Catalog

CUMHURİYET/4 HABERLER 26 KASIM 1991 TURKERALKAN Ama... Tıklım tıklım otobüste kalabalığı yararak yanıma geldi, "Hocam" dedi, "bana zayıf vermişsiniz." Kaç aldığını sordum, çok düşük bir not söyledi. "Ama se- ni hiç anımsamıyorum" dedim, "derslere devam edemedin mi?" "Hayır, derslerinize gelemedim." "Kitabı okudun mu?" "Okuyamadım." "Notların var mıydı?" "Yoktu." "Peki neye güvenerek yüksek not istiyorsun?" "Hocam" dedi, yüzünde mahcup bir ifadeyle "kalemim biraz kuvvetlidir de, ona güveniyordum işte!" Dünkü Cumhuriyet'ten bir başlık: "Kitabı seviyoruz ama okumuyoruz." Doğrudur. Belki daha da acısı, yazmayı seviyoruz, ama okumaktan pek fazta hoşlanmıyoruz. Her gün yazan yazarlarımızdan kaç tanesi her gün kitap okuyordur dersiniz? Ya her gün ders veren öğretim üyelerimizden kaç tanesi- nin düzgün okuma alışkanlığı vardır? Birçok öğretim üyesi bir kez profesör olduktan sonra kitabın kapağını kapatır, iç- tihadın kapısını açar: O artık "alim-i mutlak"tır. Her şeyi bi- lendir, görendir, anla- Evet, kitabı seviyoruz, ama okumuyoruz. Karımızı ve çocuğumuzu seviyoruZj ama dövüyoruz. Demokrasiyi, insan haklarını ve özgürlükleh seviyoruz, ama ihlal gene Cumhuriyet ga- ediyoruz. AtatÜrkÇÜyÜZ, okuma 'aiı kyd n 'nlarm a m a laiklikten pek fazla na ilişkin olarak yap- hoşlanmıyoruz. Aydınız, tığı bir soruşturmayı ama düşünmekten anımsıyorum. O sıra- siklllVOruz larda Adalet Partisi'- L yandır. Yazar, konu- şur, ders verir, açıkla- ma yapar, televizyon- da halkımızı irşat eder, ama okumaz. Okumaya gereksin- mesi kalmamıştır ar- tık. Yirmi beş yıl oluyor, nin önde gelen "reis"lerınden birisi, "Efendim" demişti mu- habir bayana, "malum, üniversite yıllarında ders teksirleri filan okurduk, şimdilerde böyle şeyler okumaya pek zama- nım olmuyor. Daha çok gazete okuyabiliyorum." "Eh, politikacıdır, okumadan da ülkeyi yönetir, layığımız budur" deyip ikinci "aydın"a baktım, bu da Ankara Tıp Fa- kültesi'nde profesör olan bir muhteremdi. "Hanım kızım" di- yordu muhabire, "bak ben koskoca profesör olmuş biriyim, sabahları klinik turlarmı bitirdikten sonra elbette özel mua- yenehaneme gideceğim. Fakültedeki odamda oturup kitap okuyacak halim yok ya!" "Hiç olmazsa dürüst adam" diye düşündüğümü anımsı- yorum. Bırakın kitap okumayı, öğrencilerinin yazılı kâğıtlarını, jü- risine katılacağı doçent veya profesör adayının yayınlarını okuma zahmetine katlanmayan profesörter o kadar çoktur ki... Profesörierimiz ve ülkeyi yöneten politikacılarımız okumayı bir külfet olarak gördükten sonra, yeni yetişen gençlere söy- leyecek sözümüz kalır mı? Evet, kitabı seviyoruz, ama okumuyoruz. Karımızı ve ço- cuğumuzu seviyoruz, ama dövüyoruz. Demokrasiyi, insan haklarını ve özgürlükleh seviyoruz, ama ihlal ediyoruz. Ata- türkçüyüz, ama laiklikten pek fazla hoşlanmıyoruz. Aydınız, ama düşünmekten sıkılıyoruz. O zaman sevgimız de, bilgımiz de, düşüncemiz de biraz sahte, yapay, yüzeyset ve sakat kalıyor. Sanki başka insan- ların hayatını yaşamaya çalışan acemi aktörler gibiyiz. EKONOMİ DYP DAMGALJ SHP gnıbuııda program eleştirildi ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) — SHP'nin hükümet programının tartışıldığı