Catalog

Cumhuriyet Sahıbı. Cumhurıyet Matbaaalık vç Guelecılık Türk Anonım Şırketı adına tiaiu > » * 0 Gcoei Ya>,n Muduru Hasaa Cnul. Mufssese Muduru Kmivc Itmklttil, Yafl Ijferı Muduru Ok«j O m ı ı , 0 Haber Merkczı Mudunı \atpa B*ycr. Sayfa Duzenı Yöneımenı *lı Aoır 0 Temsılaie' ANKARA A k M T u . IZMtR Hıkart Çefiakom, ADASA Çtam )ifeiK>£Ju I, PolıtıU C«M »•şlını.ç Dıs Hâbnler Lıgaa H o . Ekononu Cn)to TartM. ijJantıJu Şalvaa feMrı. kııCur CW«I Lucr. hlanbul HaberScn Ktrnai Hmfmk. Efctım Gcacay Şaylu. Yjn Haberien N«c4cl DofM. Spor DuıtsmAnı AMatfudlr VBrrta». Duı Ya.-ı.ar fcnta Çılııku. Anslımu ŞaMa Al*» DuzdlnK U M d Tum 0 koordımıor \UKI Honıbâı 0 Malı ,!.-• Lml Lıial 0 Muhaset» (airal faa # Buıct P^nUraa Sr^ı Oımlr^nlı 0 Rtklajn A«* T«™ 0 t . Vı.nl.' H«ly» 4*J0l 0 Idarc Hvsciı» C m 0 (slelrtK Oadcf Çrtfc 0 Bılg! Isiem NaU laaj 0 Penonel ** Olt») 41»* Vriç» I n . « » LrmMİ. Blkmttf Çrlıak«* Okv Geunuu l».r U a m . lttaa gesafl * Yavart. Curnhunyeı Malbaaciljk « Gazaealtk Tj\ Ş Turfcocaftı Cjd 39/41 Cı&ti M5M İS! Pk 24* Isunbui Td M2 05 « 120 h«II. Tetoı 22246 F« (I) 5» 60 n »ral«- *•*«. Zl>l Gofcüp Blv Inutap S NJ 19/4. TW 133 II «Ml lMo. 42344, FM. (4| 05 65 0 l » r H lıyt glv 1352 S. 2'J. Td II 12 30 Tdo 52Jİ9. F«l (51) 19 5:» 0 y 2İ9. F«l (51) 19 5: S«ic.k. A.lı *mea. Atarl Taa 0 Muu. IIHMU Cad 119 S. No I lUl 1. Td I» r 52 )4 tal). Tdct «21 «S, Faı |7I) |Ş 2. TAKVÎM: 12 ŞUBAT 1991 Imsak: 5.30 Günes: 6.55 ögle: 12.23 îkindi: 15.13 Akşam: 17.41 Vatsı: 19.00 Zeııs dosyası hazırKültür Bakankğı'nın Zeus Sunağı'ru geri aJmak için hazırladığı dosya tamamlandı. Dosyada Osmanlı arşivlerinden çıkarılan 20 doiayında belge ile 1970*li yülardaki Bergama kazı günlüğü bulunuyor. > MUSTAFA BALBAY ANKARA — Kültür Ba- kanlığı Zeus Sunagı'nın geri alınması için hazırladığu dos- yayı tamamladı. Bakanlık önûmüzdeki günlerde önce diplomatik girişimde buluna- cak. Sonuç alınmazsa Berlin 1 de mahkemeye başvurulacak. OsmanJ) arşivlerinden çıkartı- lan 20 doiayında belgenin de bulunduğu dosyada sunağın yasadışı yollardan Almanya'da götürtlldüğü ortaya konuyor. Berlin Müzesi, bakanlıgın iste- digd belgeleri göndermedi. 1870'li yıllarda Bergama'dan Berlin'e götürüJen Zeus Suna- ğı için AJmanlar, "Eserleri, ya- $•1 yollarla, padişahın izni ik aJdık. Parasını da ödedik" dı- yor. Bergama Belediyesi ve Kültür Bakanlığı ise Bergama- da çıkanlan eserlerin bir bölü- münün Padişah II. Abdüiha- mit tarafından verilen izinle yurtdışına götürüldüğünü dogrularken bunun içinde bir bütün olarak Zeus Sunağı'nın bulunmadığını savunuyor. Kültür Bakaniığı çevrelerin- den edinilen bügiye göre suna- ğın geri alınması için bazı cid- di belgeler ortaya çıkanldı. Os- manlı arşivlerindeki belgeler- den elde edilen bazı ipuçlan şunlar: • Bergama'da kazı yapan arkeolog Carl Human padi- şahtan kaa iznini 1878'de al- dı. Ancak bu tarihe kadar su- nağın büyük bölümü çoktan Berlin'e ulasmıştı. Osmanlı ar- jivlerindeki izin belgeleri birer yıllık. Bulunan ikinci izin bel- gesi 23 Arabi 1296 tarihli. Bundan sonra da izinler kısa sürelerle veriliyor. • "Kulunuz MusUfa" imza- sıyla dönemin sadrazamına gönderilen 1299 (1882) tarihli bir yazıda yeni izin kâğıdının incelendiği belirtiliyor. Bu bel- geler Asar-ı Aıika Nizamna- mesi'ne (eski eser yasası) uy- gun olarak sadece taşınır tari- hi eserlerin yurtdışma götürül- mesine izin veriyor. 