Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
1 "1 MAYIS1992 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
ErezTOBB'a
resmen aday
• Ekooomi
Şenisi-
İstanbul
Ticaret
» ^ | OdasMİTO)
•**j£f Başkanı
jjL Yalım Erez,
. ^~-vm oda ve borsa
yetkililennin isteklen
do ğrultusunda Türkiye
Ocialar ve Borsalar BirKği
(TOBB) başkanlığına aday
olduğunu açıkladı. İTO'dan
yapılan açıklamada Erez,
ulusal ve uluslararası
oruamın geürdiği şartlann
TOBB'un ekonomideki
öncmini arttırdığına dikkat
çekti.
Tiirk-İşien
grev uyarısı
• ANKARA (ANKA)- 50
birı kamu işcısini
ilgilendiren ve yürürlük
süresi 1992 yılının ilk
aylanndan başlayan kamu
sözdeşmelerinin halen
bağnlanmamışolması işçi
kesiminde huzursuzluk
yarattı. Türk-lş Genel
Eğitim Sekreteri Mustafa
Başoğlu sözleşmelerle ilgili
mesafe alınmadığı takdırde
eylem vegrevlcrin
başjayacağını söyledi.
Mustafa Başoğlu, kamu
sozleşmelerinin
koordinasyonundan
sorumlu Devlet Bakanı
Şerif Ercan'ı göreveçağjrdı.
Muaffonlapaçığı
böyütecek
• ANKARA (AA)-
Türkiyc'deki fon sistemınin
toplam gelirlerinin
yansından fazlasını toplayan
büv iik fonlann Başbakan
tarafından Müşterek Fon
Hesabı'ndan muaf
lutulması. 1992yılı bütçe
hedcflcrini olumsuz yöndc
7orlayacak. Maliyeve
Gümrük Bakanlığı
uzmanlannın yaptığı
açıklamada, 1992yılı Bütçe
Kanunu'nun 31 'inci maddesi
uyannca oluşturulan
Müşterek Fon Hesabı'ndan
muaf tutulan fonlardan yasai
olarak genel büıçeye gelir
kaydcdilemeyeceği bildirildi.
Oç ayda 29 grev
• ANKARA (ANKA) - Bu
yılınılk üçavında29grev, 2
lokavt gerçekleştirildiği,441
de toplu iş sözleşmesinin
im/alandığı bildirildi.
Çalışma ve Sos\al Güvenlik
Bakanlığı verilerine göre,
yılınılk üçayında
gerçckleştirilenvc3bin611
işçiyi kapsayan 29 grevde 71
bin 504 işgünf' boldu.
Geçcnyılın tii del64bin
968 işçi'yi kaps.., -ı 398 grev
gerçekleştırilmiş, kaybolan
işgünü sayısı ise 3 milyon 809
bin 354'le rekor kırmıştı.
Auer taşınıyor
• EkonomiSenisi-
Çukurova ve Yapı Kredi
Bankası iştiraki olan Auer,
1957'den beri Topkapı'da
sürdürdüğü imalatını
haziran ayı içinde
Lüleburgaz'a taşıyor.
Kapasite arttınmı. yeni
ürünlere yönelme gibi
amaçlarla yaklaşık 100
milyar harcanarak kurulan
Lüleburgaz tesislerinin bir
bölümü 1990yılında
faaliyete geçmişti.
Gıda mevzuatı
• Ekonomi Senisi - Lcvcnt
Soroptimist Kulübü'nün
düzenledıği Türkiye Gıda
Mevzuatı sorunlanna ilişkin
toplantı bugün Svviss Otel'de
saat 10'dabaşlıyor. Açılış
konuşmasını Sağhk Bakanı
Yıldınm Aktuna yapacak.
Tüketiciye yakın korumaANKARA (Cumhumet Bürosu) - Tü-
keticininhaklan. vasaylaguvencealtına
alınıyor. Milyonlarca lira ödevip aldığı
mal bozuk çıkan tüketici, artık aylarca
vakınmasını kime ileteceğini düşünme-
\ecek. Telcviz\on reklamlanndan etki-
îenip aile düzeni bozulanlar, reklamı
vayımlayan kuruluşu şikâyet edebile-
cek.
