22 Kasım 2024 Cuma Türkçe Subscribe Login

Catalog

Months
Days
Pages
CUMHURIYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Turkçeyı "çadır dili", "aşirel dili", "kaba dıl" sozlenyle nıtelemışlerdır Dahası, onun gelışmeye elvenşlı olmayan "ikincı derecede bır dil" olduğunu, bu yuzden Arapça ve Farsçaya dayanmak zorunda olduğunu ılerı surmuşlerdır Yazarlar durmadan yazı dılınden, bılım adamlan tenm kargaşalığından yakınmış, ama çıkar yolun Turkçe>ı kendı ıçınden gelıştırmek olacağı kavranamamıştır Oysa bır Kaşgarh Mahmut 11 yuzyılda "Dıvanu Lugatit Turk"u yazmış, Turk dılını tanıtmak ve bılmeyenlere oğretmek amacı ıle Turkçenın daha 11 yuzyılda ne zengın bır dıl olduğunu bu yapıtla anlavabılıyoruz 15 yuz>ılda buyuk bılgın ve ozan Ah Şîr Nevaî "Mubakemetu'i Lugateyn" adlı yapıtında Turkçe ıle Farsçavı karşılaştırarak Turkçenın Farsçaya ustunluğunu, Farsçadan daha zengın bır dıl olduğunu ömeklerle gösterır 13 , 14 yuzyıllarda Kuran çevmlerı Turkçe tenmlerle yapılıyor, bılımsel kıtaplar sade bır dılle yazılıyor, bılımsel terımlenn de Türkçelerı kullanılıyordu. Ama butun bunlara karşın, çeşıtlı nedenlerle Turkçe bılım ve yazın dılı oiarak Arapça ve Farsçanın etkısı altına gırmış, 16 yuzyüdan sonra bu etkı busbutun artmıştır Böylece Arapça ve Farsçanın Turkçe uzennde kurduklan ege menhk yuzyıllar boyunca sürecek ve Turkçe "avam dili" sayılacaktır Ama vıne Turkçeyı kurtaracak olan da bu "avam dili" dedıklen halk Turkçesıdır Halk ozanlarının ışledığı Turkçedır Yakınır durur kımılen "Ingılız bır Shakespeare' ı anlıyor, Fransız bır Racıne' ı anbyor, bızse eskı ozanlanmızın, yazarlarımızın dılım anlamıyoruz" dıye Londra Ünıversıtesı'nde psıkolojı profesoru olan (şımdı emeklı), aynı zamanda önemlı sanat dergılennde edebıyat eleştırılerı yapan unlu Denys W Harvmg'ın bır mektubunda şu sözler yer alıyor "İngilizceye yeni cevrilmiş olan unlu ozanınız Yunus Emre'yi okuyorum. Ne talıhlı bir ulussunuz, 13. vuzvılda yaşamış bovle bır ozanımz var; o çagda bovlesıne humanisl duşuncelerle dolu bır vazanmız yok bızım. Daha da önemlısı 700 yü sonra o ozanın dilinı anlıyorsunuz." Yakınanlara vanıt verıyor sankı bu unlu Ingılız yazarı Işte Ataturk'ün açtığı çığırla kendı dılıne ve tarıhıne bıhnçle yönelen Turk ulusu halk ıçınde yaşavan, halkın korumuş olduğu oz Turkçeye donmuştur Bugunun oz Turkçesı Yunus' un dılını surduren Turkçedır Yunus'u ve halk dılını ınceleyenler, Turkçenın ne buyuk bır anlatım gucu olduğunu, sozcuk dağarcığının ne denlı zengın olduğunu bılırler Tek bır ornek de ben vereceğım felsefe açısından Çağımızın varoluş felsefesının temsılcılennden Karl Jaspers'ın varoluş kavrarnını tam olarak tanımladığına rastlamıyoruz, hatta Jaspers'e göre boyle bır tanım yapılamaz da, çunku nesnel anlamda var oluştan soz edılemez Jaspers, sayfalar dolusu bır çok kıtaplar yazmış, varoluş uzenne kesm bır tanım vermeden Varoluş, ona göre, ussal kavramlarla, usla kavranamayacak olan, ınsanın ıçındekı koşulsuz, salt bıreysel çekırdektır; ınsanın kendısıolma'dır varoluş, bunu da ancak kendı özgur kararı ıle