Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
6 MAVIS 19S2ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
17
Onlara da bayram
Ganj Nehri, mihonlarca Hinduyla doldu.
Kutsal su, 40 gün süren ba> ram boyunca,
insanları kötülüklerden arûıdırdı. Sıra kutsal |
inekleri doyurmavagelmişti. Kuzeydekibir
bilgekişi,buişievindeyaptı. (REÜTER)
Prens Charles
Di'siz geliyor
LONDRA (Cumhuıiyet) - İn-
giltere Veliahtı Prens Charles,
Mısır'a yapacagı ziyaret önce-
sinde Türkiye'ye de uğrayacak.
Ankara'dan geçecek olan Prens
Charles'a eşi Prenses Diana eş-
lik etmeyecek.
Londra'dan birlikte aynla-
cak olan Prens ve Prenses'i taşı-
yan Kraliyet Hava Kuvvetleri
uçağı, Prens Charles'ı Ankara'-
da bıraktıktan sonra Prenses
Diana'yı Mısır"a götürecek.
Prens Charles üç yıl önce de
Türkiye'ye gelmiş ve tarihi ve
turistik yerleri ziyaret ettikten
sonra Marmaris yöresinde kısa
bir tatil yapmıştı. Hobileri ara-
sında suluboya resim yapmak
da bulunan Prens Charles'ın bu
ziyareti sırasında yaptığı Bod-
rum Kalesi tabloosu, daha son-
ra açtığı bir sergide ilgi topla-
mıştı.
Almanlardan kurtuluş günü
Prens Claus >e oğulları Prens \\ illem Ale\ander (sağ arkada) II. Dünya Sa-
vaşrnda ölenlerin anısına ve ülkenin Alman işgalinden kurtuluşunun yıldönü-
mü nedeniyle düzenlenen törene katıldılar. Dam Mevdanı'ndaki L'lusal Savaş
Anıtrnın önünde yapılan föreni binlerce Amsterdamlı iziedi. (Fotoğraf: AP)
Notre
Dame'ın
turisti
Fransa'da
ha> aların
ısınmaya
başlamasıyla
birlikte özellikle
başkent Paris, f
turist akınına /
uğradı. Notre
Dame
katedralinin
büyüsüne
kapıian bu
Atusturyalı
turist, çekim yapabilmekiçin
otobüsünden
inmeyibile
bekleyemedi.
(Fotoğraf:
AP AA)
Öncedik
sonra yak
HİSEYtN ERCİYAS
İZMİR - Başanlı ağaçlandırma
çalışmalannın yapıldığı 1991 yıh.
aynı zamanda orman yangınlan-
nın yoğunluğunu yaşadı.
Geçen yıl çıkan yangırüarda. 7
bin 478 hektar ormanlık alan kü]
oldu. Orman Gcnel Müdürlüğü.
yangın mevsimine gırilirken, yurt-
taşlan. dıkkatü ve duyarb olmalan
konusunda uyanyor.
Ağaçlandırma konusunda ba-
şanb bir yıl geçiren Orman Genel
Müdürlüğü'nce. 1991 yüında 102
bin 253 hektar orman içi ve orman
dışı alan ağaçlandınld]. bakımı ya-
pıldı ya da gençleştirildi.
Buna karşılık, ülke genelinde
1297 orman yangını meydana gel-
di.
HABERLERIN DEVAMI
OLAYLARIN 'Ayıbı sileceğiz'
ARDINDAKI
GERCEK
Nahcıvan, Nahcıvan'da
• Baştarafi 1. Sayjada
runüyor, "Nahavan ateş altın-
dathr, Türkiyt müdahale etme-
ttdtr."
Türkiye'nin olanaklan da sı-
nırlı görünüyor. Çünkü Batı'da
Türk-Ermeni sorunu tarihten
kaynaklanan önyargılarla yük-
lüdür. Kuzey ve Güney Ameri-
ka'dan başlayarak Fransa'ya
dek kümelenmiş Ermeni diaspo-
rası, güçlü bir lobi ve etkili bir
medya oluşturuyor; Ankara'mn
$u ya da bu biçimde müdahale
olanaklannı smırlamaya yöne-
liyor. Batı'da ve Doğu'da olayı
dinsel açıdan değerlendiren ve
Hıristiyan-Müslüman çelişkisi-
ne oturtan kamuoylarmı da he-
saba katmak gerekiyor.
Bununla birlikte Türkiye'nin
ulusal sınırlan dışında yaşanan
Azeri-Ermeni çatışması Türk
halkınca bir iç sorunumuz gibi
algüanmaktadır, koalisyon hü-
kümeti bu bakımdan ağır baskı
altındadır.
Amerika'dan Avrupa'ya ka-
dar Batılı dostlanmıza bu ger-
çeğin anlattlmasında saymakla
bitmez yarar vardır. Türkiye'de
hiçbir hükümet Ermenilerin
Azeriler üzerine ateşyağdırma-
sına seyirci kalamaz, Eğer Batı
dünyası AGÎK sürecini dışlayıp
da Ermeni saldırılarmı durdur-
makta ağırlığını kullanamazsa,
Ankara'mn elini kolunu bağla-
yıp oturamayacağını bümelidir.
