Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
.5 KASIM 1991 EKONOMİ CUMHURİYET/11
Mark
3015 lira
• EkoDomi Servtei —
'Çeyrek' 3 bin sınınnı
devirdi. Tahtakale'de
'çeyrek' olarak bilinen
Alman Marb, dün 3 bin
sınınnı aşarak 3015 liradan
satıku. Marktaki bu
yükseliş, dış piyasalarda
dolara karşı değer
kazanmasmdan
kaynaklanıyor.
Borsa inişte
• Ekonomi Serrisi —
Hisse senedi fiyatları
yeniden iniş trendine girdi.
Hisseler dün ortalama
yüzde 2.87 değer kaybetti.
Bir yandan hükümet kurma
çalışmalannın sürdürülmesi,
öte yandan ekim ayı
enflasyon rakamının yüksek
olması, 9 aylık hazine
bonosu faizinin yüzde
76'lara çıkması, faiz
oranlannın yüksek
seyretmesi ve dövizdeki
artış beklentisi hisse senedi
piyasasını durgunlaştırdı.
Dün gelen satışlarla fiyatlar
yeniden düşüş trendine
girdi. Geçen cuma günıi
2746.84 olan İMKB Bileşik
Endeksi bugün 78.83 puan
gerileyerek 2668.01'e indi.
Netbank faiz
arttırdı
• ANKARA (AA) —
Netbank, tasarruf
mevduatına uyguladığı faiz
pranlannı 2 ile 4 puan
arasında arttırdı.
Netbank'tan yapüan
açıklamaya göre yıllık
mevduata yüzde 78 faiz
veren banka, yanndan
itibaren 1 ay vadeli
mevduata yüzde 60, 3 ay
vadeliye yüzde 74, 6 ay
vadeli mevduata yüzde 76
faiz verraeye başlıyor.
' K Â Z I M K I L I N Ç
BORSA
IYeni bir
borsa kitabı
• Ekonomi Servisi —
Gazeteci Kaam Kılınç'ın
"200 Soruda A'dan Z'ye
Borsa" kitabı yayımlandı.
Yatırımcıların merak ettiği
konulann "sonı-cevap"
yöntemiyle açıklandığı
kitapta, tasarruf
sahiplerinin haklarını
arayabilmeleri konusuna da
yer verildi.
Ertüzün okııla
döndti
• ANKARA (AA) —
Seçimi kaybeden DYP eski
Zonguldak Milletvekili ve
Genel Idare kurul Üyesi
Tevfık Ertüzün lstanbul
Üniversitesi Iktisat
Fakültesi'ndeki "hocalık"
görevine dönüyor. Tevfik
Ertüzün, milletvekilliği
süresince de akademik
kimliğinden kopmadığını
belirterek profesörlük tezi
hazırlıklarına başladığını
bildirdi.
Ttirkiye
tanıtim dergisi
• Ekonomi Servisi —
Medialand Basın Halkla
tli?kiler & Reklamcüık,
uluslararası turizm fuarlan
için yayımladıgı Türkiye
konulu tanıtim dergisini bu
yıl da hazniayarak
Frankfurt'ta 2-11 kasım
tarihleri arasında
dûzenlenen 'International
Touristic Fair for TraveF
fuannda dağıtımına
başladı. Medialand bu
sezon Türkiye Tanıtım
Filmi de hazırladı.
Bush'tan 2
anahtar
• VVASHINGTON (AA)
— ABD Başkanı George
Bush, ülkede yasanan
ekonomik durgunluğun
aşılabilmesi için her
Amerikalının ev ve
otomobil almasını istiyor.
Bush, Houston televizyon
istasyonu Khou'da yer alan
röportajında, "Bir ev almak
için iyi bir zaman, yeni bir
otomobil almak için iyi bir
zaman" şeklinde konuştu.
Avusturyalılar
TtirkiyeVie
• ANKARA (AA) —
Avusturya'nın, 48 özel.
sektör kuruluşunun
temsilcilerinden oluşan
"Avusturya Iktisat Heyeti"
çeşitli temaslarda bulunmak
üzere dun Türkiye'ye geldi.
