Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
CUMHURİYET/12 EKONOMİ 22 MART 1991
DÖVİZ KURLARI 22MMT1991
Oövıan
Cınsı
1 ABO Ooları
1 «man Marta
1 Avustralya Ooian
1 Belçıka Frangı
1 Fransız Frangı
1 Hottanda fionnı
1 Isveç Kronu
1 bvıçre Frangı
100 Itatyan Luerj
1 Japon Yenı
1 Stertm
1 S AratHStan Rryaiı
Dövc
Abş
3964 02
244164
3073 67
118 40
717 06
2167 59
667 95
283157
327 74
28 94
7161 27
1062 40
Döva
Satış
3992 00
2446 53
3079 83
118 63
718 50
2171 93
669 29
2837 24
328 40
29 00
7175 62
1064 53
Efektf
Alış
3980 04
243920
302142
116 38
716 34
2165 42
66127
2828 74
322 17
28 65
7154 11
1035 84
E'ektt
Satış ÇJtfMZKK
4003 98
2453 87
3089 07
118 99
720 66
2178 45
67130
2845 75
329 39
29 08
7197 15
1067 72
S 1 6316 Almafi Markı
S 5 5560 Fr Frangı
$ 1 8379 Hol FkJfinı
S 1 4070 Isv Frangı
$ 1215 59 Ital Lıretı
$ 137 68 Japon Yenı
$ 3 7500 S Arab Fbyalı
£ 1 7975$
BORSADA 2 1 H a r t 1 M 1
İMHm BHeHk M*ete 4562M HaU N H K 3962.54 Sraai «ritfcs: ««29.48
(Ûncekı) Bıleşık endeks 4700 77 Malı endeks 41*4 95 Sınaı endeks 5059 51
•rtatan U*& tadeks: 4895.84 IWI endeks: 4007 75 Sınai e**ks: 4971.91
(Ûncekı) Bıleşık endeks 4723 70 Mafi endeks 4152 97 Sınaı endeks 5073 27
• CMM0
NrtTunzm
Ok» Tnsol
Omufcsı
Otosan
Parcan
PEGProfilo
Pttfcrn
»m
ftatr Ma«ra ft
PmarSu
hurfa
Polyien
Ratnk
f
Santnl HoUng
Svloıysan
Srt*
S*sa<BU)
TamSıgom
T O t a *
T6»*nlıB
TbBaı* (B)
TlşBjntlA)
TkBank.fC)
TIMonmlB»
Tomk Kljl!
Trakya Cam
TSatnens
Şn
TSmaı KBank
TO Odtaım .
Tuna I(ks»
Türt H M Yol
T Tuborg
THMmk
UpkSerın*
VRW
Yas«ş
YımKredı
Yunsa
Öncekıse
ans kapao
535000
96000
4900
7500
7600
20500
38000
6700
28500
3950
26000
26000
13500
19500
5500
7000
160000
9700
8500
152S0
7700
« 0 0
13000
2100
17750
28000
21000
4150
53000
12000
1150
2000
11500
11000
3800
7600
7000
1450
23000
8600
1950
20500
10000
2650
13J50
5300
13850
10750
33500
16500
20O00
26000
41500
«50
10250
34O0
14750
3600
140000
3800
tm
13750
6400
1050
9100
1300
2000
24M
7200
1400
2900
13250
2900
6100
2100
2500
6900
7800
2450
49000
62000
13500
5900
4700
2700
3750
6900
4SS*
2600
40000
820000
12500
3050
7500
5300
18500
5500
3750
13250
4600
2350
3350
4200
2100
9800
2350
6500
4500
BuçufltaJ
510000
94000
4900
7300
7100
20000
36500
SSOO
28000
3800
270OO
25000
12750
18750
5300
7000
9500
8000
15000
7700
4900
12500
2000
17000
27000
20000
51000
11500
1050
1950
11000
10750
3700
7600
1400
22000
8500
1900
19500
2550
13000
4900
13OO0
10500
33000
16250
19OO0
25500
39500
4800
9750
3200
14750
3400
130000
3700
*m
132S0
6100
1000
8900
1250
1750
ttm
6500
1300
2800
12750
2550
5700
2050
74»
tn
2150
«7W
5900
6700
7400
2350
45500
61000
13000
5900
4600
3700
6600
4teo
2450
38000
11750
2750
5200
17500
5300
3600
12750
2300
3000
3900
1950
9400
2150
6000
4350
g
en yufcsek
550000
108000
5000
7300
7700
21000
38OO0
67O0
29000
4000
28000
25500
13500
19500
5400
7000
9700
8400
15250
7700
$000
13000
2150
17750
28000
20500
53000
12250
1150
1950
11250
11000
3800
7600
1450
23000
8800
1900
20000
2700
13250
5000
13250
10750
33000
16750
2O000
26000
42000
4900
10250
3350
14750
3550
140000