120 metre- karelik Zeus Sunağı'nın taşınır eser olarak kabul edilmesi mümkün görülmüyor. • Bir diğer Osmanlı belge- sinde kazılara devlet adına Bodrum Kaymakamı Ali Rıza Bey'in nezaret ettiği belirtüi- yor. Ancak Ali Rıza Bey'e or- taya çıkarılan buluntulann de- ğersiz, taş toprak ve benzer şeyler olduğu anlatılıyor. Kültür Bakanlığj, bu belge- lere Bergama kazı günlüğünu de ekledi. Kazı günlüğünün bazı bölümlerinde sunağın çok büyük bölumunün Osmanlı yönetiminden izinsiz çıkanldı- ğı ve Berlin'e göturüldüğü açık bir dille ifade ediliyor. Karaada'da yapılaşmaya karşı kanıpanya İZMtR (Cumhuriyel Egc Biirosu) — Çevreciler, Karaa- da'nın yapılasmasını önlemek amacıyla kampanya hazırlığı- na başladılar. Doğal ve arke- olojik StT alanı olan Karaa- da'nın aynı zamanda dünyada türü hızla tükenen Akdeniz fokJarı açısından da önem ta- şıdığını vurgulayan çevreciler, adanın koruma altına alınma- sını istiyorlar. Bodrum'da gönüllüler, OD- TÜ Sualtı Topluluğu üyeleri, Yeşüler, rehber dalgıçlar, yat- çılar ve çevreciler tarafından gerçekleştirilen toplantıda, Ka- raada'nın yapılaşmaya aplma- ması için bir kampanya başlat- ma karan aldılar. llk olarak Karaada'nın taşıdığı önem ko- nusunda hazırlanacak raporla- rın Turizm BakanJığı'na ve Çevre Müsteşarlığı'na gönde- rileceği, aynca Karaada ve fok- lar konusunda Bodrum'da bir panel gerçekleştirileceği öğre- nildi. Ankara'da Çevre Müstesar- lığı'nda gerçekleştirilen Ulusal Fok Komitesi toplantısında Karaada'da turistik tesis yapıl- ması konusunun gündeme gel- diğini belirten ODTÜ Sualtı Topluluğu'ndan Yalçın Savaş, "Turizm Bakanlıgı lemsilcisi dtşında, «oplandjB katılao her- kes adanın jnpılasmaya açıl- maması ve bu yalınmdan vaz- geçiimesi konusunda göriiş birliğine vardı" dedi ve Kara- ada'nın Akdeniz fokları açı- sından taşıdığı önemin altını çizdi. AvrupagazeteleriKörfezsavaşında beklediği timjı bulamadı, t nakkn savaş' elektronik medyayayaradı Savaş TVsi hasnıı zoı^adı INGÎLTERE Çiddi basın tiraj aldıEDtP EMtL ÖYMEN LONDRA — Körfez savaşı nedeniyle "dddi fildr gazetde- ri" tiraj aldı. "Magazin ve bnl- var gazeteleri"nin satısı durak- ladı. Savaşa karşı tutumunu, sa- vasian önce de sonra da sürdü- ren "Guardian", araiık ayında- ki 560 binlik satışını 80 bin ar- tışla 640 bine çıkarttı. Savaş ko- nusunda tarafsız bir tutum izle- yen "Iodependrat" 410 binden, yaklasık 460 bine çıkarken pa- zar günleri yayımlsman "Inde- pendent OB Sanday" ise 379 binden 420 bine yükseldi. Savaşı "harareüe" destekle- yen, muhafazakâr görüşlü "Da- ily Telegraph" 1 milyon 100 binden 1 milyon 250 bine