Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 22 NİSAN 1992 ÇARŞAMBA
16
Yerel
kültüpden
evrensele
HABERLER
in dokuz yüzlerden sonra önce dilde, az da
olsa bir bilinçlenme başladı. Bu Osmanlı diline karşıydı. Türk-
çeden bütün Arapça, Farsça sözcükler atılmaya çalışıldı. Ama
yerinc ne konulacaktı? Buna bir karşıhk verecek kimse çık-
madı. Çıktıysa da, bu bir iki cılız sesi kimsecikler duymadı.
1908'den sonra, dilden Osmanlı sözcükleri atıldıkça dil cılız-
laştı, bu dille yazan şairler, yazarlar da perisan oldular. Yaz-
dıklan hiçbir şeye benzemedi. Osmanlı çağında ancak Rıza
Tevfik gibi birkaç kisi Anadolu'nun kültürüne, o da salt bir
bakış atabildiler. lş Mustafa Kemal Atatürk'e kadar geldi.
Mustafa Kemal, Anadolu'nun diline, kültürüne bilinçle eğil-
di. Tarihine de öyle. Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu
kuruldu. Büyük bir dil araştırması, büyük bir tarih araştır-
ması başladı. Bu aşamada Güneş Dil Teorisi, Türk Tarih Tez-
leri gibi aşınlıklar da ortaya çıktı. Bunlar gelip geçti. Örtada
ciddi dil araştırmalan, tarih araştırılmaları kaldı. Bu arada
büyük Tarama ve Derleme sözlükleri ortaya çıktı. llginç ta-
rih araştırmalan yayınlandı. Turküler, masallar, destanlar, şi-
irler derlendi, yayınlandı. Prof. Pertev Naili Toratav'ın baş-
kanlığında, Dil Tarih Coğrafya Fakültesi'nde bir folklor kür-
süsü kuruldu, bilimsel çalışmalara başlandı. Prof. Fuat Köp-
rülü'yse ilginç folklor ve tarih çalışmalarını sürdürüyordu. Bü-
tün ülkede dilin, halk sanatlarının önemi üstünde yıllarca yo-
ğun duruldu. Buna bir dil, buna bir kültür seferberliği diye-
biliriz. Bu sefeberlikten sonra ne çıkacaktı. Radyolarda, Batı
müziğinin yanında gerçek halk müziğine çok yer verildi. Çok
sayıda ozanlar ortaya çıktı. Aşık Veysel, Ruhi Su gibi ustalar
halkın sevgilisi oldular. Batı müziğinde ustalar yetişti. Beş-
ler, cumhuriyetin ilk kompozitörleri oldular. Bunlar birçok
yapıtlarını halk müziği temalarına dayandırdılar.
Kültürde en önemli gelişme Nâzım Hikmet'in ortaya cık-
masıyla gerçekleşti.
Nâzım Hikmet Istanbullu saygın bir ailedendi. Dedesi bir
Mevlevi olan Nâzım Paşaydı. Şairdi. Anası Celile Hanım da
böyle bir soydandı. Bir süre Paris'te kalmıştı. Ressamdı. Nâ-
zım Hikmet o çağın en iyi okullanndan biri olan Mektebi Bah-
riye'ye gitti. Fransızca öğrendi. Osmanhcayı, Arapçayı, Fars-
çayı aileden biliyordu. Dedesinden dolayı Doğu edebiyatı, şi-
iriyle ilişkisi oldu. Kurtuluş Savaşı'na katılmak için bir arka-
daşıyla birlikte Ankara'ya gitti. tlk olarak Anadolu halkıyla
karşılaştı. Kurtuluş Savaşı yıUarında Bolu'da öğretmenlik yap-
tı. Rusya'da devrim olmuştu. Nâzım bu devrimi Almanya-
dan o günlerde Türkiye'ye dönen Türklerden öğrendi. Sov-
yetler Birliği'ne gitti. Örada Kutv Üniversitesi'ne girdi. Yeni
kurulan Sovyet yönetiminin coşkusunu yaşadı. Halkçılıkta iyi-
ce bilinçlendi. Yenilikçi Sovyet şairleriyle, sanatlanyla ilişki-
ler kurdu. Türkiye'ye döndüğünde bu sefer de Türkiye Cum-
huriyeti'nin coşkusunu yaşadı. Daha bu coşkuyu yaşayama-
dan, halkıyla paylaşamadan sırurı geçer geçmez hapse atıldı.
Bu ilk hapishanesiydi. Hapishane Karadeniz kıyısında bir ka-
sabadaydı. Birkaç ay yattıktan sonra Istanbul'a geldi. Hemen
de kendisine bir edebiyat çevresi edindi. Şiire getirdiği yeni-
lik ortalığı şaşırttı. Yalnız, ilk şürlerini o yarı yarıya tüken-
miş Osmanlı kalıntısı dille yazmak zorundaydı. Bu ilk yılla-
nn şiirlerinde Nâzım'ın dehasından herhangi bir ışık pek çak-
mıyordu. Birkaç yıl lstanbul'da gazetelerde, dergilerde, yoğun
bir sanat yaşamı oldu. Sonra da hapse atıldı. Bursa mahpus-
hanesine götürüldü. Orada birkaç yıl kaldı. Bursa hapisha-
nesinde yoğunlamasına Türk halkını yaşadı. Birçok Anado-
lu ilinden gelmiş köyluler, kasabalılar oradaydılar. Bu mahpus-
lar elbette. maceraların insanıydılar. Büyük halk şiirleriyle,
türkülerle, destanlarla orada karşılaştı. Anlatım biçimleri duy-
du. Bu anlatım biçimlerini, sözcükleri, deyimleri kendisine
kaynak yapmak için hazırhklıydı. Hapishaneden çıktığında
elinde Simavnc Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı vardı. Ve
bu destan bir baş yapıttı. Dili çok zengindi. Yer yer halk şiiri-
ne, destanlann, masallann anlatım biçimlerine öykünüyor-
du. Gene de kendisine yeni bir biçim kurmuş, yeni bir anla-
tım türü bulmuştu. Bu halkçılık seferberliğinde birçok şair
halk şiirine öykünmüş, bu şiiri halkı, halk anlatım biçimleri-
ni özümseyememiş, salt onlara öykünmüştü. Nasıl Batı öy-
künücülüğünden bir şey çıkmamışsa, halk öykünücülüğün-
den de dişe dokunur bir şey çıkmıyordu.
