Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
8 MART 1990 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3
Slovenya'da
degişiklik
• LJUBLJANA (AA) —
Yugoslavya'nın en liberal
cumhuriyetlerinden
Slovenya'nın adındaki
"sosyalist" sıfatının
çıkarıldığı bildirildi.
Yugoslav resmi haber ajansı
Tanjug'un haberine göre
Slovenya Parlamentosu
bugün, cumhuriyetin
"Slovenya Sosyalist
Cumhuriyeti" olan resmi
adının bundan böyle
"Slovenya Cumhuriyeti"
olarak degiştirilmesini
kararlaştırdı. Parlamento
bugün resmen onaylanacak
yeni kararlara göre
Slovenya'da çok partili
sisteme geçilecek ve
Komünist Partisi'nin tek
parti tekeli de kalkacak.
ABD'nin Iibya
endişesi
• VVASHINGTON (AA)
— ABD yönetiminin,
Libya'nın Rabta
fabrikasında kimyasa! silah
üreülmesinden çok büyük
endişe duyduğu belirtildi.
Beyaz Saray sözcüsü Marlin
Fitzwater dün yaptığı
açıklamada, Libya'da
kimyasal silah üretimini
durdurmak için çok büyük
çaba sarf etmek gerektiğini
söyledi. Fitzwater, ABD
yönetiminin, bu amaçla
yapmayı düşündüğü
uygulamalar üzerinde
durmayı reddetti. Ancak
sözcü konuşmasında,
bölgeye askeri bir müdahale
ihtimalini de gözardı etmek
istemedi.
Tayland'daki
mültecüer
• BANGKOK (AA) —
Tayland hükümeti,
Kampuçyaü mültccilerin
barındığı sınır kamplarının
kapatılacağını açıkladı.
Hükümet sözcüsü Likhit
Honglaradom tarafından
yapılan açıklamada,
Vietnam yanhsı Kampuçya
hükümetine karşı 11 yıldır
iç savaş sürdüren Batı ve
Çin destekli gerillaların
kontrolündeki kamplarda
barınan yaklaşık 300 bin
kişinin çeşitli yerleşim
birimlerıne dağıtılacağı veya
ülkelerıne gönderileceği
belirtildi.
Cuellar'dan
gündem önerisi
• BtRLEŞMtŞ
MtLLETLER (AA)
— Birleşmiş Milletler Genel
Sekreteri Perez de Cuellar,
lran ve Irak'ın BM
temsilcilerine, dışişleri
bakanları düzeyinde
yapılacak barış görüşmeieri
için gündem onerdi. Irak'ın
BM temsilcısi AbdUl El
Anbari, Genel Sekreterin
hem kendisiyle hem de
Iran'ın BM temsilcısi Kemal
Harazi ile ayrı ayn
görüştüğünü söyledi.
Çin'de insan
haklan
• CENEVRE(AA)— BM
İnsan Haklan Komisyonu,
Çin'deki insan haklannın
ihlali sorununu
gündeminden çıkardı. 18
Batılı ülke ortaklasa
verdikleri bir önergede,
Çin'de insan haklarının
ihlal edildiğini bildirerek,
konunun BM tnsan Hakian
Komisyonu'nda ele
alınmasını istemişlerdi.
Önceki akşam ise Pakistan
ve Somali'nin verdikleri bir
önergeyi kabul eden
komisyon, Çin'de insan
haklarını gündemine
almaktan vazgeçti.
Askerlere
soruşturma
• WASHINGTON (AA)
— ABD Savunma
Bakanhğı, Panama'daki
bazı Amerikan askerlerinin
uyuşturucu kacakçılığına
kanştıklan yolundaki
iddialarla ilgili soruşturma
açtı. Amerikan CBS
Televizyonu, kimliğinin
açıklanmasını istemeyen
askeri yetkililere dayanarak
verdiği haberde, bazı
Amerikan askerlerinin
askeri uçaklarla ABD'ye
kokain götürdüklerini
duyurmuş ve kaçakçılığa
karıştıklarından şuphe
edilen 2 Amerikah ile 7
Panamalının tutuklandığını
bildirmişti.