Ankara elbette bir maceraya
atılacak kadar deneyimsiz ve sa-
bırsız değildir; ama hemen ya-
mbaşımızda kanlı oldubittilere
karşı dostlarımızın ilgisizliği de
katlamlamayacak bir noktaya
tırmanmaktadır. • • •
Yaşamla
• Baştarafi 1. Sayjada
aJanına Bursa'nın Kumalıkızık
köyünü almış Tosunoğlu Cen-
giz Bektaş da fotoğraflanna
"derkenar" olarak "Insan So-
luğuna Dayalı" başlıklı şiirini
düşmüş...
Ekonomisi kestaneye, ipeğe
dayalı birköy Cumalıkızık. Ni-
ce yüzyıldır öylece durup duru-
yor yerinde. Taş duvar dibinde
oya işleyen kadın öylece duru-
yor. Bir taş masada dama oyna-
yan çocuklar öylece duruyor.
Yüzünü, özlemini. geleceğini
ninesinin göğsüne saklamış be-
be öylece duruyor.
Cumalıkızık'ta bir evin fo-
toğrafı: Bir kör bıçakla ikiye
bölünmüş gibi e\. Ot bürümüş
çevresini. Oturma odası, sofası.
güneşin yüzü gibi aydınlık.
Avlusu geçmişin aralığında...
Önünde bir kadın: Ev mi vi-
ran. kadının yüzü mü. belli de-
ği!.
Ben. şöyle kapı aralığında
durayım Cengiz Bektaş anlat-
sın:
"'Birbirlerine tutunuyorlar
evlerleyaşlılar...
Delikanlılar nerde?
Nerde eli ekmek tutanlar?
Ekmeği nerde buldular da?
"Bugün" neden bunca uzak
"Yann" nerde?"
"Bir Hüzün Cumalıkızık"
demiş albümüne Sedat Tosu-
noğlu. Bir "hüzün" geçmişle
gelecek arasında gerçekten.
Kapı aralığında öylece durup
kalmış zaman.
Tosunoğlu. Cumalıkızık'ta
öylece "durup kalan zaman"ın
fotografısini 6-23 mayıs arası
Beşiktaş'taki "Sandoz Sanat
Galerisi"nde sergiliyor. "Bu-
gün" neden bunca uzak. "ya-
nn" nerde dercesine...
îıcıLsizi hıc okııcıu ımır
• Baştarafi 1. Sayjada
Çetin aynca. Bosna-Hersek yö-
neücilerinin "Türkiye"ye sığın-
ma" talebi olmadığını.
Türkiye'nin gerek Bosna-Her-
sek. gerek Nahcıvan'daki geliş-
meleri dıkkatle izlediğini
soyledı.
Dışişleri Bakanı Hikmet Çe-
tin, Orta Asya Cumhuriyetleri
gezisi sonrası, Strasbourg'a gi-
dişinden önce Cumhuriyet'in
sorulannı yanıtladı.
- Dışişleri Bakanlığı'nı devra-
lırken. ANAP döneminin uygu-
lamalarını ejeştirip, birçok
noktada >eni bir dış polirika an-
layışı \aat ettiniz. Beş ayda
>önetiminizdeki Türk dış poiiti-
kası. ANAP dönemindekinden
bir fark gösterdi mi?
ÇETİN - Çok önemli deği-
şiklikler yaptık. Özellikle de dış
politikanın yönetimini değişti-
rip, bunu gerçek yerine. olması
gereken sisteme oturtt^fk. Dış
politika. hükümet adına Dışiş-
leri Bakanlığı tarafından yürü-
tülen bir politikaya dönüştü.
Birden fazla başlılık görünü-
münden kurtanldı. Dış politika
kararlannda bütün ilgili birim-
ler arasında tutarlılık ve uyum
sağlandı. Dışişleri Bakanlığı,
büıün elemanlanyla. hükümet
politikası doğrultusunda dışiş-
İerinin yürütülmesinde devreye
girdi. Bizim. yönetimi devralır-
ken ikinci hedefimiz dış politi-
kanın ıçerrği konusundaydı.
Soğuk sa\aştan farklı olarak,
Türkiye artık "uç-kanat ülke"
konumundan çıkıp, belirsizlik
ve istikrarsızhğın egemen oldu-
ğu bir coğrafyada, istikrarlı,
demokratik. laik bir odak nok-
tası haline geldi. Biz, olaylan
bekleme yerine. yön verme eği-
limindeki bir dış politikayı aktif
biçimde uyguluyoruz. Eski
Sovyet cumhuriyetlerinin ba-
ğımsızlığının, Bağımsız Devlet-
ler Topluluğu kurulmadan
tanınması. o başkentlere ilk kez
Türk büyükelçilikleriningitme-
si. Türki\e"nin çok önemli bir
karan. risklı bir dönemde. an-
cak tereddütsüzce verdiğinin ve
öncü rol oynadığının kanıtı.
