Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
4 MAYIS1992 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
13
KIŞLALFNIN KONÜĞÜ KÖKSAL TOPTAN
Ünîversîteler YÖK'üistemiyorMilli Eğitim Bakanı Köksal Toptan. İstanbul Hukuk Fakültesi mezunu. Siyasete APgençlik
kollannda atıldı. 1977 yıhnda milletvekili, 1979yılında Devlet Bakanı oldu. DYP'de. MeclisGrup
Başkanvekilliği dahil, üst düzey görevler üstlendi. Köksal Toptan, üniversite reform tasansı. eğitimde
laiklik ve Milli Eğitim Bakanhğfndaki ideolojik kadrolaşmagibi konuları. yazarımız
Prof. Ahmet Taner Kışlalı ile tartıştı.
KIŞLALI: Hükümet programında. "YÖK kalkacak, bilim-
sel-yönetsel özerklik verilecek. üniversiteler kendi seçtikleri or-
ganlar eliyleyönetilecek" sözü verilmişti. Bu nezaman eerçek-
leşecek?
TOPTAN: Söylediğiniz doğru. YÖK'ün ve ünivcrsitelerin
daha çağdaş bir hale getirilmesi. hükümelin halka karşı bir
taahhüdü. Koaüsyona viicat veren DYPveSHP'ninseçim bil-
dirgelerinde de öz olarak aynı taahhütler vardır. Hükümet ol-
duktan sonra bu konuda çalışmalan hemen başlattık. Konu ile
ilgili ya da isteyen herkesle ben kendim görüştüm. Bu arada.
Türkiye'nin güveniliraraştırma gruplanndan birinede üniver-
site öğretim üyelerini ve öğrencileri kapsayan bir araştırma
yaptırdık. Tüm bunlann ışığında. şubat ayı içerisinde. kamuo-
yunun tartışabıleceği bir taslak ortaya çıkıı. Biz daha çağdaş
bilimsel ve yönetsel özerkliği olan. yöneticilerin öğretim üyeleri
tarafından seçileceği bir üniversite çalışmamızı hazırlamış du-
rumdayız. Tartışmalann sonucunda. ne zaman istenirsc. onu
Bakanlar Kurulu'na getirmeve hazınz.
KIŞLALI: Sayın Doğramacı. bir demecinde; "Sistem aynen
devam edecek. Üniverşite bütçelerinin planlaması ve denetimi
de YÖK'e verilecek" diyor. Bu sözler. sizin vaatlerinizle birçe-
lişki oluşturmuyor mu?
TOPTAN: Anayasa değjşmediği sürece. zaten YÖK'ü
kaldırma söz konusu değil. Bizim düşüncemizde. üniversiteler
arası eşgüdümü ve
planlamayı sağla-
yacak bir kuru-
mun olması zaten
öngörülüyor. Bize
göre YÖK sadece
eşgüdüm. denetim
ve planlama ile
meşgul olmalı.
Üniversitclerin yö-
netsel ve bilimscl
sorur.lan ile ilgili
çahşmalar. bu ku-
rulun dışında. se-
çimle gelen bir
başka organın.
Üniversitelerarası
Kurul'un yetkısin-
de olmalıdır. Ben-
ce üniversitelcrde-
ki sıkıntılar. yöne-
ticilerin seçilmeyıp
atama ile gelmele^
rinden daha çok.
bu makamların
çok geniş yetkıler-
le donatılmış ol-
malanndan kay-
naklanıyor. Rek-
törün geniş ycıkisi
var. YÖK' baş-
kanının çok gcniş
yetkisi var. Bura-
lara .seçimle gclin-
se. belki daha çok
yakınma ola-
caktır. Bugün
YÖK'tetoplanmış
olan yetkilcrfn
akadcmik olan bölümü. mutlaka Üniversitelerarası Kurul'a
aklarılmalıdır. Bu Kurul'un da 60-70 kişi ile amaea hizmet et-
mesi mümkün değil. Onun içinden belki çok dar kapsamlı bir
yönctim kurulu çıkarmak gerckir. Cniversitelerdede rektörlc-
rin bugünkü yetkılerinin çok öncmli bir bölümü senaiolara ak-
tanlmalıdır. Dekanlardaki yetkilenn önemli bir bölümü dc fa-
külte kurullanna aktanlmalıdır.