Sanırsam Nâzım Hikmet bu hapisten sonra birkaç yıl an-
cak dışarıda kalabildi. Onu gene hapse attılar. Bu sefer ha-
pislik öyle üç beş yıl değil, yirmi yıldı. Nâzım Hikmet ilk ha-
pishanesinden çok şey almıştı. Bu sefer onu Orta Anadolu
hapishanelerine sürdüler. Bu sefer halk ilişkileri iyicene yo-
ğunlaştı. însan manzaralan çoğaldı, genişledi, koca bir mem-
leket oldu. Nâzım Hikmet, Anadolu halkının kültürüyle aşı-
lanıyordu. Gittikçe de dille, anlatım biçimleriyle zenginleşi-
yordu. Işte hapishanelerde Nâzım Hikmet'in büyük bir ma-
cerası böyle başladı. Anadolu halkımn zengin dilini, zengin
anlatım biçimlerini özümsedi. Böylece de zengin bir şiir düi,
zengin şiir biçimleri yarattı. Yenilikçi ulusal edebiyatımızın ya-
ratıcısı oldu. Daha önceleri Puşkin büyük Rus şiirine, büyük
Rus romanına tıpkı Nâzım Hikmet gibi bir yol açmıştı. Puş-
kin bozkınn zengin Rus destan, masal, türkü dilinden, zen-
gin anlatım biçimlerinden kendi özgün şiirini yaratmış, bü-
yük Rus edebiyatına bir yol açıcı olmuştu. Arkadaşı Gogol
de romanda onun şiirde yaptığını yapmıs, özümlediği Rus halk
dilinden zengin bir roman dili, biçimi yaratmıştı. Rusya'ya da
Batı romanı, bizim gibi çok geç girmişti. Yalnız, Puşkin'in de-
hası gerçek yaratım yolunu bulmuş, halkın binlerce yıl des-
tanlarla, masallarla, türkülerle, ağıtlarla zenginleştirdiği bi-
çimleri, dili kendine kaynak yapmıştı. Roman yeniydi ya, an-
latım biçimleri Rus dilinde yeni değildi. Gogol'ün arkasından
Tolstoylar, Dostoyevskiler, Çehovlar, Gorkiler daha bir sürü
şair, yazar geldi. Ve bunlar dünya edebiyatını zenginleştirdi-
ler. Yani yerelden evrensele gittiler.
StRECEK
• Yaşar Kemal'in Akdeniz Üniversitesi'nde verdiği doktora tezi.
Özal ABD'ye gitti
• Baştarafı I. SayfaJa
k;ını Hüsamettin Cindoruk.
Başbakiin Süleyman Demirel.
ANAP ücncl Başkanı Yiesut
Nılmaz. Gcnclkurma> İkinci
Başkanı Orgenera! Fikret Kii-
peli. İçişlcri Bakanı İsmet Sez-
gin ilc sivi! vc ıtskcri yctkililcr
uğurladı. Özal. ABD've harc-
kci cımcdcn havaalanında
dü/cnlediği basın lo.viamiMu-
d;ı I mavısii kadar sür«\'k
ABD ac/inin Houston. Ncv.
York vc NVashinglon'u kapsa-
yucuğını sö\!cıJi. Özal, ıcnıasla-
nnda ikili iüşkilerde kavdedilcn
merhnuniycl vcrici gclişmclcr
ışığında. Türkiye ile ABD ara-
sindaki me\cııt ekonomik.
siyasi ve askcri ili^kiler konu-
sunda Türkiyenin göriiş ve
düşüncelcrini anlatacağını >ö\-
ledı.
Özal'ın verdiği bilgiyc göre.
Cumhıırbaşkunı Housıon'da
ızeiKİ sağlik konırolünden gcv-
likıen sonra. Nevv York'ta
MuseviLMin Osmanlı İmpara-
lorlu.su na ş.öç edi^lennin
5(X)'iineü yıldöniimü ncdenivle
dii/cnlenecek ga'ava kaiılacuk.
L'lu>lurarası Aniaviş İt, n İ$
Konseyi ile Nevv \ ork C'umhu-
n\eı Vlilli Bankası'nın onıırıı-
na verecckleri \emeklenio hirer
konuşma yapacak olan Özal. iş
ve naııka çevrelerivle de lemas-
larda bulunacak.