Yugoslavya'da da biz tutarlı ve
aktif bir çizgi izliyoruz. Eğer
bazı devletler. Hırvatistan ve
Tûhn'Â diri
lla ruhu,.
Slovenya'yı tanırken, Make-
donya ve Bosna-Hersek"i de
tanısalar. çifte standart uygula-
masalardı. bugünkü sorunlar
doğmazdı. Türkiye bu konuda
en ciddi politikayı izledi.
- Makedonya üzerindeki "ad
değişfirme" baskısı ve bu cum-
huriyetin uluslararası düzeyde
tanınmasının gecikmesi konu-
sunda ne düşünüyorsunuz?
ÇETİN - Bir ülkeye "adını
değiştir" demeyi kabul etmek
mümkün değil. Tabıı. karar ve-
recek olan Makedoma yönetı-
cileri. Ancak, bir insana adını
zorla değiştirtmek nasıl insan
haklanna aykınysa. bir ülkeye
bunu demek de halk haklanna.
ülke haklanna avkındır.
- Bosna-Hersek yönetıcileri-
nin sığınma talebi olduğu yolun-
daki iddia suniyor...
ÇETİN - Hayır, kesinlikle
böyle bir talepleri olmadı. An-
cak, endişe ve üzüntülerini
bildirdiler. Bizim de temas ve
girişimlerimiz sürüyor.
• önemli bir dönemde Avrupa
Konseyi dönem başkanlığını
devralırken, Türkiye've yönelik
insan haklan kuşkulannın silin-
mesi yönünde yeni girişinileriniz
olacak mı?
ÇETİN - Bu önemli kurulu-
şun dönem başkanlığını son
derece önemli bir aşamada dev-
ralıyoruz. Öncelikle, dünyada-
ki değişimler sonrası büyük
arayış sürerken, »Türkiye çok
önemli bir coğrafyanın etkin ve
büyük ülkesi olarak dönem
başkanlığına gelecek. İkincisi.
demokratikleşme ve insan hak-
lan konusunda büyük adımlar
atılırken. bu konulara çok du-
yarlı bir kurumun başına geçe-
cek. Türkiye'nin önemli ülke
olduğu zaten biliniyor. Koalis-
yon protokolü ve hükümet
programının öngördüğü radi-
kal iyileştirme de, hem insan
haklan, hem genel demokratik-
leşme alanında yasal ve anaya-
sal düzenlemelerle somutlana-
cak. Bu konuda. hiçbir
komplekse kapılmadan şika-
yetleri dinliyoruz. Çünkü insan
haklan ve demokrasi alanında,
konsey dönem başkanlığını da
en iyi biçimde kullanarak. Türk
dış politikasını bütün kusurla-
nn engellemesınden mutjaka
kurtaracağız. Öncelikle, Türki-
ye halkı, istcdiği ve hak ettiği
için bu ayıbı tümüyle sileceğiz,
yoksa dış baskı var diye değil.
Ama tabii, üve olduğumuz ku-
rumların normlanna uyabilme-
miz için, dönem başkaniığı
süresince bu konudaki tüm
eksıkliklerimiz giderilecek.
Türkiye, dünya politikasında
çok önemli konulan konuşması
gereken bir ülke. Dış temsilcilc-
rimizi, diplomatlanmızı bu
konuda eleştirilere yanıt ver-
mekten kurtaracağız. Dış
temaslan rahatlatacağız.
- Konsey dönem başkanlığını
bu çerçevede nasıl kullanacakst-
nız?
ÇETİN - Dönem başkanlığı-
nı aktif dış politikamızı şansıt-
mak ve görüşlerimızi
savunmak için aktif biçimde
kullanacağız. Ben Strasbourg'-
da yapacağım görüşmelerdc.
Türkiye'nin yaptığı iki öneri
için destek arayacağım. Birinci-
si Konsey Genel Sekreteri
Bayan Catherine Lalumiere ıle
birlikte, Orta Asya Cumhuri-
yetleri ve Azerbaycan'ı ziyaret
etmemiz. orada Konsey Başka-
nı ve Genel Sekreteri olarak
temaslar yapmamız. Bu konu-
ya Bayan Lalumiere sıcak
bakıyor. İkincisi de, Avrupa
Konseyi Bakanlar Komitesi"-
nin Ankara'da olağanüstü
toplantı y^parak. Orta Asya
Cumhuriyetleri Dışişleri Ba-
kanlanyla burada biraraya
gelip, görüş alışverişinde bulun-
malan. Tabii, henüz bu ülkelc-
rin üyeliği söz konusu değil,
ama biz sıcak diyaloğun başla-
masını istiyoruz. Bu önerinin,
konseyde kabulü için temaslar
yapacağım.
- Nahcıvan konusunda Türki-
ye bir girişim planlıyor mu?