1963 yılından bu yana üzerinde tartışı-
lan tüketici haklan \asası i!e ilgili çalış-
malar son aşamaya geldi Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı tarafından haarlanan
tüketici}i koruma vasa taslağı, TV rek-
lamlanndan, kampan>a satışlara. "'ka-
pıdan satış" olarak nitelendirilen pazar-
îamacılara karşı getırilecek önlemler-
den. bakanlığa önerilerde bulunacak
tüketici konsevleri ve yerel lüketici ha-
kem he>etlerinin kurulmasına kadar bir
dizi yeni düzenleme öngörüyor. Taslak
aynen yasalaştığı takdirde. TV reklam-
lannda cınsellığı, çocuklan ve yaşlılığı
istismar eden kuruluşlar, aynı kanallar-
dan tüketiciden özür dileyecekler. Tas-
lak, tüketici mahkemclerinin de kurul-
masını öngörüyor.
•Tüketici haklannın korunması
amaayla hazırlanan yasa tamam-
lanmak üzere.
• Yasa taslağında TV reklamla-
nndan rahatsız olanlara yakınma
hakkı veriliyor. Kuruluşlar yakın-
manın oiurnlu bulunması duru-
munda, reklamı yayımladıklan
kanaldan özür dileyecekler.
• Üretici fırmalar, aracı fırmala-
nn tüketiciyle yaptıklan sözleşme-
lerden sorumlu tutulacaklar.
Taslak, pazarlamacılardan alınan
mallann ve yapılan satış sozleşmelerinin
7 gün içerisinde tek taraflı iptalini ve
malın iadesıni olası kılan hükümlerin
yanı sıra kampanya satışlannda aracı
firmanın sözleşme şartlanna u>Tnaması
durumunda üretici fırmanın sorumlu
tutulmasını sağlayacak hükümleri de
içeriyor. Taslağa göre üretici ile tüketici-
ler arasında çıkan anlaşmnzlıklar için
tüketici mahkemeleri kurulacak, çözü-
mü kolay sorunlar için de belediyeler ile
eşgüdümlü çalışacak tüketici sorunlan
hakem heyetine başvurulabilecek. Tas-
lağa göre reklamlar ile ilgili sorunlann
çözümü için üniversite, kamu ve işçi ve
işveren örgütlerinin 'emsilcilerinin yer
alacağı "'reklam kurulu"nun görüşüne
başvurulacak. Reklan^ Kurulu, çalışma
şekli henüz kesın olmamasına karşın
reklamlar konusundaki şikâyetler üze-
rine ya da gerektiğınde de kendiliğinden
harekete geçebilecek bir heyet olarak
düşünülüyor. Yasanın öngörulen hü-
kümlerine aykın hareket edenlere 50
milyon ile 500 milyon lira arası para ce-
zası uygulanacak. Süreli yayınlara abo-
ne olanlar, vazgeçmek istedikleri du-
rumlarda aboneliklerini. yavjn kurulu-
şuna bildirerek tek taraflı iptal edebile-
cekler.
Taslak. tüketici sorun, gereksinim ve
çıkarlanrun korunmasma ilişkin gerekli
önlemlerin alınması amacıyla "tükeuci
konseyi"nin kurulmasını da öngörüyor.
Taslağın hazırlanması sırasında, üni-
versite, kamu kuruluşlan ve özel reklam
şirketlerinin yanı sıra işjçi ve işveren ku-
ruluşlannın da görüşüne başvuruldu.
Taslağın önümüzdeki günlerde son bi-
çimine kavuşacağı ve Meclise sunulaca-
ğı belirtiliyor.
Nadir'e 1 milyon sayfalık iddia• Aleyhindeki haarlık soruşturması 14 ay süren Asil
Nadir, Londra Ağır Ceza Mahkemesfnde yargdana-
cak. Davanın boyutunun büyüklüğü nedeniyle tarafla-
nn 1993 martından önce duruşmaya hazır hale gelmesi
beklenmiyor.