Ö/al. 28-30 nisan tarihleri
arusında .NVashingıonda le-
maslarda bulunac;ık. ABD
Uaşkanı Bush'la görü^ecek
olan Ö/al. zirsede ha>ıj bölge
sorunları gelnıck ii/ere Tür-
ki\e"vi ılgilendircn konular
hakkında görüş alışveri-jinde
buiunaeak. Özal. d.ıluı M»nra
Lluslararası Straiejik Elüdler
Merke/i ile Washington Lltıs-
lararaM Kulübü'nün orıaklaşa
dii/enledikleri öğle yemeğinde
koıuı^aL'uk. Scnaio\eTemsilci-
!•:;• Meelısı lidorlcriyie de aörti-
Vecck olr;i Öz..ı" ile CNN
ıe!e\ı/>onu ve W'ashıngıon
P'-«i gazetesı röporuıj vapacak.
HAVA DURUMU
evlel Bakanlığı Meteorotoji
Gene! Müdürtûğıj nden alınan
bilgiye göre yurdun kuzey ve do-
ğu kesimleri parçalı ve çok bu-
luöu, Marmara'nın doğusu, Ka-
radeniz, Iç Anadolu'nun doğu-
su, Doğu Akdeniz ile Doğu ve
Güneydoğu Anadolu bölgeleri
yağışlı, diğer yerler parçalı ve az
bulutlu geçecek V&ğışiar, genel-
litde yağmur ve sağanak, Bat Karadeniz'in iç kesimi. İç Anadolu'nun kuzeydoğusu
ile Doğu Anadolu'nun kuzeyinin yükseklerinde karla karışık yağmur ve kar şeklin-
de olacak. HAVA SICAKLIĞI: Biraz azalacak RÛZGÂR: Kuzey ve batı, yurdun do-
ğu kesimlerinde güney ve batı yönlerden hafif, ara sıra orta kuvvette esecek. Van
Gölû'nde hava. çok bulutlu. yağmur, yer yer sağanak yağışlı geçecek. Göl kûçûk
dalgalı olacak.
TÜRKİYE'DE BUGÜN
Mana
Adapazarı
Adıyanan
Myon
Ağn
Man
Antakya
*ntalya
Artvm
AyOın
Balıkesir
Biledk
Bınoöl
attis
Bokı
Busa
tanakkale
Çorum
Oenct
Y
Y
Y
e
Y
B
Y
6
Y
B
B
Y
Y
Y
Y
Y
B
Y
B
21° 10" Oiyartakır
15°
18°
12°
10°
10°
7°Edime
8°Erancm
4°Eramjm
4°Estaşehif
4°Gaziafitep
24° 12° Giresun
17°
15°
18°
15°
9°
14°
12°
9°
15°
14°
9°
16°
Y
B
Y
Y
B
Y
Y
9°G(JmüşhafieY
6°Hafckâri
8°lspana
6°isört)ul
3°taw
4°K«s
3° Kastamonu
2°Kaysen
7°Kırtiare»
7°Konya
3°KûB)ıya
5°Malatya
Y
B
Y
B
Y
Y
Y
B
B
B
Y
W°
13°
12°
8°
10°
17°
13°
10°
14°
12°
12°
17°
10°
12°
12°
12°
12°
12°
14°
8°Manisa
5°KMaraş
4°MtfBin
4°Mugla
3°M'iş
7°Nı$de
6°0r*ı
3°RiB
5°Samsun
3°Sıif1
7°Sınop
7°S<vas
4°lekMai
fTneaon
2°1unceli
5°UşaK
-1° Van
4°Yozgat
3°Zongu«ak
B
B
Y
B
Y
Y
Y
Y
Y
Y
Y
Y
B
Y
Y
B
Y
Y
Y
17°
18°
7°
7°
19° 10°
12°
14°
10°
12°
16°
10°
5°
4°
2°
6°
7°
5°
19° 10°
13°
12°
14°
15°
12°
12°
10°
10°
12°
6°
3°
6°
7°
3°
5°
5"
3°
4°
kart A-apk B-tmluSu G-gûneş» K-kart S-ast Y-yaC™rtı
3 Kahıre*
DÜNYA'DA BUGÜN
Amsterdam 8
Amman
Atira
Bağdat
Barratoru
8asel
Bdgrad
Berfm
Bonn
Brûteel
Budapeşte
Cenevre
Cezayir
Ctdde
Ouos
Frankfurt
Gime
Hetsiı*
Kahıre
Kopsnhag
Kfiin
leftosa
A
B
B
A
B
Y
Y
B
B
B
A
A
Y
B
Y
A
Y
Y
B
12°
23°
18"
26"
25»
W
W
12°
12°
12°
17»
19°
27°
_
13°
21°
5°
25°
10°
12°
24°
Padersburg
Londra
Madno
IMano
Montreal
Mostora
Mûnih
Ncw fark
Osto
Paris
Prao
Rryad
nOTTU
Sorya
Sam
Tet Aviv
lünus
Varşon
Vtomfk
Viyana
Mashington
Zûrih
B
Y
A
B
B
B
Y
B
B
A
B
B
B
_
Y
8
_
B
5°
15°
28°
24»
S»
12°
6°
18°
9»
32°
20°
12°
22°
_
_
9°
—
19 Mayıs: Tiyatro ve
• Ba$taraji I. SayfaJa
kın tiyatrocunun orıak ealı^-
ması olan ve yönetmenliğini
Gcfico Erkal ile Engin l lu-
dağ'ın üstlendiği 3ir Tutku-
nun Nüzyılı adİı oyun Muhsin
Erruğnıl'un anısına tekrar
sahnelcnecck.