ÇETİN - Nahcıvan Cumhur-
başkanı Haydar • Aliyev ile
bugün de (dün) ikinci kez görü-
şeceğim. Aliyev. Ermenistan
Cumhurbaşkanı Ter Petros-
yan'dan Nahcıvan'a saldınla-
rın durdurulması isteminde
bulunduğunu ve bu konuda
olumlu yanıt aldığını söyledi.
Bu konudaki gelışmeleri sürekli
doğrudan temasla öğrenerek.
Seçîm Hukukuıtda
Gereklî Düzenlemeler
cftffl Oftracak kadar
dannleri' ışler; yü-
reğin düşünceler '
ve amaçlarını
da yargılar.j
dncil'den)
P.K 77<r«)
Bostaıuı-İST.
• Baştarafi 2. Sayfada
lım sonunda 27 Mayıs 1960 müdahalesi bu dö-
nemi noktalamıştır.
Türkiye'de 1961 sonrasında orantılı temsil sis-
temi geçerlik kazanmıştır. Ancak iktidarlar
hemen her seçim döneminde değiştirilen seçim
yasalanyla seçmenin önüne çıkmışlardır. 1965
yılında 533 sayıiı yasayla milletvekili seçiminde
"ulusal artık yöntemi'nin uygulandığı görülür.
1968 yılında 1036 sayıiı yasa. bunun yerine ba-
rajlı d'Hondt sistemini koymuştur.
12 Eylül döneminin 10 Haziran 1983 tarihli
2839 sayıh Milletvekili Seçimi Kar.unu ile % 10
genel barajh d'Hondt sistemi yürürlüğegirer. Bu
arada bazı iller birden çok seçim çevresine bölü-
nür (madde-4). 1987 yılında yapılan değişiklikte
seçim çevrelerine bölünen illerin sayısı dokuz-
dan yirmi dörde çıkar. Yine 1987 yılında genel
baraja. ağjr sonuç|an yıllarca tartışılan çevre ba-
rajlan da eklenir. Öyle ki. Anavatan Partisi böy-
le bir uygulamayla ve % 36.31 oranındaki oyuy-
Ia 450 milletvekilliğinin 292'sini alarak Meclis'e
girer. 1954'te çoğunluk sistemi örneğinde yaşan-
dığı gibi bu ince hesaplar. iktidar olan partinin
% 36.31 olan oyunu neredeyse ikive katlayarak
ona % 64.90 oranında, haİc verilemeyecek bir
kazanç sağlar.
tyileştirmeler
Seçim hukukuna eğilen çoğu kimsenin benim-
seyeceğini umduğumuz başlıca önerilerimizi
şöyle sıralayabiliriz:
- Seçim sistemi oluşturulurken. yasa koyucu-
nun adalet ve isıikrar ilkelerinin gözetilecegı bir
denge sağlaması gereği anayasada vurgulanma-
lıdır.
- Seçim hukuku çalışmalan hızlandınlmalı,
tüm siyasal partilerin bu konudaki görüşleri
alınmalı. kamuoyunun benimseyeceği. kalıcı
metinler hazırlanmasına özen gösterilmelidir.
- Genel baraj (ulusal baraj) korunsa da. ara-
nacak oy oranı daha düşük tutulmalıdır. Al-
manya. Avusturya gibi ülkeler °o 5. İsveç % 4
oranında bir barajı yıllardan beri uygulamakta-
dırlar. Bizde de aşırılığa kaçmayan. yukanda
görülenlere yakın bir sayı nıçin alınmasm. Çevre
barajı ise ters. haksız ve sakıncalıdır.
- Seçim dönemi. alışılmış biçimde dört yıla in-
dirilmelidir. 1983'ü izleven iki milletvekilliği se-
çiminde de sürenin kısaltılarak seçıme gidilmcsi.
beş yıllık döneme geçerlik tanmmadığının kanıtı
değil midir?
- Hukuk sistemimizde haklannı kullanmada.
yükümlülük ve sorumlulukta kural olarak ara-
nan yaş on sekizdir. Seçmende aranacak yaş da
bu olmalıdır. Seçilme yaşına gelınce: Milletvekil-
liği, aynı zamanda bir yaşamsal ve kültürel biri-
kim ve yeterli deneyim demektir. Seçilme \aşı-
nın otuz olarak korunması kanımızca verinde
olur.
- Önseçim. siyasal partilerin halkla bütünleş-
mesinin. çoğulcu-katıhmcı demokratik inancın
bir gereğidir. Yasamadave iktidar oluncavürüt-
me çalışmalannda sağlayacağı büyük yarar.
parti genel merkezlerine ölçülü bir kontenjan ta-
nınmasını haklı kılar. Ancak kontenjan. belli
alanlarda bilgi ve deneyimleri ile uzman kişilere
tahsis edilmeli; ona. genel merkezdekilerin ara-
lannda bölüşecekleri bir ganımet gözüyle bakıl-
mamalıdır.