EDİPEMİLÖYMEN
LONDRA - Asil Nadir'in
"Polly Peck'ten zimmetine para
geçirdiğini iddıa eden "Ağır
Dolandıncılık Bürosu" Asil
\adır aleyhindeki iddianame-
Mni hazırlıvor. Asil Nadir'in
vıvunmasını üstlenen "Panno-
nc Blackburn" avukatlık firma-
ii taralindan yapıian açıklama-
da, dava konusu lüm belgelerin
bir milyon sayfayı bulacağı ifa-
dc edildi. "Ağır Dolandıncılık
Bürosu" Asil Nadir'i tarih ve
mikiar bclirterek 69 kez yakla-
şık 150 mıl>on sterlini zimmeti-
ne geçirmekle suçluyor. Aley-
hindeki hazırlık soruşturması
14 ay sürcn Asil Nadir, Londra
Ağır Ceza Mahkemesi'nde yar-
gılanacak. Davanın çok büyük
ruşmaya hazır duruma gelmesi
beklenmiyor.
Asil Nadir'in kişisel borçla-
nndan ötürü iflasının geçen
kasım ayında tescili ardından
"muazzam" boyutlara ulaştığı
tahmin edilen avukatlık ve her
türlü savunma masraflannı
hangi kaynaklardan ödediği
merak konusu. Asil Nadir'in
borsa aracı firmalan ve banker-
lik kuruluşlanna olan borcu-
nun 85 milyon sterlini bulduğu
söyleniyor. Buna ek olarak
"Pollv Peck" kayyımiarı da
kendısinden 378 milyon sterlin
tazminat talep ediyor.
Asil Nadir'in aleyhinde açı-
lan iki tazminat davası ve "Ağır
Dolandıncılık Bürosu" tarafın-
dan açılan ceza davasında gö-
rev alan yüksek düzeydeki ceza
avukatlan ve hukukçulann
. "astronomik" ücretlerinin nasıl
ve hangi yolla ödendiği şu sıra-
da konuyu izleyen çevrelerde
soruluyor. Asil Nadir'in iflası-
nın tescilinden de önce Yüksek
Mahkeme, "Polly Peck" kay-
yımlannın. Asil Nadir'den taz-
minat istcmesi üzerine bütün
mal ve para varhğını dondur-
muş ve gündelik geçimini tcmin
etmesi amacıyla haftada bin
sterlin (yaklaşık 11 milyon lira)
harçhk verilmesini kararlaştır-
mıştı. Bu paranın, Asil Nadir'-
in, savunma masraflarna yet-
mesi söz konusu değil. "Obser-
ver" gazetesinde konuya ilişkin
bir haberde Asil Nadir'in. iflası
ardından "savunma masrafla-
nnı devletin yüklenmesi için
başvurmadığı" belırtildi. "Öde-
melen nasıl yaptığı" soruldu ve
"Nadir ailesinden ya da Türki-
ye veya Kuzey Kıbns'ta kendi-
sini destekleyenlerden yardım
alıyor olabilir. Ingiltere ve Kıb-
ns'ta bağış kampanyalan açıl-
dı. Kendisi buralarda hâlâ bir
kahraman gibi görülüyor" de-
ruldi
"Polly Peck" kayyımlanmn,
Asil Nadir'in mal ve para varlı-
ğının dondurulması için Yük-
sek Vlahkeme'den çıkarttıklan
karar, "Financial Times" kay-
naklanna göre Asil Nadir ile
ilişkili 100 kadar şirket ve kişi,
Isviçre ve Fransa'da 20 kadar
mali kuruluş ve banka, özel bir
banka olan "Confıdas". mali
danışmanlık kurumu "Rhone
Finance", Cayman Adalan'n-
da 20 şirl*et, Asil Nadir'in kız-
kardeşi Bilge Nevzad'ı da kap-
sıyor. Halen Asil Nadir ile
kayyımlar arasında tazminat
talebine ilişkin dava basına ve
halka kapalı sürmekte. Bu gizli-
liğin nedenı Asil Nadir aleyhin-
de başlayacak olan ceza davası
içinjüri seçiminin basındaki ya-
yinlardan etkilenmesini önle-
mek.