İki büyük borçlusuyla mahkemelerde alacak kavgasına giren banka zorlanıyor
Imariıı alacak çıkmazı
BULENT KIZANLIK
Iş dünyasında patlak veren
borç krizi, bankalarla şirketleri
birbirine düşurdü. Magic Box'-
ın sahiplerinden Kemal Uzan'a
ait olan tmar Bankası'nın, iki
büyük kredi müşterisi Veb Ya-
yın Grubu ve Kadirbeyoğlu İn-
şaat Grubu'yla olan alacak da-
vaları da tam bir çıkmaza girdi.
Alacağını iflas ve haciz yoluy-
la almakta kararlı gözüken Imar
Bankası, borçlularını son dö-
nemde iyice köşeye sıkıştırdı.
Ancak tmar Bankası'nın da
toplam 400 milyar liraya ulaş-
tığı belirtilen bu alacaklannı ka-
nuni takipte tutup, bu yılki bi-
lançosunda negatif göstererek
karşılık ayırması halinde zor du-
ruma düşeceği ve Hazine'nin
bankaya müdahalesinin günde-
me gelebileceği belirtiliyor.
Asil Nadir ve Gürbüz Kadir-
beyoğlu'na ait olan borçlu şir-
ketler, lmar Bankası'nın toplam
94 milyar liralık borcu, yüzde
469'a varan astronomik faizle
şişirip 395 milyara yükselttiğini
öne sürerek bankamn ödeme is-
teğini kabul etmiyorlar. Alacak-
lannın bir bölümünü mahkeme-
lerde iflas ve haciz yoluyla taki-
be alan lmar Bankası'nın Genel
Müdür Vekili Hilmi Başaran ise
konuyla ilgilı açıklama yapma-
dı.
îmar Bankası ise Günaydın,
Tan ve Ekonomik Bülten gaze-
telerini çıkaran Veb Grubu'nun
iflası istemiyle mahkemeye baş-
vururken, Kadirbeyoğlu'nun
konkordato talebine de itiraz
ediyor. lstanbul 6'ncı Icra Hâ-
kimliği, 14 ekimde aldığı kararla
İmar Bankası'nın Kadirbeyoğ-
lu'nun konkordatosuna 122
milyar 98 milyon lira alacak
üzerinden katılmasını hükme
bağladı. Bankanın bu davada
avukatlığını yürüten Sümer Al-
tay, söz konusu alacağın Kadir-
beyoğlu lnşaat'ın kendi kredi
borcundan değil, bir başka şir-
kete olan kefaletinden kaynak-
landığını söyledi. Veb'le ilgili
toplam 17 milyar lirayı bulan se-
net alacağımn iflas yoluyla ta-
kibini öngören 3 ayrı davaya ise
13 kasım ile 27 aralık tarihleri
arasında lstanbul 1-3 ve 5'inci
ticaret mahkemelerinde devam
edileceği bildiriliyor.
Hem Veb'in hem de Kadirbe-
yoğlu'nun avukatlığını yapakta
olan ve geçen günlerde Starl ek-
ranlarında adından 'mafya
avukatı' oiarak söz edilen Nida
Ergenç.lmar Bankası'nın öde-
nemez faizlerle alacağı yokuşa
sürdüğünü iddia etti ve "Eğer
mahkemelerde alacak olarak
gösterdikleri rakam, bu yılki bi-
lançolannda gözükmezse, ev-
rakta sahtekârlık suçlamasıyla
Hazine ve Dış Ticaret Müsteşar-
lıgı Bankalar Yeminli Murakıp-
lar Kunılu'na başvuracağız"
dedi.
Veb Grubu avukatlarından
Nejat Fırat da lmar Bankası'nın
Veb Ofset, llyay ve Tan Gaze-
tecilık'ten olan alacağı ile ilgili
1990 ekiminde idari, kasım
ayında da kanuni takibe geçti-
ğini ve baslangıçta 29 milyar 350
milyon lira alacak isteği ile mah-
kemeye başvurduğunu söyledi.