3800
M M
13750
6200
1050
9200
1350
1850
24M
7100
1350
2900
13000
2800
6000
2350
2350
4Mt
6500
7000
8000
2350
47500
62000
13500
6500
4800
3700
6800
4«M
2700
4O000
12500
3000
5300
18500
5500
3750
13000
2350
3000
4100
2050
9800
2300
6500
4500
Bugunlu
kajunı;
S20000
96000
4900
7300
7400
20500
37000
6600
28500
3900
27500
25000
12750
18750
5400
7000
9600
8000
15000
7700
4900
12750
2050
17250
27000
20000
51000
11500
1100
1950
11000
11000
3700
7600
1400
22000
8500
1900
19500
2600
13000
4900
13250
10750
33000
16750
19000
2S500
39500
4800
9750
3250
14750
3400
130000
3700
ZtM
13250
6100
1000
9100
1250
17S0
24M
6500
1300
2900
12750
1550
5800
2050
2200
4M0
5900
5900
7500
3200
45500
62000
13000
5900
4800
3708
36522
44M
2450
38500
12000
3000
5200
17500
5500
3700
13000
2350
3000
4100
2000
9800
2150
6100
4350
Ijlerr
mktan
70165
164378
38392
15000
222370
F350
27600
T5OO
348050
24400
2550
6200
48800
55000
58362
6'00
121789
37300
406130
2000
23200
56000
•04300
12300
95530
298250
16940
27900
189200
1000
4730
3100
736900
5500
12M6
722M
123585
37350
41250
21650
8200
32100
10750
144873
19150
11500
400
23620
102500
37300
118410
62325
33400
167350
17200
66030
90605
21000
4ZTM
60950
15900
9531X
134250
105095
11500
7S300
3500
3100
8000
32730
43950
61300
185200
•ım
70400
11SM
6500
4915
97700
2350
19800
69550
11600
129100
3350
400
1000
6700
M
55000
50420
52
255400
9000
200
59500
3200
15720
288O0
56300
4500
1500
572050
284200
148300
90415
1948450
28600
En çofc sâz
yapöntıy
520000
103000
4900
7300
7500
20500
37000
5500
28500
3900
28000
25500
13000
19000
5300
7000
9600
8000
15250
7700
4900
12750
2000
17250
2^500
20500
52000
12000
1100
1950
11000
11000
3750
7600
1400
22500
3500
1900
20000
2600
13000
4900
13000
10750
33000
16500
19500
25500
•11000
4800
9750
3250
14750
3500
135000
3700
m
13500
6100
1000
9000
1250
1750
UM
6500
1300
2800
13000
2600
5900
2100
2200
47M
5900
6900
7600
2350
46000
51000
13250
6000
4800
6701
4*M
2SO0
39000
12250
3000
5200
17500
5300
3700
13000
2350
3000
4100
2000
9600
2200
6300
4400
0
ortfiy
525589
100821
4921
73O0
7438
20387
37069
6552
28346
3911
275O0
25263
12967
19080
5349
7000
9592
8078
15242
77»
4922
12834
2048
17312
27465
20359
51916
11870
1106
1950
11071
10900
3742
7600
3M3
H37
SMt
1407
22302
8556
1900
19884
2591
13058
4947
13113
10670
33000
16424
19587
25564
40511
4809
9899
3282
14750
3493
133181
3725
tta
13520
6136
1002
9045
1255
1766
234!
6671
1310
2834
12900
2643
5868
2135
77M
9»
2247
47»
S984
6844
7545
45626
61450
13175
6169
4760
3700
12229
2897
5209
17758
5360
3700
12900
2344
3000
4050
2023
9617
2219
6228
4402
YATIRIM FONLARI 21 MART 1991
Çıfaş
tariM
Oû*ü tagvnkâ Oefetaı
Iş Ylaınm-1
Iş Yaforım-2
Iş V*nm-3
Iş VSonm-4
Iş >itmm-6
lnterton-1
lnterton-2
intortan-3
lnfcrfon-4
lnterton-5
Iklsat Yat-1
IkDsat Yat-2
Iktısat Yat-3
Ikteat Yat-4
Iktısat ABIım Fon
Garant Yatnm-1
Garant Yafinm-2
Garant Yatınm-3
Garantı Yatınm-4
Esbank Fon-1
Esbank Fon-2
Esbank Fon-3
YKB Yat Fonu
YKB Sektör Fon
YKB rtese Fon
YKB Kamu Fon
YKB Lıkrt Fon
YKB Karma Fon
YKBOövızFon
YKB Kapıtal F
YKB AkM F.