Marmaris'te toplanan tekstildler çalışma yaşamını konuştu
Işgüvencesine Narin'den tepki
BULENTKIZANLIK
MARMARİS '- Türkiye Tekstil Sanavii
İşvcrcnleri Sendikası Yönetim Kurulu
Buşkanı Halit Nann. "İş güvencesi >asa
taslağı"na >enı ısım taktı. Narın. yasa tas-
lağının çalışmamavı özendiren yanlış psi-
kolojik elkiler varatacağını savunarak
"Ben bu kanuna çalış-ma kanunu divo-
runı" şeklinde konuştu.
Turkıye Tekstil İşverenleri Sendikası ta-
rafından Marmariste düzenlenen "tekstil
sektörünün sorunlan ve çakşma havatın-
daki gelişmeler" konulu semınerde. Çalış-
ma ve Sosval Güvenlik Bakanı Mehmet
Moğultay'ın tasansı tartışıldı. Sendika
başkanı Halit Narin hem sektör hem ülke
ckonomisi ve hem de dünvada yoğun sı-
kıntılar yaşandığı bu dönemde, söz konusu
vasa taslağının zamansız ve gereksiz oldu-
ğunu öne sürdü. Seminere "Sakatlar Hafta-
sı' programı nedeniyle katılmadığını belir-
ten Bakan Mehmet Moğulta\ ise gönder-
diği mesajda yasa taslağı ile ilgili bakanlık
çalışmasının tamamlandığını ve konunun
Bakanlar Kurulu gündemine getirildiğini
bildirdi. Türk-İş Genel Başkanı Şevket Yıl-
mazı temsilen toplantılara katılan Teksif
Genel Sekreteri Zeki Polat da ış güvencesi
>asa>ınm gerekli olduğunu. ancak yumu-
şalılması konusunun tartışılabileceğini
söyledi. Polat. bu yılki toplusözleşme gö-
rüşmelennin zor geçeceğine dikkat çekti ve
" Biraz daha ağlarsanız, biz de ücretlerimizi
almayıp, biraz daha aşağıya çekın deriz"
şeklinde konuştu.
Halit Narin'in sahıbi bulunduğu Martı
Tatil Köyü'nde, tekstilciler. üniversite öğ-
retim üyeleri ve ilgili bürokratlann katılı-
mıyla 4 gün sürecek olan seminerde, Tür-
kiye'ninekonomikpolitikalanvesektörün
durumu değerlendiriliyor. Toplanulann
açılışında konuşan Türkiye Tekstil Sanayii
İşverenleri Sendikası Başkanı Halit Narin,
teksıil sektörünün son 2 yılda yanlış eko-
nomik politikalar nedeniyle, dampingli it-
halat ve yüksek maliyetlerden kaynakla-
nan bü> ük bir darboğaza girdiğini vurgu-
ladı.
"Fabnkalar üreümini kısarak, işçi çıka-
rarak. ithalatın yollannı anyor. Tekstilde
lider olmak varken tekstilden kurtulma
mantığıyla hareket edilmektedir. K.oca ko-
ca fabrikalar kapanıyor. Bir bakıma ban-
kalardan korktuklan için işçi azaltıp çalışı-
vor görünüyor" şeklinde konuşan Narin,
dampingli ithalatla tekstilici ve konfeksi-
yonculann karşı karşıya getirildiğini ileri
sürdü. Narin, Başbakan'ın yoğun bir tem-
• İş güvencesi yasa taslağmı eleşti-
ren TekstiISanayiiİşverenleri Yöne-
tim Kurulu Başkanı Halit Narin,
yasa taslağının çalışmamayı özendi-
ren yanlış psikolojik etkiler yarata-
cağını öne sürdü.
poda çalıştığını, ancak ekonomiden so-
rumlu bakanlann bu alanda üzerlerinc
düşeni yapmadıklannı ilcn sürdü ve "Bir
aydır Ankara'da bu kargaşaya dur diyen
bir tek kişi yok. Bu büyük bir yanlış" dedı.