gerçekleştırebılır Bu kendısı olma, bu ıççekırdek Yunus'un "bır ben vardır benden ıçre"sınden başka bır şey mı dersınız9 Jaspers Turkçe bılseydı de Yunus'u okusaydı bu 'benden ıçre ben' de aradığını bulurdu sanırım SONUÇ Ben Turk felsefesının Türkçe soz ve deyımlere eğılerek, bu deyımler çözumlenerek doğacağına ınanıyorum Bugun artık en çetm felsefe konulannı bıle oldukça rahat bır bıçımde anlatabılecek duzeye geldı Turkçemız. Ama ne yazık kı bugün bır kultur dılı olma çabasında boylesı ne yol almış olan Turkçemızı yenıden engeUemeye calışanlar çoğaldı Yöntemlerı de hıç değışmıyor, Ataturk'e dıl uzatmaktan çekındıklen ıçın onun duşunce ve devrımlerını saptırmaya çalışıyorlar Atatürk GuneşDıl Teonsını ortava atmakla Dıl Devrımınden vazgeçtığım gostermek ıstemışmış Bunu 40 yıl once de söylüyorlardı Nurullah Ataç, boylelerıne "11 teşnnısanı muhalıflen" derdı, "kasım demıyorum, çunku onlara teşnn yaraşır" dıye de eklerdı Gerçekten Ataturk"un sağlığında koyu oz Turkçecı olanlar, Ataturk ölur ölmez "muhalefet"e geçmışler, doğrudan karşı koyamadıkları ıçın de dolambaçlı yollan yeğlemışlerdı "Ulku" dergısımn 19381939 sayılannı ınceleyenler bunu hemen görebılır Bugun de aynı dunımla karşı karşıyayız Yıne "yaşayan dıl" ısteğı ıle cıkıyorlar ortaya, ama yaşayan dılın hangısı olduğunun pek de aynmına varmadan Bugun vıne kırk yıl öncesı gıbı Ataturk'e dayanarak alınan yolları gen döndurmeye uğraşanlar bu kez de Ataturk'ün 1927'de verdığı unlu "Soylev"ın "dılını omek alalım, o dile dönelım" dıyorlar, böylece de Atatu r k'e bağlılıklannı (') göstermış olduklannı sanıyorlar Duşuncede devnnun ne denlı dıle bağlı olduğunu, Ataturk devrımıne ayak uyduramayanların, duşunuş devnmmı kendı kafalannda gerçekieştırememış olanlann kullandıklan dıl de tanıtlıyor Dıllerını ozleştırebılseydıler, kafaları da çağdaşlaşır, kavram kargaşasından da kurtulurlardı, sanırım Ama uğraşılan boşunadır, gorunuştekı bugunku başarılan geçıcıdır Ne yaparlarsa yapsınlar, Turk ulusunu Ataturk devnmınden saptıramayacaklardır 26 EYLÜL 1984 Dil BOineinin Rayramı Devrimlerın amacını çağdaşlaşma olarak belirleyen ve ulusunu çağdaş toplumlar arasma katmak, onlafın ,ustune çıkarmak ısteyen Ataturk, "ulus" olmanın ılk koşulunun dil ve tarihten geçtiğıni bıliyordu. PENCERE İnanılır Gibi Değil... Kınkhan gazetesınm 3 Ağustos 1984 gunlu sayısında, bınncı sayfada bır haber "Isımlerı değışen sokakiann yenı levhalan yakında asılıyor Geçtığımız gunlerde yapılan Meclıs toplantısına Fen Işlerı Müdürtüğü'nce verılen teklrf uzenne değıştınlen 30 adet sokağın yenı ısım levhalan yakında asılıyor Yetkılıler, Kurtuluş Mahallesınde 7 adet, Barbaros Mahallesınde 2 adet, Alakoyun Mahallesınde 1 adet, Cumhuriyet Mahallesınde 5 adet, YenıMahallede 8 adet ve Gunduz Mahallesınde 7 adet sokağın levhalarının önümüzdekı haftalarda asılacağını belırttıler" • Hatay ılının Iskenderun'dan sonra en büyük ılçesı Kınkhan^ da sokak adı değıştırme seferbeıiığı ne anlam taşıyor? Bır okurum bu sorunun yanıtını uşenmeden aramış bulmuş Yazdığı mektuptan konuyla ılgılı satırları bırlıkte