Catalog

Cumhuriyet Sahıbı Cumhurıyel Malbaacılık ve Oazetecıhk Turk Anomm Şırken adına Nadlr Nadi £ G<nel \a>tn Muduru H«sa« Cemal. Muess«se Mudum Emıne Ipklıtil, Yazı lşlm Mudüm Okl> Goaeaun. # Habcr Mcrkczı Mudüru YBIÇIB B«yer, Savfa Duzenı Yonetmenı \\ı Acar 0 TemsıUıler ANKARA MnctTın. IZMİR Hıknd Çrtınklyl, \D*N\ !. Poduka. Cttal •»ıl—l'I- D« HabMer Lqu 1*1, Ekmnnı Cn*ı M H . Is-Scndıla Şaknı bma. Kulltır Cclal LsUf. Isunbul HaDerleı lıMİ K>(tk, Etıtım G m Şvlu. Vun Haberlcn NMH Dofl. Spor Daıutnun AMıDudir \ m t a a . t>zı Ytzılar I m Çafctka* \rasnrma Şatt* Alp», Düadıroe tMvilah Yâneı £ Koordınator 4hwct Korabao 0 Valı [>ler Erol LrtDt 0 Muh««be B«k«l lancr 0 Bulçe PLanlanM Sc«^ Osauab«q*otİB 0 fekl*m *Jİ« THII 0 Ek Yn ılar H«l» M..H 9 Idarc Hnttia Gmrr 0 Islctım Oa*r Çrtik 0 B;ijı Islem >ail Ual Q Pmmt W Yayın kuru'j Bajkan Nı*rNa4l OU» tktet Yatçoı lajtr. H ı » Crcal Hıkflttt ÇefMkavı, Ofcıt G w m U»r Maan, llkaa SHç.k. U Vn... U«a« Tu flûjö* ıf KOMBI Cumhunm Maıbaacıjık %« Gjuettcıbk TA Ş. Turkoca£ Cad 39 41 143Î4 İM PK 2A6 ls»nbul TM 512 05 05 (20 h»I>. Tde» 22246 Ttx (I) 5» 60 12 0 ftro/o/- Aalm Zıyı GOkalp Blv InkıUpS-No 19 4 t l 133 1141-47 Tele» 42144. Fai (4)133 (« 65 0 tzmr H Zı>» Blv 1352 S 2/3, Td 13 12 30 Tela S2359. F« (51| 19 53 «0 lnöntı Cad 119 S. No I Kıt I, Td 19 ^^ 52 (4 tı.11. Tttet 62155. Fu_ (71) 19 25 71 TAKVIM: 1 NİSAN 1991 Imsak: 5.14 Guneş: 6.41 Öğle: 13.13 İkindı: 16.46 Akşam: 19.35 Yatsı: 20.56 Antika meraklılan buluştu Bir kitaba 3 milyon lira 'Les Dames Galantes' adlı erotik resinüerle bezdi kitap 3 milyon 100 bin liraya abcı buldu. Maçka Mezat Antikacıhk A.Ş.'nin The Marmara Oteli'nde gerçekleştirdiği müzayedede 80 milyon lirayla açılışı yapılan 18. yüzyıldan kalma tombak zemzemlik 140 milyon liraya satüdı. Kultür Servisi — Maçka Me- zat Antikacıhk A.Ş!nin düzen- lediği ve yaklaşık 280 parça ese- rın satışa sunıilduğu müzayede dün The Marmara Oteli'nde gerçekleştirildi. Antika merak- lılarını ve koleksiyonerleri bir pazar günu buluşturan müzaye- dede, 15 eserin dışında kalan tum eserler, yeni ahcılarına ka- vuştular. Müzayede yetkilileri, toplam eser satışının değennı 2 milyar 530 milyon lira olarak belirttiler. Müzayedede 80 milyon lira- lık açılış fıyatı ile yer alan 18. yüzyıldan kalma tombak zem- zemlik, yeni sahibine 140 mil- yon liralık bir fîyatla ulaştı. Kitap meraklıları için ilginç bir örnek olan Amoine Ignace Melling imzalı 15 kilo ağırhğın- dakı "Voyage Pittoresque de Constantinople et des Rives de Bosphorus" adlı gravur albu- mu, 70 milyon lira ile girdiği müzayedede 95 milyon liraya satılarak, en yıiksek değer ile satılan kitap unvanını aldı. Melling'in kitabının sahibı Ke- mal Gttlman oldu. Antikaseverlerin