çıktı. Iktidar partisini destekler nite- likteki "Tünes" gazetesi ise ara- lık ayında 420 bin tirajdan yak- laşık 520 bine çıktı. Savaşın başladığı gün, "Fi- nancfad Times", Londra için son baskıya sabah 3'te girerken, o sabah 7'de ek bir baskı daha yaptı. "Snn" gazetesi, ek bas- kısını aynı gün saat 14.00'e ka- dar geciktirdi. Londra'da haf- tanın 5 günü yayımlanan ve 500 bin satan tek akşam gazetesi "Evening Standart" ise ilk ke2 , cumartesi gunü de yayımlandı. Ciddi basındaki bu tiraj yük- selmesinin, ortalama yüzde 15 civannda olduğunu, savaştan hemen sonra meydana geldiği- ni, on gün içinde yılzde 5-7 ci- varma doğru bir gerileme oldu- ğunu eklemek gerekiyor. Magazin haberlerinde yoğun- f lasan bulvar basuunda ise ülke- nin en çok satan gazetesi aşın milliyetçi "Sun", yaklasık 4 milyon tirajına ancak 100 bin- lik bir ekleme yapabildi. FRANSA Reklam azaldı, medyakıvrandıMİNE SAULNIER PARtS — Fransa'da Körfez savaşının ilk günleri gerek gör- sel gerek yazılı basına talebi de- ğişik oranlarda aıtürdı. Ülkenin üç büyük gazeıesinde "savaş dampingi" şöyle gelişti: Le Monde Satış Müdürü Bcrtrand Joseph'in Cumburiyet'e belirtti- ğine göre Le Monde birinci gün 900 bin basarak tirajını tam an- lamıyla ikiye katladı. îkinci ve üçüncü günler yuz- de elii baskı ve satış aruşıyla 770 bin tiraj yaptı. Şu anda ise nor- malde 520 ile 540 bin arasında gebşen baskısını 640 bine yük- selterek yüzde 20*lik bir artışa oturmuş bulunuyor. Le Figaro'ya gösterilen talep daha azdı. Söz konusu gazete yetkililerinin verdiği bilgiye gö- re Le Figaro son günlerde gecen yıla oranla yüzde 5 daha çok sa- tıyor. Liberation, savajın hemen er- tesi günü 315 bin bastı. Savaşın ilk haftasında yüzde 66.5'uk sa- uş artısıyla Fransız basınında ilk sırada yer aldı. Şu günlerde ise 260 ile 250 bin arasında bir ti- raj kaydediyor. Fakat 21. yüzyıla 9 kala gerek yazılı gerek görsel medyalan, se- yirci ya da okuyucu sayısından çok reklam gelnierinin yaşattı- ğı bir sır değil. Oysa savaş baş- ladığından bu yana söz konusu gelirler, gerek TV gerekse yazıü basın organları açısından kor- kunç bir düşuş gösterdi. Medyaiar, savaşın başından beri reklam gelirlerinde yüzde 15'ten, yüzde 75'lere varan bir azalmayı göğüslemek zorunda- lar. Bu duruma gazeteler aslında daha az zorlukla dayanıyorlar. Fakat tüm gelirini reklamdan toplayan özel TV'lerin hali feci. BASIN DIŞARI— Suudi Arabistan'daki bir hava üssunde görevliJerdeD biri, Fransız mubabiri >asak alan'ın dışına çıkanyor. Savaş sırasında, özellikle gazete muhabirleri, askeri yeıkililerin brifingle- rini izleyerek haber yapmak zonında kaldılar. Bu vu/den Almanya'da bazı gazeteler haberierin yanına "Dikkat. bu yazılar askeri sansürden gecmiştir" ibaresini koyuyorlar. ITALYA Ekran, basına lokomotifolduAkşam Tel Aviv ya da Riyad üzerine düşen bombalann görüntülerini izleyen îtalyanlar, ertesi sabah gazete bayüerine koşarak okumak ve anlamak istediler. 