Catalog

VMHURİYET/8 HABERLER 23 ŞUBAT 1987 laraduman hakkında suç luyurnsu Devlet Bakanı Tınaz Titiz'le bilgisayar üzerine söyleşi: 4 nkara (Cumhuriyet Bürosu) Eski CHP Istanbul Senatörü Mehmet Feyyat, TBMM Başkanı Necmettin Saraduman ve Başkanhk Divanı üyeleri hakkında Ankara Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulundu. Mehmet vyyat, Dernekler Yasası hükümlerine göre kurulan Türk brlamenterler Birliği'ne bina, personel ve kırtasiye önünden TBMM bütçesinden dolaylı kaynak sağlanmasının 'förevi kötüye kullanma" suçunu içerdiğini ileri siirdu. fehmet Feyyat, Ankara Cumhuriyet Savcılığı'nca 986/86382 hazjrlık numarasıyla işleme konulan suç tuyurusu dilekçesinde, daha önce kurulan Eski hrlamenterier Birliği'nde statü değişikliğine gidilerek, lerneğin Türk Parlamenterler Birliği'ne dönüştürüldüğünü lelirtti. Önce kuüanmayı öğrenelim kullanımını bir kenara atarak 'Ben bunu sadece üreteceğim' diyemezsiniz. Bugünün dünyasında mümkün değil. Bugün yakalamamız g&tken tren îeknoloji kullanım trenidir. Önümüzdeki on yıl içinde, 2 bin yılının başına kadar bu işi becermemiz lazım. Bana da beceririz gibi geliyot. Eğer büyük yanlışlar yapmazsak, kamuoyunu aydınlatırsak bu treni yakalarız. i. Kullananacağız fıkrihi îcimize sindirebilmek Gençhğımız h i teknolojiye bildiğimiz her şeyi yapmamız şeklfcde Ama bu Dünyada her bakuğjnız zaman bunun mümkün olmadığıru g > yerine, üretilkullandığını kendisi üretenttOcesayısı son ullanabılen, gemi$ olan, bizim ıhtiyacımız olan teknolojilere eri ilgj seviyesine sarekirse kendi özel ihtiyaçlanna göre adapte edebi hip olmak çok önemli. Bence gelışmişlik diyç bunu tarif etmemiz gerekiyor. TaBüadığınız gelişmi^Stl ne a m a yakalanz? Boau yakalamamu için at ympmaauf gereltiyor? • TtTtZ.• Bunu yakakunamıza neler engel oluyor, bunu bulmamız lazım. Buna •verecejim cevap gayrı ciddi gibi görünecek ama maalesef gerçek de buradarı geçiyor. Buna enşmerr.iz içjn Türkiye'nin üzerinde engel olan bütün kaftallan kaldırmamız gerekmektedir. , N « a r b u engefler? • TtTİr Tafcm zamana kadar bir engel olan şeyi söyleyeyim. örneğin, şöyle bir disket üzerinde kaydedilmiş bilgiler vardır, bu bir program ürünüdür. Bfr de fiziksej kendi malzemesi vardır. Bu malzemeleri Türkiye'de yapan kuruluşlar var. Ûnlar için gümrük komması var. Ama bir de kaydedilmiş bilgiİeT var. Bu da aynca alınıp satılan bir metadır. Yakın zamana kadar bunun içincleki bilgdye de gümrttk konuyordu. Disket S mark, içindeki bilgi 5 milyon mark ise, biz 5 milyon marka gümrük vergisi alıyorduk. Nasıl olayor bo? TtTtZ Bü ne demektir? Türkiye'ye bilginin girmesine ambargo koyuyorsunuz demektir. Bunu kaldırdık. Şimdi 5 marklık bir fon veriliyor ve tabunmameri serbesttir. Beın görevde bulunduğum sürede, şahsen lan, Töriuye*ye bedava sokmak, sokarüara prim vermek bile i başka bîr yerde üretilroış ve Türkiye'ye milyarlarca dolar mi5 bilgiyi getiriyorsunuz. •• j ^ Bilgisayar kullanımınd^ deriupaden söz ediyordnk. TtTİZ Bankacıhk sektöründe dünyada bilgisayar kullanılıyor. Türk: ye'de de kullanılıyor. Ama bunun derinliği dediğimiz zaman bir başka ü kede kaç subesinde ve hangi işlemler düzeyinde kullanılıyor? Bununla Tttrkı Hangi trenl y a k a l a n z : Teknolojinin Deterjanm zararları TBMM'de A nkara (Cumhuriyet Bürosu) Içeriğinde kansere neden / i olan maddeler taşıdığı gerekçesiyle son zamanlarda en ç radyasyon kadar tartısma konusu yapılan "deterjan", TBMM Genel Kurulu'nun yannki gündeminde yer alıyor. ÎIYP'U Feyzullah Yıldırv ve arkadaşları tarafmdan açılması ttenilen Meclis amştırmasına iktidar partisi ANAP'm ne dyeceği merukla bekleniyor. ANAP'lılarm kendi aralarında laptıklan