izlediği "eserier geçidi"nde Halil Paşa 1 nın "Beylerbeyi Sırtlannda Mesire" adlı yapıtı 85 milyon li- raya, Italyan ressam Leonardo de Mango'nun "Ziyaref'i 70 milyon liraya, Hoca AIi Rıza 1 nın "Üsküdar'da Bir Sokak" tablosu 60 milyon liraya, Os- man Hamdi Be>'in, "Eyıip Sul- tan Mezarlıgı" 65 milyon lıra- ya, İzzet Ziya'nın "Denizde Çocuklar" adlı eseri 54 milyon liraya satıldı. İzzet Ziya'nın 54 milyon liralık bır satışla yeni sa- hibine kavuşan tablosunun açı- lış fiyatı 3.5 milyon liraydı. Müzayedede erotik resimlerle bezeli "Les Dames Galantes" adlı kitabın açüış fıyatı 600 bin liraydı. Kitap 3 milyon 100 bin liraya "sıçrayan" bir fiyatla alı- cısına ulaştı. Maçka Mezat Antika A.Ş!nin pazar gunü müzayede- sini izleyenler arasında Sevgi Göniil ve eşi Dogan Göoül, E>- doğan Demirören gibi isimlen de vardı. Kurşunsuz beıızm vaacliDevlet Bakanı Vehbi Dinçerler, bütün Türkiye'de kurşunsuz benzin kullanımı için çalışmalarını sürdürdüğünü belirtti ve rafinerilerde üretim sağlanınca aşamalı olarak verileceğini söyledi. ANKARA (AA) — Devlet Bakanı Vehbi Dinçerler, kur- şunsuz benzin uygulamasının hemen başlatılmasının guç ol- duğunu, ancak bu konuda ça- lışmalann sürdüğunü belirtCTek "Türkiye'nin her yerine knr- şunsoz benzin getireceğiz" dedi. Türkiye Şoförler Federasyo- nu ve Makine Mühendisleri Derneği Ankara Şubesi'nce or- taklaşa duzenlenen "hava kir- liliği ve çevre egittmi" kursunu tamamlayan taksi şoförlerine sertıfıkaları verildi. Törende konuşan Devlet Ba- kanı Dinçerler, çevre koruma- yı, sadece su ve hava temizhği olarak duşünmediklerini, sağ- hğa zararlı her türlu kirliliğin önknmesi olarak anladıklarını belrterek "tosana deger veren her tiırltt duygu, düşıince ve programlann hizmetindeyiz" dedi. TBMM'de çevre koruma ile Ugü yasa tasansı bulunduğunu hatrlatan Dinçerler, tasannın yasılaşmasıyla çevre koruma forunda 800 milyar ile 1 trüyon lira arasında para birikeceğini ka\dederek şöyle konuştu: ' Biz bu paranın bir bolümü- nü eğitim kursuna katılan şo- för arkadaşlara yevmiyesinin kasılığı saat ücreti olarak ver- meı istivoruz. Böylece kursa kaıiımı arttınp herkesin eği- Ümden yararianmasını sağlaya- cagız." Vehbi Dinçerler, nisan ve mayıs aylarında Ankara'da uluslararası düzeyde, hava kir- liliğinin önlenmesi konusunda bir seminer yapılacağını, semi- nerde egzoz gazlarının yol aç- tığı kirliliği en aza indirme, kurşunsuz benzin kullanımı gi- bi konulann ele ahnacağını açıkladı. Dinçerler, kurşunsuz benzin uretimi konusunda ra- finerilerde çalışmalann olduğu- nu ve değişunin aralıklı gerçek- leştirileceğ^ni kaydederek "He- men geçilmesi mfimkıin degil ancak, Türkiye'nin her >erine kurşunsuz benzini getireceğiz" dedi. Ankara Valisi Saffet Ankan Bedük de