760 bin tirajh "Repubblica" savaş sırasında satışı 980 bine çıkardj. "Corriere" isç l milyon 300 bin satışla yine birinci suayı korudu. NtLGÜN CERRAHOĞLU ROMA — Körfez savaşının şoku ne kadar sürdü? Bu sorunun cevabım aslın- da künse bilmiyor ama ttalyanlann ço- ğu için artık bu sok bitti, Savaş yavaş ya- vaş kendini tüketirken, gerçek zafer ne Bush ne de Saddam'a aitti. Savaşın ilk üç haftasında mutlak zaferi itaJya'da te- levizyon kazandı. Yemek ve akşam saatlerinde televiz- yonlanmn karşısuıa mıhlanan Italyanlar, binlerce ton bombayı; binlerce uçak sor- tisini, Scudlan, Patriotlan odalannın içi- ne getiren ekranın başmdan günierce ay- nlamadılar. Sokaklann, restoranlann, sinemalann bosalmasına yol açan bu televizyon tut- kusu, îtalya'da gazete sauşları üzerinde de garip bir "lokomotif etkisi yaptı. Aksam Tel Aviv ya da Riyad'ın üzerine düşen bombalann görüntülerini izleyen Îtalyanlar ertesi sabah gazete bayilerine koşarak okumak ve anlamak istediler. Görüntüyle doymadılar, imajlarla ye- ünmediler ve daha çok izahat, anaüz is- tedüer. "Repubblica" gazetesinin dış ha- berlerini yoneten Paolo Garimberti'nin teşhisi bu en azmdan. Akşamlan devlet televizyonu RAI'de de haberlerden son- ra savaş gelişmelerini gunü gününe yo- rumiayan Garimberti, ltalya'da bu dö- nemde televizyonla yazılı basın arasında en ufak bir rekabetin yaşanmadığını söy- lüyor. Televizyonda çok imaj fakat az haber ve açıklama olduğuna isaret eden Garim- berti, bunun izleyicilerde gazeteye yöne- lik bir açlık yarattığım belirtiyor. Kör- fez'deki savaşın aslında "habersiz bir YUNANİSTAN savaş" olduğunu vurgulayan "Repubb- lica"nın genel yayın müdürü yardımcısı Giancarlo Turrini'nin verdiği rakamlar da ltalya'da gazete satışlannın astrono- mik bir biçimde arttığını gösteriyor. "İlk iki giinde saüşlannuzda jrüzde 50lik bir arüş kaydettik" diyor Turrini ve ekliyor: "ilk hafta boyunca yuzde 15-20'lik bir artışı muhafaza edebildik. İkinci hafta artış oranı yüzde 5 yuzde 10'a düştü. Üçüncü haftada ise yüzde 5'lik bir artış yaşamaya devam ediyoruz." "Repubblica"nm saüşlarında ocak orta- lamasının 760.000 olduğunu söyleyen Türrini, savaşın patladıgı 17 ocak günü ise bunun 98O.0O0'e çıktığını bildiriyor. "Repubblica"nın en buyük rakibi "Corriere della Sera" ise halen 1 milyon kopya satıyor. 'MiizeJer" dünyasından ba$ka şu anda herhangi bir özel kam- panya yapmayan "Repubblica"nın ak- sine, "Corriere della Sera" "Replay" adh piyangosunu sürduriiyor. Bu nedenle ra- kip gazete rakamları verirken hemen "Corriere"nin satışlannjn piyango etki- siyle şişirilmiş olduğunu hatırlatı- yor?Corriere"ciler bu "agır ithama" ne olursa olsun ftalya'nın bir numaralı ga- zetesi olduklannı söyleyerek cevap veri- yorlar ve savaşın ilk gunlerinde satışla- rmı 1.300.000*e çıkardıklanm belirtiyor- lar. "Corrierc"nin satış bölümünden so- rumlu Signor Arcuni, ilk günlerde gaze- tenin satışlannda yüzde 30-40'lık bir ar- tış olduğunu, ilk haftanın ruandan sonra bu artışın yüzde 20"ye indiğini belirtiyor. "La Stampa", "D