Meclis grup toplantısında, bazı millet- vekilleri, "Programın demok- ratikleşme bölüınünün parti il- keleri ile uyum içinde olduğu- nu, ancak özellikle ekonomik bölUmiin parti programı ile ça- kışmadığını ve DYP'nin dam- gasını taşıdtgını" öne sürdûler. SHP'nin dün sabah yapılan grup toplantısınm başlangıcın- da konuşan Genel Başkan Er- dal İBÖDÜ, hükümet programı- nın iki parti arasında yapılan protokole dayandığını anlattı. Inönü, "Öniunüzdeki donemi tam bir atılım, reform donemi olarak yaşayacağız. Çok iddi- alıyız. Sorunbtn çözecegiz" di- ye konuştu. Inönü, ardından hükümet programını okudu. Programın okunmasmdan sonra söz alan Sıvas Milletve- kili Ziya Halis, 20 Ekim seçim- lerinin sonuçlannın parti açı- sından başarısız olduğunu vur- guladı. Halis, programın de- mokratikleşme bölümünün SHP programı ile uyuştuğunu, ancak özellikle ekonomik ko- nularda netleşmesi gereken noktalar bulunduğunu söyle- di. Halis, hükümete güvenoyu verilmesi gerektiğini de sözleri- ne ekledi. Istanbul Milletvekili Algan Hacaloğlu ise programda plan- lamadan bahsedılmediğini be- lirttk Konuşmasında programı sert bir dille eleştiren Hacaloğ- lu, programın grupta tartışü- madan önce basıldığına dikkati çekerek grubun programa kat- kıda bulunmasının mümkün olmadığını söyledi. Hacaloğlu, "Programın demokratikleşme böliimii bizim, ama özellikle ekonomik bölümde DYP'nin etkisi söz konusu" diye konuş- tu. Hacaloğlu, vergi ve KİT ko- nulannda öngörülen politikala- nn da yetersiz olduğunu savun- du. Ankara Milletvekili Mümtaz Soysal da hükümet programı- nın parti programı ile uyum içinde olmadığını savundu. Soysal, "Programın ekonomik böliimii DYP'nin damgasını taşıyor. Sosyal konularda da SHP'nin ilkelerinin eksik vur- gulandığı kanısındayım" dedi. Soysal, iki parti arasında imza- lanan protokolün bir kontrol sistemi olması gerektiğini de sözlerine ekledi. Tunceli Milletvekili Kamer Genç ise konuşmasına "Ben bakan olmadığım için kızgın değilim" diyerek basladı. Genç, "Bu hükümet programının de- mokratikleşme bölümii SHP'nin, ekonomik bölümleri DYP'nin" dedi. Öte yandan TBMM'de yemin töreni sırasında Kürtçe konuş- tukları gerekcesiyle SHP Genel Başkanı Erdal Inönü tarafın- dan partiden istifaları istenen Diyarbakır milletvekilleri Ley- la Zana ve Hatip Dicle, yann ilk kez TBMM grubuna katılacak- lar. Alınan bilgiye göre HEP- liler, yaptıkları toplantıda par- tiden istifa etmeyerek SHP'nin TBMM grup toplantılarına ka- tılmayan Leyla Zana ve Hatip Dicle'nin yann ve bundan son- ra yapılacak grup toplantıları- na katılmasını kararlaştırdılar. HEP kökenli milletvekilleri, Zana ve Dicle'nin partiden dış- lanmalanna gerek olmadığını belirterek "tktidar ortağı par- tide sıcak bir hava yaratmak ge- rekir, dışlanmalanna göz yu- mamazdık. SHP içinde genel kurula katılıyor, SHP adına oy kullanıyorlar, neden gruba ka- tümasınlar?" görüşünü dile ge- tirdiler. TEŞEKKUR Yaptıkları başarılı beyin ameliyatı sonucu beni yeniden sağlığıma kavuşturan başta Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroşirurji Ana Bilim Dalı Başkanı Sayın Prof. Dr. CENGİZ KUDAY ile kıymetli ekibini oluşturan Anastezist Prof. Dr. Mois