Catalog

PAMUKBANK Cu mhuriyet Pamukbank v \ 37 yılchr genç banka! 68.YIL / SAYI 24307 / 3000 TL (KDV dahıl) KURUCUSU: YUMUS HAM (1924-1945) BAŞYAZAN: NADİB MADİ (1945-1991) 1992 ÇARSAMB* Kürtçe Özal:Yayın anayasaya aykın değil Demirel:Daha önceaklı neredeymiş? lığı Basın Halkla flişkiler Mü- şavirliği'nden gazetelere faksla geçilen demecı aynen şöyle: ^ 1 S kavgası ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Cumhurbaşkanı Turgut özal, Başbakan Süleyman De- mirel'in görüşünün aksine Kürtçe televizyon yayınırun anayasaya aykın olmadığmı açıklayarak. bu konudaki tar- tışmalara yeni bir boyut kazan- dırdı. Özal, "Husus iyi incelen- diğinde anayasaya aykırı bir yönü bulunmadığı göriuecektir. GAP televizyonundan Kürtçe yayın yapılmasL, Kürt kökenli \atandaşlanmızın milletimiziıı aynlmaz bir parçası olduğunu da gösterecektir" dedi. Başba- kan Süleyman Demirel, Özal"a yarui olarak,"Bugüne kadar ak- lı neredeymiş, bu tarttşmanın hiçbir yeri yoktur" dıye konuş- tu. Başbakan Yardımcısı ve SHP Genel Başkanı Erdal İnö- nü, "Konu hükümette görüşül- medi" diyerek net bir görüş be- lirtmezken. SHP Genel Sekre- teri Cevdet Selvi, Kürtçe yayın yapılabileceğıni söyledı. RP de Kürtçe yayından yana olduğu- nu açıkladı.• Cumhurbaşkanı Özal, pazar- tesı günü yapılan MGK'da, GAP televizyonundan Kürtçe yayın yapılmasını önerdi. An- cak Demirel, önceki gün böyle bir tartışmaya girmeyeceğini, Kürtçe yayının şu aşamada anayasaya aykın olduğunu söyledi. Ancak Özal, tartışmayı burada bitirmedi. Cumhurbaş- kanı Turgut Özal'ın ABD'ye gitmek üzere uçağa binişinden bir saat sonra Cumhurbaşkan- iyi inceiendiğinde anayasaya ay- kın bir yönü bulunmadığı görü- lecektir. Filhakika, anav asamız- da buna engel açık bir hükûm voktur. Tabiatıyla bu bir yonım meselesklir. Aynca, biMiğiniz gibi, "Kürtce Yasağına tlişkin 19.10.1983 tarihli ve 2932 Sayıb Kanun' tarafımızdan ' 12.4. MArkasıSa.l7,Sü.2'de ANAYASADA TARTIŞILAN MADDELER 17.Say1»tt Özal'ın Kürtce yayınla ilgili görüşleri ABD've gittikten sonra acıklandı. Anayasanına\ rıntıları tardşdıyor• Koalisyon ortaklan anayasa değişiklikleri için ilkelerdeanlaştı. DYP, SHP'nin ayrıntılara ilişkin önerilerini inceliyor. DYP. ayrımcıhk yapamasa bile Kürt partisi kurulmasına karşı çıkıyor. İki partinin anlaşmazhk noktalan arasında zorunlu din derslerinin kaldınlması ve Diyanet İşleri'nin idari yapısının dışına çıkanlması da bulunuyor. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Koalisvonu oluşturan partiler SHP \e DYP arasında anayasanın değiştınlecek mad- deleri içın ılke anlaşmasına va- nlmasına karşın. bazı aynntı- larda uzlaşma aranıyor. SHP'- nin aynntılara ilişkin olarak DYP'ye ılettiğı önerilerden. a>- nmalık yapamayan etnik yapı- ja dayalı partı kurulmasına kapı açılmasına DYP karşı çı- kıyor. SHP'nin. zorunlu din derslerinin kaldınlması ve Dı- yanet İşlen'nm genel idari yapı dışına çıkanlması önerileri de DYP'de tereddüt yarattı. İki partinin, yapılması ko- nusunda anlaştığı anayasa de- ğışiklıklerine ilişkin SHP'nın aynntılı önerileri dün acıklandı. SHP Grup Başkanvekılı Aydın Güven Gürkan ve Ankara Mil- letvekili Prof. Mümtaz Soysal. SHP ve DYP'nın ortak aynntılı önenlerinı en kısa sürede hazır- layıp öteki partılere sunacakla- nnı bildırdıler. Gürkan, DYP ıle değıştiril- mesi konusunda ortak karar venlen maddeler üzennde çalış- ma yaptıklarını belirtcrek. "bunlann hepsini kısa sürede degiştinnek yolunda bir vaatleri olmadığmı" söyledı. Gürkan. önerilerden hangısmc öncelik verileceğine, DYP ile yapılacak çalışmadan sonra karar verile- ceğinı vurguladı. Soysal ise. önenler üzerinde bilgi verirken. etnik ayrıma da- valı parti kurulmasına kapı açıldığını. ancak bu partinin ay- MArkasıSa. 