Rum lideri Vasiliu, Washington'dayoğun bir kampanyayürütüyor
ABD'de Kıbrıs kulisiAmerikan Kongresi'nin önümüzdeki günlerde
Kıbrıs konusunda Türkiye'yi sıkıştırmaya
yönelik yeni çıkışlara sahne olması bekleniyor.
UFUK GÜLDEMİR
WASHINGTON — Birleşmiş
Milletler Genel Sekreteri Perez de
Cnellar gözetimindeki Kıbrıs gö-
rilşmelerinin kesümesinden sonra
Kıbns konusunun ağırlık nokta-
sı ABD başkentine kaymaya bas-
ladı. Amerikan Kongresi'nin önü-
müzdeki günlerde Kıbns konu-
sunda Türkiye'yi sıkıştırmaya dö-
nük yeni çıkışlara sahne olması
bekleniyor.
Kıbns Rum lideri Yorgo Vasi-
liu iki gttnden beri Washington'-
da bu yönde bir kampanya yürü-
tuyor. önceki gün gerek ABD
Başkanının Ulusal Güvenlik Da-
nışmanı Brent Scowcrofl, gerek-
se de Kongre'nin etkili üyeleri ile
yaptığı görüşmelerde "Biz uzlas-
maya hazmz, ama Târk tarafı de-
ğü. Tnridye'yi sluştırmamz tazun
ki Türkiye de Denktaş'ı
akıştırsın" temasını işledi. Görüş-
melerden sonra Vasiliu'nun da-
nışmanlarınca Rum basınınâ ve-
rilen brifıngde, "Amerikan yöne-
timinin, Denklaş'ın uztasmazuğı-
na ikaa olmak için arük yeni ka-
nıt aramayacağıaı ifade ettigi"
vurgulandı. Vasiliu, önceki sabah
CNN TV istasyonunun bir haber
programında da şöyle konuştu:
"Eg«r Türkiye Kıbns'ta ger-
çekten çözüme ihtiyaç buluadu-
guna karar verir, Kıbns'tan asker
çeker ve Kıbns'ı Türkiye icin stra-
tejik bir ada olarak gönneye son
verirse o zaman eminjm ki bir çö-
züın bnlabiliriz."
Vasiliu, bu bakışı çeTçevesinde,
Washington'da bulunduğu süre-
ce görüştüğü Kongre liderlerini de
Türkiye'ye dönük olarak harekete
geçmeye çağırdı. Türk dipioma-
tik çevrelerinin izlenimine göre,
şimdi, Amerikan yönetimi de ha-
reketsiz kalırsa, Kongre'deki
Rum lobisi var gücuyle ABD'nin
Türkiye'ye verdiği yardımı kestir-
rneye çalışacak. Rum lobisinin
Kongre'den beklentileri yüksek,
ama yönetimden değil. Yöneti-
min, Ermeni karar tasansının gö-
rüşülraesi sırasında aldığı tutu-
mun Türkiye'de tepki uyandırdı-
ğını, dolayısıyla da böyle bir dö-
nerade Washington'un Kıbns ko-
nusunda lelkinler yapmasinın
INGÎLTERE
'Kelle vergisi' isyanıLONDRA (AA) — îngiltere
Başbakanı Margaret Thatcber, 10
yıllık yönetiminin en zor anlannı,
uygulamaya koymakta ısrar etti-
fi "keile vergfaT'ne karşı artan is-
yanlarla yaşamaya başladı.
Başbakan Thatcher'ın kendi
partisinden bile şikâyetlerin art-
ması ve son iki ay içinde üç baka-
nın protesto olarak istifalannı ver-
melerinin ardından, Ingiltere'nin
her yanında son Uç gündür vergi-
ye karşı gösteriler düzenleniyor.
Nisan ayı başında yürürlüğe
ginnesi beklenen ve Ingilizcede
poll Ua adı verilen "keffle vergisi",
daha önce gayrimenkul esasına
göre alınan yerel hizmet vergisinin
kişi başı esasına göre alınmasını
öngörüyor.