Bahar, Doç. Dr. Emin Özyurt, Uz. Dr. Mıırat Hancı, Asistan Dr. Ceyhan Özbek ile tedavim sırasında yakın ilgilerini görduğüm Yoğun Bakım Sorumlusu Tülay Koşar, hemşireler Nuray Özçelik, Dilek Özkan ve Neriman Çalışkan'a en derin minnetlerimle teşekküru bir borç bilirim. VURAL KILIÇ Başbakan Demirel, koalisyon hükümetinin Türkiye'yi baştan aşağı değiştireceğini söyledi 4 ifeniden inşa' programı TERÖR Ülkenin her yanında terör mutlaka önlenecektir. Terör olayları partilerüstü, % J çok önemli bir sorundur. ^%r§ I Buna demokratik hukuk ^J3 / devleti içinde çözüm <Sft. bulunacak. Anarşi ve terör yaratanlar etkisiz hale getirilecek. GÜNEYDOĞU Türkiye'de herkes eşit ve birinci sınıf yurttaştır. Herkesin kendi anadilini, kültürünü, tarihini, folklorunu, dini inançlarını koruması ve geliştirmesi temel insan hak ve özgürlükleri içindedir. DEMOKRATİKLEŞME Yargı her anlamda bağımsız hale getirilecek. Çağdaş akım ve gelişmelere paralel bir basın özgürlüğü anlayışı oluşturulacak. \ Tarafsız bir devlet radyo ve televizyonu sağlanacak.Özel televizyona izin verilecek. o n ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) — TBMM'ye dün sunulan hükümeı prog- ramında anayasa ve hukuk sisteminin çağdaş demokratik ölçütlere göre yeni- den biçimlendirileceği, enflasyonun dü- şürüleceği, çalışma yaşamı ve sendikal haklann ILO standartlarına yükseltile- ceği, tüm kamu görevlilerine sendika kurma hakkı tanınacağı vaat edildi. TBMM Genel Kurulu'nda hükümet programını okuyan Başbakan Sükyman Demirel, "Paris Şartı ve öncesindeki tüm belgelerde yer alan insan haklarına ilişkin temel Ukeler, devletimiz ve lop- lumumuz için de vazgeçilmez ön şartlar ve yaşamsal verilerdir" dedi. Hukuk sis- temimizdeki evrensel demokrasiye aykırı hükum ve yapılanmaların hangi yasalar- da yer almış olursa olsun tümuyle değiş- tirileceğini söyleyen Demirel, "12 Eylül bukuku kalıntılan" diye nitelendirdiği kısıtlayıcı bazı yasal düzenlemeleri de or- tadan kaldıracaklarıru kaydetti. Demi- rel, tüm kanun hükmünde kararname- leri TBMM'ye sunup yasalaştıracakla- rını, 90 gün içinde yasalaşmayan KHK'lerin "yok sayüacağını" bildirdi. EKONOMİ Denk bütçe hükümetin temel amacıdır. Tarım ve diğer kesimlere verilecek sübvansiyonlar bütçe içinde gösterilecektir. Kamu açıklarındaki iç borç faiz yükü azaltılacak. Kamu açığının GSMH'ye oranı iki yıl içinde yüzde ^ ' l e r düzeyine indirilecek. Başbakan Süleyman Demirel'in TBMM Genel Kurulu'nda dün okudu- ğu 65 sayfalık hükümet programı ana başlıklan ile özetle şöyle: dir. Ekonomik kararlardatutarlılığa, sü- rekliliğe ve açıklığa özel onem verilecektir. • Para programının, maliye ve reel dö- viz kuru politikaları ile birlikte sıkı bir ko- ordinasyonveetkileşim içinde yapılması temel yaklaşımımızolacaktır.Kurpoliti- kası ise bütçe, para politikaları ve enflas- yon hedefleri ile birleştirilerek ele alına- caktır. • Bu yıl yüzde 13'lere ulaşacağı hesap- lanan kamu kesimi borçlanma gereği (ka- mu açığının GSMH'ye oranı) iki yıl için- de yüzde 4-5'ler düzeyine indirilecektir. • Denk bütçe hükümetin temel amacı- dır. TBMM denetimidışına çıkarılmışge- lir ve gider dengeleri toparlanacak, devle- tin