17,Sü.2'de N A S I L B İ R N A Y A S A Kadının yeri var ıra? • 1982 Anayasası kadın haklannı ne derece güvence altına alıyor? Hükü- metin demokratikleşme paketinde kadının yeri ne? Kadın çevreleri de- mokratikleşme programı çerçevesinde hükümetin kadın haklannı genişletip korumasını ve bu amaçla da anayasa- da gerekli değişikliği yapmasını istivor. S E R P İ L G C N D C Z M5. Sayfada' Tiili anayasa önemlF • Temel hak ve özgürlüklerin güven- ceye alınması konusunda birçok dü- zenleme ve değişiklik planlanıyor. Ancak bu tasanlar yasalarda yasak- lanmış olmasına karşı fiilıyatta önüne geçilemeyen insan hakları ihlallerini ön- lemeye çalışıyor. Anayasa değişikliği kadar 'fiili anayasa' düzenlemesinin önemıne dikkat çekiliyor. 5. Sayfada Dünya, gününü gün etmeyiözledi• Ulusal sınırlan aşan, global bir te- mele yayılan dünya sorunlannın çö- zümü de global politikalan ve uygula- malan gerektiriyor. Çevre tahribatı, bu tahribatı yaratan insanı da tahrip etmeye başladı artık. Sivil bir inisiyatif olarak Dünya Qünü, bu zorunluluk konusunda kulağımıza küpe olabilir. • İlk kez 22 Nisan 1970'te kutlanmaya başlanan Dünya Günü, 1990'dan bu yana uluslararası bir ni- telik kazandı. En önemli özelliklerin- den biri, hükümetlerüstü sivil bir inisi- yatif olarak ortaya çıkıp gelişmesi olan Dünya Günü, Türkiye'de de çe- şitli faaliyetlerle kutlanacak m 3.Sayfada 14 yeni üniversite kurııluyorANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Bakanlar Kurulu. 14 yeni devlet üniversitesi ile bir Yük- sek Teknoloji Enstitüsü kurul- masına ilişkin yasa tasansının TBMM'ye göndenlmesini ka- rarlaştırdı. Milli Eğitim Bakanı Köksal Toptan. yeni üniversı- teler ıçin 1992 mali yılı bütçesin- mArkasıSa.l7,Sü.l'de Yerel kültürden evrensele • Nâzım Hikmet Anadolu halkı- nın zengm dilinin, 2Engin anlatım biçimlerini özümsedi. Rus edebı- yannın ustalan da öyleydi. Puşkin şiirde. Gogol romanda halk dılin- den yola çıkülar. Onlan Tolstoy- lar. Dostoyevskıkr, Gorkiler izte- di. Ve bunlar dünya edebiyatını zenginleştirdiler. Yani yerelden evrensele gittiler.YAŞAR KEMAL yazdl U16. Sayfada 67 yaşındaki İngiliz güldürü sanatçısı Benny Hill. önceki gece Londra'daki evinde ölü bulundu. BennyHin ilk kez ağlattı Kültür Servisi - Televizyon- dakı güldürü programlanyla bütün dünyada milyonlarca kişınin beğenisini kazanan In- gjliz komedyen Benny Hill, önceki gece Londra'daki evin- de ölü bulundu. Scotland Yard vetkililen, 67 yaşındaki Benny Hıll'ın doğal nedenler- le öldüğünü açıkladı. Benny Hıll'in. 1974 yılında bir böbreği alınmıştı ve daha önce kalbindeki rahatsızlık yüzünden iki kez hasıaneye mArkasıSa.l7,Sü.7'de İÇSAYFALAR • Yatınmda vade dönemi başlıyor 6. Sayfada • Tüketiciköşesi 7. Sayfada • Kaddafi, ambargodan çıkış yolu anyor 8. Sayfada • HelsinkiVVatch