KIŞLALI: Yetkileri azakılmış olsa da üniversite yönelictleri-
nin demokratik vöntemlerle belirlenmesi. Türkiyc koşullannda
çok önemli. Bu konuya bir netlik gctirebilır misiniz?
TOPTAN: Rcktör vedekanlann. öğretim üyclcri tarafından
lek dereceli bır seçimle belirlcnmelerinin çok doğru olacağına
inanmıyoruz. Örncğin fakültcler, rektör seçimini yapacak tem-
silcilerini seçebilırlcr. Onun da yanında. üniversiıelerimizin bu-
lunduklan yerler ile fakültelenrnızın uyumunu sağlayacak bir
mekanizma kurmak istiyoruz. Üniversıte vcya fakülte yönctim
kurullanna, bclediye başkanı ya da valinin önereceği bırya da
iki kişi. kcntin temsilcisi olarak girebilir. Kuşkusuz. kimscde itı-
raz etmiyor. takülte ve üniversite yönetimlerinde öğreneilerin
dc bulunması gerekir. Araştırma görevlileri ve üniversite çalı-
şanlan da yönetim kurullannda tcmsıl cdilmcli ve sadece kcndi-
lerini ilgilendiren konularda değil. her konuda söz sahibi ol-
malıdır.
KIŞLALI: Kendisi de eşki bir öğretim üyesi olan ve do-
layısıyla üniversitelerin YÖK. sonrası içine düştüğü durumu
yakından bilen Sayın Erdal İnönü. ••L'niversıtelerimizin doğal
gclışme çizgısini Sayın Doğramacı durdurmaya çalışıyor" di-
yor. Başbakan yardımcınızın bu görüşünü pavlaşıyor musu-
nuz?
TOPTAN: Sayın Doğramacı ile iş ilişkısi içindcki bir kimse
olarak. onun ^ahsı ile ilgili bır şey söylemek ıstemıyorum. Kuş-
kusuz Türkiye'nin yetiştirdiği ender bilım adamlanndan bın.
Zaten sanıyorum
o vönünü kımsc
YÖK, sadece eşgüdüm, denetim ve planlamayla meşgul olmalı. Üni-
versitelerin yönetsel ve bilımsel sorunlarıyla ilgili çalışmalar, bu
kurulun dışında, seçimle gelen bir başka organın, üniversitelerarası
kurulun yetkisinde olmalıdır. Üniversitelerdeki sıkıntılar, yönetici-
lerin atamayla gelmelerinden daha çok, bu makamlann çok geniş
yetkilerle donatılmış olmalarından kaynaklanıyor.
ile rektör ve dekan seçimlerinin yeni hükümlerc göre yenilcn-
mesıni sağlayabilirsinız.
TOPTAN: Her şey mümkün. Tabii o. nasıl bir scçim yapı-
lacağına vc bu seçımın kamuoytınun bcklentilcrine ne ölçüde
cevap vcreceğine bağlı.
KIŞLALI: Sözlennızın başında. ünıversiteöğretim üyeleri vc
öğrencılen kapsayan bir araştırmadan söz eltiniz. Nasıl bir so-
nuçla karşılaştınız?
TOPTAN: Çarpıcı sonucu şu: Bugünkü sistem. üniversite
öğretim üyelenmizin yüzdeSO'i tarafından benimsenmiyor. Ta-
bii yakınmalar sistemdcn mıdır. değil midir. o tartışılabilir.
Ama şu andakı durumdan. üniversite öğrelim üvelerimızin çok
büyük bır bölümünün memnun olmadığı açıkça görülüyor.
Büyük kenılerdeki üniversitelerde. bu memnuniveisizlık çok
daha çarpıcı.