Pakistan. Hindistan. Kore'den gemiler do-
lusu tekstil ürünü gelirken bırliklerin pa-
muğa dünya fiyatlannın yüzde 30 daha
pahalı satmasından yakınan Narin, enerji
üretiminde dünya sıralamasında yer aldığı-
mız halde otomatik zamlar nedeniyle dün-
yanın en pahalı enerjisini kullandığımızı da
savundu. Halit Narin, bu iki konuda Sana-
yi ve Ticaret Bakanı Tahir Köse ile Enerji
Bakanı Ersin Faralyab'yı suçladı. İş güven-
cesi >asa taslağı konusunda beklendiğı öl-
çüde sert çıkış yapmayan Narin. "Bir gün
biz de bunun bir mecburiyet olduğuna ina-
nabilıriz. Ancak bugün ekonomide dur-
gunluktan gerilemeye dönüldüğü bir dö-
nemde. doğru bir zamanlama yapılmadığı-
na tüm işverenler olarak inanıyoruz. Hâlâ
işçi çalıştırma becerisini gösterdiğimız işçi-
lere verilecek bu ekstra sosyal hak kalkın-
mamızda tereddüt yaratır" dedi. Narin.
denedikleri işsizlik sigortası, tasarruf teşvik
fonu kesintisi gibi konulara yönelinmesı
gerektiğini ifade etti.
Bursa'ya gjtmek zorunda kaldığı için
son anda toplantıya katılamayan Türk-lş
Genel Başkanı Şevket Yılmaz, Teksif Ge-
neî Sekreteri Zeki Polat aracılığıyla tekstil
işverenlerine bir başan mesajı gönderdi.
Polat. "Şevket Başkan başka masalarda
bu yıl biraz daha fazla oturacağız. Bu kez
beni mazur görsünler diyor" şeklinde ko-
nuştu. Ücretler üzerinde yüzde 49'lara va-
ran vergi yükü nedeniyle işçi ve işveren
kesiminin toplusözleşme görüşmelerinde
uzlaşamadıklannı kaydeden Zeki Polat,
"İlk kez geçen yıl toplusözleşme müzakere-
lerinde 18 bin işçi çıkardınız. Son 1.5 yılda
ise sadece Teksif üyelerinden 60 bin kişinin
işine son verildi. Biz ış güvencesi gereklidir
diyoruz. Ancak yasanın yumuşatılması
tartışılabilir" diye konuştu. Sigortasız işçi
çalışurmaya değinerek Merter Keresteciler
Sitesı'nde 3 bin çalışandan 2 bin 850'sinin
sigortalı olduğunu anlatan Polat. belediye-
lerdeki politik yüksek ücret politikasının
diğer sektörlerdeki işcileri yanlış yönlendir-
diğine dikkat çekti. Polat, işçilerin beledi-
yelerin trilyonluk borcunun silindiğini,
yine de maaş ödeyemediklerini gözardı
edip, o miktarda ücret zammı istediklerini.
sonra fabrikalan işçi çıkanp kapatılınca da
ağladıklann: kaydetti.
LlBYA
Müteahhit
alacağı
BM'deANKARA (Cırnıhuriyet Bü-
rosu) - Libya'şa uvgulanan
uluslararası ambargo ncde-
nivlcbu ülkedci^vapanmütc-
ahhiılcrimizin uğradıklan
zarar rier gcçcn gün arıarkcn
Dışı^leri Bakanlığı. sö/ konu-
su /aıarın tazmin cdılmcsı is-
tcmını Bırlcşmiş Millctlcr'c
götürüvor.
Lıb\a'da iş \apan müleah-
hillerin bu ülkcde vaklaşık
700 mil>on dolarlık alacağı
bulunuvor. Lıbva'nın ödcme-
lcri güçleştirmesinin aıuından
ulusîararası ambargonun gel-
mesı müıcahhılleri daha güç
durumda bıraktı. Hükümcl-
ten yurdım isicven mütcahhil-
ler buradakı işçılenn maaşla-
nnın ödennıesı için kredi
islcmindedc bulundular.
Libva'ya uvgulanan
ambargo konusunda ilgili iil-
kclcr. 15 muyısla BM">c bilgı
vcrccck. Türkiye dc ambargo-
nun uygulanışına ilişkin ola-
rak vcrcccği bilgive ck olarak
ambargodan dolavı Tiirk mü-
teahhiılerınin zarar göıdüğü-
nüdcdilegetirecek.