tartışmalarda, deterjanla ilgili araştırmanın ıçümasma "evet" denilmesi gerektiğini dile getirdikleri, mcak grup yöneticilerinin baskısıyla muhalefetten geldiği Kin önergeye "hayır" denileceği belirtiliyor. Yannki genel iurulda ayrtca, TBMM Başkanhğı ile Anayasa Komisyonu ırasında gidip gelen siyasi yasaklann kaldınlmasıyla ilgili )asa Onerisinin gelecegi de tartışılacak. başka nokta da geçen günlerde lanir'de açüışını yapügjmız uluslararası bilgi ağlanna bağlanmakur. Bu ağlar o kadar yaygın hale gelmiştir ki, şu anda Ankara'da bulunan bir merkezdt New York'ta veya Londra'da bulunan bilgisayar bankasına erişerek herbmgi bir konuda bilgi edinebilirsiniz. Halbuki böyle bir imkânınız otmadı|ı takdirde, bu bilgileri uzun yıllar çok sayıda insanın çok sayıda para sarfederek üretmesini beklemek zonındasınız, sonunda da başanya ulaşıp ulasntfyacağını da bilmiyorsunuz. Ama bir başka ülkede çok sayıda insanın paralar sarfederek gelişürdiğ. bilgüere şu anda burada erişmeniz mümkündür. Bügi ağlan konusu çagdas teknolojiyi yakalamak için çok ağırlıkla üzeriode durulması gereken bir konudur. Biz de en büyük ağjrlığı buraya veriyoruz. İkinci dil, tngilizce Giinrökie koJaylık, bilgi a»w«. • « « t«ti™« «*bl hedeneriniz var. 1988'e kadar ne kadannı gercekleşU««>0irıfa? TtTtZ Bilgi ağlanna bağlaiırna isini aşağı yukan realize ettik. Şımdı bütUn mesele sadece bilgi ağlanna bağlanmak değil, onlan kullanmak da.. Burada en büyük engel yabancı dü Bu meseleyi ne yapıp yapıp halletmek mecburiyetindeyiz. Hatu bu konuda şahsı fikrimi söylemek istiyorum. Karar olmadığı için, öğretim hayauna ikinci dil olarak lngiUzceyi sokmamz gerekiyor. Size bir rakam vereyira Dünyada üretilen bilginin 1983 rakamlanna göre yüzde 70'inden fazla bir kesimi tngilizce üretiliyor. Eğer, ben bunlan Türkçeye çevirip öyle kuUanacağım diye bir yol tuttuğunuz takdirde, ki bu iki bakımdan imkânsızdır, ilki kadronuzun el altında bulunması imkânsızdır, tercüme hızııun da buna yetişmesi imkânsızdır. Kavramlann da gelişmesi söz konusudur. Yeni teknoloji geliştırdığinız zaman kavramlann da gelişmesi söz konusudur. Bilgisayar teknolojisini geliştirdiğinız zaman 'chip' diye bir şey türüyor. Bunu geliştirmediğinizde ya "chip' yerine bir sözcük türeteceksiriiz, ya da olduğu gibi benimseyeceksiniz. Ikisi de son derece zor. Eğer teknolojinin hı» bugünkü gibiyse, benimsemeniz gereken kelime sayısı kendi dilinizdeki kelime sayısından on misli fazlasına çıkacakur. Sizin anadiliniz dejenere olacakur. Nitekim bugün mesela bilgisayar dilinde konuşan iki uzmanın konuşmalannı dinlediğiniz zaman o konuşmalardan hiçbir şey anlamayacaksıruz. Çünkü yansı Türkçe, yansı tngüizcedir. Yani İngiluct derdnin ilkokoldan itibaren zorunlu bale geürilmesi gibi bir sey ml? TtTtZ Ikincd bir dil olarak Ingilizcenin ben ilkokuldan itibaren öğretilmesinin zorunlu olduğunu düşünüyonım. KKTC heyeti Türkiye'den aynldı fstanbul (a.a.) KKTC Meclis Başkanı Hakkı Atun 1 başkanhğmdaki parlamento heyeti, dün akşam Türkiye'den aynldı. TBMM Başkanı Necmettin Karaduman'm resmi konuğu olarak Türkiye'ye gelen, Ankara, fzmir ve tstanbul'da çeşitli temaslar yapan KKTC Meclis Heyeti, Atatürk Havalimanı'ndan saat 20.05'te KKTC'ye hareket etti. Kurtalan ve İpsala'ya otomatik telefon nkara (anka) Siirt'in Kurtalan ve Edime'nin tpsala ilçeleh bugünden itibaren şehirlerarası ve milletlerarası tam otomatik telefon görüşmelerine açılacak. Tam otomatik ttlefon görüşmesine açılacak ilçelerden Kurtalan'ın kodu "8446", tpsala'nm ise "1846" olacak. Bu arada, Edirne şehir merkezinde yaptmlan 6 bin hat kapasiteli yeni telefon santmlı da bugün hizmete girecek. Yeni santralm hizmete girmesiyle