anayasa hukmü ge- reğince çevreyi korumanın, sa- dece devletin değil vatandaşm da görevi olduğunu belirterek Ankara Çevre Koruma Vakfı'- nın bu bilinçle çahştığını söy- ledi. Bedük, minibus, taksi ve oto sanayü esnafı olmak uzere 12 bin 500 kişinin eğitim kurs- larından geçirildiğini kaydetti. Şoförler Federasyonu Genel Başkanı Derviş Günday ise An- kara'daki korsan taksilerin, olumsuz davranışlarının gerçek esnafı üzdüğünu, bunun bir an önce engellenmesi gerektiğini söyledi. "Devlet sanatçısı" unvanı, taşıyanlara ne gibi haklar veriyor? Saııattaki devletlilerDevletin, resmen "devlet sanatçısı" kabul ettiği kişilere tanıdığı en geniş olanak yurtiçi ve yurtdışı temsillerde "öncelik" ve "yaşamı boyunca sanatı icra hakkı" verilmesi. Bunun dışında bazı ekonomik "jestler" dışında devlet sanatçılarının diğerlerinden çok fazla ayrıcalığı yok. AYŞE SAYIN ANKARA — İdil Biret, Su- na Kan, Prof. Dr. Hikmet Şim- şek, Yıldız Kenter, Gulav Uğu- rata... Sanatseverlerin yakından tanıdığı bu isimlerin ortak özel- liğı, kendi alanlannda "dorukta" olmaları. Bu sanat- çılann bir başka ortak özelliği ise "devlet sanatçısı" unvanı ta- şımaları. Devlet sanatçılığı nedir? Bu sorunun yanıtı ilgili yönetmelik- te tam olarak açıklığa kavuştu- rulmamış. Ancak bu unvan gü- zel sanatlann her alanında et- kinlik gosteren ustün yetenekle- re sahıp ve uluslararası ün yap- mış sanatçılara veriliyor. Her sanat dalında "devlet sanatçı- sı"nın ozellikleri de farklı ta- nımlamyor. Devletin bu sanatçılara tanı- dığı "en geniş" olanak ise yur- tiçı ve yurtdışı temsillerde "öncelik" ve "yaşamı boyunca sanatını icra hakkı" verilmesi. Dev let sanatçılarının birçoğu ise bu unvanın kendilerine onur Devlet Sanatçısı Ayten Gökçer, bu statüdeki insanlara tanınan olanaklann genişletilmesi gerektiğini söylüyor. Piyanist Gülay Uğurata ise devlet sanatçılarına getirilen yılda iki kez konser ve resital zorunluluğunun arkadan gelen baa gençlerin "önünü kapatabileceği" kaygısını taşıyor. verdiğini belirtiyorlar. Bunun dışında ekonomik yönden bazı "jesüer" dışında, devlet sanat- çısı olanların, olmayanlardan çok fazla ayncalığı yok. Üstün yetenekleri ve başansı nedeniyle "devlet sanatçılığı" ile ödüllendirilenlerin sayısı 30'u buluyor. Bunlardan A. Adnan Saygun. Ulvi Cemal Erkin, Mit- hat Fenmen ve Cemal Reşit Rey hayatta değiller. Kultür Bakanhğı Guzel Sa- natlar Genel MUdürU Mebmet Özel, devlet sanatçılığı unvanı- nın, "sanatçıyı onuriandınna" amacı taşıdığını söylüyor. Devlet sanatçılarına sağlanan olanaklann genişletilmesinin "şimdilik" mumkun olmadığı- nı anlatan Ozel, bu sistemin da- ha çok Doğu Bloku'nda uygu- landığına dikkati çekiyor. Devlet sanatçılarına sağlanan olanaklar şoyle ozetleniyor: • Yurtiçi