- Bir partinin öbürünü seçimlerde destekleme
yasağı (Sivasal Partiler Kanunu madde-90) gibi
ilkel, hukuk ve mantık dışı kurallar vasalardan
ayıklanmalıdır. Koalisyon ne kadar meşru ise si-
yasal partılenn seçimlerdeki ortak listeleri de o
kadar geçerli olmalıdır.
- Yurtdışında çalışan seçmenler. yurda dön-
meden. saptanmış elçilik ya da konsolosluklan-
mızda. hâkim denetiminde ovlannı kullanabil-
melidirler. Gümrükte oy kullandırmanın kolay.
ucuz. kapsamlı ve sağlıklı bir yöntem olduğu
söylenemez.
- Koalisyonlara "öçü" gözüyle bakılmamalı-
dır. İtalya. Almanya. İskandinav ülkeleri yıllar-
dır bunun olumlu örneklerini sergilemektedır-
Ier. Türkiye'deki DYP-SHP koalisyonu. ortak
hükümetlerin hiç de az başanlı olmadığını ka-
nıtlamak durumundadır.
Sonuç
Seçim sistemi. bir ülkedeki demokrasi anlayı-
şının, giderek siyasal rejiminin önemli birgöster-
gesidir. Hak.özgürlük veeşıtliğeınançlı toplum-
lar ve onlann siyasal temsilcileri. seçim huku-
kunda tutarlı kurallar getirmenın sorumluluğu-
nu duyarlar. Bizim için Batfdan ahnacak iyi
örnekler yanında. yılların farklı uygulamalan-
nın getirdiği zengin deneyimlerimiz de var. İyi
niyetli. nesnel ve ortak bir yaklaşım, bu alanda
da doğru ve sağlıklı sonuçlar almaya yetecektir.
eğer iyileşme sağlanamazsa ge-
rekli gjrişimlerde bulunacağız.
- Alnıanva'nın Genscher'in
görevi bırakması sonrasında,
Türki)e'y e u> guladığı ambargo-
vu kaldırabilcccği söyleniyor.
Böyle bîr beklentiniz var mı,
Strasbourg'da Alman yetkililer-
le görüşerek girişimde bulunma-
nız söz konusu mu?
ÇETİN - Almanva ıleilişkilc-
rimiz politik bakımdan donma
noktasındadır. Bunun aşılması.
iyileşme sağlanması tümüyle
onlara bağlı. Benim dış politika
ilkem. dış polıtikada duygusal-
lığın değil. manlığın egemen
olması gerektiğıdir. İkinci il-
kem dc. bir ülkeyle sürekli
dostluk ya da sürekli düşman-
lık olamayacağı. ülkeçıkarlan-
nın ilişkilerin durumunu
belirleveccği şeklindedir. Al-
manya büyük hata yaparak.
yanlış bilgilenmeye dayalı hare-
ket etti. Şimdi bu ilişkileri
düzeltmek kolay değil. Tür-
kiye'nin ülke bütünlüğü konu-
sunda taviz vermcsi beklene-
mezdi. olaylann insan
haklannın zedelenmcsı gibi al-
gılanması yanlıştı. Bunu duy-
gusallıktan uzak söylüyorum.
Bizim ilişkileri geliştirmek vc
ambargov u kaldıımak için yeni
bir adım atma politikamız yok.
Alman bakanla Strasbourg'da
planlapmış bir görüşmem de
yok. İlişkilerin düzelmesi tü-
müyle Almanlara bağlı.
- Çevik Gûç'ün Türkiye'de
kalma süresinin yeniden uzatıl-
ması konusundâki Amerikan
talebi resmen ulaştı mı? Ne ya-
pacaksınız?
ÇETİN - Bu talep henüz
ulaşmadı. Daha iki ayırnız var.
Kesinleşen bir görüşümüz yok.
Bulgaristan ile ilişkiler
• Baştarafi 1. Sayfada
tak değerlerini paylaşarak.
dünya siyasetinde işbirliği ya-
pabileceklerini vurguladı.
Bulgaristan Başbakanı Di-
milrov. Başbakan Demirel'in
rcsmi konuğu olarak dün saat
14.30'da eşiyle birlikte Tür-
kiyc'ye geldi. Ankara Esenboğa
Havaalanf nda Demırel ıle eşi
Nazmiye Demirei tarafından
askeri törenle karşılanan Di-
mitrov'un. oldukça heyecan-
landığı ve protokol kurallanna
alışık olmadığı dikkat çekti.
Devlet Bakanı ve Başbakan
Yardımcısı ErdaJ İnönü ve eşi
Sevinç İnönü ile bakanlar ve
Ankara Büyükşehir Belediye
Başkanı Murat KarayaJçın da
karşılama töreninde hazır bu-
lundu. Nazmiye Demirei, kar-
şılama sırasında Bayan Dimit-
rov'a bir demet kır çiçeği
sundu. İki ülke ulusal marşlan-
nın çalınmasının ardından tö-
ren kıtasını denetleyen Dimit-
rov, Ingılızce sözcüklerle asker-
leri selamladı.