Bu yıl feslivale katılan dört
yabancı lopluluktan üçü. Muh-
sin Ertuğrul'un en çok beğcndi-
ği yazar olan VVilliam Shakes-
peare'in oyunlannı çok farklı \e
çağdaş yorumlarla sahneleve-
eck. Gccen yıl Kafkas Tebeşir
Dairesi yorumuvla fcstivalin en
beğcnilen lopluİuğu olan Gür-
cistan'dan gelen Rustaveli
Tiyatrosu, bu yıl Kral Lear'i,
Robert Sturua'nın rejisiylc sah-
ne\e kovacak. Pestivate
Romanva'dan kaiılan Bükreş
Komedi Ti>atrosu. Bir Yaz Ge-
cesi Riiyası adlı oyunu sahneye
koyacak. Üçüncü Shakespeare
yorumunu ise George Froscher
ile Kurt Bildstein'ın sahncvc
kovdukları Macbeth ile fcsıiva-
le Almanya'dan konuk olan
Münih Özgiir Tiyatrosu °nun
deneysel gösterisi olu^ıuracak.
Feslivalin en büyük yıldızı
Fransa"dan gelen ve kendi ala-
nında yaşayan bir cfsane sayı-
lan mim ustası Viarcel
Marceau. Festivalde iki gösteri
sunaeak olan 1923 doğumlu
Marceau. Charles Dullin ve Eti-
enne Decroux'dan ders aldı.
Marceau. 1946-1949 yıllanara-
sında Compagnie Renaud-Bar-
rault'üa çahşarak pandumim
ycteneğini geliştirdi. I947
"de
Charles Dickens ın ünlü romanı
Büyük Lmutlar"dan esinlenen
Marceau. halk liyatrosundaki
soyiannın özellikİerini taşıyan
ve Bip diyc adlandırdığı biı tip
yarattı. Bip. Marccuu'nun sev-
gisini. aeısını. sevincini ve
kadcrini iletmek için kullandığı
bir masktı. Sanatçı bundan
sonra da bütünüylc sözsüz
oyun alanına vöneldi.
Bu yıl ilk olarak Tiyatro Eleş-
tirmenler Birliği'nin festival
komiiesinc sunduğu öncriler
güz onüne alınarak . sczon için-
de sahnelencn oyunlararasında
bir seçim yapıldı vc en beğeni-
lenlerin sunulduğu bir program
oluşturuldu.
Ankara Devlet Tiyatrosu.
Güngör Dilmen in yazdığı. Yü-
cel Erten'in sahnclediği De!i
Dumrul ıı sahneye koyacak. İs-
tanbul Devlet Tiyatrosu. Aish-
ylos'un Oresteia adlı oyununu
Mustafa Avkıran'ın vönetmen-
liğinde sunaeak. İstanbul Şefair
Tiyatrolan. fcstivalin açılış tem-
silinin organizasyonunu üstlen-
menin \ anı sıra gecen yıl Leonid
Heifetz'in yöneımenliğinde be-
ğeni toplayan Vanya Dayı'yı
getirecek sahneye.
Festival boyunca Dostlar Ti-
yatrosu. Mehmet Llusov'un
yönettiği Nâzım Hikmet'in Sev-
dalı Bulut adlı oyununu. Ali
Poyrazoğlu Tiyatrosu. Oben
Güney'in yöneitiği. Jofrey
Maddow ile John Driver'ın.
Lzakta Piyano Sesleri ni. An-
kara Sanat Tiyatrosu. Rutkav
Aziz'in sahneye koyduğu Nâ-
zım Hikmet'in. Yolcu'su ilc
Yılmaz Güney'in aynı adlı ro-
manından Metin Balay larafın-
dan uyarlanan ve sahneye
konan Salpa adlı oyunu suna-
eak.
Anadolu Çocuk Oyunları
Ko|u (AÇOK). Muhsin Ertuğ-
rul'un 100'üncü doğıım yılı
kutlamalan çerçevesinde, yö-
netmenliğini Turgut Denizer ilc
Lmit Denizer ııı üstlendiği Per-
deci adlı oyunu. dört saatlik bir
boğaz gezisiyle on ayn iskelede
sergileyecek.
Festival kapsamında aynca
Alman Kültür Merkezi'nin dü-
zcnlediğı Almanya'dan Tiyatro
Fotografları konulu sergi 20-30
mayıs tarihleri arasında
Atatürk Kültür Merkezi Sanat
Galensi'nde ver alacak. Doç.
Dr. Zehra İpşiroğlu ise Al-
manya'da yeniden sahnelenen
klasik oyunlan konu alan bir
söyleşi gerçekletirecek. İpşi-
roğlu'nun söyleşisi 26 mayıs
günü AKM Oda Tiyatrosu'nda
yer alacak.
Bu yıl yabancı topluluklar
oyunlannı kendi dillerinde sah-
neleyecekler. konulann Türkçe
özetlcri ise gösteri öncesi izleyi-
çiye dağıtılacak. 4. Uluslararası
İstanbul Tiyatro Festivali'nin
biletleri 2 mayıs gününden iti-
baren Atatürk Kültür Merkezi
gışelerinde satışa sunulacak.
Festivalde öğrencilere yüzde 50
indirim yapılacak.
TOPRAK KAĞIT SANAYİ A.Ş.