okuyalım * "Sayın llhan Selçuk, llçemızde 30 sokağın adları ıktıdann Beledıye Meclısı tarafından değışünldı Değışen sokaklardan bır kısmının adlarının kımlere aıt olduğunu tesbıt ettım, bu kadarı yeter, dıyerek dığerlerını araştırmadım Inanır mısınız bılmem, ama düşundurücü olması dolayısryle aşağrya sıralıyorumSakman Caddesı Beledıye Başkanı Mehmet Sakman Bulbul Sokağı Beledıye Hesap Işlen Muduru Mehmet Bülbul Çopur Sokağı Beledıye Fen Işlen Müdürü Mustafa Çopur. Murat Sokağı II Genel Meclıs uyesı Murat Cengtz. Polat Sokağı Beledıye Encumen uyesı Alı Polat Barazı Sokağı Beledıye Encumen uyesı Abdullah Barazı Sarcan Sokağı Beledıye Başkan Vekılı Nazmı Sarcan. Kar Sokağı Beledıye Meclıs üyesı Doğan Kar Şahın Sokağı Beledıye Meclıs üyesı Ihsan Sahın Tırpancı Sokağı Beledıye Meclıs üyesı Nurettm Tırpancı. Çakır Sokağı Beledıye Meclıs uyesı Kemal Çakır Kaynak Sokağı Beledıye Meclıs üyesı Hıkmet Kaynak Tolun Sokağı Beledıye Meclıs uyesı Süreyya Tolun Hanı dığertennı de araşürsam aynı sonuç elde edıleceğı ıçın uğraşmadım Ah şu metodu bütun ıl ve ılçelerımızde uygulasalar da bız de yıllardan ben tanhı kışılerdır dıye ısımlennı cadde ve sokaklara verdığımız kışılerden bır kopabılsek ne hoş olurdu değıl mP Bızde Atatürk ılkelen denılen uygar bır dunya görüşü vardı, bu demode oluyor, Osmanlı devnm televızyonlarda ve garıp yenılıklenmızı de meydanlarda, caddelerde, sokaklarda sergılıyoruz Çok hızlı gıdıyoruz, çok " • Okurumun mektubuna önce ınanamadım, elımde evırdım, çevırdım, ' Kınkhan" gazetesıne baktım, haben bır kez daha gözden geçırdım Seçımlerle gelmış yerel yonetıcıler toplanıyorlar, karar aiıyorlar, sokaklara, caddelere kendı adlarını verıyorlar Nasıl olur b u 9 Sonra duşundüm: Toplum öylesıne bır erozyona uğramış oylesıne yozlaşmış kı duşlerımızde gorsek ınanamayacağımız ışler gerçekleşıyor. ANAP tam bır gecekondu partısı' Kurulur kurulmaz seçımlerı kazanmış ardından yerel seçımlerı almış, ama daha Genel Kongresf nı yapamamış, doğru dürust bır partıye donuşememış, ülkenın her yanında ANAP'lılar keyıflerınce at oynatıyorlar Kınkhan'da gerçekleşen olayı bır başka bıçımde açıklamaya olanak yok Yanıtı verılmemış bır soru da şu Kırıkhan'da adları değıştınlen 30 sokağın eskı ısımlerı neydı'7 Bır gazetecı arkadaş araştırıp bu soruyu da aydınlatsa, demokrası tarıhımıze geçecek şu olayın aynntılarını oğrenebılsek Prof. Dr. BEDİA AKARSU Ist. Üni. Felsefe Bölümü Başkanı Bugun, 26 evlul Dıl Bavramı, özellıkle Turkçeye gonul verenlenn, Turkçenın gebşmesıne katkıda bulunanların bayramı Hepımıze kutlu olsun Nedır anla mı bugunün'* Atatürk neden dılde devnm yapmaya gerek gördu 9 Nıçm Turk Tarıh Kurumu ıle bırhİcte Turk Dıl Kurumu'nu kurdu ve ölumunden önce de bütün mal varuğmı bu kurumla ra bıraktı? Ataturk'un ereğı uygarlık yolunda her alanda yenıleşmedır, ıyıye, guzele doğru değışmedır, her şeyden once de düşunmenın değışmesıdır 1 Kasım 1937'de TBMM'nı açarken, "Buyuk davamız, en medeni ve en roureffeb miilet olarak variıgımızı yukseltmektır. Bu, yalnız kurumlarında değıl, duşuncelennde temeili bır ınkılap >apmış olan buyuk Turk nulletinın dınamık idealidır" der Devnmlenn amacını çağdaşlaşma olarak belırleyen ve ulusunu çağdaş toplumlar arasına katmak, onlann ustune çıkarmak ısteyen Atatürk, ulus olmanın ılk koşulunun dıl ve tanhten geçtiğıni bıliyordu ULUSAL BtLİNÇ Kendı öz dılıne, kendı öz tarıh ıne dayanarak kendı öz kulturünü yaratamayan bır ulusun bağımsızhğından da söz edılemezdı Öyleyse her şeyden once Turk ulusu kendı dılıne ve kendı tarıhıne, uzerınde yasadığı toprakların tarıhıne sahıp çıkmalıydı Cumhunyetle ulusal döneme gırmış olan Turklenn, artık kendı ulusal tarıhlerıne eğılmelerı gerekı>ordu Tarıh araştırmalanna inı duşunceyle gırmış olan Ataturk, 1931 'de "Turk Tarihi Tetkik Cemiyeti" adı ıle bağımsız bır dernek kurdu Bu dernek 1935 yılında "Turk Tarih Kurumu" adını alacaktır Tanh araştırmaları ılerlerken, Ataturk "dıl konusunun da ele alınması zamanı geldı" dıyerek, 12 Temmuz 1932'de, dört yıl sonfa Turk Dil Kurumu adını alacak olan, "Turk Dili Tetkik Cemiyeti"nı kurmuştur Ancak Turk Dıl Kurumu, Tarıh Kurumu'ndan değışık bır bıçımde kuruluyor, yalnız dıl bılgınlenne değıl, butün aydınlara acık tutuluyor, bununla da butun ulus bıreylerınde dıl bılıncının uyandınlması sağlanıyordu Çağdaş bır toplum olmak ıçın duşuncede devnm yapmak gerektığıne sık sık değınen Ataturk, duşuncede devrımın dılde devnm yapmadan olanaksız o\duğunu bıliyordu Bunun ıçın de ılkın Dıl Devrımıne hazırlık olmak uzere Yazı Devnmjnı gerçekleştırmış; Turk dilıne uymayan, okumayı ve yazmayı güçleştu"en Arap harflerı yerıne Latın harflennı koymuştu Bu yenı harfler aynı zamanda Turkçeye dılın özleşmesını sağlayacak bıçımde uyarlanmıştı DLV RtMİN AKSAKSIZ VURUYUŞU Butun devrımını adım adım gerçekleştıren Ataturk'ün Dü Devrunını de önceden planlamış olduğunu gösterıyor bu olay Yazı devnmmı çok kısa bır haarlıktan sonra bır gunde gerçekleştıren Ataturk, Dıl Devnmıne uzun bır sure gerektığmı bıldığı ıçın tum hazırlıklardan sonra kı bu hazırlık sekız on yıl surmuştur ancak 1937'de butun okul kıtaplanm değıştırerek yerlenne öz Türkçe tenmlerle yazılmış kıtaplar koydurtmuştur Nıtekım ölumunden on gun önce 1 Kasım 1938'te kendı adına Celâl Bayar'a okuttuğu Meclısı açış konuşmasında yıne tum devnmının temel taşlan olan dıltanh konusuna değınmış ve şu sozlerı eklemıştır "Bu yıl okullarımızda tedrisatın Turkçe terımlerle >azılmış kıtaplaria başlamış olmasını kultur hayatımız ıçın mubim bir hadise olarak kaydetmek ıstenm." Tenmlen Turkçeleştırme ışıne kendı de katılmış, pek çok terımı o Turkçeleştırmıştır ve urettığı oz Turkçe tenmlerle bır de "geometri" kıtabı yazmıştır 19361937 kış aylannda Günluk dılde kullandığımız gıbı, felsefe tenmı olarak da kullandığımız "uzay", "boyut", "varsayım" gıbı tenmler bu kıtapta önerılmıştır. TURKÇEMN USTUÎSLÜĞÜ Terımlerın Türkçe köklerden türetılmış olması kavramların anlamlannı da acık, aydınlık kılmış, Turkçede anlatım olanaklannı genışletmıştır Asıl önemlı olan da, kanımca, Turkçenın sözcük üretmede, sözdızımmde ve en önemlısı, anlatım olanaklarında ne denlı guçlu bır dıl olduğunun ortaya çıkması, bunun Turkçeye eğılen aydmlarca görulmuş olmasıdır Osmanlıca savunuculan, öteden ben Türkçenın kendı ıçınden gelışmesıne olanak görmemışler, EVET/HAYIR OKTAY AKBAL OGRENCI/OGRETMEN YONETEN MUAMMER TUNCER İsmet İnönü ve Dil DevrimL. Hangi derslerden sorumluyum? * Ankara Hukuk Fakultesi ogrencisiyım. 