13 arahkta alacaklı ile borç tas-
fiyesi anlaşması yapılarak gaze-
te binalarını da kapsayan 35
milyarlık ipotek ve 35 milyarlık
teminat senetleri ile satış gelir-
lerinden ayda 2 milyar temlik
verildiğıni anlatan Fırat, "Tem-
lik karşdıgı Hür Basın Dağıtım-
dan gelen 11.5 milyar ile Basın
İlan Kurumu'ndan gelen 1.5
milyara el koyan bankanın bem
devre faizi hem de bunun üze-
rinden temerrüt faizi işletmeye
devam ettiler" dedi. Fırat, ay-
lık 2 milyar temlik ödeyerek ga-
zete çalışanlarına maaş ödeme
ve gazetenin çıkmaya devam et-
mesinin imkânsız hale geldiğini,
bu yuzden anlaşmanın geçerli-
liğini yitirdiğini söyledi.
lmar Bankası ile 10 ay önce
yaptıkları anlaşma gereği 1992
sonuna kadar işleyecek faizleri
de hesaplayarak, 65 milyar lira-
lık borç karşüığında 120 milyar
liralık temlik verdiklerini, 52
milyar liralık da ipotek göster-
diklerini anlatan, buna rağmen
iflaslannın gündeme geldiğini
söyleyen Kadirbeyoğlu Grubu'-
nun patronu Gürbüz Kadirbe-
yoğlu, ise "lmar Bankası da bu
dunımda tahsil edemedigi ra-
kamları bilançosunda gösterip
Merkez Bankası'na karşılık ya-
lırmalı. Bankalar Yüksek De-
netleme Kurulu var, bankanın
bilançosunda bu büyük zarar
gözükecek ve serma>esini yiye-
cek olursa mudahale eder. Za-
ten İmar Bankası'nın 1990 so-
nu raporu da açıklanmadı. Ye-
ni hukümet konuya herhalde
daha hassas davranır" şeklinde
konuştu.
Bankacılık Kanunu'na göre
bankaların alacaklannı takibe
almaları halinde idari takibe alı-
nan alacaklara 2'nci aydan iti-
baren yüzde 15, kanuni takibe
alınan alacaklara da idari takip
tarihinden 6 ay sonra yüzde 25,
kademeli olarak 2 yıl sonunda
da yüzde 100 karşılık ayırmak
zorunda olduklarını söyleyen
bankacıük uzmanı Selçuk Abaç,
"tmar Bankası'nın geçen yıl ka-
muoyuna açıkladıgı bilançoya
göre bu kadar büyük alacağı ka-
nuni takibe alarak karşılık ayır-
ması ve bilançoda yer vermesi
olaganüstu bir dunım. Geçen yıl
toplam kredileri 635 milyar li-
ra, takipteki alacakları ise 12.2
milyar gözüküyordu. Şimdi bu
yılki bilançoda geçen yılki kre-
di miktannın büyük kısmının
riskli olarak gözükraesi, serma-
yesi 74.7 mil\ar lira olarak be-
lirienen bankayı zor duruma dii-
şüriir. Ve geçen yıl 934 milyar
lira olan mevduatın sahiplerine
nasıl geri ödenecegi sorusunu
gündeme geö'rir. Bu dunımda
Hazine'nin 64'üncü maddeyi is-
lelerek banka yönetimine miida-
hale konusu olabilir" dedi.
Philip Morris'e göre Türkiye'de sigam çokpahalı
Marlboro 5 bin lira olmalıPhilip Morris
International'ın Başkanı
Aleadro Buzzi, sigaraya
reklarn yasağı gelse bile
Türkiye'ye yatirımdan
vazgeçmeyeceklerini söyledi.
MERAL TAMER
RYE BROOK (New York) — Philip
Morris deyince Türkiye'de genelde sade-
ce sigara, özellikle de Marlboro akla ge-
lir. Ancak Amerika'ya geldiğimizde Phi-
lip Morris'in sadece Marlboro'dan iba-
ret olmadığını, çok çeşitli sigara marka-
larının yanı sıra Miller biradan, Kraft
peynir ve mayonezlerine, Toblerone \c
Milka çikolataianndan Jakobs kahve>c
dek uzanan, gıda sanayiinde ünlü mar-
kaları da çatısı altında toplayan dev bir
kuruluş olduğunu gordük.
Philip Morris şirketler grubunun 1990
cirosu 51 milyar dolar (yaklaşık 250 tril-
yon lira). Bir karşılaştırma yapabilmek
için Koç Grubu'nun 24 trilyon dolayla-
nndaolan 1990 cirosunun 11 katı. Bu 51
milyar dolarlık ciro içinde tüm sigara sa-
tışlarının payı 20 milyar dolar (yaklaşık
100 trilyon lira). Geri kalan 150 trilyon
lira gıda ve bira satışlanndan...