KARŞILAŞTIRMALI ÖZET BİLANÇOLAR (1.000 TL)
I- DÖNEN VARLIKLAR
A- Haar Dejerler
B- Menkul Kıymctler
C- Kıu VadeU Tıcarı Alacaklar (Net)
D- DİJCT Kıs» Vıd. Tic. AUıcak.(Nn)
E- StokUr (Net)
1-Stoklar
2- Verilen Sıparij Avanslan
F- Diger DOncn VarhkUı
II- DURAN VARLIKLAR
A- Uzun Vadeli Tic AUcak. (Net)
B- Diger Uzun Vad.Tic Alacak.fNet)
C- Finansal Duran Varbklar (Net)
D- Maddi Duran VarukUr (Net)
1- BinaJar, Arca ve Araziler
2- Makina Tesis ve Cihazlar
3- Dijer Duran Varlıklar
4- Binkmış Amortismanlar (-)
S- YapılmaJtU OUn Yatınmlai'
E- Maddi Olnuyan Dur.Vvük. (Net)
AJCTİF (VARLIKLAR) ÎDPLAMI
NAZIM HESAPLAR
GENEL TOPLAM
31/U/1»»1
46.588.460
1.616.285
34.647.130
234.332.427
1.614.399
(149.390.594)
25.927
4.766.234
5.647.173
20.176.249
17.847
48204.745
1.460.956
361.063
70.987
9.458.324
121.229.289
20.069
80.273.
131.139.731
211.412.935
112.159.708
323.572.643
23.901.111
5.075.762
22.390.738
147.564.881
1.025.439
(78.486293)
124.500
31/12/1»»*
4.860.565
24.864.410
237.062
28.976.873
443.321
360.567
34.381
9.458.324
92.619.265
32.245
59J82.231
102.504.782
161.887.013
80.610.045
242.497.058
1- KISA VADELİ BORÇLAR
A- FınansaJ Borçlaı
B- Tıcari Borçlar (Net)
C- Diter Kıu VadeU Borçlir
D- Alınan Siparış Avanslan
E- Borç ve Gider Karşılıklan
II- UZUN VADELİ BORÇLAR
A- Fınansal Borçlar
B- Borç ve Gider Karşılıklîr
III- ÖZ KAYNAKLAR
A- Sermaye
B-Sermaye Taahhütleri (-)
C- Yeniden Dejerleme Deger Artıjı
1- Duran Varhklv Deger Artışı
2- tştiraklerdeki Deger Artışı
D-YedekJer
1- Yasal Yedekler
2- özel Yedekler
3- Olağanustü Yedek
E- Net Dönem Kârı
PASlFiflCAYNAKLAR) TOPLAMI
NAZIM HESAPLAR
GENEL TOPLAM
31/12/W»l
47.834.546
1.726.923
475
6.897.556
13.924.910
3.582.033
11229.336
742.965
3290.662
4.360.145
4.845.879
100.100.000
47.834.546
8.624.954
12.877.505
32.769.906
9206.024
169.437.005
211.412.935
112.159.708
323.572.643
31/11/199»
39.163.045
5.694.687
722.289
475
12.086.201
12.600.363
20.638.007
4.461.866
842.777
6.387.404
722.855
50.050.000
44.857.732
12.808.965
8.517.045
38.543.012
7.110259
116.233.742
161.887.013
80.610.045
242.497.058
TOPRAK KACIT SANAYİ ANONİM ŞİRKETfNİN
31.12.1991 ÖZET BİLANÇO DtPNOTLARI
(1000 TL)
1. Stoklar ve Diğer Bilanço Kalemlerine Uygulanan Dejerleme, Errvanter -e Amortisman Yöntemleri
>) Sloklar. 1991 yılı sonunda flilî stok sayımı yapılmışur. Stoklann degerlemesinde elde etme maliyeti ve net
gerçekleşebilir değerin dO;Uk olanı esas alınmıştır Maliyet belirleme yOntemi ilk madde ve malzeme içûı sttrekli
hareketli onalama, yarı mamul vc nıamuller için aylık har._kcüı ortalamadır.
b) Maddi Dnran Vtrtıkltr Amortismana ubi maddi duran varlıklar elde etme maliyeti anı 3094 sayılı kanun
uyannca yapılan yeniden deferleme artışlanyla yansıtılmaktadır. Binalar dışında, amortisman yeniden değer-
lenmış tutarlar Uzerinden aynlmaktadır. Amortisman azalan bakiyeler ve/veya normal amortisman metoduna
göre aşağıda belirtilen oranlar esas alınarak aynlmakladır.
1983'ten önce Edinilen 1983'ten Itibaren Edinilen
% 2
% 2
Yerüstü ve yeraltı düzenleri
Binalar
Makina, tesis ve cihazlar
Taşıt araç ve gereçlerı •&1O H1O-25
Doşeme ve demirbaş **1O •&1O-2S-5O
c) Işürmkler. tşürakler elde etme maliyeti anı iştiraklerin içsel kaynaklarAn yaptıklan sermaye artırımlarından
e d i n i l e n
bedelsiz hisse senetlerinin nominal değerleriyle yansıtılmaktadır.
d) Yabancı para, varlık ve borçlaı: Yıl içinde yabancı paralı işlemler, işlem tarihindeki geçerli kurlar esas alına-
rak Türk Lırası'na çevrilmiştir. Bilançoda yer alan yabancı para bazındakı varbk vc borclar bilanço tarihindeki
TCMB döviz ahş kuru ile Tûrk Lırası'na çevrilmiştir. Yabancı para bazmdaki işlem ve bilanço kalemlerinin Türk
Lirası'na çevrilmesinden dogan kur farkı gelir ve giderleri dönem kânnın belirlenmesinde hesaba alınmıştır.
e) Diger Mlanço kdenleri: Diğer bilanço kalemleri esas olarak kayıtlı defceriyle yansıtılmıştır.