bütün hesapları tek çatı altında topla- nacak. Yürürlüktekalan fonlarSayıştay denetimine tabi tutulacak. • Tanm ve diğer kesimlere verilecek sübvansiyonlar bütçe içinde gosterilecek. • Vergiiendirilmesi gereken yeni mükel- lef grubunun dikkate alınması ve vergi is- tisna ve muafiyetlerinin gozden geçirilme- si suretiyle vergi tabanı genişletilecektir. Etkin vergi denetimleri ile kaçaklar önle- necek ve tahsilat arttırılacaktır. • Kentsel rantlar etkin biçimde vergi- lendirilecektir. • Gelir adaletini bağlay ıcı biçimdeasga- ri ücret kademeli olarak vergi dışı bırakı- lacak. • KİTreformunun temel hedefi KİT'- lerin Türk halkına ve kalkınmasına hiz- met etmesinin sağlanması olacaktır. Ön- celikle KlT'lerin verimlilikleri arttırıla- caktır. • KlT'lerin özel kanunları iptal edilerek yeni bir kanunla kamu hizmeti yapanlar hariç tum KÎT'ler Türk Ticaret Kanunu kapsamına sokulacak. • KlT'ler politik ve bürokratik müda- halelerin dışına çıkarılacak, özerkleştiri- lecek. • KtT'lerin yeniden yapılanması ozel- leştirmeyi de kapsayacak. Ancak ozelleş- tirmede (her ne pahasına olursa olsun özelleştirme) veya bütçeye gelir sağlamak değil, ekonomide verimin ve rekabetin tanımı ve anlayışı değiştirilecek. ÇALIŞMASOSYAL GÜVENLİK: • Sendikal hakların ILO standartlarına uygun kurumsallaşması sağlanacaktır. KULTURl • Sosyal güvenlik ağı bütun vatandaş- ları kapsayacak şekilde hızla genişletile- cektir. Kadınların 20, erkeklerin 25 yılda emekli olabilmeleri sağlanacak. • Sabit gelirlilerin maaşlan, enflasyo- nu karşılayacak biçimde düzenlenecek. • Tum kamu görevlilerine sendikal hak ve ozgurlukler tanınacak. ESNAF VE SANATKÂRLAR: üniversiteler özerk ve tüm görüş vedüşün- celerin ifadesini bulduğu bilim mabetleri olacaktır. Üniversite öğretim üyelerinin siyasi partilere üye olabilmelerini sağlaya- cak anayasal düzenleme yapılacaktır. DEMOKRATİKLEŞME: • Bağ-Kur'un aksayan yönleri düzelti- lecek. Esnaf ve sanatkârların kredi im- kânları arttırılacak. Esnaf ve sanatkârla- rın çalışma şartlarını ağırlaştıran vergi mevzuatı gözden geçirilecek. KONUT: • Hem gecekonduların ıslahını sağla- mak ve hem de toplu konutlaşmayı des- teklemek için duşük faizli ve uzun vadeli kredi imkânı yaratılacak. • Toplu konut alanlanna toplu taşıma,- yeşillendirme, tüketim, eğitim gibi hiz- metlerin karşılanmasıru da sağlayacak bir bütünlük içinde bakılacaktır. ALTYAP1: • Optimum ölçülerde bir altyapı siste- mi gerçekleştirilmedikçe Batı ilebütünle- şebilmeye ve çağı yakalamaya olanak yoktur. • Ulusal bayındırlık master planı hazır- lanacak. Bölünmüş yollar sistemi geli.ti- rilecek ve yeni otoyollar yapılacaktır. Bunlar: 1- Ankara- Amasya - Erzincan - Erzurum - Ağrı - Gürbulak. 