Vakrf Fon-1
Vakıf Fon-2
Vakjf Fon-3
Vakıf Hısse
Vakıf Dunya Fon
Vakıf Fon-6
Distank Mavi Fon
Dışbank Beyaz
Debank Pembe
Tütâı Fon-1
Tütün Fon-2
Mrtsm Fon-1
Mıtsuı Fon-2
Fmans FqnH
Fmans Fon-2
Finans Fon-3
Rnans Fon-4
Finans Fon-5
Ziraat Fbn-1
Ziraat Fon-2
Ziraat Başak Fon
Ziıaat Fon-4
Halk Fon-1
Halk Fon-2
Ramuk Fon
Pamuk Hısse
Emlak Fon-1
Emlak Fon-2
lmpex Fon-1
knpec Fon-2
Tojbank Fon
Sümer Fon
Oenız Fon
Ege Fon
KaHunma Fon
Demır Fon
Tanş Fon
Ortak Fon
Tûrkbank Fon
Netfon
Etrfon
sürelı
110787
1403,89
091089
170190
0406,90
190487
1412.87
2702B9
070839
090130
1609.87
100239
060289
28.02-89
111239
221087
10İÖB9
120230
30.0630
1611B7
311089
11.0730
0211B7
070338
070338
070338
070338
070338
02 0139
190630
190630
090588
240489
18.1059
220330
26.03.90
1406.90
2aO638
100439
2a0690
040738
1O1230
15.0738
201039
olan
200739
18.1239
2Û0330
051130
091039
140230
140230
20.0690
011139
08J0130
020130
28X1630
22 0130
180790
02 0230
04.0530
2a0330
12 0290
1&0490
0405.90
080530
070530
110630
270830
030930
051130
011130
10300
20.000
10000
10.000
10000
10.661
9360
9359
11200
10.000
1764
9306
9596
9390
1O000
9976
9731
10437
9336
10319
10.000
10.000
10477
9785
9713
9795
9693
9328
9294
10000
9542
10000
48,279
10444
9394
9374
10000
10057
20558
10011
11021
1O0O0
40000
1O0O0
9356
10428
9358
10.000
10100
10000
10.000
10.000
11597
10357
10724
10469
10.000
10000
10.086
9362
10000
10405
10308
10000
10.000
10006
10000
10000
10000
10.000
10000
71711
47649
19013
16,176
13784
54358
47355
24506
22004
11821
45346
37087
17668
17347
14 032
55327
26,279
14612
13525
56.620
11769
11428
52 453
40395
70489
40332
34340
41041
18512
13549
12 226
40760
104536
19187
11240
15381
12551
36.286
48654
13446
40117
11214
145088
17665
fon
21205
17849
13535
11770
21589
iaoei
71793
47694
19088
11802
54331
47418
24538
22032
11322
45.408
37137
17688
17369
14075
55384
26.256
14 778
11545
56584
18792
13.444
52513
41045
70431
40383
34382
41063
18557
13573
12628
40306
104 750
19227
11205
16.172
12 565
36315
48,701
13454
40167
11228
145252
17679
tasfıye
21231
17378
13500
11785
21307
15325
20394
16304
21412
14603
17262
13312
iai77
12 335
14 791
16683
17238
14 429
14319
1O910
14110
12552
12 303
11929
11607
16768
15375
20907
16331
21448
14628
17275
13328
16.194
12350
14307
16700
17295
14 449
14333
13324
14127
12567
12 312
11345
11521
009
013
012
0.13
0.13
013
0.13
0.13
0.01
0.14
013
011
012
031
aio
-009
120
015
011
012
Û12
011
012
-O08
013
012
005
024
018
129
011
011
021
-026
120
011
0X18
010
006
0.12
012
011
008
etiı'dı
012
016
-026
013
101
027
037
033
0.06
017
017
017
008
012
0.11
012
011
0.10
033
0.14
009
0.10
0.12
012
O07
013
Kriz yardınundan pay kavgasıKrizden zarar gören sektörlerin devletten talepleri, vaat
edilen yardım miktarından yüksek çıktı. Devlet Bakanı
Işın Çelebi, gelen yardımlardan kendisine bağlı
Kalkınma Bankası aracılığıyla özel sektöre de pay
ayrılmasını savunurken Devlet Bakanı Güneş Taner,
yardımlann bütçe açığının fınansmanında
kullanılmasından yana bir tavır benimsiyor.
BtLAL ÇETtN
ANKARA — Krız kayıplarının bir
bölümünun karşılanabilmesi için Tur-
kiye'ye sağlanan yardımlar henuz tumu
ile gelmedi. Ancak yardımın paylaşımı
konusunda tartışmalarda sesler giderek
yukseliyor. Krizden zarar goren sektör-
lerin devletten taleplerının vaat edilen
yardım miktarından daha yuksek çık-
tığı bildirildi. Ekonomiden sorumlu
devlet bakanları arasında yardımın
paylaşımı konusunda göruş aynlığı çık-
tı. Devlet Bakanı Işın Çelebi, gelen yar-
dımlardan kendisine bağlı Kalkınma
Bankası aracılığıyla özel sektore de bir
mıktar pay aktanlmasını savunurken
Guneş Taner ise "Devlet, ozel sektör-
den daha zengin değil, yardımlann lu-
mu Hazine'>e kalacak" diyor.