2. Bilanço Tarihindeıı Sonreki CHaylar
a) 15 Ocak 1991 tarihinden itibaren geçerli olmak Ozer: kıdem lazminatı ödemelerinin tavanı her sene için
4.663.389 TLJye yükselmiştir.
b) Toprak Bank Anonim Şirketi'nin 75 milyar TL'bk sermayesıne 2.915.700 bin TL ile nakden istirak edilmesi
Yönetim Kurulu'nun 17.2.1992 tarih ve 2 sayılı kararı ile kararlaştırılmıştır.
c) Toprak Dış Ticaret Anonim Şirketi'nin sennayesinin 500 milyon TL'dan 5 milyar TL'ya çıkanlması nedeniyle
rüçhan hakkının kullanılması 29.1.1992 tarih ve 1 no.lu Yönetim Kurulu Kararı ile kararlaştınlmıştır.
3. Şarta B.glı Zarariar vc Kazanclar
31 Aralık 1991 tarihi itibariyle önemli tutarları içerebilecek şarta bağlı zarar ve kazanç yoktur.
4. Gayrbafl Kir Onalan Üzrrimle ÖBemli Etkisi Olabilecek Mnkascbe Tahmiakri DettşikUkteri
31 Arabk 1991 tarihi itibariyle yoktur.
5. AktH Deterier ÜnriBdeki Toplam tpotek ve Terainal
31 Aralık 1991 tarihi itibariyle maddi duran varlıklar üzerinde; uzun vadeli borçlara karşıbk tesis edilmiş 1-14 dere-
celerde toplam 385.347,980 bin TL. tutarında ipotek mevcut olup, diger aktif degerler Üzerinde ipotek veya teminat
yoktur.
6. Aktif Degerierin Toplam Sigona futın
Kasa mevcudu, stoklar ve maddi duran varbklara ilişkin toplam sigorta kapsamı, 31 Aralık 1991 larhi itibariyle
155.700.000 bin TL'dir.
7. Alacaklar İçin Almmtş Toplun tpotek ve Temi«ıt
31 Arabk 1991 tarihi itibariyle alacaklar için alınmış teminat mektubu 324.610 bin TL'dir.
8. Pasifte Ver Almay» Taakkatler
31 Arabk 1991 tarihi itibariyle pasifte yer almayan çesiüi taahhuüerimizin dökumU asagıdakı gibidır.
a) Alınan banka teminat mektupları 6.792 milyon TL
b) Abnan Finansman Ser.etleri 64.621 milyon TL'dir.
c) lhracat teşvik belgeleri uyannca 21.03.1991-21.06.1992 tarihleri arasında 5.750 bin dolar ihracat taahhüdü.
d) Grup içi şirketlere verilen kefaletier
Toprak Madencibk A.Ş. 155.000 bin TL
Toprak Dış Ticaret A Ş. 78.110.000 bin TL
Toprak Seniteri ve Izolatör San. A.Ş. 6.3OO.OOO bin TL
Toprak Seramik Sanayii ve Tk. A.Ş. 2.600.000 bin TL
9. lüskib KıımlusUrU Hesap Bakiyekri
Bu mali tablolar apsından ortaklar, SPK'nın XI/1 tebliginde tanımlandığı şekliyle şirkette dogrudan veya dolaylı
sermaye ve yönetim ilişkisine sahip iştirakler ve bajlı onakhklar, ilişkili kuruluşlaj olarak tanımlanmaktadır. Dip-
not 13'te belinildiği gibi ilişkili kuruluşlan esas olarak Toprak grubu şirketleri oluşturmaktadır. İlişkili kuruluşlar-
la 31 Aralık 1991 tarihi itibariyle olan hesap bakiyeleri aşagıdaki şekilde öTetlenebilir.
SeaetsU Alacaklar ve Borclan • •
Seaetsiz Stnetsiz
lliskiU Kuruluşlar (iştirakler) Alacaklır Borclar
Toprak Tuketim Malları Paz. ve San. A.Ş.
Toprak Dış Ticaret A.Ş.
15.273 milyon TL,
3.542 milyon TLr
18.815 milyon TL
tşbu istiraklerden alacaklar ticari mahiyette olup bilançoda alıcılar hesabı içinde sunulmuştur.
10. ImrJymılı His» Seoetleri
31 Aralık 1991 tarihi itibariyle 11.900.000 adet A Grubu imtiyazlı hisse seneti mevcuttur. Bu imtiyaz yönetim kuru
lu ve denetim kurulu ayelerinin çsğunluğunu secme hakkından ibaret olup, kâr-zarara ortak olma açıandan her-
hangi bir imtiyaz mevcut değildir.
11. Diger Hssoslar
a) Kıdem TezmiDatlannııı Aynlma Yontemi:
Şirketimizde 31.12.1991 tarihi itibariyle kıdem lazminatı almayı haketmiş olan personel sayın toplam 377 kişi-
dir. Bu personelin 358'i fabrika 19'u ise merkez buro personelidir. Anılan personelin tamamı aldıkları Ucret iti-
bariyle (31.12.1991 tarihindeki) yıllık kıdem tazminatı tavanı olan 3.385.188r TL Uzerinden tazminat almaya hak
kazanmış durumdadırlar. Buna göre 1991 yılı sonu itibariyle kıdem tazminatı yukttmlüluk tutarı toplam
6.356.273.475r TL'dir. Bu tutarın 1.887 993.612r TL'lık kısmı 1990 öncesi döneme ait olup 1990 yılından itibaren
10 eşit taksitte karşüıkb aynunasına başlambnı?tır. 1990 ve 1991 yıUannda bu şekilde (188.799.361 + 188.799.361
= )377.598.722r TL karşıbk ayrılmi} ve 1990 öncesi dönemden OnUmuzdeki yülarda karşıbk aynlmakttzeredev-
reden tutar (1.887.993.662 - 377.998.722 =)1.510.394.89O TL'na inmiştir. Böylece 1991 yıl sonu bilancosundakı
kıdem tazminatı karşıhk tutarı (6.356.273.475-1.510.394.890=) 4.845.878.585, TL. olarak gerçekleşmiştir.