Atina'yı uyardı 9."Sayfada • Müjdat ve Cenk son kez 10. Sayfada • Metropol: Atillâ Dorsay'ın yazısı 12. Sayfada • At yarışı tahminleri 15.Sa*yfada • Cenazede 200 gözaltı 17. Sayfada • Kürtaj hakkı yeniden tehlikede 18. Sayfada TUŞIAD'ın önerisi• TÜSİAD tarafından öğretim üyele- rine hazırlatılan anayasa değişikliği önerileri hükümetesunuldu. "Yeni Bir Anayasa" başlığı ile haarlanan rapor- da "Cumhurbaşkanı'nın 82 Anaya- sasındaki konumundan, parlamenter rejimin klasik mantığındaki yerine çe- kilmesinin can alıcı nokta" olduğu sa- vunuldu. Jİ5. Sayfada Uluslararası İstanbul Tiyatro Festi\ali'nin bu yılki yddızı, Fransa'nın efsane^i mim sanatçısı Marccl Marceau oİacak. 19 Mayıs: Tiyatro ve Shakespeare bayranu •4. Ulusîararası İstanbul Tiyatro Festivali, 19 ma- yısta Bir Tutkunun Yüzyılı'yla perdelerini açacak. Kültör Servisi - İstanbul Kül- tür ve Sanat Vakfı'nın Kültür BakanlığYnın katkısıyla ger- çekleştireceğı 4. Uluslararası İslanbul Tiyatro Festnalı 19 mayıs-6 hazıran tanhlen ara- sında yapılacak. Festıval gös- terileri Atatürk Külıür Mer- kezi. Taksım Sahnesı. Harbı- >e Muhsın Ertuğrul Tıyatro- su. Yıldız Saravı Tivatrosu ve bu yıl ilk kez Boğaz Vapu- ru'nda gerçekleştirilecek. Festi- \alde ver alan 13 oyunun dördü yabancı, dokuzu yerlı tiyatro topluluklan tarafın- dan sunulacak. Festivalin mali bütçesi 1 milyar lira ola- rak'hesaplandı. Açılış gecesinde, 150'ye ya- UArkasıSa. I6,Sü.3'te Şövalye nişanı alacak Özal ABD'ye gitti • l mayısta yurda döne- cek olan Cumhurbaşka- nı Turgut Özal, ABD Başkanı George Bush'la görüşecek. ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Cumhurbaşkanı Turgut Özal, 11 günlük bir gezi için dün ABD'ye gitti. ABD Başka- nı George Bush ıle de görüşecek olan Özal. temaslannda, Anka- ra ile Washıngton arasmdaki ekonomık. sıyasi ve askeri iliş-. kılere ılışkın görüşlerini akıara- cağını söyledi. Cumhurbaşkanı Özal ve eşi Semra özal'ı, dün Esenboğa Havaalanfndan TBMM Baş- • Arkast Sa. 16, Sü. I 'de Hurd: Çekîç Güç'ün süresi uzatdsın ANKARA (Cumhuriyet Büro- su>- Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin'ın davetlisi olarak önceki gece Ankara'ya gelen tngjltere Dışişleri Bakanı Douglas Hurd, Türk liderlerie Çekıç Güç'ün süresınin uzatılması konusun- da yaptığı görüşmeleri "cesa- retlendirici" olarak niteledi. Hurd, AT dönem başkanı ol- duklannda da Batı Avrupa ile Türkiye arasında ilişkileri "tu- tarlı olarak geliştirccek" bir po- lıtika uygulavacaklannıbelirtti. mArkasıSa.I7,Sü.l'de Afganistan: Hükümet havlu attı • Geçıci devlet başkanı Ab- dul Rahim Halif, iktidan mücahitlere terk etmeye haar olduklannı söyledi. Kâbil'in güneyinde aşın dinci Hizb-i Islami'ye bağlı mücahitlerle hükümet güçleri arasında ça- tışmalar çıktı. Cemiyet-i îsla- mi lideri Şah Mesud, mücahit liderlerine seslenerek ortak bir hükümet oluşturamadıklan takdırde kendi komutanlann- dan oluşacak bir hükümet kuracağını bildirdi. U8. Sayfada Efe, şirket sernıayesini arttınyor• Efe ile 2!eynep Özal'ın or- tak olduklan Marjinal Men- kul Değerler'in sermayesi 1 milyar liradan 11 milyar lira- ya çıkanlıyor. 6 mayısta yapı- lacak genel kurulda kesinlik kazanacak sermaye arttınmı- na Efe'yle, Zeynep 3 milyar lirayla katılacak.