Kriz nedeniyle Turkiye'nin uğradığı
doğrudan ve dolaylı kayıpların 7-8 mil-
yar dolar düzeyinde olduğu belirtilerek
savunma ve sağlık giderlerindeki artış-
lar nedeniyle sadece bütçe açığındaki
buyumenin 4 ila 7 trilyon lira arasında
değişmesinin beklendiği kaydedildi.
Yetkıliler, gelen dış yardımların tü-
muyle butçeye gelır kaydedilmesi gerek-
tiğıni ifade ederek şunları söylediler:
"Eğer ozel sektore kaynak aktarma
yoluna gidilirse bunun ekonomide bir-
çok olumsuziuğu olacaktır. Bir kere
bugun en onemli sorıın butçe açıklan-
nın fınansmanında yatıvor. Gelen ma-
li yardımlann. açıkların azaltılmasın-
da kullanılmasının tum kesimlerin le-
bine olacağı bir gerçek. tkincisi; kişi ve
kuruluşlara kavnak dağıtmanın olçü-
su nasıl bulunacak? Burada birçok
adaletsizlikler ortaya çıkar. A>nca Ha-
zine'ye verilecek kaynak da pivasada
kredi faizlerini aşağı duşurecek, özel
sektorun kullanabilecegi fonları geniş-
letecek ve dolaylı bir ferahlama sağla-
yacaktır."
Guneş Taner ve ona yakın burokrat-
ların savunduğu bu göruşe karşın Işın
Çelebi ve yakınlannın ise ihracat ve
başıa turızm olmak uzere doviz kazan-
dırıcı sektorlere yonelik bazı dolaylı
destekler sağlanması gerektiği göruşun-
de oldukları belirtiliyor. Çelebi'nin ge-
len yardımların bir bolumunun Turki-
>e Kalkınma Bankası'na aktanlarak
bankanın imkânlarının genişletilmesi
ve »hracatçı, yatırımcı ve turizmcilere
ek finansman olanaklan yaratılmasın-
dan yana olduğu bildirildi.
Krizden zarar goren kesimlerin di-
le getirdikleri talepleri ile bunlara sağ-
lanan destekler ozetle şoyle:
4.1 milyar dolarlık yardım
Kayıpların 8 milyar dolara ulaşa-
cağı tahmin edilirken sağlanan kriz
yardımlan ise 4.1 milyar dolar du-
zeyinde kaldı. Bu yardımın da 893.6
milyon dolan kredi, 3 milyar 212.8
milyon doları da hibebıçiminde ve-
rildi.
Hibe ve kredilerin 1.3 milyar do-
larlık bolumunun şıradiye kadar
kullanıldığı, geri kalan 2.8 milyar
dolarının da bu yıl sonuna kadar
kuilamlacağı bildirildi.
Hibe ve kredilerin dokumü şöyle:
(Milyon dolar)
Ülke
Kuveyt
Abu Dabı
S. Arabis.
ABD
Belçika
Hollanda
Fransa
AT
Japonya
TOPLAM
Hibe
1.200.0
500.0
1.160.0
25G.OC)
74.3
10.0
18.5
3.212.8
Kredi
30.1
235.0
628.5
893.6
(*) 200 milyon doları askeri.
1. Turizm sektörü a- Ne is-
tediler: »Sektörde uygulanan KDV
oranlannın 1991 yılı sonuna kadar yuz-
de 10 düzeyinde sabit tutulması. • Vergi
ve sıgorta primı odemelerının 1 yıl su-
reyle faizsız olarak ertelenmesi. • Ha-
vaalanlarında turıstik charter uçakla-
rına verilen hizmetlerde yüzde 50 ora-
nında indirim uygulanması. • Liman-
larda bir yıl sureyle ayakbastı ucreti
alınmaması. • Turistik işletmelerde
PTT hizmetlerinin yuzde 50 indirimli
uygulanması. • KKD prımlennin za-
manında ve hızh ödenmesi. • Turizm
Bakanlığı butçe ödeneklerinin tumuy-
le serbest bırakılması. • Sektöre orta
vadelı ve subvansiyonlu dış kredi sağ-
lanması (faız oranınm libor artı 0.5 dü-
zeyinde tutulması.)
b- Ne alabildiler:
• Irak ve Kuveyt'ten alacaklar karşılı-
ğında düşuk faizli Eximbank kredisi,
2 . M ü t e a h h i t l e r a- Ne istedüer:
• Irak ve Kuveyt'te kalan hakediş ala-
caklannın karşılanması. • Libya'nın
polıtik nedenlerle durdurduğu hakediş
ödemeleri sonınunun çozüme kavuştu-
rulması. • Zarara uğrayan firmaların
vergi ve banka borçlarına çözüm geti-
rilmesı. b- Ne alabildilen • Irak'tan alı-
nan senetler Eximbank'ça satın alındı.