Kıdem tazminatlannın gider hesaplarına intikali ise ^u şekilde oluşmuştur.
1990 yıl sonu itibariyle bilançomuzda yeT alan kıdem tazminatı karsıhğı 722.855.245r TL'sıdır. 1991 yılı içerisinde
işten aynlan personele toplam 2.458.799.5O9r TL. kıdem tazminatı ödenmiş ve bu ödeme ilk önce, geçen yıldan
devredeo kıdem tazminatı karşılıJından mahsup edilmek suretiyle muhasebeleştirilmiş, (1991 yıbnda fiilen çalışa'n-
ların karşıhkları dikkate ahnmadan) karşılıK tutarı bittikten sonra ise ödenen tazminatlar Genel Yönetim Giderleri
hesabına kaydedilmiştir. Bunun sonucunda yıl içerisinde ödenen kıdem lazminatı tutarı 2.458.779 5O9r TL iken
Genel Yönetim Giderleri (dolayısıyla kâr-zarar) hesabına kaydedilen kıdem tazminan gidtri
(1458.779.509-722.855.245=) 1.735.924.264r TL olmuştur. Y>1 sonunda kıdem tazminatı karşılıgı hesarjlaması ya
pılmij ve tekrar 4.845.878.585* TL. karşıbk ayrılarak giderlere intikal ettirilmiştir. Böylece öderr.e ve karşılık a>i.--
ma suretiyle Genel Yönetim Giderlerine intikal ettiriien toplam Kıdem Tazminatı Gideri [4.845 878 585 •
1.735.924264= ] 6.581.802.849 TL olmuştur.
b) Bilançoda diger hazır değerler içinde sunulan 4.5^4.751 bin TL tutarındaki ve onalama vadesi 1 aydan ku-
çük tahsil edilecek çeklerin 3.119.208 bin TL'lık kısmı tahsil için grup içi Toprak Dış Ticaret A.Ş!ne bı^rdru ilc
teslün edümıştir.
c) Bilançoda 1.245.901 bin TL olarak sunulan alacak senetlerinin I 104.675 bin TL'lık kısmı lahsıl için grup ıçı
Toprak Dış Ticaret A.Ş!ne bordro ile teslim edilmiştir.
TOPRAK KAĞIT SANAYİ A.Ş.
ÖZET KARŞILAŞTIRMALI GELİR TABLOLARI (000 TL)
1990 1991
A- BRÜT SATIŞLAR
B- SATIŞLARDAN tNDtRtMLER (-)
C- NET SATIŞLAR
D- SAT1ŞLARIN MALlYETl (-)
BRÜT SATIŞ KÂRI
E- FAALİYET GlDERLERt (-)
ESAS FAALfYET KÂRI
F- DİĞER FAALtYETLERDEN GELİRLER
G- DİĞER FAALlYETLERDEN GlDERLER (-)
H- FtNANSMAN GİDERLERİ (-)
FAALÎYET KÂR1 .
I- OLAĞANÜSTÜ GELİRLER
J- OLAĞANÜSTÜ GlDERLER (-)
DÖNEM KÂRI
K- ÖDENECEK VERGt VE DlĞ. YASAL YÜK.
NET DÜNEM KÂRI
Dipsollar
1) Stok mdbyeti hesaplaması safha maliyeti sistemine ve stok dejerlemesi ise ağırbkb onalama maliyeti yOntemine
göre yapılmaktadır.
2) Stoklann tamamı fiziki sayıma tabi tutulmuştur.
3) llişkili kuruluşlara ödenip masraflaşııı ılan ve aktifleştirilen rınansman gideri mevcut değildir.
4) İlişkili knruluşiara yapılaa satıslar
Toprak TUketim Malları Pazarlama San. A.Ş. 187.099 milyon TL
Toprak Dış Ticaret A.Ş. 49.931 milyon TL
5) 1990 yılında bagıtlanamadığı için 1991 yılına sarkaa ve bu dönemde bağıtlajıan toplusözlesmeye istinaden 1990
yılına ilişkin olarak 199I'de ödenen 5165 milyon TL toplusözleşme farkı ile 1991 yıbnda önceki yıllarda TUrkiye
Kalkınma Bankası tarafından fazJadan ödenen 1.425 milyon TL tutannda destekleme primlerinin şirketimizce ge-
ri ödenmesinden kaynaklanan giderler önceki yıllara ait giderlerimizi oluştunnuş:ur.
6) Herhangi bir ayırım yapılmaksızın bin TL nominal değerdeki her hisse karşıbğında 100 TL kâr payı dajıtılacaktır.
Hisse başına kar payı <Vıİ0'dur.
257.9%.328
(65.488.794)
192.507.534
(137.795.390)
54.712.145
(17.150.008)
37.562.137
3.303.839
(31.194272)
9.671.704
2.187.330
(2.499212)
9.359.822
842.777
8.517.045
343.519.487
(87.361.778)
256.157.709
(174.399.429)
81.758280
(26.593.S43)
55.164.737
6260.089
(82.770)
(34.995.471)
26.346.585
584.978
(12.402.871)
14.528.692
1.651.187
12.877.505
DE1NETİM KLRULU RÂPORU
TOPRAK KACIT SANAYİ A.Ş. GENEL KURULU'NA
— Ortaklığın
Unvanı :
Merkezi :
Sermayesi :
Faaliyet Konusu :
— Denetçilerin adı ve görev sureieri ortak veya sirketin
personeli olup olmadıkları :
TOPRAK KAĞIT SANAYİ A.Ş.