İki başbakan daha sonra
Esenboğa'da yaptıklan konuş-
mada. amaçlannın Türkiye ve
Bulgaristan arasındaki dostane
ilişkilerin tekrar canlandınlma-
sı olduğunu söylediler.
Başbakan Demirei dün ak-
şam saat 18.15'de Dimürov ik
tekrar bir araya geldi. Demirei
basın mensuplarının sadece gö-
rüntü için salona alınması yö-
nünde Başbakanlık görevlileri-
ne talimat verdi. Yaklaşık yanm
saat süren görüşmeye Dışişleri
Bakanı Hikmet Çetin ile Bulga-
ristan'ın Ankara Büytikelcisi ve
Türkiye'nin Sofya Büyükelçisi
de katıldı. Görüşmeden sonra
heyetlerarası görüşmelere gecil-
di.
Türkiye 7 bölgeye ayrılsın
• Baştarafi l. Sayfada
geçmişten kalan yasaklardan
arındınlarak işlemesidir. Koa-
lisyon ortağı iki partinin böyle
bir teklif getirmesi. siyasi haya-
tımızı canlandırmıştır" diye
konuştu. İnönü. dün bazı gaze-
telerde CHP Genel Başkaniığı
için koşullannı açıklayan DSP
lideri Bcevit'in tavnna da isim
vermeden 'değinerek. "Şimdi
birçok pazarlıklar yapıldığını.
şartlar koşulduğunu görüvo-
ruz. Bunlarbizi ilgılendirmiyor.
Bizim istediğımiz yasaklann
kalkması. CHP'nin açılmasıdır.
Bu SHP \e DYP'nin ortak ba-
şansı olacak. Ama. SHP'nin
bunda öncülük yaptığından
kimsenin kuşkusu olamaz" de-
di.
SHP grubunda İnönü'den
sonra gündem dışı söz alan
Grup Başkanvekiîi Mahmut
.Alınak. ülkenin öncelikli so-
runları konusundâki görüşleri-
ni anlattı. Alınak. konut. enf-
lasyon. işsizlik. şıddet olaylan
ve Kürt sorunu gibi konulan
hiçbir vönetimin çözmediğinı
\e çözemediğini bildirerek.
"Çünkü. bunlar eskimiş siste-
min dışına çıkamadılar" dedi.
Sorunların çözümü için >enı
bir yaklaşım gerektiğini vurgu-
layan Alınak. Türkiye'nin yedi
bölgeye aynlmasını ve buralar-
da bölge parlamentolan kurul-
masını önerdi. Alınak. grupta
tartışılmasını ıstediği öneriyle
bölge parlamentolanna yasa-
ma yetkisi verilmesini. bunlann
altında il-ilçe meclisleri oluştu-
rulmasını. televizyonda yayın
dili veiçeriğiyleokullardakieği-
tım dili ve ıçeriği konusunda bu
parlamentolann vetkili olması-
nı, gerekirse bu parlamentola-
nn af çıkarabilmesini ıstedi.
Alınak. buvollaşiddeloiavlan-
nın son bulacaâını da savundu.
Aimak'ın bu önensı. İnönü"-
vü sinirlendırdi. Alınak'tan
sonra kürsüye çıkan İnönü.
SHP'nin önerdiği demokratik-
leşme pakeıi ve anayasa deği-
şiklikleri içinde böyle bir düzen-
leme bulunmadığını belirterek.
"Bunlar. bizim önerdiğimiz sis-
temin dışında. Bizim anayasa
değişikliklerirniz bunlara u>-
muyor" dedı. İnönü, bu neden-
lerlc Alınak'ın önerilcrini tartış-
maya bile açmaya gerek olma-
dığını söyleyerek. konuyu
kapadı.
Sabalı gazetesine saldırı
Baştarafi I. Sayfada
bombası ile 2 molotofkokteyli
atlılar. Silahlı üç kişi binaya
yaylım atesı açtıktan sonra gel-
dikleri taksiyle olay yerinden
kaçtılar. Saldında kullanılan 34
TKF 22 plakalı ticari otonun
gaspedildiği sanılıyor.
Saldırganlann açtığı ates sı-
rasında binanın camlannın çat-
ladığı. ancak olayda ölen ya da
yaralanan olmadığı bıldirildi.
Gazetelen arayan bir kışı. saldı-
nyı TKEP'in üstlendığıni bil-
dirdi. Aynı kişi "Hükümetin
faşist baskısını kınıyoruz. Bur-
juva basınına ders verdik" dedi.