KIŞLALI: Tartışmalı başka bır konuya geçmek istiyorum.
Türkiye'de imam-hatip okullan. bılgılı, çağdaş kafalı dın
adamları yeliştirmek amacıyla kuruldu. Oysa bugün 435 bın
dolayındaki mezunun ancak onda biri dın işlenyle ilgili görev
yapıyor. Buna karşın yeni ımam-hatip okullan açımı sürüyor.
Sizce doğal bır durum mu?
TOPTAN: Türkiye.' mesleki ve teknik cğitimdcn mezun et-
tiklerine büy ük oranda istihdam imkânı yaratamıy or. Bu yalnız
imam-halıp lıseleri ıçın gcçerli değil. Her lürlü meslek liselerin-
dcn mezun olanla-
ra iş bulamayınea.
üniversite kapı-
lannı onlara aç-
mak /orunluğu
doğuyor. İmam-
hatip liselcrinde
sadece din cğitimı
veriliyor değil.
Lisc bıre kadar
yüzde 30. daha
sonra da yüzdc45
oranmda din eğiti-
mi. yani meslek
dcrslcri var. Vc bu
çocuklar. kolcj
mezunlanyla.
Anadolu Lisesi
mezunlanyla yan-
şarak üniversitcye
eırivorlar
" KIŞLALI: El-
bctlc ki durumun
bir suçlusu varsa.
bu. o çocuklar de-
ğil. Suç. gcreksi-
nimden fazla
imam-halıp okulu
açılmasina ı/iıı ve-
rcnlerdc. Çiınkü
bu ölçüde yoûun
din eğıtimi ve-
rilmcsının amucı.
din adamı yelışlir-
Yaşar Kemal, bizim içeride ve dışarda gurur duyduğumuz bir büyük
yazar. Çocuklarımız zaten tanıyor, ama ders kitaplarında da göre-
cekler. Aziz Nesin için her halde biraz daha beklenecek. Sadece
Na/ım Hikmefin değil, başkalannın da ders kitaplarına girememe-
si bir yanlışlık. Hem bizim, hem de dünyanın bugün geldiği nokta,
bu tartışmaları artık anlamsız hale getirdi.
tartışmıyor.
KIŞLALI:
Hayır. o da
tartışılıyor. Tezi-
nin. Dr. Spock'un
ûnlü yapılının
Türkiye koşul-
lanna uyarlaması
ve dolayısıyla ak-
larma olduğu id-
dıalan var.
TOPTAN: Sanıyorum bu sistem içinde. YÖK başkanının
çok geniş yelkilerindcn ka>naklanan yakmmalar Sayın Doğ-
ramacı ile biraz özdeşleşti. Yakınmalar kcndisındcn mi. yoksa
YÖK'ün başkanından mı. bu biraz birbirinc kanşıyor. On yıl
böyle bir görevde kalıp yakınmava muhatap olmamak müm-
kün değil.
KIŞLALI: Bazı çevreler. dış ilişkilerde desteğine gereksinme-
si olduğu için hükümetin Sayın Doğramacı">a dokıınamayaca-
ğını öne sürüyorlar. Kendisi de bu tür sorular kars,ısında. "Bu-
nu hükümetc sorun" diyeyanıt vcriyormuş.
TOPTAN: Bu konuyla ilgili benım hıçbir duyumum yok.
Dışışlenmizin Savın Doğramacı">a nerelcrdcgereksınımı oldu-
ğunu da bilmivorum. Yakın arkadaşım olan Dıştşleri Bakanı-
mız. bana şu ana kadar bu konuda herhangı birşcy söylcmiş
değildir. Öyle olsa bile, bu iki iş birbirinden çok farklı. Eğer öy le
ise Sayın Doğramacı'yı o işteçok daha i>i dcğcrlendircbilcceği-
miz bir göreve getirmemiz söz konusu olmalıdır.