2- Karadeniz - GAP Otoyol projesi (Hopa - Şanlıurfa), 3- Orta Anadolu Otoyol Projesi (Ankara - Sıvas - Malatya - Elazığ), 4- Elazığ - Bin- göl - Muş - Tatvan - Van - Bitlis, 5- Anka- ra - Antalya, 6- Ankara - İzmir, 7- Izmir - Bandırma otoyol proje demetleri. • Ulusal kültür içindeki dil, inanç ve kö- ken farkhlıkları kültür alanımızın zengin- liğidir. Demokratik toplum yapısınm do- ğal gereği olarak bu farklılıklar ulusal bu- tünlük içinde kendilerini özgürce ifade edebilmeli. • Sansür, muzır ve basın yasası gibi ya- salardan kaynaklanan kısıtlayıcı düzen- lemeler gerek toplumsal yaratıcılığı öz- gürleştirmek, gerekse hükumetimizin te- mellendirmeye çalıştığı demokratikleştir- me ülkusünü hızlandırmak için kaJdırıla- caktır. • Telif haklan üzerindeki vergiler kal- dınlacaktır. • Bağımsızlıklarına yeni kavuşan ve or- tak kultur bağlarımız olan toplumlarla karşılıklı sıkı işbirliği sağlanacaktır. ÇALIŞMA YAŞAMI Sendikal haklar ILO standartlarına uygun kurumlaştırılacak. Sosyal güvenlik ağı herkesi kapsayacak. ± Kadınlar 20, erkekler 25 yılda emekli olacak. Kamu görevlilerine sendikal hak ve özgürlükler tanınacak. DIN: • Vicdanlar üzerindeki her çeşit baskı- nın kaldırılması ve din görevlilerinin siyasi mulahazalardan arındırılması konusun- da tedbirler ahnacaktır. Din görevlilerinin eğitim düzeylerinin yükseltihresi için baş- latılan çalışmalar sürdürülecek. • Türkiye'nin ihtiyacı olan anayasal hukukun üstünlüğünü vazgeçilmez ilke sayan, tam de- mokratik ve çoğulcu sistemi ön- gören çağdaş bir anayasadır. Kişi ve kurumlann hak ve özgürlükle- ri bu anayasada çağımızın en ge- lişmış anlayışı ile sergilenmelidir. • Yargı her anlamda bağımsız hale getirilecek. • Yargı karan olmadan kapa- tılan siyasi parti ve kuruluşlann uğradığı haksızlıkların giderıl- mesi, yasakların kalkması ve haklann iadesi yoluna gidile- cektir. • Hükümet, çağdaş akım ve gelişmelere paralel bir basın öz- gürlüğü anlayışını kesinlikle oluşturmak veuygulamak kara- rındadır. Halkımıza gerçekleri yansıtan ve doğru haber alma olanağı sağlayan tarafsız bir dev- let radyo televizyonu mutlaka sağlanacak ve özel televizyon ve radyo kurulmasına olanak veren hukuksal ortam hazu-lanacaktır. TEROR VE GÜNEYDOĞU: SPOR: • Faaliyet gösteren spor kulüp- lerinin dernekler kanunu kapsa- mından aynlarak daha verimli ve işler hale gelmesi sağlanacak. 2000 yılındaki olimpiyatlann Is- tanbul'da yapılması için gerekli çalışmalarda bulunulacak ve olimpiyat tesislerinin planlanıp yapımına başlanacaktır. • Amatör spor bütün olanak- lar kullanılarak teşvik edilecek. Okul, aile ve kulüp üçgeni içinde dahadayaygınlaştınlacak, spor tesislerinin yapımında çok yönlü ve rasyonel kullanım esas ahna- caktır. • Profesyonel Futbol Yasası gözden geçirilerek aksayan yön- leri saptanacaktır. SAGLIK: • Ülkenin her yanında mutla- ka terör önlenecek. Güneydoğu'- daki şiddet veterör olaylan önce- likle ele alınması gereken partilerüstü çok önemli bir sor.ındur. Bu soruna demokratik hukuk devleti içinde çözüm bulunacaktır. Terör ve anarşi ya- ratanlar, hukuk içinde mutlaka etkisiz ha- le getirilecektir. • Uniteryapı içindeçeşitlietnik, kültü- rel ve dile ilişkin kimlik özellikleri özgür- ceifadeedilebilecek, korunabilecek vera- hatça geliştirilebilecektir. Türkiye'de her- kes eşit ve birinci sınıf yurttaştır. Herkes kendi anadilini, kültürünü, tarihini, folk- lorunu, dini inançlannı koruması ve geliş- tirmesi temel insan hak ve özgurlükleri içindedir. Bu haklar yasalar çerçevesinde sağlanacaktır. Ancak devletin resmi dili, bayrağı, simgeleri, sınırları veTC'nin hü- kümranlık hakları her türlü tartışmanın