Catalog

Cumhuriyet Sahıbı Cumhun>et Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırkeiı adına Nadır Nadi Q Genel Yavın Muduru Hısan Ccaal, Muessese Muduru Emınc Lşaklıgıl, Yazı Işierı Muduru* Oka> Goamsiıı. £ Haber Mcrkezı Muduru Yalpn BajTr. Savfa Duzenı Yonetmem AM *cmr 0 Temsılaler ^Nk.AR^ Ahmn T«n, IZMIR Hıkıotl Çetiokan. AD^NA Çnın iv Polmka CHai B*sşlt»ctç. Dı* Haberler E/fu Bakı. Ekonoını Ccagu Tttrina. Iş-Sendıka Şakıu fccfeıeı. kultur O W l'fttr, İManCul Haberltr. KtaıJ £•<••.. E|ıum G*ac« Şıjlıa. Vurl Hıtaltn Vc*M D o t u . Spor Damjnur \Mnlludjr YacHlu». Dızı teıUr ijraa Çaktk». Aras;ırma Şaku A l m Dıuelııro Udullsa Vancı 0 k> rd a .:,: U M Koralsaa 0 Wah Isier Lral trtdl £ Muhasebe HalrM Waer 0 BuKe PSanEama S**fi Oıaubcttotta f Rckla-n Vt« Torn» 0 E* Ya>ınlar H*l>» *EM»I 0 laart HHC>II G « m 0 lîlclme Oa4rr Çeflfc 0 Bılg. IsJem N«H U«l 0 Persood ** OkUj «U4. Yalça brn. Hasaa CauJ. Hik-an ÇMirkan. Ok» l|ar Mıacı. Maa AU Saracı. AtoMrt T M Basu iv yayan. Cumhurrçrl Matbaacıiık ve Gatfttecıik T A Ş. Turkoca|ı Cad 39 «1 CaiaJoflu Î4Î34 Isı PK 246 tsranbuj Tei î ! 2 0! 0! (20 ha[>, Tdet 22246, Fax- (I) 526 60 **2 0 Bunytar Aakın: Zıva GOkalp BN inkılapSSo 19/4, Td 133 II 4MT, Tetet 42344, FaJL (4) 133 05 65 # batfr H Ztya Blv 1352 S 2/3 Tel 13 12 30, Tdcx 52359. Fa* 151) 19 53 60 0 nu Caü 119 S. No I kal 1 Td 19 r 52 (4 hal>, T«ta 62155, Faı ;TI) 19 25 78 TAKVİM: 27 MART 1991 Imsak: 4.23 Guneş: 5.50 Öğle: 12.14 lkindi: 15.44 Akşam: 18.30 Yatsı: 19.50 Moldavya'da Oğuz soyundan gelen Hıristiyan Gagavuz Türkleri gök mavisi kurt başlı bayrakla kimlik savaşında GagavuzlarlakurtsohbetiKEREM ÇALIŞKAN StMFEROPOL (AKMESCİT) — Kırım'da düzenlenen İsmail Gaspıralı'nın 140. doğum yıldö- nümünu anma konferansına Sovyetler'den \e diğer ulkeler- derı birçok Türkolog, sosyolog ve akademisyen katılıyor. Ancak yalruzca öğretim üyeleri değil, özellikle Doğu Avrupa'daki Türk topluluklannın temsilcüeri de "Türkçülügün atası" Gaspı- rah konferansına ilgi gösteriyor- lar. Bu gruplann en ilginçlerinden birisi "Gagavuz TürkJeri". Sov- yetler'in 15 cumhuriyeti arasın- da yer a]an Moldavya'da "elnik azınlık" konumunda olan Ga- gavuzlar Hıristiyan dinine ve Ortodoks kilisesine bağlı. 4.2 milyonluk Moldavya'da sayıla- n 200 bine yakın. Son yıllarda seslerini Moldavya'daki milliyet- çi hareketler, giriştikleri çatışma ve yaşanan gerginliklerde duyur- dular. Hızla çoğalıyorlarmış. Ai- lede ortalama çocuk sayısı 5.1 olarak hesaplanıyor. Gagavuzların Kırım'a gelen temsilcisi Stefan Stepanloviç Ku- roglu ile bir geceyarısı oteldeki odasmda konuşuyoruz. 51 ya- şındaki Stefan, Moldavya Aka- demisi'nde 1977 yıhnda kurulan Gagavuz Bilimi Bölümü Başka- nı. Etnolog-tarihçi ve aynı za- ]\eden kurt? Gagavuzlar neden kurt başlı bir bayrak kullanıyor. Gagavuz yazar ve şairi Stefan Stepanloviç, Gagavuz folklorunda kurdun çok özel bir yerinin olduğunu ve tam 9 ayn ad altında kurt ağıtları bulunduğunu anlatıyor. Stefan şimdi bu ağıtları Moskova'da kiril alfabesi ile 'Yıldız Canavann İzinde' adlı bir kitapta topluyor. Gagavuz milletvekili