Giornale" gibi diğer büyük îtalyan gazetelerinde ise "Körfez- etkisi"nin yalnız 3-4 gun muhafaza edi- lebildiği, arkadan satışların normaJe duş- tüğü anlaşılıyor. Diğer Batı Ulkelerinde olduğu gibi ltalya'da da gazete satışlanndaki artış- lann reklam gelirlerinde paralel bir ar- tış yaratmadığı görülüyor. Konuştuğu- muz tüm yüksek düzeyli gazete yöneti- cileri, Avrupa ülkelerinin çoğunda görül- düğü gibi savaşın ttalyan şirketleri üze- rinde genel bir "şaşkınlık" yarattığını söylüyorlar. Büyük şirketlerin ilk uç haf- ta içinde "bekJe-gör" stratejisini sectiğini belirten ilgililer, bu tedirginİiğin yavaş ya- vaş geçtiğini, ilk haftalarda önemli dü- şüşler kaydeden reklam gelirlerinin yeni yeni eski düzeyini bulmaya başladığını açıklıyorlar. ALMANYA Görüntü ekranda, yorumlar Almanya'da 'birleşme' ile artan tirajlar, Körfez savaşı nedeniyle korundu. Savaşta satısını en çok arttıran "Bild" gazetesi oldu. Aydınlar ve uzmanlar, savaşı gazete yorumlanndan izlerken çoğunluk TV bilgisi ile yetiniyor. DlLEK ZAPTÇIOĞLU BERLtN — Körfez'deki sa- vaş, Alman günlük gazetelerinin ve dergüerinin tirajını büyük öl- çüde arttırmadı. Tirajlarda ilk günlerde görülen artış, bugün- lerde giderek düşerek normale iniyor. Reklam gelirlerinde ise savaş yüzünden hissedilir derecede bir artış gözlenmiyor. Hatta ekono- minin genel temkinli tutumunu reklam vermek konusunda da sürdürdüğü belirtiliyor. Görüştüğümüz dağıtım so- rumlulan, Ahnanya'da yaah medya tirajlannm "biriesme yıü 1990"da artış kaydettiğini, düş- mesi beklenen tirajların Körfez krizinin patlak vermesiyle son- baharda sabit kaldığını; savaşın başlangıcıyla yine bir artış gö- rulduğünü belirttiler. Buna göre tirajı en çok artan günlük gazeteier, "Bild" gibi bü- yük bulvar gazeteleriyle yüksek tirajh büyük yerel gazeteler ol- du. Dergilerden "Spiegd" ve "Stern" de sürekü kapak konu- su yaptıklan savaş haberleriyle (irajlannı hafif arttırmayı başar- dUar. Almanya'da savaş, her yerde olduğu gibi bir "televizyon olayı" görsel bir olay olarak ya- şanıyor. Almanya'da kablo bağ- lantısına sahip haneler ayda 9 mark odeyerek 25 değişik kanal izliyor. Çanak antenin pek yay- gın olmadığı bu Ulkede özel ka- nallar kablodan hanelere ulaşı- yor. CNN televizyonu, Almanya 1 da sadece otellerde ve Batı Ber- lin'de kablodan izlenebiliyor. Alman Posta Idaresi, CNN*i kabloya vermek için televizyon istasyonundan yılhk bir meblağ istiyor. CNN bu parayı verme- ye yanaşmadığı için Almanya, CNN seyredemiyor. Bau Berlin- in durumu farklı; burada CNN otellerle birlikte evlere de kab- loyla veriliyor. özel Alman TV kanalların- dan SAT1 ve TELE5, geceleri düzenli olarak CNN yayınlanna yer ayırmakta. Bu yüzden yarı resmi ARD ve ZDF kanallan da CNN'le anlaşma yaptılar ve CNN yayını nakletme hakkınj elde ettiler. Yazılı basın, savaş hakkında televizyondan çok daha zengin, kapsamh ve yorumlu yayın ya- pıyor. Gazete sayfalanndaki Or- tadoğu yorumlanm, savaşa ait diğer haberleri ekranda bulmak imkânsız. Bu