Verginin zengin veya yoksul ay-
rımı gözetmeden, 18 yaşını dol-
durmuş her fertten aynı oranda
alınması ve eski vergi türünün çok
üzerinde olması sadece muhalefet
tarafından değil, iktidardaki Mu-
hafazakâr Parti'nin birçok üyesi
tarafından da eleştiriliyor.
önceki gece birçok kentte "kel-
le vergisi"ni belirlemek için top-
lanan belediye rneclisleri gösteri-
ciler tarafından basıldı, polisle
göstericiler arasında çatışmalar
çıktı, çok sayıda gösterici ve po-
lis yaralanırken 21 kişi polis tara-
fından gözaltına alındı.
İngiliz basınında yer alan ha-
berlere göre gösterilerin en şiddet-
Ingillere'de kelle vergisine karşı ayaklanmada birçok gösterici ile polis yaralandı. (Fotoğraf: Reuler)
lisi ülkenin guneybatısındaki Bris-
tol kentinde oldu. Atlı polisin 600
kişiden>oluşan göstericileri dağıt-
mak için cop ve sopa kullandığı
Bristol'de bir polis aldığı darbeier
sonucu bayıldı, 15 gösterici tu- timindeki belediyelerin "kelle ver-
tuklandı. gisi"nin tşçi Partili belediyelerden
Başbakan Margaret Thacther daha düşük olduğunu hatırlattı ve
dün parlamentoda yaptığı konuş- fşçj Panili belediyelerin harcama-
mada, Muhafazakâr Parti yöne- lanna dikkat etmelerini söyledi.
Israil hükümeti barışplanı konusunda dün de anlaşamadı
Karar pazara kalclBakanlar Kurulu, ABD Dışişleri Bakanı James
Baker'ın Ortadoğu Banş Plam'na verilecek
yanıtla ilgili kararın alınmasını pazar gününe
erteledi. Işçi Partisi'nin hükümette kalıp
kalmayacağı da pazar günü belli olacak- tşçi
Partisi lideri Şimon Peres, FKÖ'nün barış
sürecine katılmasım desteklediğini bildirdi.
KUDÜS (Ajanslar) — İsrail ka-
binesi, ABD Dışişleri Bakanı Ja-
mes Baker'ın Ortadoğu Banş Pla-
m'na ilişkin verilecek yanıtla ilgili
kararın alınmasını pazar gününe
erteledi. Hükümet ortağı tşçi Par-
tisi'nin lideri Şimon Peres de hü-
kümetten aynlıp aynlmayacakla-
ruu, pazar günü alınacak karar
doğrultusunda belirleyeceklerini
söyledi.
AP'nin haberine göre, israil
Bakanlar Kurulu, dün toplanarak
Ortadoğu Banş Plam'na ilişkin
verilecek yanıtı görüştü. Hükü-
raetteki Likud Cephesi ve Işçi
Partisi'nden 10 bakanın pek ço-
ğunun toplantı sırasında göruş
bildirmedikleri haber veriliyor.
Bakanlar Kurulu'nun "SODUÇ-
suz" toplantısından sonra bir
açıklama yapan tşçi Partili Eko-
nomi Bakanı Moshe Shaha), Li-
kud Partisi'nin ve Başbakan Izak
Şamir"in, önceki gün öne sürdü-
ğü görüşlerden geri adım atmaya
niyetli olmadıklannı söyledi. Sha-
hal, hükümetin devam etmesinin
ise giderek zorlaştığını kaydetti.
Likud Partisi lideri ve Başba-
kan tzak Samir, önceki gün, Or-
tadoğu Banş Planı çerçevesinde-
ki görüşmelere katılacak Filistin
heyetinin seçiminde, Doğu Ku-
düs'te bulunan Fılistinliİerin he-
saba katılmamasım istemişti. Şa-
mir aynca Filistin Kurtuluş örgu-
tü'nün de görüşme sürecinde yer
almaması gerektiğine deginmişti.