Sabah gazetesine yapılan saldı-
n tepki yarattı. İstanbul Valisi
Hayri Kozakçıoğlu, gazeteçalı-
şanlanna geçmiş olsun dıleğin-
de bulundu. Kozakçıoğlu Sa-
bah gazetesi Genel Yayın
Müdürü Zafer Mutlu'ya gön-
derdiği mesajda söyle dedi:
"Gazeteniz tesislerine vaki
olan saldınyı üzüntüyle öğren-
dım. Bu olayı terore karşı koy-
duğumuz tavırdan rahatsız
olan ve genel huzuru. güveni
bozmak istevcn kötü niyetli ki-
şilcrin yarattığını tahmin ediyo-
rum. Saldırganlann yakalan-
ması için devlet güvenlik güçleri
bütün imkanlannı kullanacak-
tır."
Bingöl'ün Genç ilcesı ile Iğdır'-
da güvenlik kuvvetleriyle silahlı
çatışmaya giren 2 terörist ölü
olarak geçirildi
Mardın'in Nusaybin ılçesınde
belediyeye ait. karo. briket vc
mucur üreten şantiye. terönst-
lenn otomatık silahlı ve roketli
saldınsına uğradı.Can kaybı-
nın oimadığı olayda maddi ha-
sar meydana geldi.
Nusaybin'in Yenituran mahal-
lcsinde oturan bir polis memu-
runun cvine tcröristlcrcc ateş
açıldı.Ev hasara uğradı.
Şırnak'ııı İdıl ılçesindc ise yola
döşcnan mayın patladı.Olayda
çevredc oynayan Ömer Vcsek
adlı eocuk yaralanarak hasla-
neyckaldınldı. '
• Baştarafi 1. Sayfada
Duruma müdahale etmesinı ıs-
tedim Başbakan'dan.
- Nasıl bir müdahale? Askeri
mi diplomatik mi?
- O. Başbakan Demırel'in bı-
leceğı şeydır. O karar verir.
- Hasret köpriisu'nûn Türki-
ye bölümünde, Ankara askeri
önlemler aldı. Hasret Köprüsü'-
ne saldırı var mı?
- Çarpışmalar zaten o köprü-
ye 4-5 km mesafede oluyor.
Ermeniler yöreyi bombalıyor.
- Sederek kasabasında büyük
hasarvarmı?
- Var. var. Birçok bına vık.ıl-
dı. Kasaba boşaltılıyor. Beledi-
ye meclisi bması yıkıldı.
- Türkiye, Ermeni saldırıları-
nın durdurulması konusunda
ABD nezdinde girişimde bulunu-
yor. Başkan Bush \e Dışişleri
Bakanı James Baker'ı de>reye
sokuyor? Ne dersiniz?
- Yerinde bir girişim. Ermeni
saldınlannın durdurulması la-
zım.
- Siz Ermenistan Devlet Baş-
kanı Petrosyan'la önceki akşam
konuşmuşsunuz?
- Evet. konuştum. Bana sal-
dınlann durdurulacağını söyle-
di. Ama sözünü tutmidı. Ateş
deyam ediyor.
Öte yandan Ermenistan
Cumhurbaşkanı Levon Ter-
Petrosyan ile Azerbaycan
Cumhurbaşkanı Vekili Yakup
Memedov'un bugün Tahran'da
İran aracılığıyla bir araya gel-
melcri beklcniyor.
Ermenistan Cumhurbaşkanı
Levon Ter-Petrosyan. 3 günlük
bir ziyaret içinTahran'agidecek,
İran basınında yer alan ha-
bcrlcre görc Tcr-Petrosyan'ın
ziyareti sırasında, Azerbaycan
Cufnhurbaşkanı Vekili Yakup
Memedov'un da Tahran'a gcl-
mesi ve İran. Ermenistan ve
Azerbaycan heyetlerinın Kara-
bağ sorununu konu alan bir
görüşmeyapmalan bekleniyor.
10 ölü var
MOSKOVA (AA) — Ermeni-
ler tarafından Nahcıvan'a dü-
zenlenen saldınlarda 10 kişinin
öldüğü bildirildi. Nahcıvan
Halk Cephesi'nden Interfaks
ajansına yapılan açıklamada,
Ermenilerin helikopterler ve
zırhlı araçlar kullandığı saldın-
da 50 kişinin de yaralandığı kay-
dedildi. Haberde saidınnın yeri
ve zamanı kaydedilmedi. önce-
ki gün veriJen haberlerde, Errne-
nilerin üç gündür Nahcıvan'ın
Türkiye yakınındaki Sederek ka-
sabası ile Havuş köyünü ateşe
tuttuklan, 4 kişinin öldüğü, 15
kişinin de yaralandığı bildiril-
mişti.
öte yandan Azerbaycan'a
bağh Daglık Karabag bölgesin-
deki çatışmaJarda da 10 kişinin
öldüğü bildirildi.
Vapurjetonıı
• Baştarafi 1. Sayfada
-dönüş).Bostancı- Adalar (gı-
diş dönüş) Sirkecı. Kabataş -
Yalova - Çınarak veBostancı-
Yalova-Çınarak yolcu taşıma
ücreti de 20 bin lira oldu Kar-
tal -Yalova 12 bin lira. Pendik-
Kartal. Eminönü ise 9 bin lira
olarak belirlendi. Yolcu taşı-
ma ücreti ise 9 bin lira olarak
belirlendi. İndirimü halk kartı
125 bin. indirimü öğrenct yıt^f'
50 bin. indirimli subay pulu 90 '
bin. indirimli ada bağ bileti 220
bin. Pendik-Kartal-Eminönü
bağ bileti de 250 bin lira olarak
saptandı.