Philip Morris Intemational'ın Başkanı
Aleadro Buzzi'nin de belırttiği gibi sigara
satışlarınm toplam ciro içindeki payı
%40, gıda ve biranın Is 60. Ancak kâr-
lılıkta tam tersi. Philip Morris'in kârlı-
lığının S60'ı sigaradan,
w
o4O'ı gıdadan
geliyor.
Aleadro Buzzi'den öğrendiğimize gö-
re Türkiye'de Sabancı ile yapacaklan si-
gara yatırımı, onlar için oldukça önem-
li. 400 milyon dolarlık (yaklaşık 2 tril-
yon lira) yatmmda Philip Morris %75,
Sabancı %25 hisseye sahip olacak. Buz-
zi, aslında pek çok ülkede %100'une
kendilerinin sahip oldukları fabrikalar
kurduklarını, ancak Türkiye gibi daha
az tanıdıkları bir ortamda, üstelik tütün
işinin bugune değin Tekel'in tekelinde ol-
duğu bir piyasada Sabancı gibi ülkeyi iyi
tanıyan güçlü bir yerli onağın yararlı ol-
duğunu vurguluvor.
Gerek Buzzi gerekse diğer Philip Mor-
ris yetkilileri, Türk resmi makamlannın
son dönemdeki sigara-fiyat politikasın-
dan şikâyetçiler. Bir paket için 7 bin li-
ralık fivatı yüksek buluyorlar ve sokak-
ta kaçak Marlboroların 5 bin liraya sa-
tıldığını söylediğimizde de "Herhalde o
fiyat uygun" diyorlar. Aleadro Buzzi,
Türkiye'de Marlboro uretimine başladık-
larında fiyat belirlemenin kendilerine ait
olacağını umuyor, "tüketimi caydıncı de-
ğil, tüketiciye ulaşabilen fiyatta satış
yapacaklanm" vaat ediyor ve ısrarla "Sık
aralıklarla yüksek oranlı fiyat artışlan
yapmak yanlıştır" diyor.
Philip Morris'in ABD'deki merkezin-
de kiminle konuşsak, laf dönüp dolaşıp
sigara reklamlarına geliyor. Tum firma-
lar için reklam kuşkusuz önemli. Ancak
Philip Morris için belkı daha da önem-
li. Çunkü Marlboro sigarasını yoktan va-
redip etkili reklamlar sayesinde dünya
markası haline getirmişler ve hâlâ da
tüm stratejilerini reklam politikasına
bağlamışlar. Türkiye'de Meclis'te bekle-
yen reklam yasağına dönük yasa tasarı-
sına kuşkusuz karşılar. Reklamların si-
gara içmeyen tüketiciyi sigara içmeye teş-
vik etmesinin söz konusu olmadığını, sa-
dece sigara içenler arasında "marka
tercihi" sağladığını savunuyor ve "diş
macunu reklamı yapıldığmda diş macu-
nunun toplam satışlarında artış olmaz.
Sadece zaten diş macunu kullanan tüke-
tici, bir markadan diğerine yönelir" di-
yorlar.
Philip Morris yetkilileri, Marlboro^
nun da etkili reklam kampanyalan so-
nucunda pazar payını surekli arttırdığı-
nı ve dunyada toplam sigara satışlan ge-
rilediği halde Philip Morris'in büyüme-
ye devam ettiğini ve hatta dünyada bu-
güne değin 1 numara olan BATyi (Al-
man HB, Ingiliz John Player ve Barclay
1
in üreticisi) 1991'in ilk 9 ayında geçerek
1 numara olduklarını anlatıyorlar. Yet-
kililerin verdikleri reklamlara göre
1991'in ilk 9 ayında Philip Morris'in sat-
tığı toplam 589 milyar adet sigaraya kar-
şılık BAT'nin satışları 509 milyar adette
kalmış (sigara satışlarında adet deyince
paket değil, tek sigara anlaşılıyor).