daha çok aydın ke- simi ve profesyonelleri savaşı ga- zetelerden takibe cezbediyor. Fa- kat büyuk çoğunluk televizyo- nun kendisine verdiği bilgileri iz- lemekle yetiniyor, her zamanki gibi. Ciddi Alman gazeteleri savaş sansürünü her gün sayfalannda bir kutu içinde anons ediyorlar. Bu kutuda "ABD, Irak, tsrail ve Suudi Arabistan savaş haberie- rine sansür uygulamaktadır. Bn nedenle verdigiıniz haberler ger- çegi bötunüyle yansıtamryor. Bo gözle okuantasını tavsiye ede- riz" yazıyor. Ozgen Acar'a ödtil • ANKARA (Cnmhuriyet Börosu) — Arkadaşımız özgen Acar, 16 şubat cumartesi günü Antalya'da 'Yurtdışma Eski Eser Göçü konulu bir konferans verecek. Profesyonel Tbrist Rehberleri Derneği tarafından düzenlenen konferans, özel Idare Kongre Salonu'nda saat 14.00*te başlayacak. Konferans sırasında, eski eser kaçakcılığını konu alan saydam gösterisi de yapılacak. Profesyonel Turist Rehberleri Derneği Baskanı Giray Ercenk, gazeteci özgen Acar'a, derneğin '1990 Yılı Kültür Hizmet ödülü'nün de verileceğini bildirdi. Uşak'ta antik mezar • UŞAK (AA) — Uşak'ın Karahalh ilçesine bağlı AJfaklar köyü Kabasakal mevkiinde, M.Ö. 3. veya 2. yüzyıla ait olduğu sanıian orijinai bir tümülüs ortaya çıkanldı. Bir ihban değerlendiren Uşak Müzesi yetkilileri, Kabasakal mevkiinde kazı yaptırdı. Kazı sonucunda, Helenistik döneme ait antik mezar ortaya çıktı. Mezarın daha önce açılarak içindeki tarihi eserlerin çalınnuş olduğu belirlendi. Orijinai bir tümülüs olan mezarın, 3 klineden (yatak odas) olustuğu ve kaya içine oyularak yapıldığı açıklandı. Helikopterle alışveriş • İSTANBUL (1ÜHA) — Kadıköy'den, Istanbul'un dev alışveriş merkezleri Metro ve Galeria'ya hafta sonlan helikopter seferleri başlatıldı. Gidiş dönüş ; ücreti 50 bin lira olan seferler, 5-6 dakikada Metro'ya ulaşümasım sağlıyor. Mas Havacılık yetkililerinden alınan bilgiye göre bu uygulama, Kadıköylülerin alışveriş ve eğlence ihtiyaçlanm en çabuk ve rahat bir şekilde gidermelerini amaçlıyor. Pamukkale UniverBİtesi • DENİZLİ (AA) — DenizL''de kurulması istenen 'Pamukkale Üniversitesi' için henüz resmi bir karar olmamasına karşın bu amaçla yapılan bağışların 1.5 milyar lirayı bulduğu bildirildi. Pamukkale Üniversitesi'nin gerçekleşmesinı sağlamak için kurulan Denizli Yüksek Oğretim Vakfı yetkililerinden edinilen bilgiye göre konu ile ilgili hazırlıklar yoğun biçimde sürdürülüyor. Diyet, denge bozuyor • tZMtR (Ege Ajans) — Ege Üniversitesi Tîp FaküJtesi Ortopedi ve Travmatoloji AnabUim Dah Diyet Uzmanı Gülnur Dikmen, zayıflamak için lcullamlan hapların vücudun dengesini bozduğunu belirtti. Dengesiz ve aşın beslenme sonucu meydana gelen fazla kilolanm verebilmek için özellikle kadıniann suni tatlandırıa, zayıflama hapı ve tokluk tabletlerine başvurduklannı behrten uzman Gülnur Dikmen şöyle konuştu: "KadınJarımız her nedense kolaya kaçarak ve sorumsuzca bu hapları kullanmaktalar. özellikle ilk başta sinir sistemi üzerine bu ilaçlann çok olumsuz etkileri var." Savaş sıçraması uzun sürmediSavas sırasında tirajı ani bir sıçrama gösteren Yunan basını, daha sonra savaş muhabiri masraflan ve reklarn gelirleri düşüşü ile olumsuz yönde etkilendi. 