Hükümet ortağj tşçi Partisi ise
Şamir'in söz konusu önerilerine
karşı çıkıyor. tşçi Partisi lideri Şi-
mon Peres, Doğu Kudüs'teki Fi-
ltstinlilerin yapılacak seçimlere
katılması Fıkrini destekliyor. Pe-
res, Başbakan Şamir'e, de Baker
plaruna verilecek yanıtı acıklama-
sı için düne kadar süre vermişti.
tşçi Partisi lideri ve Başbakan
Yardıması, Şimon Peres, dün
yaptığı bir açıklamada da Filistin
Kurtuluş örgütü'nun, barış süre-
cinin dışında tutulmasıfikrinede
karşı olduğunu söyledi. Peres'in
bu açıklamasının, FKÖ'nün banş
sürecindeki rolune ilişkin bir İs-
rail liderinin yaptığı "en Ueri
giden" açıklama oJduğu belirtih-
yor.
Bakanlar Kurulu'nun Baker'ın
banş planına ilişkin olarak alacağı
karan pazar günune enelemesinin
ardından, tşçi Partisi'nden yapı-
lan açıklamada, pazar günu alı-
nacak karar doğrultusunda hükü-
mette kalıp kalmayacaklan konu-
sunun da açıküğa kavuşacağı be-
PERES — tşçi lider rest çekti ŞAMİR — Başbakan direniyor
lirtildi. tşçi Partisi açıklamasında,
Likud'un "olumsBz" tavnnı sür-
dürmesi durumunda, parti mer-
kez komitesinde, hükümette ka-
Unıp kaunmayacağuun oylanacağı
bildirildi.
öte yandan AA'mn haberine
göre ABD Dışişleri Bakanı James
Baker, tsrail hükümetinin, Orta-
doğu barış süreci konusunda ts-
rail ile Filistin arasında görüşme
yapılması önerisine olumlu yanıt
verme çabalannda iyi niyetli oldu-
ğunu söyledi.
Baker, gazetecilerin sorulannı
yanıtlarken en kısa zamanda bir
yanıt alacaklannı ümit ettiğini be-
lirterek şöyle konuştu:
"tsrail hükümeti, kendi içinde-
ki bazı sonınlan çözmeye uğraşı-
yor. Oalann, bu sonına çözam
bulmak için iyi niyetle ve ciddi
olarak çalıştaklanna inanıyorum
ve olumlu bir yanıt alacağımızı
ümit ediyorum."
tsrail'den alacaklan olumlu bir
yanıtla taraflar arasında bir diya-
İoğa gidebileceklerini belirten Ba-
ker, "İsrail ile Filistin arasmda bir
görüşme olmadan bartşa doğru
asla ilerieyemeyiz" dedi.
Öte yandan Kudüs Belediye
Meclisi bir toplantı yararak ABD
Başkanı George Bush'un Doğu
Kudüs'te Yahudiler için yerleşim
merkezleri kurtılmasını istemedi-
ği yolundaki açıklamalarını
kınadı.
Doğu Kudüs'te, 1967 yılındaki
altı gün savaşından sonra oluştu-
rulan Neve Yaakov Mahallesi'nde
toplanan meclis, kentin lsrail'in
birleşik ve sürekli başkenti oldu-
ğuna dikkat çekti.
ATİNA
Balkaıı işbirliği için 6
ön zirve'
Ekim ayında Tiran'da gerçekleşecek olan
Balkan dışişleri bakanları zirvesinin müsteşar
düzeyindeki hazırlık toplantısı dün Atina'da
başladı.
STELYO BERBERAKİS
ATtNA — Balkan ülkeleri dı-
şişleri bakanlarımn ekim ayı
içinde Arnavutluk başkenti Ti-
ran'da yapacaklan toplantıya
hazırlık cerçevesinde dışişleri
müsteşarlan düzeyindeki toplan-
tı dün Atina'da başladı.
Balkan ülkeleri dışişleri ba-
kanlan ilk kez bundan iki yıl ön-
ce Belgrad'da bir araya gelmiş ve
bu görüşmeieri "tarihi" olarak
nitelenmişti. Arnavutluk dışın-
da yapılan bu ilk toplantıyı bu-
güne kadar alt duzeyde 18 görüş-
me izlemış ve dışişleri bakanla-
nmn yapacağı ikinci toplantının,
bu kez Arnavutluk'un da katıl-
ması üzerine Tiran'da yapılma-
sına karar verilmiş bulunuyor.