• Hakedişler karşılığı Eximbank'tan
düşuk faızli kredi. • Irak'ta kal m ma-
kine parkları ve nakit teminat kesinti-
leri karşılığında yine Eximbank tarafm-
dan firmalara 1 yıl sürelı teminat veri-
lecek. • Bu uygulamalarm finansmanı
için Eximbank'a Geliştirme ve Destek-
leme Fonu'ndan ılk aşamada 100 mil-
yar lira kaynak aktarıldı.
3 . I h r a c a t ç ı l a r a- Ne istediler •
Irak ve Kuveyt'e yapılan akreditifli ih-
racattan bedeli odenmeyenlerin fonlar-
dan karşılanması. • Olumsuz etkilenen
ihracatçılann kredi vadelerinin uzatıl-
ması, vergi ve faiz borçlarımn ertelen-
mesi. • DEFIF prımı oranlannın art-
tırılması ve odemelerin hızlandınlma-
sı. • Eximbank'tan sağlanan desteğin
arttınlması. b- Ne alabildiler: • Nak-
liyecilerin vergi ve kredi borçlannın er-
telenmesi. • 1 Ağustos 1990tarihinden
itıbaren uluslararası karayolu taşıma-
cılığında yuzde 6 oranında KKD pri-
mi ödenmesi.
4 . U l a ş t ı r n a :
a- Ne istediler:
• Limanlarda ayakbastı ucreti bir yıl
sureyle ertelendi. • Tesislerde elektrik,
havagazı ve su ucretlerinin en duşuk ta-
rife üzerinden hesaplanması ve guven-
ce artış paralarının bir yıl ertelenmesi.
• Charter yolcu taşıması yapan jerli ve
yabancı uçaklara yuzde 50 indirimli ya-
kıt verümesi. • TKB kredUerinin iki yıl
ertelenmesi sağlandı.
b- Ne alabildiler • Irak'a taşıma ya-
pan \e kriz nedeniyle işsiz kalan 3.650
tanker ile 6.500 treyler ve kamyonun
Iran'ın iç ve uluslararası taşımalarına
kaydırılması amacıyla göruşmeler ya-
pıldı. • tran'a yonelik taşunacılığın art-
tırılabilmesi için Karadeniz lımanlann-
da yüzde 50, Akdeniz limanlarında da
yuzde 35 oranında ucret indirımi sağ-
landı. • Botaş'ın uğradığı kayıplar go-
rev zaran kabul edilerek butçeden kar-
şılanacak. • THY'nin zararının onem-
li bir bölumu de Geliştirme ve Destek-
leme Fonu'ndan karşılandı.
5. Esnaf ve zanaatkârlar
a- Ne istediler: • Halk Bankası'ndan
düşuk faizh yeni kredi sağlansın.
kredi borçları ile vergi borçları faizsiz
olarak ertelensin.
b- Ne alabildiler • Bu kesime henüz
hiçbir somut yardım gundeme gelme-
di.
Körfez
faturası Baııkalaı; paniği güç engelledi
OZGEN ACAR
ANKARA— BM Güvenlik Konse-
yi'nin Irak liderine verdiği sure dolmak
uzereydi ve askerler, diplomatlar "on,
dokuz, sekiz, yedi, altı..." diye geri sa-
yıyorlardı. Turk Genelkurmayı'nm dı-
şında, hemen hemen aynı önemde An-
kara'da bir başka karargâh daha kurul-
muştu. Bu önemli ekonomik karargâh
Merkez Bankası'ndaydı.
1950'deki Kore savaşı Anadolu'dan
uzaktı... 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı'nı
da saymazsak, Turkiye yaklaşık olarak
70 yıl boyunca hiç bir savaşa girmedi-
ği için 16 ocakta bankalarda paruk olup
olmayacağını kestırmek guçtu. 1960 ve
1980 ihtilalinı yapan komutanlann en
büyük korkusu ise halkın bankalara
hücum ederek paralarını bır anda çek-
meleriydi. Halk her iki ihtilali de bü-
yuk soğukkanlılıkla karşılamış, korku-
lan gerçek leşmemişti.
Oysa durum bu kez öyle değildi.
Turkiye'nın sınırında bır savaşın tum
silahları bılenıyordu. Halk, konserve,
şeker, un ve baklıyat, tupgaz, mum de-
poluyordu.