Stefan 'bizde kurt bir külttür' diyor. Diğer bir kült ise bayrakta yer alan doğankuşu. Fener Patrikhanesi'nden riea: Hıristiyan bir Türk topluluğu olan Gagavuzlar, Romanya ile birleşmek isteyen Moldav milliyetçileriyle mücadele içindeler, bu nedenle Gagavuzlar Moskova'yı destekliyor. Stefan, Moskova'dan ayrılmak isteyen Moldavya Ortodoks Kilisesi'nden tamamen kopup bağımsız kilise olmak istediklerıni söylüyor. Bu konuda İstanbul'daki Fener Ortodoks patrikliğinin yardımını istiyor. manda yazar. Türkçe yazılmış birçok şiir, öyku kitabı ve çocuk kitabı var. Stepan'ın Bakü Üniversitesi'- nde okuyan tek oğlunun adı Ar- tur, ama ona şimdi "Ertürk" di- yormuş. Aynı akademiden Dimitr Yev- geni de Gagavuzlardan. Stefan Stepanloviç, koşuştur- ma ve konuşmalarla geçen do- lu bir günun sonunda söyleşiye başlamadan önce gidip çanta ti- pi bir plastik bidon getiriyor ve bardaklarımıza beyaz Gagavuz şarabı koyuyor. Oldukça duru dinlenmiş bir şarap. Gagavuzlar şarapçıhkta iddialı. "Kim bu Gagavuzlar? Tiirki- ye'de size Gök Oguz diyenler var. Boyle mi" diye soruyorum. Stefan, Gök Oğuz sözcüğune hafıften gülüyor. Sonra Gaga- vuz'un kökeni üzerine değişik teoriler olduğunu anlatıyor. Birincisi Kak-Uzlar ya da Hak-Uzlar anlamına "Öz Uz ya da Oğuz çağrışımı" taşıyor. İkinci teori ise bu sözcüğun 1263 yıhnda aynı bölgede kuru- lan Selçuklu devleti Keykavus- tan kaynaklandıfı yönünde Ga- gavuzlar, Kıpçak, Peçenek ve Karadeniz ustü Oğuzlannın ka- nşık torunları. Bu tartışmayı ta- rihçilere bırakıp sozümüze de- vam ediyoruz. Moldavya parlamentosunda halen 371 milletvekili var. Bun- lardan 13'ü Gagavuzların tem- silcisi. Stefan da milletvekili. Gagavuzlann, Moldavyalılar ile çatışması 1989 yılından itibaren Moldavyalı milliyetçilerin, Sov- yetler'den ayrılıp Romanya ile birleşmek istemesiyle başliyor. "Bunlar Romanya ile birieşir- se biz başımızı kaldıramayız. Kendi dilimizi bile konuşama- yız. Romanya'daki 1.5 miiyon Macara bile ağır baskı yapıyor- lar. Birleşirlerse bize neler yapariar" diye anlatıyor Stefan. Işte bu kaygıyla Gagavuzlar milli kültürlerine sahip çıkma- ya başlıyorlar ve Moldavlar göz- lerini Bükreş'e çevirirken, Gaga- vuzlar Moskova ile daha sıkı iş- birliğinin yoUannı anyor. Stefan övünçle, SSCB'deki son referan- dum sırasında Moldavlar boş oy atarken, Gagavuzların yüzde 99 oranında "Evel" dediğini anla- tıyor. Gagavuzlar 1987'den iti- baren Türkçe kurslar açıyorlar. Şimdi okullarda "Türkçe" zo- runlu derslerden biri. Bu kurt ısınr mı? Tam bu sırada Dimitr içeriden bana armağan olarak gök ma- visi renkli Gagavuz ba>Tağını ge- tiriyor. Üstünde bir kurt başı... Hay Allah! Alırken, bir an eli- mi ısıracakmış gibi geliyor. Tit- riyorum, ama kendime dönemi- yorum! Sonra kocaman bayTaklarını da çıkarıp gösteriyorlar. Evet, bu kurt başlı mavi bayrağı bir fotoğrafta, orak-çekiçli kızıl bayrakla yan yana, Moldavlara karşı direnirken görmüştüm. Türkiye'de yıllarca karşı kutup- ları simgeleyen iki bayrağın omuz omuza vermesi, herhalde değişen dünyanın en garip ve çar- pıcı görüntülerinden biriydi. Dönelim kurda. "Nerden