Atina'da dün başlayan ve
önümüzdeki cuma gününe ka-
dar sürecek olan müstesarlar dü-
zeyindeki toplantıda ise dışişle-
ri bakanlarımn Tiran'da yapa-
caklan göriişmelerin "gıindcmr
hazırlanacak. Atina toplantısın-
da, Balkan ülkeleri arasında bu-
güne kadar sağlanan işbirliğinin
"bilançosu" çıkaniacak ve bun-
dan sonra atılması gereken
adımlar üzerinde görüş alışveri-
şinde bulunulacak. Atina top-
lantısında Türkiye'yi, Dışişleri
Bakanhğı Siyasi tşler Dairesi
Başkanı Büyükelçi Hüseyin Sü-
men başkanlığındaki heyet tem-
sil ediyor.
Yunanistan Dışişleri Bakanhğı
Müsteşan Panayottis Ikonomu
başkanlığındaki Atina toplantısı
dün Atina Grand Britagne ote-
linde başladı. tlk önce Yunanis-
tan Dışişleri Bakanı Yeorgios Pa-
pulias'ı ziyaret eden Romanya,
Yugoslavya, Arnavutluk, Bulga-
ristan ve Türkiye heyetleri daha
sonra ilk gün çalışmalanna
başladı.
Balkan ülkeleri dışişleri ba-
kanları, Balkan ülkeleri arasın-
da her bir alanda işbirliği olana-
ğı arıyor. Bu konular ise ulaştır-
ma, çevre koruma, ticaret, eko-
nomi, işbirliği, turizm, kültür -
sanat, sanayi, teknoloji, sağlık,
enerji, basın ve teröre karşı mü-
cadele gibi alanlarda işbirliği ya-
pılmasını öngörüyor.
Balkan ülkeleri arasında kar-
şılıklı olarak güven arttırıcı ön-
lemler alınması konusunda da
"işbirliği" kurulmasını arzu
eden Balkan ülkeleri, ancak bu
konuda çeşitli "siyasi" anlaş-
mazlıklar bulunduğu için henüz
somut bir karara varamadılar.
Geri kalan alanlarda ise işbir-
liği kurulrnası için olanaklann
bulunduğu ancak gerekli orta-
mın hazırlanması amacıyla alt
düzeydeki heyetlerin çalışmala-
rını sürdürmelerine karar ve-
rilmişti.
güçlüğünü tesüm ediyorlar. Oysa
ABD Kongresi açıandan böyle bir
durum söz konusu değil. Ama
Kongre'nin Kıbrıs konusunda çı-
karacağı karar tasarılarının Tür-
kiye'nin ulusal pobtikalarını etki-
lemesi de söz konusu değil. An-
cak yine de Rum lobisinin bu ka-
naldan faaliyetini arttırması bek-
leniyor. Zaten bir süreden beri
Türkiye'ye verilecek yardımın 100
milyon dolanmn Kıbns'ta olum-
lu bir gelişmeye bağlanması yö-
nünde bazı karar tasanlanndan
söz ediliyordu.
Amerikan yönetimi açısından
ise durum şöyle: önümüzdeki
günlerin getirecekleri tam olarak
kestirilemiyor, ama Kıbns'ta se-
çimlerin yaklaşmış olması, Was-
hington'u en azından bir süre için
"bekk gör" politikası izlemeye
zorluyor. Tabii bu "bekk gör"
politikası içinde, KKTC'nin se-
çimlerden yeni bir liderle çıkma-
sı gibi "umulsuz bir bekleati" de
yok değil. öte yandan Neboa
Ledsky'nin, Kıbns özd koordina-
törü olarak görevi devam edece-
ği için seçime kadar olan sürede
boş durmak istemeyeceği doğal.
Bu bakımdan Washington bir sü-
re sonra Ankara'ya, "Kıbns Tiirk
tarafı iyi niyetini gösleren bir
açıklama daha yapan, ocağı sıcak
tutahm" teküflenyle yaklaşabilir.