Edirne'deki toplam hat kapasitesi 11 bine yükselecek. ANKARA Gün gectikçe ilginç "bir araç" gündelik yajamımızın önetnli bir parcasına dönüşüyor. Bu araç bir yandan yaşadıfımız çağa adını veriyor. öte yandan "ettmizkolumuz" oluyor. Tek tek insandan tutun da dev kuruluşlara dek her alanda "yatay ve dikey kufianın" dikkal çekiyor. Bilgisayar!.. Turkiye'de teknolojik alanda da sorumluluklar yüklenmiî buhman bir devlet bakanlığı var. Devlet Bakanı Mastafa Tınaz Titlz'in başkanlığındalu bu birim her türlü teknolojik gelisimi Türkiye'ye uyarlamak ve yeni teknolojilerin Türkiye'de kuUanımına önayak olmakla sorumlu. 'özelde bilgisayar, genekle teknolojinin neresind Devlet Bakanı Mustafa Tınaz Titiz'le görüştük. Sohbeumiz i şöyie: " Sayın Bakan, stztn görevleTİniz arasuıda Tnr . çagdas teknolojiye ayak uydarması sorunu da var. Öreeg bilgisajr andabilgbayaı knUan hangi ataatarda yofuniuk ı«««ıımı^ d^ TtTtZ Türkiye'de bilgisayar kullanımı tarihi l£S5'lere uzamyor. İlk defa o tarihte birkaç karau ve özd kuruluşta tamamç^ ticari, muhasebe ama, cıyla, islem hacmini azaltmak, daha süratli iş yapmak amacıyla devreye sokulmustu. ozellikle çok sayıda personel çaJıştıran kuruluşlarda Ucret, muhasebe mevauatının kanşık olması nedeniyle yanlıssız olarak yapılması için kullanılmışb. Bu 1970'lere kadar aynı çerçevede devam etti. Büyük ölçüde ticari, muhasebe ağırbklı olarak. Türkiye ithal piyasasını o zaman bir iki firma elinde tutuyordu ve bilgisayarlar o zaman diğer mallara göre oldukça pahalı cihazlardı. Bir örnek vereyim. 1960'larda bugOn komik denebilecek kapasıtedeki birbügisayann ayuk kirası 6 bin dolar civanndaydı Bugünkü fiyatı nedir? >* TtTtZ Bugün aynı işi yapabilecek bir bilgisayann satış fiyaü 2 bin dolar düşraüş durumdadır. Ama bugün çok daha yetenekli bilgisayar türleri ortaya çıkmıştır. Onlann kiralan da 30 bin dolar, 40 bin dolara çıkmıştır. Ama kapasitelerini ve yeteneklerini mukayese etmek imkânsızdır. Hangi treni yakalayacağız 2000 filma geündiginde Türkiye'de bBgteajrar knDanımı ne nokUja gelecek? TtTtZ Teknolojinin bir üretimi var, bir de kullanımı var. Teknolojinin üretimine talip olabilmeniz için mutlaka teknolojiyi iyi kullanabilmeniz gerekir. Teknolojinin kullanımını bir kenara atarak 'Ben bunu sadece BHgisayar 1955'te geldi Türldye bilgisayan 1955'te knllaamay» basladı. Dunya ne f ladı bilgisayar kullanmaya? '^ TtTtZ Dünyada 1945'lerde, 2. Dünya Savası'nın arkasmdaabasladı. Amerikan Hava Kuvvetleri'nin ihtiyacı için. Bu pratik olarak çalmışması mümkun olmayan bir bügisayardı. Bir oda büyuklüğünde, sık sık anza yapan, elektron tipleriyle <Mı$an bir bilgisayardı. Denilebılir ki, ilk gehstirilmesiyle Türkiye'ye girme^jarasında çok zaman geçmemıstir. Ama o ülkelerde ortaya çikl»ktan sonraTmUarum alanı son derece genislemistir. TUrkiye'de kullanım Aınımn genişlı bulmuştur. Bugün kullanım alanlan arasmdaS^ farklthk çok Ik ölçeklerdedir. 1970lerden îitor» kullanımVmı «asıl arttı Tiırkiye'de? TİTtZ Türkiye'de mühendislfcganında, en çok da insaat ODTÜ o zaman Türkjye'nin en büywlİnsa]rar merkezıydi., tilphanesinde bulunaa birkaç tane inşaaKotframı öğrencilı profesyonellik düzeyind* kullanılmaya t p E S d ı Daha sonra" firmaları dışa açılmaya başladılar. Büyülcçapıa ışler almaları, bunların hesap kitaplanrun guvenilirligi açısından bilgisayar kullanılmaya bajlandı. Denilebılir ki, Turkıye bilgisayar kullanırmna muhasebe ve mali konularda ba$ladı. Sonra da mühendislik ve inşaat alanında devam etti. Önce bilgisayar kuilaaımımın yıUar itibanyl» gdlgııılni bitireiim isleneoiz... „.