Libva'da i$ vapan Türk
mütcahhiılerinır. ambargo
dolavısıvla uğradığı /arar.
toplam 2.5 mılvardolardü/e-
yinde bulunuvor Muicahhn-
îerın bu ülkcde üsilcndiklcri
ışlerın luları ıscyaklaşık 4mıl-
vardoiar.
SALtH N. NEFTÇİ
Enflasyon Psikoloji
İle Düşer mi?
İlk önce soruyu biraz açalım. Ekonomideki (reel) denge-
sizlikleri ortadan kaldırmanın güçlülüğünü görüp bir "Enf-
lasyon düşüyor" psikolojisi üzerinde çalışmaya başladı-
nız diyelim. Kısa vadeli tedbirlerle olsun, konuşmalar,
açıklamalarla olsun bu fikri işlemeye başladınız. Ama aynı
zamanda, bütçe açığı, kurlardaki çarpıklık, jç borç sevi-
yesi gibi temeldeki dengesizliklerde reel anlamda bir de-
ğişiklıkyapmadımz. Enflasyonu düşürebilir misiniz?
Salt psikoloji üzerine kurulu bir mantk başanlı olabilir
mi?
Bir iktisatçı açısından bu soruları yanıtlamak zannedildi-
ği kadar kolay değil.
• • •
Enflasyonu "konuşarak düşürmeyi" ilk bakışta imkânsız
buluyorsanız şöyle bir soru sorayım:
Bir ülkede, politikacılar eğer işadamları ve sendikalara
gidip durup dururkeu "Dikkat fiyatlar artacak" derlerse ne
olur?
Üretici fıyatını yükseltir. Sendika zam ister. Paradan ka-
çışbaşlar. insanlardövizeyönelir. Faizleryükselir. Vereel
bir nedeni olmayan enflasyon kısa sürede gerçeğe dönü-
şür...
Demek ki "konuşarak enflasyonu yükseltmek" müm-
kün. O zaman düşürmek niçin mümkün olmasın? Aynı
mekanizma niçin geriye doğru da çalışmasın?
• • •
Gördüğünüz gibi soruyu yanıtlamak kolay değil. Bu ko-
nu iktisat biliminde de hâlâ araştırma safhasında. Bir ör-
nek vereceğim.
Enflasyon artarken paradan kaçış başlar demiştim. Bu,
şu anlama geliyor.
Insanlar dövizle ilgilenmeye başlarlar. Kurları daha ya-
kından izlerler. Nasıl döviz alınıp satılacağını öğrenirler.
Mahallerinde döviz büroları açılır. Bu mesleği öğrenenler
artar. Dolar, mark günlük hayata girer.
"Konuşarak" bu süreci başlatmanız mümkündür. Enf-
lasyon salt psikolojik nedenlerden dolayı çıkışa geçebilir.
• • •
Ama aynı nedenle inişe geçmesi için sürecin tersine ça-
lışması gerekir Bu, bireylerin kurları ızlemekten vazgeç-
meleri, dolar ve markın günlük hayattan çıkması, Döviz
alıp satmanın yenıden güçleşmesi anlamına gelir. Bu, dö-
viz bürolarının kapanması, döviz piyasasında çalışmayı
öğrenen kişilerin mesleklerini unutmaları demektir.
Anlayacağınız, sürecin geriye doğru çalışması güçtür.
Iktisatçının diliyle süreç "simetrik" değildir.
• • •
Ciddi bir istikrar programı bile bu süreci geriye doğru
işletmekte zorlanacaktır.
Zamanı gelmediği için konu üzerinde şimdiye kadar faz-
la durmadım. Israil'dekı yüksek enflasyonu düşürmekte
başanlı olan programın mimarı, iktisatçı Michael Bruno'ya
göre "En kritik devre program uygulamaya konduktan bir
buçuk yıl sonra başlar. Yeteri kadar kemer sıktık, şimdi
ekonomiyi biraz açalım diyenler artar. istikrarda ısrarlı ol-
mak güçleşir. Bu devreyi tavizsiz atlatmadan enflasyon
düşmez."
Yani daha önceleri önermiş olduğum istikrar paketine
ftenzer bir program uygulamaya konsa bile uzun süre sı-
kıntı çekmek gerekecek. Süreci geri doğru çahştırmak
vakit alacak (Enflasyonu "yavaş yavaş indirelim" mantı-
ğındaki zayıf nokta da zaten buradan kaynaklanıyor).