Halaskargazi Cad. 301/4 Şişli/ISTANBUL
100.100.000.000, TL.
Yazı tabı ve temizlik kâgıdı ılretimi ve satışı
— Katıbnan Yönetim Kunılu ve Yapılan Denetleme Ku-
rulu toplantuan sayısı :
— Ortakhk hesapları defter ve belgeleri üzerinde yapı-
lan incelemenin kapsamı, hangi tarihlerde inceleme ya-
pıldığı ve varüan sonuç :
— TTK'nın 353. maddesinin 1/3 no.!u bendi gereğincc
ortaklığın veznesinde yapılan sayımların sayısı ve so-
nuçları :
— TTK'nın 353. maddesinin 1/4 no.lu bendi gereğince
yapılan inceleme tarihleri ve sonuçlan :
— İntikal eden şikayet ve yolsuzluklar ve bunlar hakkın
da yapılan işlemler
Turgut TaşvanogTu, Fikret Sayar, H.Efdal Enetik. Denetçi-
lerin görev sürelcri 1 yıl olup sirketin pcrsoneb ve ortağı
değillerdir.
17.06.1991, 02.09.1991 ve 26.12.1991 tarihli üç Yönetim Ku-
rulu toplantısında hazır bulunubnuştur.
Ortakhk hesaplan, defter ve belgeleri üzerinde 30.06.1991
ve 31.12.1991 tarihlerinde şirket aıali durumunun ve faaü-
yet sonuclannı kontrolu amaayla iki inceleme yapümış olup
herhangi bir düzensizUge rastlanmamıştrr.
29.03.1991, 28.06.1991, 30.09.1991 ve 27.12.1991 tarihlerin-
de 4 kez ortakbk veznesi sayılmış olup kayıtların fiib' du-
rumlarda uygunluğu tespit edUmiştir.
31.01.1991, 28.02.1991, 29.03.1991, 30.04.1991, 31.05.1991,
28.06.1991, 31.07.1991, 30.08.1991, 30.09.1991, 31.10.1991,
29.11.1991, 27.12.1991, tarihlerinde TTK'nun 353/1-4 no.lu
maddesi gereğince incelemeler yapılmıs olup, kayıtların Tı-
ili durumlara uygunluğu tespit edilmiştir.
Denetleme Kurulu'na herhangi bir şikayet ve yolsuzluk in-
tikal etmemiştir.
TOPRAK KAĞIT SANA\1 ANONlM ŞİRKETt'nin 0l.0l.l99l-3l.l2.199l dönemi hesap ve işlemlerini TOrk Tica-
ret Kanunu, ortaklıJın esas sözleşmesi ve diger mevzuat ile genel kabul görmüş muhasebe ilke ve standanlanna göre
incelemiş bulunmaklayız.
GörüşümOze göre içerığıni benimsedigimiz ekli 31.l2.l99l tarihi itibariyle düzenlenmiş bilanço, ortakbgın amlan
tarihteki mali durumunu; 0l.0l.l99l-3l.l2.l99l dönemine ait gelir tablosu, anılan döneme ait faaliyet sonuclannı ger-
çege uygun ve doğru olarak yansıtmakta; kârın dagıtım önerisi yasalara ve ortakbk esas sözle^mesine uygun bulun-
maktadır.
Bilançonun ve gelir tablosunun onaylanmasını ve Yönetim Kurulu'nun aklanmasını oylannıza arz ederiz.
Av. Hırgut TAVŞANOCLt
DENETLEME KURULU
Fikrei İAVAR H.Efdal ERTETtK
TOPRAK KAĞIT SAINAYt A.Ş.'NİN
1991 HESAP DÖNEMtNK \tT BAĞIMSIZ DIŞ DENETÇt RAPORU
TOPRAK KAĞIT SANAYİ \.Ş!nm U.İ3 ;Wİ larıhi itibariyle düzenlenmiş bilançosunu ve bu tarihte sona ercn
hesap dönemine ait gelir tablo^unu iüceürtni^ jJİunuyoruz. tncelememiz Genel Kabul Görmüş Denetieme İlke, Esas
ve Standartlarına uygun olarak vapıimıs ve aola/ısıyla hesap ve işlemlerle ılgılı olarak muhasebe kayıtlarının kontro
lü ile gerekli gördUğUmilz diger den-Mİemc .•"•n'.fm ve tekniklerini içermiştir. Şirket 1991 yıb Mali Tablolanm Sermaye
Piyasası Kurulu'nun 29 Ocak I9S9 :^,y.\
:
. x:smı r.azete'de yayımlanan Xl/1 tebiigindeki standartlara uygun olarak
sunmuştur.
Görüşümüze göre yukaııda bırıncı paragrafıa söz konusu edilen mali ublolar TOPRAK KAĞIT SANAYt A.Ş!nin
31.12.1991 tarihindeki gerçek mali djrumur.u ve bu tarihte sona eren hesap dönemine ait gerçek faabyet sonucunu,
Seımaye Piyasası Kurulu laratınjan yayırr.lanan Genel Kabul Görmüş Muhasebe tlkderine uygun olarak dognı bir
hK'imde yansıtmakıadır
Isıanbul Marı 1992
Basın: 4550
VEMİ.NLİ MALrMÜŞAVİRLİK A.Ş.
Y.M.M. FİKRET YAKAR