• • . TtTtZ 1975'rexden sonra O^MP bilgisayar dediğimiz, daha küçuk daha ucuz cihazlar, te%tıolojik paÜMaayla birlikte ortaya çiktı. Yepyeni bir kavram oluştu. Çok pahalı o l a n ^ ş s a y a r teşkilalının merkezi olaralstufaılup, bütün isteyenlerin buradan bjzmet satın alınması yerine hizmetm durduğu yerde bilgisayarlann bulundurulup, hizmeün orada görulfnesi, yanı dağıtılmış bilgisayaı sıstemlen ortaya çıkmaîta başladı. Bu tamamer. ' loji transferidir. A nkara (anka) Bakanlar Kurulu, "Ege Belediyeler •fm. Biriiği"nin kuruluşuna izin verdi. Bakanlar Kurulu'nun konuya ilişkin 2 Şubat 1987 tarihli karan Resmi Gazete'de yaytmlanarak yürurluğe girdL Ege Belediyeler Birliği, merkezi îzmir'de olmak üzere Izmir Büytikşehir, Merkez tlçe, Karşıyaka tlçe, Urla, ödemiş, Foça, Yeni Foça ve Yeni Sakran belediyeleri tarafmdan kurulmuş bulunuyor. 'Ege Belediyeler Birliği' Muzaffer İlkar öldü Tstanbul (a.a.) Bestekâr  ve ses sanatçısı Muzaffer tlkar, tstanbul'da öldu. Uzun yıllar Ankara Radyosu Türk Sanat Müziği Şube Mudurlüğü yapan Muzaffer tlkar, beraber ve solo şarkılar programının yöneticiliğini de yapmıştı. 79 yasmda ölen tlkar, "Aşiyan Yolları", "Huysuz ve Tatlı Kadın", "Dün Kahkahalar Yükselirken Evinizden" gibi ünlii şarkılann bestecisiydi. 1980'lerde ağlar oluştır £ Muzeffer ttkar Güneydoğu'da deprem TTaber Merkezi Elazığ, Mardin, Bingöl ve Diyarbakır MM illerinde hafif şiddetli bir deprem oldu. Saat 8.50 sıralannda meydene gelen ve Richter ölçeğine göre 4 şiddetindeki depremde can ve mal kaybı olmadı. Depremin merkez ussünün, Kandilli Rasathanesi'nin güneydoğusunda ve rasathaneye 1000 kilometre uzaklıkta olduğu kaydedildi. 160 ANAP'lı DYP'ye katıldı A nkara (uba) Kutahya'nın Tavşanlı ilçesine bağlı Sl Çukurköy'den 160 ANAP'lı DYP'ye katıldı. DYP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Dtilger, milletin kendi kaderine sahip olmasmdan hoşlanmayanlann zaman zaman "teptiklerini" söyledi. Kutahya'nın Tavşanlı ilçesine bağlı Çukurköy'den dün 4 otobüsle gelerek DYP'ye katılan eski ANAP'ltlar, DYP'li yetkililerden "haklarma sahip çıkmalanm" istediler. Katılma töreninde bir konuşma yapan DYP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Dülger, Türkiye'nin demokrasinin fanus altında olduğu bir dönemden geçtiğini belirtti. 1980 sonrasında galiba daba hızb bir defishn yaşamyor? TtTtZ 1980'lere gelındığinde ağlar oluşmaya başladı, bilgisayarlar larla birbirlerine bağlanarak insanların ihtiyaç duyduğu noktalarda bir bi gisayar sistemi yarattılar. Bugün artık bilgisayar kapasiteleri ifade edilmek için güçlük çekilmeye bajladı. Bir masa uzerine konup 45 bindolara alınabilecek bir bilgisayar 1955'lerdeki bir bilgisayar kapasitesinmbin katını bulmaya başladı. Bununla beraber Türkiye'deki gelişimi dünyadakinden daha yavas olmakla birlikte başka alanlara da yayıldı. ozellikle yönetim alanında, çok sayıda faaliyet yönlendıren projeler için... Bcn soruyu tersinden sonnak istiyornm Sayın Bakan. Bugün Türkiye'de bilgisayann kullanılmadıgı alan var mı? TtTİZ Mutlaka bulunabilir. Ancak toplumun bütün hizmet alanlanna asağı yukan yayıldı. Burada belki işin derinliği konusulabilir. Acaba yeteri derinlikte yayıldı mı? Ona gdmeden önce, nc kadar bilgisayar aracı var Türkiye'de? Bir bilgi var mı siıde? TTTtZ Bu konuda bende su anda bir bilgi yok. Ancak büyük çaplı bilgisayarlar DPT'den izin alınarak gerçekleştirilirdi. Sayıları o zaman biliniyordu. Ama mikro bilgisayar denildiğı zaman, o kadar çok yayıldı ki, binlerle ifade edilebilir, ancak devlette bir rakam yok. B&t*uÜandığmuz her şeyi yapmak gertktiğiöğretüdi. Ama bu mümlj^İeğiL *ye'dekini mukayese ettiğiniz zaman derinhk farkı ortaya çıkıyor. Türkiye'de daha az sayıda bankada, daha az sayıda şubede, daha az sayıda işlemde