3. sınıfta ıken yaş haddınden askere gıtmek zorunda kaldım. Haklanm saklı tutulduğu ıçın donuşte kavıl yenılettim. Ancak 19831984 yılında ytn yıl vıze sınavlanna katılamadığım ıçın >ıl sonu sınav hakfauimı da yıtirdım. Askere giderken 2. smıftan yalnız bır dersim vardı. Şimdi programa >eni derslerin konduğunu ve bazı derslerin yer ya da statolerinin değiştiğinı goruyorum. Buna gore: Hangı derslerden sonımlu>um? Af yasasına gore haklanm nelerdır? Yalçın Kalyoncu Yenişehir * Durumunuzun yenıden saptanması ıçın eylul ayı ıçınde fakultenıze başvurmalısınız Eşdeğerdekı derslenn belırlenmesıyle programa eklenen yenı dersler karşısındakı durumunuz açıklık kazanacaktır. Ozetle * Konya'dan B Yakar'a Butunleme smavlan sonunda toplanacak sınıf oğretmenlen kurulunda durumunuzun göruşulebılmesi ıçin not ortalamanızın beş olması ve aynca butunlemede en az uç almanız gerekıyor. Yönetmeuğm bu hukmu yururlukten kaldırılmadı. lstanbul 'dan A h Kaya 'ya. Yururluğe gıren afyasası uyarmca bu ay ıçınde kaydınızı yenüeterek oğrenıminizı surdurme olanağının buhoıduğu katusuıdayız. Tutunçıfthk'ten Asıye Aydın'a lstanbul Teknik Üntversıtesi lşletme Fakultesi Endustrı Muhendıshğı Bolumu ile aynı duzeydekı yuksekoğretim programını uygulayan obur kurumlar arasında oğretim programı açısından onemli aynmlar bulunmamakla bırtikte, İTÜ'deki deneyim bırıkımi oğrencinin elbette yarannadır. * Yabancı dılle oğretim yapan okullann hazırlık sınıflarına kurul hakkuun neden verümediğinı soran Istanbul'da bır veliye: Milti Eğıtim Gençlik ve Spor Bakanlığı 'mn, başansız duruma duşen oğrencılenn durumlannm oğretmen kurullarında yenıden koşulsuz olarak goruşulmesine Uiskın genelgesınde, kızuuzm durumundakı oğrencılere ne yazık kı hak tanmmamış. Bakanlığın genelgede bu konuya açıkhk getirmemiş olması kanımızca bir yanlıstığın sonucudur. Sorun incelenırse bır çozüm getınlebüir. Öğretmen atamalarmda ölçüt * 1980 yılı guz doneminde Ataturk Eğıtim Enstıtusu Matematık bolumunu bınrdım. tkı yıl beklevışten sonra yapılan oğretmen atamalarmda, vuzlerce arkadaşım gıbı ben de yuzustu bırakıldım. Atanmam ıçın yaptığım tum başvurular olumsuz kaldı. Sonuçta Ankara 2 No.lu tdare Mahkemesı'nde dava açüm. Mahkeme, Mıllı Eğıtim Bakanlığı'nın ogretmen atamalannda seçme hakkı bulunduğu gerekçesiyle davamı reddeftı. Şimdı oğrenmek ıstiyorum: MEGSB'nın oğretmen seçimindekı kıstası nedır? ) alnızca Alaturk'un ızınde bır oğretmen olma ıdealıyle gorei bekleyen bizim durumumuzdakı gençlenn yalnızlıga ıtılmesının sorumluluğu kımındir? Bir aday oğretmen * Mıllı Eğıtim, Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın öğretmen seçme ışlemınde, sağlık gıbı koşullann yanı sıra en önemh etken guvenlık soruşturması raporudur Raporun atamaya yetkılı makama ne