Böyle bir yaklaşım halinde Ame-
rika'mn Türkiye'den alacağı ya-
nıtar içinde bu kez, "Bu i$ yük-
sek diizeyde kotanlamıyor. Artık
•eknisyen düzeyinde gorüşulsün,
ondan sonra Uder düze>ine gei-
sin" yanıtı da var.
Denktaş,
CNN 'de konuştu:
Vasiliu
çözüm
istemiyor
WASHINGTON (AA) —
KKTC Cumhurbaşkanı Rauf
Denktaş dün CNN'de Rum lideri
Yorgo Vasiliu'yu yanıtladı ve
"Masadan kaçan Vasiliu'durçüa-
kü çöziime ihtiyacı yok" dedi.
Vasiliu önceki gun 10 dakika
Washuıgton'daCNN'ninsorulan-
myamtlamış ve Denktaş'ın rutumu
yüzünden New York görüşmeleri-
nin kesildiğini iddia etmişti.
Bu mulakat uzerine "cevap
hakkı" doğduğunu betirten KKTC
Washington temsilciliğinin girışi-
mi sonucu CNN dün de aynı süre-
yiDenktaş'averdi.
Lefkoşa'dan telefonla canlı
programa katılan Denktaş, Vasili-
u'nun kendisini suçlayan sözleri
hatırlatılınca''Bu sözlereçok şaşır-
dım. New York'ta Vasiliu ya 27
savfahk öneriler sundum. Bunlan
degeriendirmesini ve karşı önerik-
rini vermesini, böylece goniş ayn-
lıklannın orta> a çıkacagını şöyle-
dim. Bunlan sö\leyen ben, gonış-
melerin surmesini nasıl istememiş
olurum? Görüşmeye başlamakiçin
yolbudur" dedi.
BM'de görüşme
Bu arada Birleşmiş Milletler Gü-
venlik Konseyi'nin de bugün TSt
17.30'da yapacağı danışma niteli-
ğindeki toplantısında Kıbns soru-
nu de alınacak.
BM sözcüsü, Genel Sekreterin
konseye bir "sozlü rapor" sunaca-
ğını ve bu amaçla bu sabah danış-
manlan ile bu konu üzerinde çalış-
dığını söyledi.
New York görüşmelerinde Kıb-
ns Türk tarafından taviz kopara-
mayan Rum yönetimi lideri Yorço
Vasiliu ise VVashington'dan sonra
Londra'da da Türk tarafına
"baskı" yaptırmagirişimlerini sür-
dürüyor.
Rum radyosu, Vasiliu'nun,
Washington'da ABD hükümeti ve
Kongre üyeleri ile yaptığı görüşme-
ieri tamamladıktan sonra, dun
Londra'ya giderek İngütere Başba-
kam Margaret Thatcber ile birara-
yageldiğini bildirdi.
IRAN
Rafsanoaııi:
Rehineler
sorununda
çözüm yakın
LEFKOŞA (AA) — İran Cum-
hurbaşkanı Ali Ekber Haşimi
Rafsancani, Lübnan'daki rehine-
ler krizinin çözümünün yakın ol-
duğunu söyledi.
lran haber ajansı tRNA'ya gö-
re Rafsancani, rehineler konusu-
nun, ABD'nin elinde Lubnanlılan
"teröristier" olarak lekelemek
için bir oyuncak şekline dönüşme-
si yüzühden, sorunun en kısa za-
manda çözümlenmesini istediğini
bildirdi.
Rafsancani, ABD ve Ingiltere"-
nin 1982'den bu yana Lübnan'da
kayıp olan üç tranbmn serbest bı-
rakılması için yardıma olmaları
dummunda, tran'ın da Batılı re-
hinelerin salıverilmesi için etkisi-
ni kullanacağını tekrarladı.
Haşemi Rafsancani, Hizbullah
örgutünün dini liderlerinden Şeyh
Muhammed Hüseyin Fadlallah'-
ın son açıklamalannın, rehineler
sorununun çozümleneceği fi
ni arttırdığını da kaydetti.
POLmKADA
SORUNLAR
ERGUN BALa
Gorbaçov NereyeGidiyor?..