kullanılıyor. Ama bir Japönya'da, bir ABD'de daha çok kullamldığı ve bunlann arasmda ağ ohıştuğu görülüyor. Gerek yatay gattk dikey kuuanınun daha farfa otoanı engdleyen nedir sizce? TtTtZ Gerek dünyada, gerek Türkiye'de, gerek yatay gerek dikey kullanımı engelleyen tek faktör 'yazüım' (software) meselesi. Nedir bu, biraz açar mısınız? TtTtZ tlk zamanlar işin donarum kısmı (hardware) yazüım kunundan daha pahalıydı. Bugün gittikçe yazılım fiyatı donanım fiyatının önüne geçmeye başladı. Bilgisayar kapasiteleri o kadar arttı ki, düne kadar kapasitelerin kısıth olması nedeniyle ancak yapılabilen işler bugün sınırsız hale geldi. Bunu sınırlayan yalnuca insanın beyin gücüdür. Çok sayıda bilgisayann paralel olarak birbirleriyle ılışkili olarak çalışmasını sağlayacak son derece gelişmis, hiç hata yapmayan, anza yapmayan program ürünlerinin Uretilmesi gittikçe zor olmaya başladı. Böyle bir güçlükte, bunlan kullanacak insanlann ve egitimin de etkisi var mı? Biz çağı yakalamak için yapümıs şeyUri kuttanacağtz İptal gerekçesi yayımlandı A nkara (Cumhuriyet Bürosu) Anayasa Mahkemesi S1. tarafmdan iptal edilen, semavi dinleri tahkir edenlere verilen cezaları arttıran yasanın iptal gerekçesi Resmi Gazete'nin dünkü sayısında yayımlanarak yürurluğe girdi. İptal hükmü 6 ay sonra yürurluğe gireceğinden bu süre içinde yeni bir yasanın çıkanlması bekleniyor. Anayasa Mahkemesi'nin iptal gerekçesinde, "Yasayla getirilen yeni duzenlemenin, semavi dinter ve bunların mensuplanyla Semavi olmayan dinler ve bunların mensuplanmn arasmda aynm gözettiği açık ve seçiktir" denildi. 3255 sayılı yasanın 1 ve 2. maddeleriyle değişik, TCK'nin 175 ve 176. maddelerinin anayasaya aykm olduğundan iptaline oyçokluğu ile karar verildi. Karara, Orhan Onar, Necdet Dancıoğlu, Selahattin Metin ve Servet Tüzün karşı oy yazısı yazdüar. teknolojisini kullanmanız yaygmlaştıkça ya Ingilizce olan terimleri aynen kullanacaksınız ya da kendiniz bir terim üreteceksiniz. Teknolojinin hızı bugünkü gibi olursa, benimsemeniz gereken kelime sayısı kendi dilinizdeki kelime sayısınm on misline çıkacak ve ana diliniz dejenere olacak. Bu nedenle tngilizce'nin ikinci bir dil olarak ilkokula girmesinin şart olduğuna inanıyorum. Biz bu teknolojiyi yakalamakta hangi aşamadayız? TtTtZ Biz şu anda sadece kullanmak düzeyinde otunıp konuşabiüriz. Bizim bu teknolojiyi üretmemiz ya da liderlik etmemiz söz konusu değil. Kullanım açısından hangi noktadayu? TİTtZ Bugun dünyanın en ileri ürünleri Türkiye'de az ya da çok kullanılıyor. Ama bunun dikey genişlemesi istediğimiz ölçüde değil. Bu kadar yayılmasında başka bir olay var: Insan. 1980'lerden önce de üzerinde duruİan "yapay zeka' (anifıcial inıeüigem) daha sonra teknolojideki darboğazın ortadan kalkmasıyla bir patlama gösterdi. Bilgisayarlar ne kadar gelişmis araçlar olursa olsun, şöyle bir sloganları vardır: 'Çöp içeri, çöp dışan'. Ne verirseniz onu alırsıruz. Yanlış bilgi verirseniz yanlış bilgi alırsınız. Bu tabii bilgisayarlann en zayıf noktasıdır. Herkes, insanlar gibi, yanlış yaptıkça öğrenen bir bilgisayar hayal ediyordu. Bugün bu artık yavaş yavaş realize olmaya başlamıştır. Yapay zekâyla ögrenen programlar söz konusudur. Böyle bir programla yazılraış ürün, başlangıçta bir çocuk gibi, çok az bir şey bilmekte, öğrettiğiniz takdirde unutmayacak ve bir daha hata yapmayacak şekilde kendisi öğrenmeye baslamaktadır. Hatta kendisi öğrenebilmek(e, kendisine verilen ham bilgılerle yeni kurallar üretmekte ve o kurallan onu prograralayanın bıle haberi olmadığı biçimde bir mantık yapısı haline getirebilmektedir. Zannediyorum ki, bir on yıl içinde bazı basit işleri kendisi prograralayabilen