Sirkecı -Harem arasında
otomobil taşıma ücreti 15 bin
lıra olurken. Eskihisar -Topçu-
lar'da ise bu fiyat otomobilde
75 bin. otobüs ve kamyonda
ise 180 bin lira olarak belirlen-
di.
PORTRE HA YDAR ALİYEV
Deneyimli
politikaa
Dış HaberlerServisi - Nahcıvan
Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev,
deneyimli birpolitikacı.
KGB'nın eski yetkililerinden
olan Aliyev. Sovyet lideri Yuri
Andropov döneminde
Politbüro üyeliğıne seçilmiş.
böylece Sov y etler Birliğı'nin en
üst düzeydeki karar organında
tek Türk olmuştu. Aliyev,
Mihail Gorbaçov döneminde
Politbüro üyeliğinden aynlarak
ülkesi Azerbaycana döndü.
Nahcıvan Özerk Cumhuriyeti
Parlamentosu Başkaniığı na
getirilen AJiyev, mart ayında
Ankara'yı ziyareı ederek
Cumhurbaşkanı Turgut Özal
ve Başbakan Süleyman
Demirei'le görüşmüştü. Bu
görüşmeler sırasında ağırbklı
olarak Karabağ konusu ele
alınmıştı. Başbakan Demirei,
bu konuşma sırasında,
Nahcıvan'ın statüsünü
değiştirecek herhangi bir
gelişmeye kayıtsız
kalamayacağını söylemişti.
Bilindiği gibi Türkiye, Gümrü
ve Kars anlaşmalan
çerçevesinde Nahavan'da bir
statü değişikliğinde doğrudan
taraf konumunda bulunuyor.
Başsavcı Demiral gidiyor
Baştarafi 1. Sayfada
Cumhurbaşkanının da onay-
laması halinde kararname, Res-
mi Gazete'de yayımlanarak yü-
rürlüğe girecek.
Cumhurıvetın sorulannı ya-
nıtlayan bir Hâkimler ve Savcı-
lar Yüksek Kurulu üyesi. ka-
rarname taslaeının henüz
kurulun gündemine getirilme-
diğini belirtcrek." Kararname-
nin normalde, DGM'lcrdc
görev yapan yargıç ve savcıla-
nn görev süreleri sona ermeden
hazırlanarak. kurulun önüne
getinlmesi gerekırdi" dedi. Ay-
nı üye. kararnamenin çıkma-
masının. DGM'lerde halen
görev yapan yargıç ve savcıla-
nn kararname çıkıncaya değın
görev lcrini sürdürmelcrinc bir
cngcl oluşuırmadığını da söyle-
di. Bakanlık kaynaklanndan
alınan bilgıye göre. Ankara
DGM Başsavcılığı görcvini 8
yıldan bu yana sürdüren Nus-
rct Dcmiral'ın görcv süresı uza-
tılmayacak. Dcmiral'in. çıkarı-
lacak yeni kararname ile bu
görev inden alınarak. bir başka
görc\c aıaı^ıc'ıiğı bclirtiliyor.
Dcmiral'ın ycnı görcv ycrinin
"pasil" bir makanı" olacağı d.ı
öne sürülüyor. DGM'lerde gö-
rev yapan 100ün üzerınde yar-
gıç ve savcı da bu kararname ile
yeni görev yerlerinın bclirlen-
mesinı bekliyor.
Türkıye'd'e halen 8 ıldc 10
DGM bulunuyor. DGM bulu-
nan iller şunlar:
"Ankara. İ^tanbul (2). İzmır.
Dıyarbakır (2). Konya. Malat-
ya. Erzincan ve Kayseri"
Kuruluş yasasına göre.
DGM'ler 1 başkan ile 2 üyeden
oluşuyor. DGM'lerde aynca 2
de yedek üyc bulunuyor. Yine
DĞM'lerde 1 Cumhuriyct Baş-
savcısı ıle yeteri kadar cumhuri-
yet savcısı da görev yapıyor.
DGM"lcrde görev yapan yargıç
\c savcılar. 4 yıl siircylc bu aö-
rcvc gctirilıyorlar. Bu sürenin
sona crnıcsi halinde. görev sü-
resı yeniden uzatılabilıyor
Anayasanın 143. maddcsidc.
DGMİen. " Dcvletın ülkesi ve
mıllctıyle bölünme? bütünlüğü.
hür demokratik düzen vc nılc-
lıklcrı anayasada belırtılen
Cumhuriyct aicy hınc işlcncn vc
doğrudan doğruya devlctın ıç
\c dış giivcnlığını ılgılcndıren
suçlara bakmakla görcv lı " kılı-