ve-yurtdışı etkinlik- lerde ulkeyı temsil olanağı. • 1. derece devlet memuru maaşı alıyorlar. • Havaalanlarında şeref salo- nunda ağırlanabıliyor, vip seya- hatlerinden yararlanabiliyorlar. Suna Kaa- 1971 yüında devlet sanatçısı secildi. GiUsin Onay- Gcnç piyamist bu unvanı 1987'de aldı. Meriç Sümen- Balede 1981de devlet sanatçısı oldu. Cüneyt Gökçer- Tlyatroda 1981de devlef imzası. • Yaşamlannın sonuna değin, meslekİerini icra hakkı tanını- yor. • Ölum durumunda naaşları Turk bayrağına sarılıyor. Devlet sanatçısı Ayten Gök- çer bu statüdeki insanlara tanı- nan olanaklann genişletilmesi gerektiğini söylüyor. Gökçer, "devlet sanatçıhgıoın" ekono- mik yönden sağladığı hiçbir ola- nak bulunınadığını belirterek özellikle yaşları ilerleyen sanat- çılann ekonomik durumlarının guçlendirilmesi gerektiğine dik- kat çekiyor. Devlet sanatçısı, piyanist Gu- lay Uğurata'nın Devlet Senfoni Orkestrası olan yerlerde yılda en az iki konser vermek orkestra olmayan yerlerde ise resital ver- me yukumlülüğü bulunuyor. Sanatçı, bu zorunluluğun, arka- dan gelen gençlerin "önünü kapatabilecegi" kaygısını taşı- yor. Devlet sanatçısı ile bu un- vanı taşımayanlar arasında eko- nomik yönden çok fazla farklı- hk olmadığıru kaydeden Uğura- ta, kendilerine daha geniş ola- naklar tamnması gerektiğini söyluyor. Uğurata, yurtdışı temsillerin daha da arttırüması gerektiğini vurguluyor. Devlet sanatçılannın büyuk bolümu "devlet memuru" ko- numunda. 1971 yüında çıkan ilk yönetmelikte, bu unvanın veri- leceği kişilerin "devlet memuru" olmaları koşulu ara- nıyordu. Daha sonraki yıllarda yapılan düzenlemelerde ve son olarak 1987'de guzel sanatlann her alanında yeteneğinı kanıtla- mış sanatçılara bu unvanın ve- rilebileceği kaydı konuldu. Bu karar sonrasında Yıldız Kenter, Vasfi Rıza Zobu, Aydın Gün ve Bedia Muvahbit "devlet sanatçısı" seçılebildiler. Yeni duzenlemeye karşın, "devletçi anlayış" seçimlerde yine de rol oynadı. Çünku ancak devletin kurumlan bulunduğu mu2İk, opera ve bale alanlanndaki ki- şilere bu unvan verildi. Edebi- yat, plastik sanatlar ve sınema alanında ise "devlet sanatçı- mız" bulunmuyor. Öte yandan, Anadolu Ajan- sı'nın haberine göre devlet sa- natçılarma önumüzdeki gunler- de yenileri eklenecek. Kultür Bakanlığı'ndan verilen bılgiye göre 1988'den beri verilmeyen devlet sanatçılığı unvanı için ye- ni adlar belirlenmesi konusun- da çalışmalar yapıhyor. Yetki- liler, 2 yıl içinde çok sayıda ad onerildiğini belirtiyorlar. Ancak onerılen adlar arasında müzis- yenlerin çoğunlukta olduğu, devlet sanatçılığı adaylan ara- sında hiç yazar bulunmadığı öğ- renildi. Devlet sanatçılan 1971'de seçilenler. 