TBMM'den sigara yasağıyla ilgili bir
karar çıkarsa, Philip Morris Türkiye'ye
yatırım kararını yeniden gözden geçirir
mi? Aleadro Buzzi'ye göre "Kesinlikle
hayır." Reklam yasağı gelse bile Türki-
ye'de yatınma devam edilecektir. Izmir-
Torbah'da Asil Nadir'den satın alınan
arazi üzerinde kurulacak yılda 30 mil-
yar adet sigara kapasiteli fabrikanın he-
def kitlesi Türk tüketicisidir, ancak ge-
rekirse bu fabrikadan ihracat yapılması
fıkri de dışlanmamaktadır.
PöLLY PECKDAVASI
KKTC için zor dönemeçEDÎP EMtL ÖYMEN
LONDRA — Kuzey Kıbrıs
Türk Cumhuriyeti'nin hukuki
durumuna ilişkin tartışmalara,
bugün Yüksek Mahkeme'de de-
vam edilecek olan duruşmada
yeniden devam edilecek. Polly
Peck kayyımlarımn, Asil Na-
dir'in "yasadışı" diye tanımla-
dıklan para havaJelerini kabul
ettiğini öne sürdükleri "KKTC
Merkez Bankası"run hukuki sta-
tüsü, "KKTCnin hukuki
statüsü" çerçevesinde hükme
bağlanacak. Bundan sonra,
bankanın Ingiltere'deki hesabı-
nm dondurulmasım öngören ay-
m mahkemenin 22 ekimde aidığı
"ihtiyati haciz karan" üzerinde
hüküm verilecek. Yüksek Mah-
keme'dekı duruşmanın,
KKTC'nin yasal dunımuna iliş-
kin olarak şimdiye kadar veril-
miş en önemli "örnek karar"ı
oluşturması bekleniyor.
Yüksek Mahkeme'nin
KKTC'nin hukuki statüsüne iliş-
kin tartışmaları, basın ve halk-
tan gizli yapması bekleniyor.
Geçen hafta da mahkeme, bu
konuyu gizli oturumlarda ele al-
mıştı. Yasalar gereği, gizli otu-
rumlar hakkında bilgi vermek
ve yayınlamak yasak. Bugün de
yine gizli oturuma gidilmesi
bekleniyor. Ancak tahminlere
göre "KKTC'nin tngiltere tanı-
masa dahi egemen bir devlet ol-
duğu, dolayısıyla merkez banka-
sının da diğer devletlerin merkez
bankalan gibi dokunulmazlığı
KKTC'nin
yasal statü-
süne ilişkin
hayati bir 7.
karann bu-
gün alın-
ması bek-
leniyor.
"KKTC'-
nin egemen
bir devlet
sayılması
durumun-
da, KKTC
Merkez
Bankası
aleybindeki
ihtiyati ha-
ciz karan
kaldırıla-
bilecek.
bulunduğu" hükmedilirse, ban-
kanın para hesabını donduran
kararm kaldırılması gerekiyor.
Ancak Yüksek Mahkeme,
"KKTC'nin egemen bir devlet
olmadığı, dolayısıyla merkez
bankasının da dokunulmazlığı
bulunmadığı"hükumune vanr-
sa, ihtiyati haciz karan sürecek.
Polly Peck kayyımlarımn, ban-
kadan talep ettikleri 330 milyar
Lira (39 milyon sterlin) için ban-
kanın, tngiliz "Midland Bank"
taki hesabında dondurulmuş
olan mikıarı alma hakkı doğa-
cak. Kayyımlar, Asil Nadir baş-
ta olmak üzere annesi Safiye
Nadir, avukatları Menleş Aziz,
Asil Nadir'in sahibi olduğu
"Kıbns Endüstri Bankası" ve
"KKTC Merkez Bankası"ndan
yaklaşık toplam 5.2 trilyon lira
tazminat talep ediyorlar. Bu pa-
ranın tahsil edilmesi durumun-
da, Polly Peck'in yaklaşık 11
trilyon lira tutan borçlanmn bir
kısmı ödenecek.
"KKTC Merkez Bankası", In-
giltere'deki para hesabı için "ih-
tiyati haciz karan" ahnmasına
geçen hafta üst üste iki kez Tem-
yiz Mahkemesi'ne itiraz etti.