kadar sure ıçınde ulaştınlacağı konusunda herhangı bır belırleme yoktur Bu nedenle aday oğretmenler kımı durumlarda sonucu çok uzun sure beklemek zorunda kalmaktadırlar 52 yıl once 1 Turk Dıl Kurultayı bugun Dolmabahçe Sarayı'nda toplanmıştı Kurultayı Ataturk ve Inönu, baştan sona dek ızledıler Bır sure sonra Ataturk, Turk Dıl Kurumu nu kurdu Olumünden ıkı hafta önce de kalıtmda TDK'ya önemlı bır gelır bıraktı Bugün, Atatürk'un yapıtı olan Turk Dıl Kurumu, halka, aydınlara açık, yuzlerce uyesı bulunan, bağımsız bır dernek olan Turk Dıl Kurumu ortadan kalkmış, yerını bır deviet örgütu almıştır Her ıkı yılda bır yapılan kurultaylarda yuzlerce uyenın seçtığı yönetım kurullarının yenne de alanmış kışıler getınlmıştır Bu uyeler ömür boyu görev yapacaklardır Kısacası, Atatürk1 ün ve Inonu'nun yarattıkları devrımcı bılım kurumu TDK, tarıhe karışmıştır Şımdı sıze bır belge sunmak ıstıyorum Eskı Cumhurbaşkanı, Ataturk'ün Başbakanı İsmet inonu'nun 1972 Dıl Kurultayı'nda yaptığı konuşma Dıl devrımının en ınançlı bır yandaşı olan İsmet Inonu nun 100 doğum yılını kutladığımız şu gunlerde bu belgesel konuşmayı okurlarıma sunrnakta yarar goruyorum 'Ataturk'ün bızden aynlmasından sonra geçen sure ıçınde TDK'nın çalışması, Tarıh Kurumu ıle beraber memleketımız ıçtn çok verımlı ve çok övünulecek bır doğru yoida gelışmıştır Türk Dıl Devnmı dryebıleceğımrz yenı atıltm, tarıhımızın, gelışmemızın, ulusal bır toplum oiarak kendı benlığımıze kavuşmamızın temel şartı olmuştur ve bu şart geçen 40 yıl ıçınde başanyia yurümüştur Harf Devnmı'nden hemen sonra kurulan TDK, Atatürk1ün yakın ıkjısıyle temel emnıyet şartlarına kavuşmuştur Mtllı mucadelenın sonu alınır alınmaz ılk akla geJen ıhttyaçJardan btnsı, Türk dılını mıllıleştırmektı Bu ıstek, dağınık gırışımlerden sonra Ataturk'ün doğrudan doğruya meseleyı ele alıp çalışmasıyla gerçekten venmlı bır atılım oldu Bır defa ulusal dıl duşuncesı memlekette ozenılecek bır ulku halınde ışlemeye başladı, bu buyuk bır şeydır Buyuk bır şeydır, butun yurttaşlar kendılıklermden, kendı çevrelerınde akılları erdığı kadar yetışebıldıklen kadar dıl devrımıne yardımcı olmaya çalıştılar, dıl devrımıne katkıda bulunmaya çalıştılar Bunların başında Turk ordusu gelır Şımdı sade gıbı görunen bırtakım sözlerı sızlere hatırtatacağım İa, bunlarla kuyterımıze kadar dılde yenı bır anlayışın temelı atılmıştır 'Ne1 fer" 'er oldu, 'zabıt', 'subaf oldu Yarbay, albay, şımdı kımsenın yadırgamadığı sozler olarak kullanılmaktadır Bunun gıbı ordunun bütun hızmetlennde Dıl Kurumu doğrultusunda tenmler bulmak ve kullanmak ısteğı yerleşmıştır Bunun gıbı ekın hayatımızda, yazartarımız, edebıyatçılarımız yenı dılde anlatım bıçımı bulmaya çalıştılar Dılde yabancı kuralların, eskı terkıplenn kalkıp Turkçe sade dılbılgısı kurallarının yerleşmesı hemen hemen kendılığınden gerçekleşmıştır Artık Arabîterkıptı Fansî terkıptı, yahut beraber terkıptı, boyle bır şey kımsenın zıhnınde yok, dılınde yok ve dıleğınde yoktur Bu, dılın Türkçeleşmesı ıçın en etkılı durum olmuştur Dılın özleşmesı ıçın ekın dılınde kesın sonuca