bilgisayarlar ortaya çıkacaktır. Bu tabii derinlemesine kullanımı çok genışletecektir. Ortalama bir bilgisayann fiyatı nedir? TfTtZ Fıyatlar çok değışiktir. Bir kişi tarafmdan kullanılabilen bir bilgisayann fiyatı yazıcısıyla beraber 2 bin dolar civanndadır. Ama o kadar geniş bir alan var ki bu alanın bir ucu 12 bin dolar civarında, bir de büyük bilgisayarlar vardır ki onlann fiyatı 810 milyon dolar civanndadır. Kiralamak da mümkun galiba? TtTİZ Ayhfc kiralarsaruz, 3050 bin dolar civanndadır. Tabii bunlann hangisi neredekuUanılabilecekmeselesi var.Bugün üniversiteler gibi çok yoğun arastırma yapan veya as».en kuruluşlar gibi çok yoğun bilgilerin el altında bulundunılması gereken veyahut da çok sayıda terminalle birlikte çalışması gereken bankaların bu tip bılgisayarlarla çalışması söz konusudur. Ama bir taraftan da kişisel bilgisayarlarla ağ oluşturarak büyük bilgisayar sistemleriyle bütünleşmek söz konusudur ve bu yaygınlaşmaktadır. tngilizce ilkoknla girmeli: Bilgisayar Programcı açıgı var TtTtZ Eğitim bilgisayar konusunda bir numaralı güçlüktür. Bu işin en yaygın olduğu Birleşik Amerika'da dahi programcı ve sistetn öğrencisi açığı vardır. Bu Türkiye'de de böyledir. Kullamcı deyince birkaç kaıegoride, bunlan birbirinden ayırmak lazım. Bugünün bilgisayarlan artık kullanıcıyı 'arkadaş' diye kabul edecek şekilde üretiliyor. Kullanıcıya hiçbir yük vermeden, daktilo, video teyp kullanıyormuş gibi bilgisayar üretiliyor. Dolayısıyla operatörlük meselesi ortadan çıktı. Örneğin hiç bilmesek ve otursak ne kadar zamanda bir bilgisayan kulianmayı ögreniriz? TtTİZ Yanm saat içinde öğreniriz. Çünkü ilk ekranı açtığmızda hiç bilmeyen bir insanın neler yapacağım gösterecek biçimde bilgisayar sizi yönlendirir. Güçlük programların yazılmasında, sistemlerin analiz edılmesinde. Burada iki aşama var: Sistemlerin yazılması ve kodların konulması, yani programın yazılması. Sistem analizi daha zor ve esas eğitim eksiği de bu kısımda. Türkiye'de bu eğitimi veren okullar yılda 2025 mezun veriyorlar, bu, Türkiye'nin ihüyacımn yüzde biri. Bir de bilgisayar sayısıyla bağlantı kurulursa, diyelim ki, bilgisayar sayısı bin ise, onu doyurabilecek sistem analizcisi sayısı 10 bindir. Getir bakımından da iyi bir meslek galiba?.. 1İ1İZ Eğer ücret araştırmalarına bakarsanız, genel müdür, genel müdür yardımcısı gibi yönetim görevlerinin dışında ilk sırayı sistem analizcileri almaktadırlar. Bütün dünyada rahat iş bulabilmektedirler. Kullanımın dili konusunda bilgi verebilir misiniz? İİIİZ Sistem analizciliği, programcıhktan ayrı. Programcüar muhtelif diller biliyorlar, bunlar uluslararası sayılabilecek dillerdir, 78 tanedir. Sistem analizliğinde, ister ticari olsun ister teknik olsun bilgisayara aktarabilecek tüm manüplasyonları bilen kişilere sistem analizcisi diyoruz. Ondan sonra onun verdiği talimat uyannca program yazılımı işi geliyor ki, bu nispeten daha kolay. Bu tiir insanlara ibtiyaç olduğuna göre, siz onlann yeüşürilmesi için bükümet olarak nasıl bir program öngöniyorsunuz? TtTtZ Bu konuda bırbirine paralel birkaç kanal kuUanüması düşünülüyor. Bundan bir lanesi mevcut fakültelerdekı kapasiteyi arturmak. Bunun da üstesinden gelinmesi üniversitelerin katkısıyla, kendi kendine öğrenme yöntemlerinin de yardımıyla diğer meslek sahiplerine sistem analizcisi olarak ek eğitim vermek. Bugün bilgisayar o hale geldi ki, bizzat kendini kullanabilecek, programlayabilecek insanlann eğıtımıne de yararlı bir alet haline geldi. Bu nedenle ilk, ortaöğretimde, mesleki öğretimde mükemmelen kullanılabilecek bir araç.. üreteceğim' diyemezsiniz. Bugünün dünyasında mümkün değil. Bugün y; kalamamız gereken tren, teknoloji