Mahkemenin, perşembe ve cu-
ma gunlen basına kapalı otu-
rumlannda aidığı kararlarla,
bankanın "kısıtlı biçimde ban-
kacılık hLzoıeti verebüecegine"
hükmettiği anlaşılıyor. Gerek-
cesi açıklanmayan kararla, ban-
kaya, maaş ve ücret ödemesi ya-
pabilmesi için "sınırlı bir izin"
olarak verildiği tahmin ediliyor.
Yüksek Mahkeme'de bugün-
kü duruşmada, "KKTC Merkez
Bankası" ile birlikte, Asil Na-
dir'in sahibi olduğu "Kıbns En-
düstri Bankası" için geçerli olan
"ihtiyati haciz karan" da ele alı-
nacak. Her iki bankanın 22
ekimde, Polly Peck kayyımları-
mn talebı üzerine Yüksek Mah-
keme tarafından verilen karara
itirazları birlikte göruşülecek.
Polly Peck kayyımları, "Kıbns
Endüstri Bankası"ndan 1.1 tril-
yon lira (141 milyon sterlin),
KKTC Merkez Bankası'ndan da
330 milyar lira (39 milyon ster-
lin) tazminat talep ediyor.
Duruşmanın basına ve halka
açık yapılması durumunda, ge-
çen haftadan beri gelişmeleri
"Kıbns Rum yönetimi" adına
yakından izleyen hukuk danış-
manlarının yine dinleyici loca-
sında yer almalan bekleniyor.
Edinilen bilgiye göre Kıbrıs
Rum yönetimi, Oxford Üniver-
sitesi'nden tanınmış Devletler
Hukuku profesörü Ian
Brownly'i, "KKTC'nin devlet
olmadığı" göruşünu savunmak
üzere görevlendirmiş bulunuyor
Asil Nadir ise Polly Peck'te
yaptığı iddia edilen yolsuzlukla
ilgili olarak aralık 1990'da aley-
hinde açılan dava kapsamında,
önümüzdeki perşembe günü 9.
kez yargıç karşısına çıkacak.
Asil Nadir zimmetine yaklaşık
toplam 1.3 trilyon lira (155 mil-
yon sterlin) geçirmekle suçlanı-
yor. Perşembe günkü duruşma-
da, davaya "Agır Ceza Mahke-
mesi"nin bakması kararlaştınla-
cak. Böylece Asil Nadir, "Ağır
Ceza Mahkemesi"nde jüri
önünde yargılanacak ve aleyhin-
de bir yılı aşkın süredir yapılan
suçlamalan yanıtlama fırsatını
ilk kez bulacak. Asil Nadir'in,
500-700 milyar lira arasında tah-
min ve iddia edilen "kişisel
borçlan"ndan öturü açılan da-
vasına ise önümüzdeki ay ba-
kılacak.
%75
-%0.6
%7.4
%a6
GÜNÜNNOTLARI
OSMANULAGAY
ANAP'ın Mirası (2):
Şanayide Üretim ve
İhracat Arttı Ama...
Türkiye'de imalat sanayii yatırırnlarının 1980'lerde nasıl ge-
rilediğini ve gerek özel kesimde gerekse kamu kesiminde
imalat sanayii yatırımlarının payının nasıl düştüğünü dünkü
yazımda rakamlara dayanarak ortaya koymaya çalıştım.
Ancak ortada bir gerçek daha vardı. 1980'li yıllarda Türki-
ye'de imalat sanayii reel olarak ortalama yüzde 7 dolayında
bir üretim artışı sağlamış, sanayi ürünleri ihracatı ise nere-
deyse on kat artmıştı. İmalat sanayii yatınmlannın durakla-
dığı, hatta gerilediği bir dönemde bu nasıl gerçekleşmisti?