çık- tı bu kurt Stefan?" Gaspıralı resim sergisi Sürgünde yaşayan Kırımlı Tatar ressamlar, Gaspıralı konferansı kapsamında Kınm'da bir resim sergisi açtılar. Kırım'da düzenlenen İsmail Gaspıralı konferansı kapsamın- da bir de 'resim sergisi' açıldı. Sergide daha çok, Taşkent'te yaşayan Kırım Tatarlarının re- simleri ve bazı Rus ressamların Kınm ve Bahçesaray konusun- da yaptıklan güncel tablolar ser- gilendi. Sergi, sürgündeki Kınm Ta- tarlannın kendi kültürlerine yö- nelık çalışmalarını yansıtması bakımından ilginçti. Akmescit, Bahçesaray ve Yalta resimlerin- de özlemi görmek mümkündü. Bazı sanatçılar ise Kınm Ta- tarlarının 1944'te 'sürgün' edi- lişini tablolara dökmüşlerdi. Vagonlarda perişan insanlar ve koyu renkler, bir tarih kesitinin sanatta çerçevelenmesi gibiydi. Bir başka ressam, Tatar sanat eserleri ve arşivinin yakılışını çizmişti. Halen Akmescit ve Bahçesaray civannda Tatarlann kurmaya çalıştığı tek gözlü ge- cekondular da sergileniyor re- simlerde. Gaspıralı'nın tablolan ve yi- ne sürgünde yaşayan Kmmlı bir heykeltıraşın yaptığı bronz büst, Kınm Tatarlarının ve Sovyet Türklerinin bu 'atababa'sının unutturulmak istenmesine rağ- men bütün coşkusuyla yeniden sahneye çıktığını gösteriyor. Tablo ve heykellerdeki Gaspı- ralı, 'Tercumaıı' gazetesini Bah- çesaray'da 33 yıl gibi uzun bir süre yayımlamayı başaran o 'itidalli' ve ölçülü tebessümü ile gülümsüyor. 'Dilde, rıkirde, işte birlik' slo- ganıyla yıllarca Sovyetler'deki geri kalmış ve mollaların etkisi- ne girmiş Türk topluluğunu canlandırmaya, çağdaşlaştırma- ya çalışan Gaspıralı, bu modern galeride çağdaş resimlere bakar- ken mutlu gözüküyor. Kırımlı ressamların Türkiye'- de bir sergi açmasına olanak sağlarursa, sanınz bu, toplumun sanatını tanıtmak ve destek ver- mek bakımından önemli bir adım olacaktır. Telli turna Selam söyle Kırım'a TURNALAR UÇUN — Ressam Leyla Vunusova 23 yaşında. Ni- yor. Bu çok eski bir gelenek. Turna ile dilek dileniyor veya yare nesi Kınm'ın en giizel kızlannın çıktığı, adı tiirkülere gecen selam gönderilijor, bazen "şeker, kaymak, bal" isteniyor. Orta "Aluşta"dan. Taşkent'te yaşayan. ama bir an önce Kınm'a dön- tneye çalışan Leyla, Yalta'ya yapılan bir gezi sırasında havada bir telli turna görünce yakasındaki iki minik çiçeği çıkarıp sallı- (Fotoğraf: Kerem Çalışkan) Asya kentlerinde yaşayan Kınm Tatarlan ise turna gördükçe "va- tan"a.selam söylüyor, "Sana tezden döneceğiz" diyoriar. Türkçe Gagavuz şiirleri SENSİZ Sensiz açık gök de bulutlu Kasaba da insansız Düz yollar da kütüklü Ve kovan balı tatsız Sensiz ak dünya da tersine Rahathk cehennemden beter Değilsin mail kendine Zeyed doyuncana yeter Sensiz hısımlık da yabancı Komşular da ırakça Ayrılmaktan sancı Saplıyor yüreğime sıkça Sensiz nice kör kafadarsız Nice kırlangıç eşsiz Nice zın gece şavksız Sensiz zor nice sensiz ANA Uyurkene yüzüme Damladı yaşın Eğilmişti ustüme Ak saçh başın Düzelttin yorganımı Ellerinle sert Nice iy o yüreğini Görmedim affet Ben açmışken gözlerimi Gene kapadım Aklımda kalsın değeni Eğilmiş başın VARIZ Gök benzer unlu eleğe Yer de bir