KIŞLALI: Hazırlamakta olduğunuz vasanın çıkması gccı-
kırse. rektör vedekanlargcneeski hükümlercgöreaıanucaklar.
Bu olasılık üniversitelerde belirli bır tedirgınlık yaratıyor
TOPTAN: Ycni yasanın çıkması uzarsa. bu bir anlamda
mevcut üniversite yöneticilennin yerinde kalmasını sağiaya-
caktır. Mayıs ayı içinde, üniversite rektörleriyle son bir değcr-
lendirme yapılacaktır. Ancak çalışmalann uzamasının
amaanın, konuvu rektör seçimlerinden sonraya bırakmak ol-
duğunu sanmıyorum. Rektörlerin seçileceği temmuzavına ka-
dar çok şe> yapmak mümkün. Ama scçım eskı sisıcmledevapıı-
sa, şimdiki rektörlerin mutlaka görevde kalacaklannı sövle-
mek mümkün değil.
KIŞLALI: Yasa gecıkse bile. ckleyeceğıniz geçici bır maddc
y
gidecek çocuğa bu
ölçüde yoğıın din
eğıtimi verdiğini/
/aman; ariık laik
cğitıme koşut. ona rııkıp. dolayısıvla da "tevhıd-i icdrisat" ya-
sasına aykın bir durum söz konusu dcmcktır. Yanı laık eğilımc
bir alternatif yaratılmıştır.
TOPTAN: Eğcr bu okullan laiklik ilkcsınc ıcrs göriirsck. tc-
melli kapatmamız lazım. Bencc bu dcğerlcndırme yanlış Bu
okullann amacı çağdaş. müspet din adamı yetişlirmek ve birta-
kım yanlışlıklardan Türk toplumunu korumak. Bı/. ı\ı yeiişen
bu tür dın adamları sayesındc. radyo dınlenıenin günah olma-
dığını anladık. Bu okuîlar. lanı tersıne laiklik ilkcsinin daha iyi
benımscnmesini sağlamıştır.
KIŞLALI: Bu okullarda din adamı yetişmcsi. elbeıte ki laik-
lik ilkesıne aykın değil. Ama bu okullardan savcı. yargıç. emnı-
yct müdürü. planlamacı. kaymakam. vali yetişmesi. laiklik il-
kesıne aykın.
TOPTAN: Öyle almıyorum. Bunlar da bizim çocuklarımı/.
Bu okullann içinde dc uygulamada bırtakım yanlışlıklar var.
Mezunlarının istihdam edılışbiçımleriııdede yanlışlıklarolabı-
lir. Ama bunu genelleştirmemelı. İmam-halıp lısesıni bıurdık-
tcn sonra. SBF'ye gıdıvor. hukuk faküllcsine gıdıvor. ond.ın
sonra bazı görev lere geiıy or.
KIŞLALI: Yıllarcu aldığı yü/de 45 oranmda din cğıtiminın.
onun ilcrki davranışlannı. dcvlelle aldığı görevi yerine geuri-)
biçimıni eikılcmcmesi olanaklı mı?
TOPTAN: Eğer luikliğe ay kırı. suç teşkıl eden bır ey leın ıçıne
gırerse. karşilığını devlet vcrır.
KIŞLALI: Ben siyaseı bilinıı oğreiını tıycsiyını Dcrslenmde-
kı tartışmalar sirasinda. örncğin Humeynı reıımını savunan-
ların hep ımam-hatip kökcnli ö^rencıier arasından çıkması bır
rasılantı mı?
TOPTAN: Uygıılanudan kaynaklanan. haklı divebıleccği-
mi/çok sayıda olay var. Ncduyarvım ıı/crınegıdıyorum.elım-
den ne celirseyapıyorum.
KIŞLALI: Ba-
kanlığını/ın taşra
örgülünde. yönetıcı
konunıda olanların
yü/de kaçının
ınıanı-haiip ya da
ılahiyal laküllesi
me/ıınu oldıığıınu
araşiırdını/ mı?