1. Prof. Ahmed Adnan Say- gun (müzik), 2. Prof. Necil Kâ- zım Akses (müzik), 3. Ulvi Ce- mal Erkin (müzik), 4. Mithat Fenmen (müzik), 5. Prof. Ilhan Usmanbaş (müzik), 6. Gülay Uğurata (müzik), 7. Idıl Biret (muzik), 8. Suna Kan (müzik), 9 Ayla Erduran (müzik), 10. A\şegül Sanca (müzik), 11. \ erda Erman (müzik). 1981 de seçUenler: 12. Prof. Nevid Kodalh (mu- zik), 13. Cemal Reşit Rey (mu- zik), 14. Prof. Hikmet Şimşek (müzik), 15. Prof. Gürer Aykal (müzik), 16. Ismail Aşan (mü- zik), 17. Tunç Unver (müzik), 18. Prof. Cüneyt Gökçer (tiyat- ro), 19. Yıldız Kenter (tiyatro), 20. Meriç Sümen (bale), 21. Su- na Korad (opera). 1987'de seçUenler: 22. Prof. Dr. Nevzad Athğ (müzik), 23. Ayhan Baran (ope- ra), 24. Vasfi Rıza Zobu (tiyat- ro), 25. Bedia Muvahhit (tiyat- ro), 26. Prof. Mükerrem Berk (müzik), 27. Gülsin Onay (mü- zik), 28. Ayten Gökçer (tiyatro). 1988'de seçUenler: 29. Aydın Gün (opera), 30. Leyla Gencer (opera). Kadın coşkusuyla bale achmları tlk kez kendi koregrafisi ile "Kadın" balesini sahneleyen solist balerin Nil Berkan, bu çalışması ile toplumsal ilişkilerdeki eşitlik ve özgüriük inancmı yansıtmak istediğini söylüyor. KUItür Servisi — îstanbul Devlet Balesi'nce sergilenen "Kadın" adlı balenin koregrafi ve solist balerini NU Berkan, ça- lışmasında kadının coşkusunu, cazibesini ve hırsını sergilemek istediğini soylüyor. 9 yaşında baleye başlayan, 1979 yıhnda MSÜ Bale Yuksek Bölümü'nden mezun olduktan sonra bir yıl Londra Royal Bal- let'te öğrenim gören Nil Berkan, 12 yıldır devlet balesinde kadro- lu olarak gorev yapıyor. 'Kadın' balesi hakkında Çeşitli eserlerde solist olarak dans eden Nil Berkan, ilk kez kendi koregrafisi ile bir eseri sahneliyor. "Kadın" balesi için şunları soylüyor: "Eserimde kadını genel an- lamda coşkulan, cazibesi, do- ğurganlıgı ve hırsı gibi ozellik- leri Ue ele alarak tanımlamak is- tedim. Yaşamında erkeğin var- lığının vazgecümezligini irdele- yerek toplumsal ilişkilerdeki eşitlik ve özguıiuk ilkesine olan inancımı ve bakış açımı yansıt- mak istedim. Eserimin yol dafılımında baş- langıç kısnunı oluşturan düşün- celer bölümunde birbirleriyle olan mükemmel uyumlanndan dolayı genç balerin arkadaşla- nmla çalıştım. Takip eden özel- liklerden Coşku'da Be>han Ba- şar, Caıibe'de Lale Sezgin, Do- ğurganlık'ta Nur Berkan, Hırs- ta Şule A. Kalkavan ve Pas de deux'te Alkış Peker solist olarak yer aldılar." Soöst balerin NU Hk eseri "Kadın"ın bir sahnesinde görülüyor. Ifeni sürücü belgeleri • ANKARA (ANKA) — Eski tip surücu belgelerinin kullanım suresi bugün sona eriyor. Içişleri Bakanhğı'nca daha önce 4 kez süresi uzatılan çok yapraklı sürucu belgeleriyle bugünden itibaren trafiğe çıkılamayacak. Bu yasağa uymayanlara 150 bin lira para cezası verilecek. Içişleri Bakanhğı, 1989 yıh sonunda yürürlükten kaldırmayı planladığı eski tip