Bu soruya cevap ararken önce Prof. Merih Celasun'un bu
yıl uluslararası bir konferansa sunduğu Trade and Industri-
alization in Turkey' adlı ilginç bildiride yer alan tablolardan
birine bakalım. 1968-88 döneminde Türkiye'de imalat sana-
yiinde meydana gelen gelişmeleri bu tablo şöyie yansrtıyor:
1968-77 1977-80 1980-88
Toplam (brüt) üretim artışı %9.6
İşgücü glrdisi artışı %4.4
Sermaye stoku artışı %9.5
İşgücü verimliliği artışı %5.0 -%0.6 %O6
Sermaye verimliliği artışı %0.1 -%8.6 %5.7
Bu tabto bize imalat sanayiinde 1970'lerde gerçekleşen ya-
tırım atılımının sermaye stokunu hızla arttırdığını, ancak bu
artışın 1980'lerde durakladığmı ve imalat sanayiinde serma-
ye stokunun çok az arttığını gösteriyor, Yatırımlar bu seyri iz-
lerken 1977-80 kriz döneminde gerileyen üretimin ve rstihda-
mın 1980'li yıllarda, 1970'lerin temposuna erişememekle bir-
likte, yeniden artmaya başladığını görüyoruz. Bu arada iş-
gücü ve özellikle sermaye verimliliğinde kayda değer artış-
lar sağlandığı da gözden kaçmıyor.
Demek ki 1970'lerin ucuz kredlli, kur garantili, korumalı or-
tamında bol keseden yapılan imalat sanayii yatırımlan
1980'lerde duruyor Ancak 1970'lerde yaratılan üretim kapa-
srtesi 1980'den sonra sağlanan ortamda çok daha yoğun ve
verimli biçimde kullanılıyor, bu sayede imalat sanayiinde üre-
tim ve ihracat artışlan gerçekleşebıliyor.
Bu, kendi içinde küçümsenemeyecek bir gelişme, ama çok
önemli bir soruyu açıkta bırakıyor. 1980'lerı 1970'lerde yapı-
lan yatırımlar sayesinde kurtaran Türkiye, 1990'ları nasıl kur-
taracak? İmalat sanayiinde iç ve dış talebi hangi üretim ka-
pasitesiyle karşılayacak? Enflasyonu önleyecek üretim pat-
İamastnı nasıl gerçeklestirecek?
Bu konularda uluslararası konferanslara katılan ve bildiri
sunan iki değerli bilim adamımızın görüşleri birbirine olduk-
ça yakın. Prof. Ercan Uygur ve Prof. Merih Celasun, Türki-
ye'nin 1980'lerde imalat sanayiinde sağladığı üretim artışını
ve ihracat sıçramasını 1980 öncesinde yapılan yatırımlar sa-
yesinde gerçekleştirdiğini belirterek gelecek için kaygılarını
dile getiriyorlar.
Prof. Ercan Uygur, Türkiye'nın 1980'li yıllarda imalat sa-
nayiinde yatırım atılımı yapamadığı İçin Güney Kore gibi ba-
zı ülkelerin gerçekleştırdiği sınaı ürün ihracatı çeşitlendirme-
sine gidemediğini, tekstil, konfeksiyon ve demir-çelik gibi ge-
leneksel ürünlerin dışına çıkamadığını vurguluyor. Prof. Uy-
gur, Türkiye'nın yeni büyük yatırımlan devreye sokamadığı
için sanayide verimliliği ve rekabet gücünü arttıracak ölçek
ekonomilerinden de yararlanamadığını ve bunun önemli bir
eksiklik olduğunu belirtiyor.
Prof. Merih Celasun da 1980'lerde reel ücretler düşürüle-
rek, gelir dağılımı bozularak ve iç talep daraltıiarak sağlanan
sanayi ürünleri ihracatı artışının aynı koşullarda tekrarianma-
sının zorluğuna işaret ederek imalat sanayiinde yeni bir att-
lım için kabul edilebilir bir gelir politikasıyla sağlanacak mak-
roekonomik istıkrarın ve tutarlı bir sanayileşme politikasının
zorunlu olduğunu vurguluyor.
ANAP'ın 199O'II yılları zora sokan mirasjnın diğer etkileri-
ni; istihdam, kamu borçlanması ve enflasyona yansıyan so-
runları yarınki yazımda ele alacağım.
ForddazamyaptıİSTANBUL (AA) — Ford Taunus marka otomobillere yüz-
de 8.99 ile 9.00 arasında zam yapıldı. Taunus'un en pahalı
tipi olan Taunus Automatic A/C'nin fiyatı (yuzde 20 KDV
dahil) 72 milyon 612 bin liraya ulaştı.
Nasoto'dan yapılan yazılı açıklamaya göre, Taunus otomo-
billerinin en ucuz tipi olan Taunus GT'nin fiyatı ise KDV da-
hil 46 milyon 536 bin liradan 50 milyon 724 bin liraya çıktı.