dışındadır. Başbakan Süleyman Demirel konuşmasından sonra TBMM Genel DYP gnıbundaki Kurulu'nda hükümet programını okudu. Program, insan haklan, demokratikleşme, ekonomive sosyal ko- nularda ümit veren satır başlarıyla dolu. (Fotograf: AA) EGITIM Zorunlu eğitim en az 8 yıl olacak. Eğitimde her kademe kendi içinde bir bütünlük taşıyacaktır. Öğretmenlerin sendika kurabilmeleri için anayasa değişiklikleri yapılacak. Üniversite üyeleri siyasal partilere üye olabilecek. • Güneydoğu Anadolu bölgesinin kal- kınması, yaşam şartlarının iyileştirilme- si, haksızlıkların önlenmesi politikaları- mızın vazgeçilmez temelini oluşturacak- tır. Bu bölgede ve geri kalmış diğer bölge- lerde kaynaklar harekete geçirilerek üre- tim arttırılacak, bolge halkına yeni iş ve geçim olanakları sağlanacak. İşsizlik so- runu için "özel istihdam projeleri" uygu- lanacak. EKONOMİ: • Enflasyonu kısa sürede azaltabilmek için tutarlı ve bütünsel bir dengeleme, onarım ve canlandırma programının aci- len uygulamaya konulması gerekmekte- arttırılması temel amaç olacaktır. • Finans ve bankacılık reformu ile ma- li piyasaların sorunlanna çözüm getirile- cek. • Faiz ve fon aktarma maliyetleri dün- yastandartlanrunçok üzerindedir. Nomi- nal kredi faizleri yüzde 110'lan, fon aktar- ma maliyetleri yüzde 56'yı, reel faizler yüzde 34'ü aşmaktadır. Finans reformu ile reel faizler ilk aşamada yüzde 11' e, fon aktarma maliyeti de yüzde 8'lere indirile- cektir. Böylelikle kamu açıklarındaki iç borç faiz yükü de azaltılacaktır. • Yatınm fonlan çek hesabına bağlana- cak. Bankalann tüketici finansman şirke- ti kurmalanna izin verilecektir. • Şirketlerin borç ve alacaklannın men- kul kıymetlere dönuştürülüp bu değerle- rin borsada işlem görmesi özendirilecek- tir. • Tasarruflar üzerindeki gelir vergisinin nominal değil reel faiz geliri uzerinden alınması yönünde düzenlemelere gidile- cek, banka ve sigorta muameleleri vergi- sidüşurülecektir. • Türkiye'yi 2000'li yıllara taşıyabile- cek yeni bir sanayileşme stratejisi hazırla- nacak. • Bu strateji, teknolojik değişim, tica- rete açık mallara yatınm, rekabet, bölü- şüm, çalışma yaşamı, kurumsalîaşmave sosyal alandaki değişim politikaları ve çö- zümlerini de kapsayacaktır. TARIM: • Tanmda verimlilik arttınlacak. Des- tekleme politikasında tanmsal ürünlerde fiyat ve çiftçi gelirinin istikrarı sağlana- caktır. Tanmsal üretim, pazar ve fiyat po- litikalannın birbiriyle uyumu sağlanacak. • Besici ve küçük çiftçi borçlarının fa- iz ve cezalarının makul bir bölumü bir de- faya mahsus olmak üzere af fedilecektir. • Tarımda afet sigortası ve hayvan si- gortası sistemi geliştirilecek ve devlet des- teği sağlanacak. • Orman köylülerini ekonomik suç iş- ler durumda bırakan şartlar ve yasalar ye- niden gözden geçirilecek. Mevcut orman • Mevcut demiryollannın startdardı yükseltilecek. Yeni hatlann yapımına ağırlık verilecek. • Limanlarınkapasitesi yükseltilecek, daha verimli bir yapıya kav'uşturulacak. • Bursa, Edirne, Çanakkale, Samsun, Mardin, Zonguldak, Nevşehir, Silifke, Alanya ve Sinop havaalanlan yapımına önem verilecek. • Karadeniz ekonomik kalkınma pro- jesi oluşturularak bolgenin kaynaklan