varmamız gerektır Bütun bılımlerde Turkçe tenmlerı yapabılmek ve Türkçe tenmlen uygarlık alanına, butun uygar ulusların ortak temellerınden yararlanarak yerlestırebılmek gerektır Türklenn bılım tenmı bulmak ıçın ozel bır yaradılış guçlen vardır Örneğın, hekımlıkte bütün terımlenyle bır hekımlık hazınesı yaratabılen ınsan bır Türktür Zamanın ıhtıyacına uyarak hep Arapça tenm bulmuştur O kadar bulmuştur kı bır çoklarını Arapça'da olmadığı halde kendıskyaratmıştır Imparatorluktan ayrıldıktan sonra ulusal bağımsızlıkla yaşar duruma geldıkten sonra bızden aynlanlar bırçok Arapça tenmler kullandılar kı, bunlar Arapça'nın kendısınde yok, Turk ıcadıdır Fakat bır ıhtıyacın urvnudur Demek ıstıyorum kı, bız her bılım dalında tenmler bulup yeıieştırecek durumdayız, yeteneğımız vardır Türk Dıl Kurumu, bu uğurda bızım başlıca kılavuzumuz olacaktır Edebryatta, yazaıianmızın öz dılle yazmak ve bu yolu gelıştırmek çabası sevınılecek, ovunülecek bır şeydır Hıç kımse artık Türk halkına eskı dılle seslenmek ıstemıyor Bu bakımdan TDK'nm çalışmaları, ılerleme çabamızda sıyasal hayatımızdan daha zıyade kolaylık ıçındedır Bugun Turk dılının ozleşmesıne ıtırazda bulunan, ona karşı çıkıp uğraşmak ısteyen ınsanlar bır şey söylemek ıçın yuz kelıme kullanıyorlarsa, farkında otmayarak doksanını yenı Türk kelımelerıyle anlatıyorlar Demek ıstıyorum kı, Turk Dıl Devnmı dılde özleşme, eskıyı gelenek sayarak yenının aleyhınde bulunanlar ıçın bıle ıhtıyaç halıne gelmıştır Akım yurümektedır, yenı sözler onlann elıyle, kullanmasıyla da perçınlenmektedır Bugun TDK'nm kuruluşunun 40 yılındayız Atatürk ıdaresınde TDK'nm kurulması ve yurümesı ıçın alınan cıddı kararların, cıddı atılımın kırkıncı yılını kutlamakla mutluyuz 40 yıl sıze uzun gelıyor, benım ıçın geçen hafta kadar yakındır Önumuzdekı kırk yılda Türk dılı butun uygar ulusların ıhtıyaçlannı karşılayan dıller gıbı edebıyatta, bılımde buyuk gelışmesını yapmış bır ulusal dıl olarak yer alacaktır Türk dılını ve Turk Dıl Kurumu'nu bekleyen gelecek bu kadar guven dolu ve bu kadar sağlamdır Onun eşı olan Türk Tarıh Kurumu'yla beraber gelecek zamanlara yüreğımm dolusu umutiarfa bakıyorum Son derece mutlu ve şevklı bır halde bu kurumu kutluyorum Türk Dıl Kurumu'nu şımdıye kadar geçırdığı başarılı hayattan dolayı ve gelecek zamanlara sarsılmaz bır ıfade ıle başaracağı ışlerden dolayı aynca kutlamak ıstenm Sızı selamlamaktan ş&ref duyuyorum " İ.Ü. Hukuk Fakultesi çözüm getirebilir 1982de JsUnbul Universıtesi Hukuk Fakultesıne gırdım. Yıl içinde >ızelerı aldıktan sonra yıl sonu sınavlanna katıldım Sonuçta uç dersten başansız oldum ve 1. suufı 2. kez okumak zorunda kaldım. Boylece birıncı sınıfı 83 ekimınden ıtibaren (kaldığım uç dersten) yinelemeye başladım. 