Ford Taunus KDV dahil yeni fiyatları (bin TL.)
Taunus GT
Taunus GT A/C
Taunus GTS
Taunus GTS A/C
Taunus Automatic
Taunus Automatıc A/C
Edd Hyatı
46 536
53 340
55 200
62 004
59 808
66.612
YMİ fiyatı
50.724
58 140
60.168
67 584
65 196
72 612
Irak petrolüne teknikengel
LEFKOŞA (AA) — Irak'm
teknik nedenlerden dolayı
BM'nin izin verdiği petrol ih-
racatına başlayamadığı bildi-
riliyor.
Middle East Economic Sur-
vey (MEES) dergisi, Türkiye-
Irak petrol bom hattında cid-
di teknik sorunlar bulunduğu-
nu, bu sorunlann, siyasi pü-
rüzler çözümlense bile Irak'ın
petrol ihracatına başlamasım
engellendiğini yazdı.
Gerekli malzeme yetersizli-
ği yüzünden Irak'm günde 1.5
milyon varil petrol uretimine
uzun süre devam edemeyece-
ğini kaydeden MEES dergisi,
Bağdat yönetiminin BM'ye
başvurarak ambargo kapsa-
mından çıkarılacak ürünler
arasına petrol üretim araçlan-
nın da alınmasıru istediğini ha-
ber verdi.
MEES dergisi, Irak'ın Kör-
fez'deki Mina H-Bekr termi-
nalinden petrol ihraç etmesi-
nin mümkün olmadığını, çün-
kü bu terminaldeki tesislerin
onarımı için yabancı teknik
yarduna ihtiyaç bulunduğunu
yazdı.
Irak'ın güneyindeki petrol
depolama tesislerinin yeniden
inşa edilmesi gerektiğini de
kaydeden dergi, Bağdat yöne-
timinin yakın geçmişte dûzen-
lenen uluslararası petrol top-
lantılannda, üretimden pay
vererek yabancı finnalan iş-
birliğine çekme çabalannın
BM ambargosu yüzünden so-
nuçsuz kaldığına dikkati çek-
ti. Buna, Basra'mn 110 km.
kuzeyindeki Mecnun petrol
alanlanm örnek gösteren ME-
ES dergisi, bir Avrupa fınna-
sının rezervleri 7 milyar varil
olarak tahmin edilen bu alan-
da Irak'la ortaklaşa petrol çı-
karmak istediğini, ancak hü-
kümetinden izin beklediğini
bildirdi.
ÜSKÜDAR ASLİYE 3. HUKUK
MAHKEMESİ'NDEN
Dosya No: 1990/1078
Davacı Maliye Hazinesi adına İstanbul Muhakeraet Müdurluğü ve-
kili tarafından davalılar Nuettin BERKSUN ve arkadaşlan aleyhine
açılan tescil davasmın mahkememizde yapılan duruşmasında:
Davalılar Nuettin Berksun, 2. Nebahat Berksun, 3. Sabahat Berk-
sun, 4. Adalet Berksun'un dava dilekçesinde belirtilen adresıne çıkar-
tılan tebligatın bila tebliğ iade edilmiş ve yaptınlan zabıta tahkikatında
da adreslerinin lespit edilememiş bulunduğıından da\a dilekçesini muh-
te\i duruşma gununu bildirir tebligatın ilanen tebliğine karar veril-
miş olup,
Davalılar Nuettin Berksun, 2. Nebahat Berksun, 3. Sabahat Berk-
sun, 4. Adalet Berksun'un durusma gunu olan 2.12.1991 gunü saat
11.55'te bizzal duruşmada hazır bulunmalan veya kendisini bir ve-
kille temsil eltirmeleri, HUMK'nın değişik 213-377. maddeleri gere-
ğince tebliğ edilen gun ve saatte mahkememizde hazır bulunmadıklan
takdirde lahkikat ve yargılamanın yokluklarında devam edip hükum
verikvegını \e tum delillerini 10 gun içinde bıldırip duruşma günün-
den ex\tl ıoplatmaları hususu dava dilekçesini ve duruşma gununii
bildirir ıcblıgat yenne kaım olmak uzere ılan olunur. 22.10.1991
Basın: 40240