ceviz Ne mutlu ki var dünya Ve de varız biz! STEFAN STEPANLOVtÇ (Gagavuz şair) Kurt deyince, Stefan'ın anla- tacak çok şeyi var. Çünkü Mos- kova'da şu anda basılmakta olan son kitabının adı "Yıldız Canavann İzinde". Kurdun Ga- gavuz folklorunda,9 ayn adı ve 9 uzun ağıdı varmış. Stefan şim- di bunlan bir kitapta toplamış. Adlan da hemen sıralayıveriyor: Canavar, Yabani, Kurt, Börü, Boz, Kaskır, Kudurca, Ağızkilit- lice, Yıldız CanavTir. Yıldız Canavar Kitaba adını veren bu sonun- cusunu bana çizerek anlatıyor: "Gökte yıldız kümelerinde bir atlı ve araba var ya." E? "İşte onların önıinde bir yıldız daha vardır. O da yol gösteren kurt- tur..." Gagavuzlar bütün bu efsane- leri kuşaktan kuşağa, dededen babaya bugüne kadar yaşatıp getirmişler. Öyle söylüyorlar. Yok böyle değil de kendileri şim- di uyduruyorlarsa, hayaJleri ol- dukça geniş olmalı. "Kurt biz- de bir külttür" diyor Stefan. Bozkurt, bozkırlarda kalmamış, uzaya bile çıkmış haberimiz yok... Ancak kurtlu bayrağın kena- rındaki kuş nakışı dikkaıimi çe- kiyor. "Ne bu diyorum, horoz mu?" Onu grafikerler yanhş yapmış, diye anlatıyor Stefan, aslında doğan olacakmış. "Ama bu horoı!" Stefan'ın yanıtı ha- zır: "tbigini keseriz, dogan olur." Gagavuzlar kurt başu bayra- ğa rağmen kendi köklerine yö- nelik araştırmaları ve yeni bay- rak arayışlannı da sürdürüyor- lar. Stefan 3 renkli bir bayrağın Peçenek, Kıpçak ve Karadeniz Oğuzlannı simgelemesi bakı- mından daha doğru olacağı ka- nısında. Içine yine kurt ve do- ğan simgelerini de oturtmak şar- tıyla. Ayrı kilise Stefan güncel konulara dönü- yor. Şu sırada Moldavya Orto- doks Kilisesi Moskova'dan ayn- lıp, Romanya'ya bağlanma sava- şımdaymış. Stefan ise Moldavya Kilisesi'nden aynlma özlemi icinde. Istanbul'da Fener Patrik- hanesi'nin Ortodoksluğun en ağırhkh merkezi olarak bu ko- nuda kendilerine yardım etme- lerini ve Gagavuz Türkleri kili- sesine "eparehlık" hakkı tanın- masını istiyor. Bu kilise statüsü, içinde yukarıdan aşağıya doğru daha küçük yerleşim birimleri- ne özerklik tanıyan bir statü... Ancak Stefan'ın konferans boyunca asıl uğraşı 25-29 Nisan 1991'de Kişine\' Çadırköy'de ya- pılacak "Mihail Çakır'ın 130. Doğum Yılını Anma Konferan- sı"na kongreden akademisyen- leri toparlamak. Gaspıralı'nın çağdaşı ve öğrencisi olan Miha- il Çakır önemli Hıristiyan kitap- larını Türkçeye çevirmiş ve Ga- gavuzların toplumsal reformla- rına öncülük etmiş. Konferansı bir Tuna Türkleri araştırmasına çevirmek istiyor Stefan. Romanya Türkleri Biz tam bunları konuşurken, içeriye Romanya'daki Türklerin temsilcisi "Karadeniz" gazetesi- nin sahibi Cenan Bolat giriyor. 49 yaşındaki Bolat, Kültür Ba- kanlığı Azınlıklar Bölümü'nde çalışıyor. Romanya'da 70 bin ka- dar Turk bulunuyor. Cenan Bo- lat da Romanya Türklerinin ön- deri Memed Niyazi (1878-1931) için bir konferans toplamak is- tiyor. Gagavuz Türkleri ve Roman- ya Türklerinin de Türkiye'den başlıca talebi kitap, kitap, kitap. Mümkünse alfabe, mümkünse öğretmen... Tuna boyu ve Karadeniz kıyı- sında eski Türk topluluklan bü- yük bir "kimlik mücadelesi" içindeler. Kaynaşan