• • • ' '
Psikolojik yollarla enflasyonu yükseltmek mümkündür.
Ama düşürmek zordur.
Nahcıvan-Türk Bankası kuruldu
ERZL RLM (AA) - Nahc-ı-
van Özerk Cumhur-iy-eti'nde
"Nahcıvan-Türk Bankası" adı
altında ilk kez bir banka kurul-
du.
Nahavan Cumhurbaşkaru
Ha>dar Aliyev. bankanın kurul-
ması için parlamentolannda
karar alındığını bildirdi. Aliyev.
Nahavan şehır merkezinde ku-
rulacak banka için büyük bir
binanın onanm çahşmalanna
başlandığını kaydetti.
Aliyev. sermayesi 100 milyon
ruble olan bankanın yüzde 30
hissesinin Nahavan Cumhuri-
yeti'ne, yüzde 30'luk bölümün
Türkiye'de faaliyet gösteren
Mad-San Dış Ticaret Anonim
Şirketine ait olduğunu belirte-
rek kalan yüzde 40'lık hissenin
«e birer milyon ruble karşıhgın-
da Nahavan'da halka satılaca-
ğını söyledi. Bankanın uluslara-
rası bankacılık kurallanna göre
müstakil birmüessese olarak ça-
lışacağını kaydeden Cumhur-
başkanı Aliyev, bankada hesap
sahiplerinin isim ve hesaplannın
gizli tutulacağmı ve mevduatın
devlet teminatı altında koruna-
cağını belirtti.
MERKEZ BANKASI KURLARI 8 MAYIS 1992
CİNSİ
1 ABD Dolan
1 Alman Markı
1 Avustralya Dolan
1 Belçıka Frangı
1 Fransız Frangı
1 Hollanda Florini
1 Isveç Kronu
J_ Isvıçre Frangı
100 Italyan Liretı
1 Japon Yeni
1 Kanada Dolan
1 Steriin
1 S.Arabıstan Riyalı
OÛVİZ
ALIŞ
6688.60
4070.96
5042.53
197.89
1209.51
3615.45
1128.78
4385.96
540.75
50.21
5569.65
11982.62
1784.19
SATIŞ
6702 00
4079.12
5052.64
198.28
1211.93
3622.70
1131.04
4394.75
541.83
50.32
5580.81
12006.63
1787.77
EFEKTIF
ALIŞ
6681.91
4066 89
4966.89
195.91
1208.30
3611.83
1117.49
4381.57
535.34
49.46
5486.11
11970.64
1757.43
SATIŞ
6722.11
4091.36
5067.80
198.88
1215.57
3633.57
1134.43
4407.93
543.46
50.47
5597.55
12042.65
1793.13
MÖHAKÜS Çevreye
Saygılı
VİLLA da TATİL KAMPANYASI
'DENİZES1FIR
•SUSPORLARI
•TENİS-BİIARDO
•HAVUZ (ABD'den Hhal)
•VİDEOCLUB
•RESTORAN-BAR1AR
•MARKET
DUBLEKS VİLLANIZDA;
•BAĞIMSIZ BİRİMLER;
YATAK VE
OTURMA ODALARI,
MUIFAK VE BANYO
•GÜNLUKBAKIM
(ücretsiz)
TEKNIKOZELUKLER
•BİYOLOJİK ARHMA
•İKİ JENERATOR
»BİN TONLUK SU DEPOSU
•MONAKUS BAHÇELERİ
GERÇEK TAPU • BEDELSIZ BAHAR / KIŞ DONEMLERI • SABIT TURK LIRAŞI İLE ODEME
PAMUKBANK KREDİSİ - 24 AYLIK TAKSİT • ULUSLARARASI DEĞİŞİMLİ TATİL OLANAKLARI
VALIKAVAK AŞ - CLUB MONAKUS Tel (6144) 1392 (7 hat) Fax: (6144) 1411 ANKARA: (4) 426 39 30 - 427 20 87 - 427 39 71 - 427 39 72 Fax: (4) 427 39 76 İSTANBUL: (1) 241 05 21 İZMİR:(51)21 80 62-21 77 82