kullanım trenidir. önümüzdeki on yıl içiı de 2000 yıhnın başına kadar bu işi becermemiz lanm. Bana da beceririz gil geliyor. Eğer büyük yanlışlar yapmazsak, bu konuda kamuoyunu aydınl tırsak, karar alanlannı doğru bilgilendirirsek, bu treni biz yakalanz. Sizin bakan olarak göreviniz, bir, teknolojinin kullanımı; iki, uzun d nemde üretimi için hükümet politikaanda bir koordinasyon «tifinıak B, şunu sonnak btiyornm. Siz bn konnyn Bakaauar Kuruln'nda gândeme g Ürdiginizde nasıl bir görev dagüımı ortaya çılayor? Bn görev dagüımı siz istedigtniz biçimde hangi hızla ytrint geimiş oluyor? Nasü bir program, n sıl bir uygalama ile karsılasıyorsunuz? TtTtZ Açıkça söyleyeyim, bu konudaki koordinasyonu kurarken ç< büyük güçlüklerle karşüaşmıyorum. Bakanlar Kurulu'nda işin prensiplı zaman zaman konuşuluyor. O konuda gayet kolayhk gösteriliyor bana. O dan sonra da tabii alt düzeyde yatay bağlantılar kuruluyor. O konuda hı hangi bir dirençle karşılasmıyorum. Ama belki zorluklanmız bu konudî eğitim bilinçlendirme eksikliklerinden doğabüiyor. O konuda gerekli bil ci yaratabilecek ortamlann sayısı oldukça az. TV giderek teknoloji biliı lendirmesi konusunda yayınlara ağıruk vermeye başladı. Bunun faydası o yor. Ama zannederim o konuda ilişki kurduğumuz kimselerin görüsleriı genişlemesi bu işi çok daha hızlandırabilecek. yacımız olan teknolojiyi kendi ihtiyaçlarımıza adet te edip kullanmaktır. Türkiye bugün uluslararc bilgisayar ağına bağlandı. Şu anda New York'ta v ya Londra'da bilgisayar bankasına erişerek herha gi bir konuda bilgi edinebilirsiniz. Koordinasyon saglarken ya da teknoloji kuOanımında önüaüze çıl engelleri kaklırmada befll bir yaürun gerekir. Ve bu lamamen sizin bakaı gınızın dışındadır. Türkiye'nin kosuUaruu biliyonu. özetle, yol mu yapı cak, su mu götürülecek, yoksa bilgisayara mı yıbnm yapılacak? Buna nı karar vereceksiniz? IİIİZ Bu konuda bütün bakanlar duyarlı. Ama benim bunlann şında bir şansım var. Sayın Başbakan bu konuda bir teknisyenden daha U işin farkında. Yoksa işün çok daha zor olabilecekti. Gelişmişligin ölçösü: Bence gelışmişlik, ihı Sonucu 15 yıl sonra görülür Devlet Bakanı olarak bir Maliye, bir tçişleri, bir Saglık Bakanı ka güvdemde degilsiniz. Ama Türkiye'nin önumuzdeki 1015 yüında ortayı kacakgelişme için kritik bir ooktadaanız. TtTİZ Farkındayım. İşin zorluğu da belki oradan geliyor. Tekno sonuçlannı hemen vermiyor. Bugün yaptığınız bir işin sonuçlanm 13 belki de daha fazla süre sonra göreceksiniz. Ben elimden gelen gayreti ı teriyorum. önemli olan bu duyarlıhk ortamını yaratabilmektir. Ama d ğinız gibi bakanlıklar arası koordinasyonu yaratmak kolay değildir. PoUtikaalar kısa vadede duşunen, geldigi yere seçim yattnmı yap ya egUimli oluyoriar. Oysa sizin işiniz uzun dönemli ve güçlük dogurnı nıyorum bu nedenle? TİTtZ Doğru. Zorluk buradan geliyor. Bir tercih yapacaksınız, ne dar kaynağıruzı bugünün insanına ve ihtiyaçlanna ayıracaksıruz, ne kac nı da bunun nedenlerini ortadan kaldırmaya ayıracaksıruz... Sayın Başbakanın bn konuya önculük ettiğini soylüyorsunuz. Tel lojik bttind otduğunu söyluyorsunuz. Peki toplumda bu bilinci oluştnr İçin ne yapmak gerekiyor? TtTİZ Bana sorarsanız iki temel kanab var bunun. Bunlardan bir sınımızdır. tkincisi de TV'dir. TV'nin ikinci kanalı gittikçe daha çok y yapmaya başladı. Üçüncü kanal da eğitime aynlacağı için o daha büyü etki yapacak. Basınımız bir konuyu ele aldığı takdirde toplumumuza t < men yabana kavramlar güncel hale geliyor. Bir radyasyon konusu gibi. ( bu saglık sorunu olduğu için dikkati çekiyor ama, teknoloji konusu da le. Radyasyon belki de sadece sağlıgıruzı etkiliyor ama, teknoloji her şe zi etkiliyor. Hukukunuzu, sağlığınızı, gelirinizi, dolayısıyla bu konud bir kampanya biciminde basınuıuzın çok olumlu etkileri olabilir. Yani 2 C yıllara girmekte oluşumuz bunun için bir fırsatur. 