Işkenceciler, sorgudan geçirdikleri subaylara ve ya-
zarlara "Burası kontr-gerilla. Burada anayasa-babayasa
yok"diye gözdağı verdiler.
12 Eylül darbesi, Genelkurmay Başkanı'nca örgütlen-
di. "Orduya karşı ihtilalyapılmaz." Bu söz, Trocki'nindir.
Orduyla darbe yapılır, ordu içinden bir grupla ihtilal yapı-
lır, ordu içinden çıkan bir grup, sivillerle birleşip ordu üst
yönetimine karşı ayaklanabilir, ama orduya karşı ihtilal
yapılamaz.
12 Eylül günlerinde MİT müsteşarı sivil de olsa durum
değişmezdi.
12 Eylül öncesi parlamento, işlevini; hükümet ise etkin-
liğini yitirmişti. Bu koşullarda doğan iktidar boşluğunda
Silahlı Kuvvetler'in yönetime el koyması "yağmurun
yağması gibi"doğal bir olay olmuştu.
Darbenin geleceğini bilebilmek için MİT müsteşarı ol-
maya da gerek yoktu. Sokaktaki adam da bu kcşullarda
bir darbenin geleceğini biliyordu.
Eski Milli Emniyet Başkanlarından General Behçet
Türkmen -12 Eylül'ün Dışişleri Bakanı llter Türkmen'in
babası- Milli istihbarat görevlilerine CIA'nın aylık verme-
sini sağlayan ilişkileri kurmuştu aynı Milli Emniyet
Başkanlığı'na bir süre vekâlet eden Başbakanlık Müste-
şarı sivil bürokrat Ahmet Salih Korur da ulusal onuru
zedeleyen bu ilişkileri kesmişti.
Bu örnekler gösteriyor ki önemli olan, darbe koşulları-
nın doğup doğmamasıdır. Bu koşullar doğarsa darbeyi
nfe asker müsteşar önleyebilir, ne de sivil!
Milli Emniyet'in asker kökenli başkanı Türkmen ile sivil
başkan vekili Korur örnekleri de MlT'in başına gelecek
kişinin üzerinde sivil elbise ya da üniforma olup olmama-
sının da pek o kadar önemli olmadığının kanıtır.
önemli olan müsteşarın görev anlayışı, kişiliği ve MlT'i
kendi yasasında yazıiı olan "devlet güvenliği ile ilgili is-
tihbarat hizmetlerinden başka hizmet istikametlerine"
yöneltip yöneltmediği ve MİT memurlarını işkenceli sor-
gularda görevlendirip görevlendirmediğidir.
fıfletük."
Enflasyonu önümüzdeki
aylarda da düşüş trendinde
sürdürmek için destekleme fı-
yatlannda önceden satış siste-
mıne geçmek gerektiğini belir-
ten Çiller. sistemi şöyle açıkla-
dı:
"Ürünü tarladan döviz üze-
rinden yurtdışına salmamız
lazım. Bu yıl ne kadar üretece-
ğiz belli, ne kadar iç tüketimi-
miz var o da belli. Arasındaki
farkı doğrudan dışan ihale et-
mek "
I Baştarafi 1. Sayfada
çıktığını mayıs ayında da bun-
da bir dcğişiklik olmadığını
söyledi.
Devlet Bakanı Tansu Çiller.
"Enflasyondaki düşüş hangı
önlemleriniz sonucu sağlandı"
şeklindeki bir soruya da şu ya-
nitı verdi:
"En önemli şey. kamu açık-
lannı bütçedeki hedef içinde
tutmak için sarf edilen büyük
çaba. İç borçlan biraz azalt-
maya çalıştık. Kısa vadeli kıs-
mıriı da biraz azalttık. Ekono-
minin üzerindeki baskıyı ha-
LstanbıılVla yükselen
• Baştarafi 1. Sayfada
Bır Park Otel vardı.
Koltuklannda ünlü ozan
Yahla Kemal'in inanılması güç
iştahıyla oturduğu. ünlü güzel
dostumuz Benli Belkıs'ın
çapkın kahkalanylaçınladığı...
Bir Park Otel vardı.
Yalnızlığımızı dostlarla pay-
laştığımız.
Jean Cocteau'lan. Jean Ma-
reis'leri, daha nice şöhretleri
konuk eden..
Bir Park Otel vardı..
Fikret Adilleri, Sait Faikleri.
Ekrem Reşitleri, Sabri Esatlan
daha nicelerini konuk eden...
Bir Park Otel vardı.
Üstat Doğan Nadi'nin kısık
sesli şirin kahkalanyla çınla-
yan...
Adnan Menderesi'yle, Fatin
Rüştüsü'yle. İhsan Doruku'yla
bir Park Otel vardı.
Piyanist Edisi'yle coştuğu-
muz. güzel yemeklcriyle doydu-
ğumuz. unutulması güç dost-
luklar bulduğumuz...
Çamlıca tepesinden doğan
ayına cl salladığımız. batan
güneşi uğurladığımız. aşklan-
mızla el ele oturduğumuz.
Rumu'yla, Ermenisi'yle. Kür-
tü'yle kucaklaştığımız...
Bir Park Otel vardı.
Şimdi ne doğan ay, ne batan
güneş, ne o sevimli dost yüzler.
nede Park Otel kaldı..
Pencereyi hızla kapatıyorum
şu çirkin devı görmcmek için.
B I R
BU YAZ,
BAKMLI EVLERİ VE
GOZ OKŞAYAN ÇEVTlESrYLE,
ODAK TURGLTREİS
DEVRE-MULK VİLLAIAR1N
HEMEN ÖNUNDE 20 EK VİLLA
(150 DEVRE) BtTMEK UZERE .
15 GUN YAZ + 15 GL'N BAHAR
27 5 MtLYON PEŞİN,
YA DA UYGUN TAKSrTLERLE
ODAK TURGUTREISTE
SON FIRSAT
1200 AÎLE... 4000't AŞKIN ODAKLI, BODRUM/TURGUTREİS'TE TATİLİN TADINI ÇIKARIYOR. HER YAZ!
TURGUTREÎS / BODRUM • BELEK/ANTAIYA
DEVRE-MÜLK TATtL KÖYLERİ
Şakir Kesebir Cad. No.32 Balmumcu Plaza 2
80700 Balmumcu/tSTANBUL
TEL{1) 272 28 61-62-63 FAKS (1) 274 86 34