bir dünya- da, Türkiye beklemediği ve um- madığı kadar çok "Türk" için bir umut kapısına dönüşüyor yavaş yavaş... Don Jııan Azeri mi? • MOSKOVA (AA) — Azerbaycanh iki tarihçinin Londra kütüphanelerinde yaptıklan araştırmalar sırasında "ünlü çapkm" Don Juan'ın Azerbaycanh olduğunu gösteren bazı bulgulara rastladıkları bildirildi. Bağımsız Azeri habera ajansı ASSA'nın verdiği bilgiye Oktay Efendiyev ve Akif Farzaliyev, yaptıklan araştırma sırasında Don Juan adıyla bilinen kişinin, 1599 yıhnda dönemin Fars İmparatorluğu'nun Ispanya Büyukelçiliği Sekreteri olarak bu ülkeye giden, Kızılbaşlann Bayat kabilesinden Oruç Bey olduğunu gösteren bazı belgelere rastladılar. Daha şonra din değiştiren ve İspanyol olan Oruç Bev'in yazdığı ilk öykü kitabının da 1604 yıhnda basıldığı ileri surülüyor. Sigortacıların ormanı • tstanbul Haber Servisi — Sigortacı gazetesinin başlattığı ağaç dikme kampanyası büyük ilgi görüyor. Diğer sigorta şirketlerinin de katıhmıyla Sigortacı Sevgi ve Dostluk Ormanı kunıluyor. Dostluk Ormanı için ilk ağaçlandırma çalışmasında toplam 1250 fıdan dikildi. Elmalı Barajı yakınlarındaki Göztepe ağaçlandırma alanında gerçekleştirilen kampanyaya büyüklerin yanı sıra çok sayıda çocuk da katıldı. Sigortacı gazetesi sahibi Metin öztürk, Sigortacı Sevgi ve Dostluk Ormanı çalışmalarının önumüzdeki yıllarda da süreceğini, hedeflerinin en az 10 bin ağaçhk bir orman olduğunu söyledi. TV'cilerin kalbi • tstanbul Haber Servisi — Turk Kalp Vakfı'nca düzenlenen 3. Kalp Haftası etkinlikleri çerçevesinde dün TRT İstanbul Televizyonu'nda ücretsiz kalp taraması yapıldı. Sabah saatlerinden itibaren Ortaköy'deki televizyon binasına gelen vatandaşlar, muayene olabilmek için uzun kuyruklar oluşturdular. Kalp taramasından geçen televizyon çahşanlarında ise yüksek tansiyon bulundu. İstanbul Televizyon Müdürü Zafer Huri Eraslan, kalp muayenesinden sonra "Televizyon yayıncıhğıyla uğraşıyoruz. TRT ve basın mensuplarında yüksek tansiyon bulunması çok doğal. Kalbimizi korumahyız" dedi. Hastanede agaç katliamı • İstanbul Haber Servisi — Kadıkoy'ün "yeşili" giderek tükenen semtlerinden Erenköy'de dün bir ağaç katliamı yaşandı. SSK Erenköy Psikiatri Hastanesi'nin korusu içindeyken, yol yapılması için belediyeye terk edilen 11 adet büyük ve değerli ağaç, hastane yönetimi tarafından gece yarısı "kereste yapılmak üzere" kesildi. Çevredeki yurttaşların büyük tepkisi üzerine olay yerine gelen Kadıköy Belediyesi göreviilerine, izinsiz kesilen ağaçlara gerekçe olarak SSK İnşaat ve Emlak Müdürlüğü'nün verdiği talimat gösterildi. Olay yerinde zabıt tutan belediye göreviileri, gövde çapları 54 santime kadar çıkan 10 adet fıstık çamı ile 1 adet selviyi belediyeden izinsiz kesen hastane yönetimi hakkında gerekli işlemlerin yapılacağını belirttiler. Kırım'da Türkkökenli Yahudi dinli Hazer devletinin son kalıntılannı bulduk \ahudi TürUerininsonuncusuKırım'da Yahudi Türklerinin sayısı 600 kadar. Türkçe kurslar açmışlar. Yahudi Türk cemaati Krımçakların lideri 64 yaşındaki Bohor Açkinaze, amcalannın 30'lu yıllarda Türkiye'ye göçtüğünü söylüyor. Kırım'da "Yahudi Türkle- Açkinaze, halen bütün Kı- ri"nin bulunduğunu duyunca rım'da 600 kadar Yahudi Türkü kendileri ile görüşmeye çalışıyo- "Knmçak" bulunduğunu söy- rum. Bu küçük cemaatin lideri- ne haber gonderivorlar ve bir geceyarısı kaldığımız otele geli- yor. Musevi Türk cemaatinin ön- luyor. Bütun SSCB'de sayıları 2500 dolayındaymış. Bir başka Yahudi Türkü grubu olan "Ka- raimler"in sayısı da yine tum Kırım'da 300 kadarmış. Bu iki Yahudi Türk topluluk arasında- ki fark Karaimlerin 'Ahdi Atik" denilen eski İbrani kita- bına inanmalan, Krımçaklar ise MUSEVİ TÜRK — Bohor Aç- kinaze (64) kendisini "Türk" kö- kenli Musevi dinli Knmçak olarak tanımlıyor. deri olan Bohor Açkinaze 64 ya- şında. Cemaatin adı "Krımçak- lar". Eski bir Türki soydan gel- dikleri one süruluyor. Tatarca- ya yakın bir Türkçe konuşuyor- daha sonraki çağlarda egemen lar, ama kendilerini Tatar değil olan Musevi ibadetini benımse- Türk kökenli olarak kabul edi- mişler. yorlar. Dinleri ise Yahudi (Mu- Kalın miyop gözlüklerinin ar- sevi) dini. kasından dostça bakan Açkina- ze, kendi topluluklannın şimdi çocuklara Türkçeyi oğreten bir dil kursu başlattığını anlatıyor. Ancak sinagogları yokmuş, onun için istedikleri gibi ibadet edemiyorlarmış. Kınm'da kü- çük bir sinagogu ziyaret ettiği- mi söyluyorum. Orası sinagog değil, yalnızca Yahudilerin top- lanıp kutsal ekmek "Maza"yı yaptıklan yermiş... Açkinaze Kınm doğumlu. Karısı Yula kendisiyle yaşıt. Ü- yau ve İgor adlı iki oğlu var. 1944 yılına gelinceye kadar Kı- rım'da 11 bin Yahudi Türk'ü varmış. Naziler Kırım'ı işgal edince bu Yahudi Türkleri'ni kitleler halinde oldürmuşler. Bu kıyımda 9 bin kadar Krımçak'- ın öldürüldüğünü söylüyor Bo- hor. Kim bu Yahudi Türkler? Bunlar 6-9. yüzyıllar arasında Hazer denizi ile Karadeniz ara- sında hüküm süren güçlü "Ha- zer DevletP'nin kalıntılannın son temsilcileri olarak değerlen- dirilebilir. Arthur Koestler "13. Kabile" adlı kitapta çeşitli tarihçileri kaynck göstererek Türk kökenli Hazerlerin politik nedenlerle Bi- zans Hıristiyanlığı ve Arap İs- iamcılığına karşı, bağımsızhğı- nı korumak için "Musevi- Yahudi" dinini benimsediğini yazar. Koestler bu kitabında Hitler'in sami ırka düv manlık gerekçesiyle Yahudileri öldür- mesini de saçmalık olarak nite- lerken Avrupa Yahudilerinin sa- mi ırktan değil, 9. yüzyılda da- ğılan bu Türk kökenh Hazer devletinden geldiklerini öne sü- rer. Tarihçilerce çok tartışılan ve çeşitli polemiklere neden olan bu tezin aynntılarına girecek de- ğiliz. Ancak bütün tarihçiler Hazer devleti yıkıldıktan sonra önemli bir bölümünün Doğu Avrupa'ya kayarken bazı boy ve prensliklerin Kırım'a yerleş- tiğini kaydediyorlar. Tarihin sağa sola savurduğu Türk kökenli topluluklann en ilginçlerinden birinin Yahudi Türkleri Krımçakların cemaat ileri olan Bohor Açkinaze, am- calannın bazılannın 30'lu yıllar- da Anadolu'ya kaçtıklarını söy- lüyor. Ve belki kendisini tanıyıp arayan çıkar diye adresini yaz- mamızı rica ediyor. Biz de ay- nen yazıyoruz: Bohor Açkina- ze, Simferopol Meçurina sok. Ev 12 - Oda 21. Telefon: 221690. BİLGİ BİRİKİMI