10 milyon nüfuslu Yunanistan'da 100 bin satışla birinci sırada yer alan Ta Nea'nın artışı yüzde 10 oldu. STELYO BERBERAKİS ATtNA — Körfez savaşının patlak vermesinden hemen son- ra Yunanistan'da yayımJanan tüm gazetelerin tirajlannda ani bir yükselme kaydedildi. Bu yükselme, özel radyo ve TV ka- nallannın yayına başlamasından sonra kriz geçiren yazılı basına bir nefes aldırdı. Ancak savaş sürdükçe gaze- telerin bir yandan savaş bolge- sine muhabir göndermesi, diğer yandan reklam alışlannda göz- lenen gerileme, büyük tirajh ga- zetelerin gelirlerini olumsuz yönde etkiledi. Yunanistan'm en büyük tiraj- lı Ethnos, Ta Nea ve Ekfthe- rotypia gazeteleri, savaşın baş- ladığı günün ertesinde tirajları- nı yüzde 8-16 arasında yüksel- tirken daha sonraki günlerde bir gerileme kaydettiler ve savaş ön- cesindeki satış kapasitesine düş- tüler. 10 milyon nüfuslu Yunanis- tan'da yaklasık 100 bin satan Ta Nea bu sıralamada birinci, Eleftherotypia yaklasık 70 bin ile îkinci, Ethnos ise yaklasık 50 bin ile üçüncü sırada yer aüyor. Savaş nedeniyle bu üç geçerli gazetenin reklarn gelirlerinde de bir gerileme kaydedildi. Bu ge- riJeme ortalama yüzde 20-30 arasında bulunuyor. Yine savaş nedeniyle Ortadoğu ülkelerine gönderilen özel muhabirlerin masraflan her gazete için gün- de ortalama bin dolan buluyor. Bu nedenle bazı Yunan gazete- leri, özel muhabirlerini sürekü savaş bölgesinde buiundurmak- tan kaçuuyor. Bunun yerine ya- bancı haber ajanslannın bölge- den geçtikleri haberlerle yetini- yorlar. Yunan gazete satışlanm son iki yıldan bu yana etkileyen en büyük faktörü, kuşkusuz özel radyo ve TV kanallan oluşturu- yor. tki yıl öncesinde örneğin Ta Nea gazetesi ya da Ethnos'un ti- rajı 120 binlerde dalgalamrken bu tiraj son iki yıl içinde 90-100 biniere düştü. Yunan kamuoyu, gün içindeki gelışmeleri, alınan kararlan ve Özellikle büyük bir merakla izlenen son savas ha- berlerini, yazılı basın yerine anında ve hatta canlı yayın ya- pan radyo ve TV'lerden öğren- meyi yeğliyor. Söz konusu özel radyo ve TV kanallannın ise kâr oranı, yazılı basının kâr orammn iki kat üze- rinde bulunuyor. Bu radyo ve TV'lerdeki reklamlar, savaşa paralel olarak buyük kârlar bı- rakıyor. Bu nedenle Yunan gazeteleri bu savaş gunlerinde yalnızca sa- vaş haberlerini değil kamu oyunda "olay yaratacak" ha- berierin de peşine düşmuş bulu- nuyor. örneğin "özel" habere ağırhk veren gazetelerden Eth- nos, geçen hafta içinde yayımla- dığı iki röportajla tırajım yüz- de 20 oranında arttırdı. Bu röportajlar, savaşla ilgili değildi... Sadeceçocuk kaçıran bir çetenin varlığından söz edi- yordu.. Yunan kamuoyunun - istatistiklere göre- diğer Avrupa ulkelerine oranla "çocuL sevgi- sinin" daha yüksek olduğu da hesaba katıhrsa Ethnos'un niçin j«lnız "savaş haberleri" için sa- tın alınmadığı gorülebilir.