2. sınıfa kayıt yaptırmamı kabul etmediler. Oysa obur fakultelerde alt sınıftan dersi olanlar ust sınıftan da ders alabiliyoriardı. Ornegin tktısat Fakultesi'nde uygulama boyle 30 Kasım 1983te Resmi Gazete'de, ogrencilerin ust sınıftan da ders alabıleceklenne Uışkın Universitelerarası Kunıl'uo karan çıktı. Böylece 14 Kasım 1983 te kaydımı 2. sınıfa yaptırdım 2. sınıfın ilk vizesine alınmadım. (Oysa okulun başlama tanhı 21 ekım). Daha sonrakı 3 vızeye gırdım ve bir ders dısında bunlann yılsonu vizesine girme bakkını kazandım. Haziran 1984'te 2. kez vizelerıni almış olduğum ve 1983'te kaldığım uç dersın uçuncu bak sına\lanna gırdım. Ne var ki, 2. sınıfın vizelenni aldıgım derslerinin yıl sonu sınavlanna (haziran 84) alınmadım. Haziranda yalnızca 1. sınıftan bir dersımı kurtarabıldim. Eylulde 2 dersten sınavlara gıreceğim. Ne yazık kı, vızelerını aldığım 2. sınıf derslerinin eylul sınavlanna yine gıremiyorum. Sınavlara girmemin saglanması gerekmiyor mu? Hıdayel Gulİstanbul • Durumunuz karmaşık görunmekle bırlıkte, lstanbul Hukuk Fakultesi Dekanlığı'nca sorununuza kesm çözum getınlebıleceğı kanısında>iz Sorunu tum ayrıntıslyla dekanlık genel sekreterıne yansıtmanızda yarar var AGRONOMIST A U:S. based Seed Company is lööking for a young Agronomistforthe introduction of its products in Turkey. The candidates should be; • not more than 35 years of age • fluent in English • experience in seed business will be an asset. Written applications wHh a fuii curriculum vitae, should be send in confidence to P.K. 37 Levent İSTANBUL Cumhuriyet 'in telefonları bugünden itibaren 526 10 00 (9 hat) olarak değişti. Guç, karmaşık sağlıt sorunumu eşı bulunmaz bır hızla ve etkmhkle çozen, değerlı arkadaşım, bılgın, sevecen hekım TEŞEKKUR Dr. Dent. KİRALIK DAIRE ARANIYOR Bahariye, Moda, Etıler, Bakırkoy (sahıl tarafı), Atakoy, O'takoy ve Beşıktaş semtlerınden bırınde kalorıferh (teiı.ıhan komur kalorıferlı) su sorunu olmayan veya hîdrotorlu 2 oda (3 oda da olabılır) 1 salonlu kıralık daıre aranmaktadır. Mur: 528 66 29 526 60 72 Siparişler en az 100.000 adet olmak kaydıyla derhal teslim. Fiyat: 21: TL. dır. Adres: İstanbul Zahirecilik A.Ş. Abed Han, Kat: 1, No: 9 Tel: 144 29 66 YUMURTA İTHAL MALI AKLIN YOLU BİRDİR Çağımızın mesleğını öğretme konusunda en bılımsel ve cıddı ça hsmalanyla haklı bır saygjnlığa ulasmış olan kurulusumuz bunyesınde yetıstınldıkten sonra calıştırmak uzere, dışa dönuk ve guclu kışılığe sahıp, çal)şma>ı, öğrenmeyı, yukselmeyı ılke edınmış, yaşam boyu çok, daha çok kazanmayı amaçlamış bay ve bayan elemanlar aranmakta dır Başvurular Personel MudurluğU'ne sahsen veya mektupla NECDET KARSLIGİL'e usta teknısyen Mustafa Gumuş'e.İstanbul Laboratuvarının yeteneklı ışçılenne şukranlanmı sunarım Orhan BARLAS ESENTEPE VİDEOTHEQUE Bayan eleman anyor Adres: Yıldız Posta Cad. Dedeman İş Hanı 52/15 CENGİZ ÇANDAR BİLGE PAZARLAMA A.Ş. Valıkonağı Cad 73/2 NİŞANTAŞI TARIHLE RANDEVU (Beyrut'un Ates Cemberınde FKO) Yalçın Yayınları Levent, Guvercm Durağı, Gazetecıler Yapı Kooperatıtı C/3 Blok Daıre 7 Saat 913 Tel • 164 57 25 Randevu ahnması rıca olunur n DİŞ TABİÇİ ORHAN TÜZÜN
Subscribe Login
Home Subscription Packages Publications Help Contact Türkçe
x
Find from the following publications
Select all
|
Clear all
Find articles published in the following date range
Find articles containing words via the following methods
and and
and and
Clear