'Teknolojiye yöm dhin'.. Böyle insanlar oluşturmak için alarme etmek, sarsmak, korkuı pekala mümkündür. Bunu bir politikacımn yapması zor. İnsanlar polı cılara güvcnebilir de, güvenmeyebilir de. Diyebilir ki, hükümet progra nnın gereği olarak böyle yönlendiriyorlar. Ama basın daha etki sahil Bunun bir politik tercih değil, var olup olmama meselesi olduğu yol çan çaldırabilir. Peki siz hükümet olarak bu çanı çaldıgınıza inanıyor musunuı İİIİZ Çalmaya çalıştığıma inanıyorum. Çok tesekkür ederim Sayın Bakan." Adresler bilgisayara A nkara (Cumhuriyet Bürosu) tçişleri Bakanlığı Nüfus ım. tşleri Genel Müdurlüğü'nce çalışmaları sürdürülen "Merkezi Nüfus Idaresi Sistemi"nde (MERNİS) değişikliğe gidiliyor. Yüksek Seçim Kurulu'nun istemi uyannca sistemde yapılacak bir değişiklikle yurttaşlann adreslerinin de proje kapsamında bilgisayara kaydedilmesi kararlaştınldı. Seçmen kütük listelerini de istenildiğinde çıkarması planlanan MERNİS projesinde, tçişleri Bakanlığı ile YSK arasmda nasıl bir koordinasyon sağlanacağı ise heniiz açıkhğa kavuşturulamadı. Cumhuriyet 'in sorularmı yanıtlayan YSK Başkanı Muammer Elçin, bilgisayar ortamında oluşturmayı amaçladıkları seçmen kütüğu listeleri için MERNİS projesinden azami ölçtide yararlanmalanmn kaçınılmaz bir zorunluluk olduğunu söyledi. 'Mezarlar 1987'de taşınacak' Tstanbul (uba) Anavatan Partisi TYabzon mUletvekili A Eyüp Aşık, gerek hükümetin gerekse ANAP'ın mezarlann nakledilmek suretiyle o defteri kapatmak konusunda kararlı olduğunu belirterek, "Tahmin ediyorum 1987 yılı içerisinde bu iş de gerçekleşecektir" dedi. Aşık, Saym Başbakanın böyle bir laahhüdü bulunduğunu hatırlatarak, 1987 yılı içinde bunu halledeceğini kendilerine söylediğini bildirdi. Yassıada'da haksızlık yapıldığmı, ama olanın olduğunu ve üzerinden yıllar geçtiğini belirten Eyüp Aşık, haftalık Nokta dergisine yaptığı açıklamada, Celal Bayar için bir devlet töreni yapıldığmı, kendi arzusuna uygun olarak köyünde defnedildiğini bildirerek, böylece bir hesabın kapatıldığını anlattı. Müthiş yayılma hızı Bngiin Turkiye'de tüm alanlarda çok geniş bir yayılma söz konusu mu bilgisayann kullanımı açısından? TtTİZ Evet. Nitekim, bugün müthiş denilebilecek bir hızla yayılıyor. Bu hızı destekleyen başka faktörler de var. Teknolojideki ilerleme, bellek kapasitelerinde arlma inanılmaz bir hızla gelişiyor. Büyük bir kütüphanedeki bütün bilgileri bir diskete sığdırabilecek hale geliyor. Disketin dışında bUgi akımını engelleyen başka örnek verebilir misiniz? TtTİZ Bir de yine gümrüğünü kaldırmak için çaba gösterdiğimiz eğitim amaçb video kasetler var. Bugün bir video kaset Türkiye'de üretiliyor ama bunun içinde bulunan bir eğitim programı varsa, bundan vergi almamak hatta teşvik etmek lazımdır. tkincisi, Türkiye'ye girecek olan her türlü bilimsel kitap, doküman, yazıh eserin ttzerindeki gümrük gibi zorlaştırıcı mevzuatın kaldınlması. Gerçi Tttrkiye'ye üniversite kanalıyla girenlerden gümrük alınmıyor ama, yine de bürokratik engel olabiliyor. Yine Türkiye'de bu kcnuda ders verebilecek uzmanlann girişini kolaylasürabilmektir. Bir Herşeyi yaparız sandık Biz bir yandan barajlar, santrallar, yolUr yapıyoraz, hatta ceşme yapıyonız. Ama bir yandan da çagın ttknolojisini y a k ü soz konusu. Türkiye bu teknolojiyi nereden yakala>acak, hukumet olarak politikanız nedir? TİTtZ ilk yapılması gereken, doğru hedefler koyabilmek. Cerçekçi olmayan, her seyi biz yapacagız yerine, dünyada yapılmış her şeyi biz kulla