sürücu belgelerinin kullanım suresini, yenileriyle değiştirme işlemlerinin uzaması nedeniyle 4 kez uzatmıştı. Tuvaletlere standart • ANKARA (AA) — Halka açık umumi tuvaletler için standart getirildi. Birinci, ikinci ve lüks sımflandınlan umumi tuvaletlerden, lüks olanlarda çiçeklik, boy aynalan ve müzik yayın cihazlan bulunacak. Aynca tüm tuvaletlerde, bedensel özürlüler için en az bir adet ayn kabin yapunlacak. TSE tarafından yeni hazırlanan "halka veya muşterilere açık WC'lerin sınıflandınlması ve özelliklerine" ilişkin standart, dünkü Resmi Gazete'de yayımlandı. Devamsız ögrenciler • tZMİR (ANKA) — tzmir'in Bornova ilçesiyle Torbalı ilçesine bağlı köy ilkokullannda yapılan incelemede, kırsal alanda tarım işçilerinin, kentsel alanda ise akademisyenlerin çocuklarının okulu sevmedikleri belirlendi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Mudürü Prof. Dr. tnci Erefe, öğretim uyelerinden Doç. Dr. Gülseren Kocaman, Doç. Dr. Ayla Bayık ve Doç. Dr. Zuhal Bahar'ın ortaklaşa yaptıkları araştırmada köy ve kent ilkokullannda öğrencilerin okula karşı ilgileri incelendi. Sınav başvurulan • ANKARA (ANKA) — Meslek liseleri, özel okullar ile 1991-1992 öğretim yıhnda parasız yatılı ve burslu olarak okumak isteyen ortaokul öğrencilerini belirlemek için duzenlenecek merkezi sınavlara başvurular bugün başhyoT. Her üç sınava başvurular 12 nisan akşamı sona erecek. Devlet parasu yatılı ve bursluluk ilkokul sonu smavlan 9 nisanda, meslek liseleri sınavı 8 haziranda, özel okullann merkezi sınavı ise 2 haziranda gerçekleştirilecek. Dünya Kitle İletişimi Vakfı • ANKARA (ANKA) — Dünyada ve Türkiye'deki kitle iletişim araçlanyla sanat dallan alanlannda gelişmeleri izlemek, bu alandaki sonınlan gözlemek ve teknolojik gelişmeyi incelemek amacıyla "Dünya Kitle İletişimi Araştınna Vakfı" kuruldu. Bilgin Adah, Füiz Akar, Mahmut Tah' Öngören, Sevna Aygun, Ahmet Atilla Boyacıoğlu, Nejmiye Danacı, Oğuz Onaran, Faruk Bildirici, Omer Tuncer, Musa Aydoğanoğlu, Nezih Danyal, Ibrahim Demirel ve Aysan Sümercan tarafından kurulan vakfın tescil karan Ankara 17. Hukuk Mahkemesi tarafından onaylandı ve Resmi Gazete'de yayımlandı. Çevreye yeni yaklaşımlar • ANKARA (ANKA) — Ankara îli Çevre Koruma Vakfı, "Çevre sorunlannın çözümü ve yeni yaklaşımlar" konulu afiş ve fotoğraf yanşması duzenledi. Vakıf tarafından yapılan açıklamada yarışmaların amacının sanatçılarm çevreyi koruyucu ve çevre sorunlannı yansıtan yaratıcı çalışmalanm desteklemek, değerlendırmek ve sergilemek olduğu bildirildi. Sanatçılarm istedikleri sayıda yapıtla katılabilecekleri 'l.Ulusal Afiş Yarışması'nda birinci gelen esere 4 milyon, ikinci gelen esere 2 milyon 500 bin, uçuncu gelen esere de 1 milyon 500 bin lira ödül verilecek.