Ba>ta Sayın Bed-
rcuin Dalan olm.ık
u/ere. parlını/ ıçın-
de de bu konuda yoğıın yakınma var.
TOPTAN: Böyle bir oran araştımiası yapmadık. Ama pek
çok ılde. imam-hatip kökenli arkadaşlann yönetıci olduğu doğ-
ru. Gencldc lüm Türkıye'deki yönetıcı kadromu/u ıcl'ıişicn ge-
çirdık ve hakkında olumsuz bilgilerolanlann lamamının yerlc-
rini değişıirdık. Aynı araştırma şimdı ılçcler dü/eymde devam
edıyor. Nc gerektyorsa yapıyoru/.
KIŞLALI: Sadece taşra değil. mcrke/ örgüıünü/le ilgili ola-
rak d;i "kadrolaşma" iddiaları çok yoğıın.
TOPTAN: Göreve geldıkten sonra. hıç kımscye ön yargı ile
yaklaşmadım. Ba/ı. beninı ıçın çok örıcm taşıvan yeıicrdckı kı-
şılen değı^tırdim. Benınıle uyııııı vığlamay.ınları değıştırmeye
devam edeeeğim.
KIŞLALI: Ders kıtaplannddkı çağdışı bılgı ve yakUışınılaı.
bırçok ke/. somul örneklerıy le gö/ler öııüne scnklı. 1 alım-Ter-
bıye Kurulu'nun bugünkü yapisi hakkında ne du^unuyorMi-
nuz?
TOPTAN: Talim-Tcrbiye'yı biıyütcç altına aldım!..
KIŞLALI: Yaşar Kemal. Azı/Ncsin. Nâ/ım Hıkmeiüibı.y ıırı
dışında mılyonlarca kışinin tanıdığı, yapıllan hemen tiim dıİlere
çcvrılmışolan isimler. ariık kendı ülkelenndekıders kitaplarına
da gırebileccklcr mı?
TOPTAN: Yaşar Kemal gırecek. V aşar Kemal. hızım ıçerde
ve dışitrda gurur duydıığumu/ bir büyük ya/ar. (.ocuklannıı/
zaten tanıvorlar. ııma artık ders kitaplarında da görecekler.
Aziz Ncsin için hcrhalde bira/daha beklenecek. Bana göre hıç-
birengcl olmadan. çocuklanmız herkesi tanımalı. okumalı Bu
herkcsin hcrkcs tarafından mutlaka sculmesi anl.ımına da gcl-
mc7. Sadece Nâ/ım Hıkmetın değil. başkalannın da ders kıtap-
lanna gırcmemesı hır yanlışlık. Hem bı/ını hem d%~ dııny.ııiın
bugün geldiği nokta. bu lartışmalan artık anlanisı/halegeiırdı.
Bunlar önümüzdcki vıllarda hallolacak.
KİM KİME DUM DUMA BEHİç AK
j , daha sonra,
bv kurkv, Onv
e k İÇİr\
maıtc yaptmr.
kk
KûfiKiee.e leHL ŞoiA ATMA
karsılo&ır ve ktirkı/nön ye
't>ouandığm> h d
Onun <lM di^ifner» tnjan/ar, onv
fo, hahra
çıfcar. "/VoJıl
Cvnlti ttfaiye hi
borîio
q,fer
PİOKNİK PİYALE MADRA
ÇİZGİIİK KÂMtL MASARACl
AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAN GÜRSES
^/â£ttSZL&S?*mrt bic** tu^aş
f3Rb ^AcdJ
Sn ye penc©(?eden aşaş
uzun bakaRte fpKttfm &
y^ otomobiLLeR Ş
bîRf tfRbiRînden M
GARFIELD jm DAVIS
VE Şl'MDİ BİRINCÎ
KEDİ OL|A(R)0JIAR1
BENIM /MDûDi^M S
NE ZAMAM VERİLE _ '
HARBİ SEMİH POROY
TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAS 4 Mavıs
SO6UK SAVAŞIN fLK Y/UARINDA.
194-8 'DE