ha- rekete geçirilecek. • Turizm altyapısı geliştirilecek. Sektör her yönüyle teşvik edilecek. İç ve dış tu- rizmde dengeli bir dağılım sağlanacakt ır. Doğaya, çevreye ve kultürel değerlere du- yarlı bir turizm politikası geliştirilecektir. • Ekonomik açıdan uygun büyüklükle- rin altındaolmamak koşulu ile yabana tu- rizm yatınmlan sermaye yapılarına bakıl- maksızın özendirilecektir. • Hükümetin çevre alanındaki temel hedefi tarihsel, kultürel, doğalçevrenin ve yeşilinkorunmasıdır. Jlkokuleğitiminden başlayarak çevre konularının müfredat programlannda yer alması sağlanacaktır. • Gerek ulusal ölçekte ve gerekse yerel yönetimler düzeyinde gerçek bir çevre yö- netimi modeli uygulanacaktır. EGITIM: • Çağdaş, laik ve yaygın bir eğitim sis- temi oluşturulacak. Parasızeğitim esas kı- hnacaktır. Zorunlu eğitim en az 8 yıl ola- caktır. Eğitimde her kademe kendi içinde bir bütünlük taşıyacaktır. Her kademeyi tamamlayan gencin o kademenin sonun- da hayata katılması mumkün olacaktır. • Ders kitapları evrensel ölçulere, de- mokratik özgürlükçu anlayışa uygun ola- rak yeniden düzenlenecek. Gençlerearaş- tırmacı, yaratıcı ve bağımsız bir kişilik ka- zandırmaamacıönplanaçıkarılacaktır. • Öğretmenlerin sendika kurmaları için gerekli anayasal değişiklikler yapılacak. Eğitimin önündeki sorunlann çözümün- de, uygulayıcılar olarak öğretmenlerin de katkısı sağlanacaktır. • Aralarında eşgüdum sağlanacak olan • Ana-çocuk sağlığı, beslen- me, çevre sağlığı, aile planlama- sı, sağlık eğitimi gibi başta gelen koruyucu vetemel sağhk hizmet- lerin yurt düzeyinde yaygınlaştı- rılması veetkinliğinin arttırılması suretiyle tedavi edici hizmetlere olan aşın talep azaltılacak. • Tek tek bireylerin ve toplu- mun bütününün sağhğmı koru- mak, kişi ve ailelerin ödeme gü- cünebağlıolmadan hastalıkla- rını tedavi etmek için sağlık hizmetleri yurt düzeyinde yaygınlaştınlarak yeniden örgütlenecektir. • Aile planlaması hizmetleri, koruyucu sağlık hizmetlerinin en önemlisi görülerek sağlık örgütü içinde yurt düzeyinde yay- gınlaştınlacaktır. • Genel sağlık sigortası aşamalı olarak yaygınlaştırılacak ve hiçbir vatandaş ge- nel sağlık sistemi dışında bırakılmayacak. Bu çerçevede herkese tedavi olma imkâm sağlayan "yeşil kart" verilecek. KADINLARA İLİŞKİN POLİTİKA: • Avrupa Konseyi, ILO, OECD, AGİK gibi kuruluşlann kadınlara yönelik karar- SAĞLIK Genel sağlık sigortası aşamalı olarak yaygınlaştırılacak. Herkese tedavi olma imkânı sağlayan 'yeşil kart' verilecek. Sağlık hizmetleri yurt düzeyinde yaygınlaştırılacak. Tedavi edici hizmetlere olan aşın talep azalülacak. ları doğrultusunda iç mevzuatımızda dü- zenlemelerin yapılması ve uluslararası bo- yutta Turkiye tarafından konulan çekin- celerin kaldınlması için gerekli çalışmalar gerçekleştirilecek. DEVLET PERSONEL REJİMİ: • Memurlann hayat standardını düzel- tici, dengeli, adil ve memura onurlu mad- di yaşam olanağı v e moral ortamı sağlaya- cak çağdaş bir devlet personel reformu gerçekleştirilecek, devlet personel reji- minde yapılacak reform kamu personeli- (Arkost Sa. 19, Sü. l'de) Zana ve Dicle için fezleke • ANKARA (Camhuriyet Bürosu) — TBMM'deki olayh yemin töreninin kahramanlan