Merkez Bankası her turlu parasal
paniği önleyecek onlemlerin hazırlığı
içindeydı. 2 ocakta 13.7 trilyon olan
emisyon 11 ocakta 15'e çıktı. İrak'a ve-
rilen ultımatomun son gunu ise 18.8
trilyona yukseldı. Halk gerçekten ban-
kalara uşuşmuş ılk uç gunde 3 trilyon
liraya yakın parayı çekip yastık altına
almıştı.
16 ocakta banknot matbaasımn gös-
tergelerı 19.2 trilyon lıralık bır rekor
emısyonu haber verdi. 20 trilyonluk ta-
van zorlanıyordu. Bankalardan para
çekımi sıcak savaşla bırlikte yoğunlaş-
mış ve bır hafta ıçinde halkın banka-
lardan çektiğı mevduat 4.5 tnlyon lirayı
aşmıştı.
Merkez Bankasf nın lira ve dovize
uyguladığı politika sonucu, savaşın
başlaması ve Saddam'ın yenileceğinin
ve Turkiye'nin savaşa karışmayacağının
anlaşıunası uzerıne çekilen mevduat ay-
nı hafta içinde bankalara dönmeye baş-
ladı ve dövız pivasada bollaştı. Banka-
lar bu arada kaynaklar açısından da et-
kilenme>
r
e başladı. Bunlar şöyle sırala-
nabilır:
1. Turk bankalarının Kuveyt, Korfez
ulkeleri ile bazı emirliklerden kullan-
dığı kaynakları tamamen kurudu.
2. Turk bankalan, Batı kaynaklann-
dan kredi bulmakta zorlanmaya
başladı.
3. Türkıye içinde faizlerin yüksekli-
ğinden ıç kredi maliyeti yuzde 60 iken,
yabancı ulkelerden doviz olarak sağla-
nan kredinirl maliyeti yüzde 40 oranın-
daydı. Turk bankalan yatmmcılara bu
ucuz krediyı kullandırarak, uretimm
gelişmesine katkıda bulunmakla kal-
mamış, onemli kâr sağlamışlardı. Bu-
nalımdan sonra bu dış kaynak azaldı.
Turkiye Bankalar Birlıği Genel Sek-
reteri Üstun Sanver, "Bu gelişmeler pi-
yasadaki marjinal kredi taleplerini
frenledi. Bundan bankalar kadar sana-
yici, işadamı ve tıiketici de olumsuz
etkilendi" diyor.
Pıyasada para artmış. Tüketim yuz-
de 70 azalmış, esnaf dukkânı
"siftahsız" açıp kapatmaya başlamış-
tı. Turk ekonomısi halkaları gittikçe
buyuyen bir kısır döngüye girmişti.
Bu kısır döngüyü şu nedenler daha
da hızlandırdı:
1. Ihracatçılar, Irak-Kuveyt'ten para
alamayınca, bunlara mal sağlayan ara-
cılar ve u'-etıcilere borçlarını ödeyemı-
yor, onların da verdiklerı çekler
"patlamaya" başlıyordu.
2. Aynı olay tekstilde talep eksiklıği
ile daha hızlandı.
3. Banka kredilennin azalmakla kal-
mayıp faizlerinın yuzde 100'lerin uze-
rıne çıkması, uretimin duşınesi ve ışçi
çıkarılması kişüeri nakitlerıni kullan-
mamaya itti.
4. Turizm ve ulaşım sektörlerinin
Hazreti Isa gibi çarmıha gerilmesi de
bir başka etken oldu karşıhksız çekle-
rın geometrık dizi ile artmasında.
5. Devlet baba muşterilerine çek ver-
memıştı ama ıstıhkakın gereğini sava-
şın savunma, sağlık ve ulaşım tarafını
sağlama amacıyla yerine getirememişti.
Herkesın bırbirinden uç kuruş, bir
kaç milyon, uç-beş milyar alacağı var-
dı. Ama kimse kimseye bir kuruş bile
ödemıyordu. Kaldı kı "Devlet baba" bi-
le bir yanda bindiği dalı kesiyordu.
Devletın en buyuk korkusu Malıye Ba-
kanlığı'nın en yuksek duzeyde dort ki-
şının bırının bana "Bugun çekini ode-
me\en, bankaya borcunu ertelemeye
çalışan kişi, yarın devlete vergi borcu-
nu odememeye başlarsa işte o zaman
olacak şudur Ozanımızın deyimiyle
(yerden goğe kup dizip en altındakini
çekip, doğacak gumburtuyu dinlemek-
ten) başka yapacak bir şey yok..!'