Sovyet Parlamentosu1
nun önceki gün üretim araçları üzerin-
de "kışisel mülkiyeti" ve özel kişilerin işçi çalıştırma haklarını
kabul etmesi ile Sovyetler Birliği resmen karma ekonomiye geç-
miş otou. Bundan böyle piyasa, Sovyet ekonomisinin önemli un-
surlarından biri olacaktır.
Mıhail Gorbaçov, Sovyetler Birliği'nı kapıtalizme mi götürmek
istiyor? Başka çıkar yolun olmadığına mı karar verdi?
Uretım araçları üzerinde Sovyetler'in deyimi ile "kişisel
mûlkiyetın" ne kadar sınırlı olursa olsun, kapitalist ilişkileri tçer-
diği yadsınamaz. Aslında bu, sosyalist ülkeler arasında yeni bir
uygulama da değil. Yugoslavya'da yıllardır özel kışılere, 30-40
işçi çalıştırmalarına izin veriliyor.
Polonya ile Macaristan'da da geçen yıla kadar, özel teşeb-
büs belirlı bir sayıda (sanırız 30 ya da 40) işçi çalıştırabiliyordu.
Geçen yıl bu tavan kaldınldı. Şimdi özel girişimci, ekonomik gücü
yettıği oranda ışçi çalıştırabiliyor. Çin'de ise Deng Şiao Ping'in
reformlarının kapsamlı biçimde uygulanmasmdan sonra milyo-
nerler, hatta mılyarderler yetişti.
Aslında Gorbaçov'a "kapitalizmi kurmak istiyor" ya da "sos-
yalizmi tedavi etmeye çalışıyor" gibi ideolojik yaklaşımlarda bu-
lunmak yanılgıya yol açabitir.
Gorbaçov ne yapmak istiyor?
Bunu iktidara geldiği günden bu yana açık açık söyledi: Sov-
yetler Birliğı'ni modernleştirmeyi amaçlıyor.
Gorbaçov'un en büyük saplantısı Sovyet toplumunu modern-
leştırmektir. Bu açıdan Rustarihinde en fazla benzediği liderin
Büyük Petro okjugu yolundaki görüşe biz katılıyoruz. Büyük Pet-
ro, Rus toplumunun modernleşmesinın önünde en büyük en-
gei olarak gördüğü kılısenin otoritesıni kırmıştı. Gorbaçov, oto-
ritesı kilise gibi mutlak olan Komünist Partisi'nin öncü rolünü
kaldırdı. Büyük Petro, aynı zamanda büyük bir diktatördü. Gor-
baçov'un diktatör olduğunu ıleri sürmek kuşkusuz ınsafsızlık
olur Ama Sovyet lideri, Lenin dahıl. hiçbir Sovyet liderinin sa-
hıp olmadığı gemş yetkilerle donatmıştır kendisini. Lenın sade-
ce başbakandı. Stalin ise Parti Genel Sekreteri ıdi. Gorbaçov,
hem Devlet Başkanı hem Parti Genel Sekreteri hem Meclis Baş-
kanı hem de Savunma Konseyi Başkam'dır. Parlamento tara-
fından geçen hafta onaylanan başkanlık sisteminde, yetkıleri
büsbütün genışleyecektir. Hükümeti atama, görevden alma, ül-
keyi kanun gücünde kararnamelerle yönetme. seferberlik ve sa-
vaş ılan etme gibi son derece genış yetkilere sahıp olacaktır.
Gorbaçov, Komünist Parti'ye karşı, profesyonel parlamento-
yu kurdu. Şimdi ise profesyonel parlamentoya karşı başkanlık
sistemıni kurmuştur.
Neden? Komünist Parti, ülkenin modemleşmesı önünde en-
geldi. Parti'nin sıyasal ve ekonomik yaşamın her alanını dene-
tim altında tutması ekonomiyi hantallaştırıp durgunluğa sürük-
lemiş, kitlelerin dinamizmini baltalamıştı. Ancak Komünist Par-
ti'ye Karşı denge unsuru olarak kurduğu profesyonel parlamento
da Goroaçov'u bir süre sonra tedirgin etmeye başladı. Parla-
mentoda Kararlar çok uzun sürede alınıyor, hızlı karar verilme-
sı gereken durumlarda gecikme oluyordu. Geçen hafta parla-
mentodakı ^üksek Sovyet) tartışmaları sırasında bu gorüş açık
biçimde dile getırildı. Aynca Gorbaçov Polıtbüro'da da ıstedıği
kararları çabucak geçıremiyor, muhafazakâr üyelerin engelle-
mesi ıie karşılaşıyordu.