SHP Diyarbakır MiUetvekilleri Leyla Zana ve Hatip Dicle hakkındaki soruşturma tamamlamyor. Ankara DGM Başsavahğı, hazırlanan fezlekeyi bu hafta içinde TBMM Başkanhğı'na iletilmek üzere Adalet BakanlığYna gönderiyor. Ankara DGM Başsavcısı Nusret Demiral, iki milletvekili hakkındaki soruşturmada, seçimlerden önceki, yemin töreni sırasındaki ve yemin töreninden sonraki tutum ve davranışlannı dikkate aldıklannı söyledi. tki milletvekili hakkında "PKK süreci içinde değerlendirme yaptıklannı" belirten Demiral, "Hakkında soruşturma yapacağınız milletvekili sayısı artabilir mi" sorusu üzerine, "O konuda bir açıklama ' yapmıyoruz" dedi. Fezlekenin, TCK'nın PKK davası samklan için uygulanan ve idam cezası istemi içeren 125. maddesi uyannca hazırlanacağı da öğrenildi. SHP grubunda seçim • ANKARA (ANKA) — SHP'de bazı yöneticilerin bakan olması üzerine TBMM Grup Yönetim Kunılu'nun boşalan Uyelikleri için seçimler bugün yapılacak. Seyfi Oktay'ın Adalet Bakanlığı'na getirılmesi üzerine boşalan TBMM grup başkanvekilliğine HEP kökenli Şırnak Milletvekili Mahmut Alınak ve Çorum Milletvekih' Cemal Şahin aday olacaklar. Bugün toplanacak grup toplantısında Devlet Bakanı olan TBMM Grup Yönetim Kurulu üyeleri Güler tleri ve Mehmet Kahraman'm yerine de seçimler yapılacak. Inönü, Çetiıve vekâlet edecek • ANKARA (ANKA) — Başbakan Yardımcısı Erdal Inönü, Genel Sekreteri Hikmet Çetin'in Paris'e gitmesi nedeniyle Dışişleri •-, Bakanlığı'na vekâlet edecek. Avrupa Konseyi 89'uncu Dönem Bakanlar Komitesi toplantısına katılmak üzere Paris'e giden Dışişleri Bakanı Çetin'e, Başbakan Yardımcısı Jnönü'nün vekâlet etmesine ilişkin karar Resmi Gazettfde yayımlandı. Cindoruk'un kabulleri • ANKARA (AA) — TBMM Başkanı Hüsamettin Cindonık, 'Meclis hesaplannı Sayıştay'm incelemesinden yanayım' dedi. Cindonık, yeni bir demokrasi sürecine girilirken vatandaşlann doğru, çabuk ve haklı yargı kararlannın özlemi içinde olduğunu da söyledi. TBMM Başkanı Cindonık, dün kendisini ayn ayn ziyaret eden Yargıtay Başkanı Ismet Ocakçıoğlu, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Haluk Yardımcı ve Sayıştay Başkam Vecdi Gönül ile bir süre görüştü. Cindonık, görüşme öncesi yaptığı konuşmada savunma hakkının tahkikat aşamasında başlamasıyla savcı ve yargıçların daha verimli görev yapacakianm, böylece adalete varmanın daha güvenilir metotlara bağlanmış olacağım kaydetti. Cindonık, Meclis hesaplanmn da Sayıştay tarafından incelenmesini istedi. Gürelli toprağa verildi • isUnbul Haber Senisi — Istanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Basın Yayın Yüksekokulu öğretim üyelerinden Prof. Dr. Nevzat Gürelli dün toprağa verildi. Prof. Dr. Nevzat GüreUi için dünsaat 10.30'da Istanbul Üniversitesi merkez binasında bir tören düzenlendi. Törende Istanbul Üniversitesi Rektör Yardıması Prof. Dr. Tayfun Akgüner, Siyasal Bilgiler Fakültesi Ceza Hukuku Anabilim Dah Dekanı Prof. Dr. Ayhan önder birer konuşma yaptılar. DÜZELTME Gazetemizin dünkü sayısının 4. sayfasında yer alan "SHP'de genel sekreter arayışı" başlıklı haberde Ye- nilikçi gruba mensup Ercan Karakaş ve Ertuğrul Günay, "Yeni Sol" olarak çıkmıştır. D ü z e l t i r i z .