Yarın: Sokaktaki Adamm
Faturası ••;•
Süperlerin
yasası
onaylandı
4 milyon 200 bin lira
borçlanarak super emekli
olanlara 330 bin, 5 milyon
40 bin lira borçlanarak
süper emekli olanlara da
400 bin lira ek zam yapıhyor.
ANKARA (Cumhuriyet Biı-
rosu) — Borçlanarak süper
emekli olanlara telafi edıci zam
verilmesini öngören yasa, Cum-
hurbaşkanı Turgut özal tarafın-
dan onandı. Resmi Gazete'de
önumuzdekı gunlerde yayımla-
nacak olan yasa uyarınca, super
emeklilere telafi edici zamlı ma-
aşları 1 Ocak 1991'den itibaren
geçerli olacak.
Cumhurbaşkanı tarafından
onaylanan yasa, 4 milyon 200
bin lira borçlanarak super emek-
li olanlara 330 bin, 5 milyon 40
bin lira borçlanarak super emek-
li olanlara da 400 bin lira ek te-
lafi edici zam yapılmasım ve bu
zamlann katsayı artışları ora-
nında yukseltilmesini ongoru-
yor. Yasa, 1 Ocak 1991'den itı-
baren yururlüğe gireceğinden,
super emeklilere yaklaşık 3 ay-
lık da fark ödenecek.
Cumhurbaşkanı Turgut Özal
aynca, TBMM'de bir sure önce
kabul edilen DPT'nin kunıluş ve
görevlerine ilişkm yasayı da
onayladı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi
ile firmamız arasında varılan anlaşma
sonucu "Yap-Işlet Devret" modeli
çerçevesinde yapacağımız
Hyatt Regency Oteli'nin temeli
23 Mart 1991 Cumartesi günü (yarın)
atılacaktır.
Bu mütlu temel atma törenine
tüm Istanbullular davetlidir.
Tarih : 23Mart 1991
Saat : 10.30.
Yer : Elmadağ-Sheraton
Oteli karşısı
GÖKTRANS TURÎZM
VE TİC.A.Ş.
Memurlar
SHP'den
destek
istedi
ANKARA (Cumhuriyet Bii-
rosu) — SHP Genel Sekreteri
Hikmet Çetin, iktidarın memur
sendikalarına karşı uyguladığı
baskı politikasını eleştirerek,
"Kamu gorevlilerinin sendika-
laşma hakkına karşı çıkmak, de-
mokrasi ve hukuk ile bağdaşma-
y^n çağdışı. ilkel bir tutumdur"
dedi.
İçişleri Bakanlığı'nın talima-
tı üzerine İstanbul'daki genel
merkezleri muhurlenen Kam-
Sen, Tum-Bel-Sen, Tum-Sağlık-
Sen ve Eğit-Sen sendikalarına
uye 200 kadar memur, dun SHP
Genel Merkezi'ne gelerek parti
yöneticilerinden destek istediler.
Genel Sekreter Çetin, memur-
larla birlikte duzenlediği basın
toplantısında, memur sendika-
lanmn yoneticilerinin pohs tara-
fmdan tartaklandığını, burola-
rın muhürlendiğinı belirtd.
Memur sendikalan yöneticıle-
rı de merkezlerinin kapatılması-
na karşın tuzelkişiliklerinin sür-
duğunu, bunun, ancak yargı yo-
lu ile kaldırılabileceğinı vurgu-
layarak sendikal mucadelelerin-
den vazgeçmeyeceklerini kaydet-
tiler.
TJC
İSTANBUL BÜYÜK ŞEHİR BELEDİYESİ
İSKİ
İSTANBUL SU VE KANALİZAŞYON İDARESİ
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İHALE ERTELEME DUYURUSU
Aşağıda ozelliklen behıtılen kapalı zarf \\t tekiıf alma yontemındekı ıhale ile ılgılenenler, ihale dos-
yasını ISKI GENEL MUDURLĞU Tıc tşlen Daıre Başkanlığı'nda görebılır ve dosya bedelıni ISKİ
GENEL MUDURLUĞU merkez \eznesıne yatırarak alabılırler
Isteklilerın şartnameye uygun hazırlayacaklan kapalı tekhf mektuplarını ıhale tarihınde saat 11.00'e
kadar aşağıda belırtılen adreste GENEL EVRAK MUDURLUĞU'ne gırış. tarih ve numarasını içeren
alındı makbuzu karşıhğında teslim etmelen gerekmektedır Tekiıf zarfları saat 14.00'te Ihale Komısyon
Baskanlıfncaaç.lacaktır ^ ^ G ^ ^
İSKİ NO: İŞİN ADI KEŞİF BEDELİ TARİH TEMİNAT BEDELİ
T/6690 20 Ad. Vıdanjor 2.000000 DM — Teklıfın ^oS 1.000.000 TLr
(İki milyon) DM Nıspetınde
NOT: 26 3 1991 tarihınde yapılacak olan ihale ılerıde gazetelerde yayımlanacak bir tanhe kadar erte-
lenmıştır. Duyurulur.