Ve sonunda Komünist Parti'yi "sollamak" için kurulan par-
lamentoyu "sollamak" amacıyla başkanlık sistemı kuruldu. Gor-
baçov artık, parti, parlamento ve Polıtbüro'ya takılmadan, on-
ların yanıarınoan gecerek hedefine doğru yol alabilecektir.
Gorbaçov'un iktidara gelmesinden bu yana izlediği politika
çok ıigınç dır geiışme gösterdi. Sovyet lideri işe, Brejnev'i eleş-
tirmekle başladı, daha sonra Stalin'e yöneldi. Bu eleştirileri ya-
parkan oe kendine temel dayanak olarak Lenin'i aldı. Lenin'-
oer, sonra geten tüm liderlerin Leninizm'den saptığını söylüyor-
uu. Hina astı nedefi, modernleşmekti ve modernleşmek belirli
otçüoe ekonomİK, siyasa) çoğulculuğu gerektıriyordu. Bunlar ise,
Leninıst parti modelı ile uyuşmazdı. Sovyet lideri, izlediği politi-
kanın manuksal sonucu olarak Leninizm'den ayrıldı.
Goroaçov, ekonomiyi canlandırma amaa ile yola çıktı. Bir süre
sonra da çoğuicu ekonomik altyapı ile tekelci siyasal yapının
bağdaşamayacağını gördü. Bu da Leninizm'in sonu oldu.
Yüksek Sovyet'in önceki gün aldığı kararla ise Marksizm'in
temel görüşlennden biri olan üretim araçlarının toplumsal mül-
kiyeti 'Ikesinöen de ayrıhnmış oldu.
Gorbaçov, etnik huzursuzluğun tırmandığı, ekonomik buna-
lımın ağırlığını sürdürdüğü ortamda ülkeyi bir kaosa sürüklen-
mekten kurtarmak için güçlü başkanlık sistemıne gerek oldu-
ğunu söyluyor.
Kendi açısından haklı olabilir. Ancak güçlü başkanlık başka
bir işlevı de görebilir. Sovyetler'de eninde sonunda fiyat refor-
munun yapılması kaçınılmazdır. Sübvansiyonlann çekilmesınin
fıyatlann en az %60 oranında artmasına yol açacağı tahmin edi-
liyor. Aynca piyasa ekonomisı ve bazı şırketlerin batması bir-
çok ışçınin işsiz kalmasına yol açacaktır. Yani Sovyet halkımn
alışık olmadığı enflasyon ve işsizlik sahnede boy gösterecektir.
Bu olgu da sosyal çalkantılara, karışıklıklara yol açabilir.
Güçlü başkanlık sistemi, bu tür çalkantıları denetım altında
tutmak, piyasaya geçişin sancıları sırasında kontrolü elden ka-
çırmamak amacına da hizmet edebilir.
It's
CeBIT
Time
21-28 MART 1990
HANNOVER
40 Ülkeden 3500 kuruluşun katılacağı
Büro Enformasyon-Telekominikasyon
Dünya Fuarı.
Bankaaiık-Finans Ststemleri ile ilgili özel erkinlikler.
Fazla bilgi, seyahat, konaklama, giriş kartı icin:
NAKLIYAT VE S E YAHAT A.Ş.
Meciısı Mebusan Cad 81/4
Oyak Iş Hanı - 80040 - Salıpazarı-IST.
Tel 151 83 00 - 151 43 12
Fax 145 46 19
Derneğimiz üyesi. 1966 Montreal
Karikatür Yanşması Buyük Ödülu
sahibi, karikatürcü
ERDOĞAN
ÖZER'İ
yitirdik.
Ailesine ve karikalür dunyasma
başsağlığı dileriz.
KARtKATÜRCÜLER DERNECİ