|6. Sayfada YARIN • Cumhuriyet Kltap 16sayfa OLAYLARIN ARDINDAKI GERÇEK Yerelden Evrensele... "Biz birkaç yüzyüdır kültür enperyalizmi belasına uğramış bfr ülkeyiz. Batı'ya dönmeye bcşladığımızdan bu yana insan kütürüne hiçbir katkımız oima- mf. Çünkü Batı kulturlerini övimsemtk yerine, o kültürle- re öykünmüş, kendi kişiliğimizi yitirmişiz. Kendi kişiliğini yiti- ren, başka kültürlerin taştyıcılan olanlar boş kovan olurlar; insan değil başka bir yaratığa dönü- şürler. Osmanlılar ayn bir kül- türken, ayn bir yolken Batı'ya ister istemez dönmüşler, bu dö- nüşle birlikte de kimUklerini yi- tirmisler, tuhaf yaratıklara dö- nüsmüslerdir." Yukarıdaki satırlan, yazarı- mız Yaşar Kemal'in Akdeniz Üniversitesi'nde verdiği dokto- ra tezinden aldık. Yaşar Kemal, öykünmeciliğin (taklıtçiliğin) kimlik kaybmdan ötede bir ya- ran olamayacağıru ileri surüyor. Gerçekten de Tanzimat Osman- lısı iki cami arasında beynamaz bir insandır. Uygarlığı özumse- mekle Batı'ya öykünmek arasın- daki ayrımın bilincinde değildir. Anadolu halkından kopuk; ama Batı ile bütünleşememiş Osmanhnm izdüşümüne bugün- kü Türkiye'de de rastlanıyor. Oysa bilım-sanat-kültür uçle- mesinden oluşan uygarlık, bü- tün insanlığm paylaşımıyla zen- ginleşebilecektir. Bu paylaşımm da koşulları vardır. Ancak yerel kültürün zengin kaynakları özümsenerek evrenselleşme yo- luna girilebilir. Yaşar Kemal bu temel kuralm çarpıcı örneklerinden birini • • • mArka\ıSu.l7,Sü./'de MuzırKurulu iktidarsızlığa koşuyor• Hükümet, ANAP tarafından 6 yıl önce kurulan Muzır Kurulu'nun görev ve yetkilerinin sınırlan- dınlmasını öngören değişiklik peşinde. Yeni üyeler atanmadığı için kurul bir aydır toplanamıyor. TLRAN YILMAZ ANKARA - Maar Kurulu >ol ayn- mına gcldi. Hükümeı, ANAP tarafın- dan altı yıl önce oluşturulan kurulu tümüyle ortadan kaldırmak yerine, gö- rev ve yetkilenni daraltmayı amaçla- yan bir çalışma başlattı. Kurul üyelen- nin görev süreleri bu ay başında sona crdı. Ancak. kurumlann boşalan üye- lıklcr ıçın henüz ad bildirmemeleri ne- deniyle. kurul yaklaşık bir aydır topla- namıyor. Kültür Bakdnlığfnda, Muzır Ku- rulu'vla ıltıılı vürütülen çalışma sürü- \or. Bdşlangıçtd, kurulun tümüjle ortadan kaldınlması düşünülürken, daha sonra kurulun bazı görev ve \et- kilerinin daraltılmasmda gorüş birlıği- ne varıldı. Bu göruş değişikliğinde, DYP'nin ağırlık koymasının yanı sıra, Anayasii Mahkcmesi'nın konu>a iliş- kin \crdığı karann da etkili olduğu sa- vunuluyor. Anayasa Mahkemesi, Muzır Kurulu Kanunu'yla ılgılı iptal başvurusuna ilişkin karannda. kuru- lun vdriığını anavasaya uygun bulmuş- tıı Kültür Bakanlığf nda halen üzerinde t,alib.ılan yeni düzenlemeyle kurulun olu^umu ve görev alanı konulannda değışıklığc gidilmesi düşünülü>or. A>- rıca. muzır >a da müstehcen bulunan vayınlar ıçın ongörülen yüksek parace- /alan da veniden elden geçirilecek. Özelliklc, yayınlann imha edilmelerine olanak tanıyan hükümlerin ortadan kdldınlması hedefleniyor. Mart 1986'da oluşturulan kurul üye- lerinin görev süreleri bu ay başında sona erdi. Kurula üye veren kurumlar, bugüne kadar yeni üyelerin adlannı he- nü/ kurula bildirmedi. Bu nedenle, kurul yaklaşık bir aydır toplanamıyor. Alu >ıl önce oluşturulan kurul üyele- nnın görev süreleri üç yılda bir son bu- m Arkast Sa. 17, Sü. 7'de