NOT: 1— Yurtdışından şartname almak ısteyen ilgılıler ISKl'nin Garanti Bankası Odakule Şubesi'tıde-
kı 4O0004-6 nolu hesabına $ olarak (veya eşdeğerı) yatırmalıdırlar.
2— Aynca, DH L Ser\ isı ile gonderilmesını isteyenler 30 $ (veya eşdeğerı), posta ile gondenlmesinı iste-
yenler 10 $ (veya eşdeğerı) şartname ucretıne eklemelıdırler
3— Postadakı gecıkmeler dıkkate alınmaz.
4— ISKI 2886 sayılı Devlet Ihale Kanununa tabı olmayıp ıhaleyi yapıp yapmamakta, dilediğine kısmen
veya tamamen yapmakıa, uygun bedelın tesbıt ve takdırınde serbesttır
ADRESt: ISKt GENEL MUDURLUĞU
Aksaray Meydanı 34300 Aksaray-ISTANBUL
TEL. 588 38 00 / 35 Hattır
TELEX. 31293 ISU TR
FAX 588 38 94 B asın 22390
T.C.
FATİH BİRİNCİ SULH CEZA MAHKEMESİ
Esas No: 1990/555, Karar No 1990/868
C Sa\. Esas No.: 1990/2418
Hakım: I. Şeref Noyan 14860
Kâtıp: Emıne Nasıye Toluk
Davacı. K.H.
Sanık Halil Bırdal Bılen, Hacı Orner \e Feride'den olma, 18 12.1941 Nıksar doğumlu, Çorum. Mrk.
Yenıyol Mah. Cılt 11/05, sayfa: 66, kutuk 292'de nufusa kayıtlı olup halen İstanbul, Fatıh, Seyıtomer
Mah. Cevdetpaşa Caddesı, No: 70/4 numarada ıkâmet eder, evlı, 2 çocuklu, okuı yazaı, sabıkasız, gıda
toptancısı, T.C. lslam
Suç: Gıda maddelenne muhalefet
Suç Tarihı: 15.3.1990
Karar Tarihı: 14.6.1990
Gıda maddelenne muhalefetten sanık Halil Birdal Bilen hakkında Fatih C Başsavcılığı'nın 30.3 1990
tarih 1990/2418 esas sayılı ıddıanamesıyle açılan kamu davasının yapılan açık yargılaması sonunda.
Gereği duşunuldu:
Sanık Halil Bırdal Bılen'ın satışa arzetmış olduğu yoğurdun ambalajında ımal tarıhının bulunmadığı,
duzenlenmiş bulunan tahlıl raporu, sanığın beyanı ve dosya munderecatı ile sabıt gorulduğunden adı ge-
çen sanığm taklıt ve tağşış edılmış yoğurdu satışa arz ettığı, Gıda Maddelen Tuzuğu'ne aykırı harekette
bulunduğu sabıt gorulduğunden fiil ve hareketıne uyan TCK'nın 398. maddesı gereğınce 3 ay sureyle hap-
sı ve takdıren 40.000 lira ağır para cezası ile teczıyesıne,
Sanığın kımlığı ve suçun ışlenış tarzındakı hususıyet göz onune almarak lehıne 647 sayılı kanunun 4/1.
maddesı uygulanarak 1 gun 5000 lira agır para cezasından hesaplanmak uzere cezasının 450.000 lira ağır
para cezasına çevrılmesıne,
TCK'nın 72. maddesı gereğınce cezaları ıçtıma olunarak 490 000 lira ağır para cezası ile teczıyesıne.
TCK'nın değışik 402. maddesı gereğınce sanığın 3 ay sureyle curme vasıta kıldığı meslek ve sanatımn
ve tıcaretının tatiline \e yedi gun sureyle iş yerinin kapatılmasına.
TCK'nın değışik 402/2. maddesı gereğınce karar ozetlerının kesınleştıkten sonra büyuk harflerle yazıl-
mak suretıylf ve kapatma suresi kadar kalmak uzere kupatılan ış yerinin goze çarpan bir yerine yapıştınl-
masına, aynca yeterı kadar karar özetinın gereği ,çın Fatıh C. Başsavcılığı'na gonderılmesıne ve masrafı
bılahare hukumluden alınmak uzere Istanh !'da yayımlanan trajı 100 bınin uzennde bulunan bır gazetede
derhal ilan edilmesine.
1570 lira muhakeme masrafının sanıktan alınmasına, sanığın yokluğunda Yargıtay yolu açık olarak ve-
rilen karar usulen ve alenen tefhım olundu. 14.6.1990
Basın: 22019