Catalog

Türk Ansiklopedisi Fasikül: IC Bu famküll» (K) harfine bajlanümıj y (Kalamar) maddesint kadar gelinmiftir. Bakanlıgınnz yayınevlerind* 12.50 lir» fiyatl» tatı^a arzedilmiştir. ödemell Mtışunız yoktur. Devlet Kttapları Müdürrogü Sultanahmet Istanbnl Toptan Satif Tel: 22 38 03 umhurivet Kurucusu: VUNUS NAÜİ ŞEKER HASTALARININ PERHİZ ANAHTARI BM TEST GLUCOSE Idrarınızda seker olup olmadığnı 20 SANİYE ıcmde meydana ctkanr. PERHİZİNİZİ BM TEST GLUCOSE <fe AYARLAYIN. BÜTÜN ECZANELERDEN ISRARLA ARAYIN. TEL: 4 7 6 9 94 49. yıl, sayı: 17475 T e l g r ı f ve m # k t u p adresl C u m h u r i > e ı i s t a n b u l Pus'« K u t u s u r M s ı n n u l N o : Î46 T e l e l u n l a r ; 224290 2 2 4 2 9b 2 2 4 2 »7 22 42 98 22 42 »9 30 Mart Cuma 1973 AP, 10 HAZİRAN'DA OENEL SEÇİM İSTİYOR DemireFegöre Başkan seçimi artık gerek yok AVKARA AP Genel Başkuu Süleyman Demırel, Anayasa Mahkemesı Başkanı Muhittın Taylan SEYFİ ÖZTÜRK VE SÜLEYMAN ÇAĞLAR'IN HAZIRLADIĞI ERKEN SEÇİM ÖNERGESİNİ 197 AP'Lİ İMZALAYARAK DÜN GRUBA VERDl CHP GENEL BAŞKANI, DEVLET B A Ş K A N I N I N «ÖNCELİK»LE SEÇİLMESİ KAYDİYLE E R K E N SEÇİM İSTEDİĞİNİ S Ö Y L E D İ ECEVİT, BASIN TOPLANTISINDA T A Y L A N ' I N CUMHURBAŞKANI SEÇİLMESİ YOLUNUN BİR KEZ DAHA DENENMESİNİ DE İSTEDİ Erken Seçim yların kllitlenmesi ile ıçıkmaı» giren Cumhur' başkanlıfı sorunu üzerine simdi genel seçimlerin erkene alınması isteği yeniden güç kazanmaya başladı. Bir kısrm. AP yetkililerinin harekete geçtiklerini, birkaç saat içinde yüzden fazla imza topladıklarını, CHP çevrelerinin de bu girişimi benimstyeceklerini ögrenivoruz. Eğer gerçeklesirse erken geçiralerin siyasal yaşantımız açısından yararlı sonuçlar sağlıyabileccgini biz de umdagumuzu sö>Iemek isteriz. 1969 yılına kı>asla Parlamentomurun iç yapın bugün çok defişmiştir. Seçmen vatandasın oylanyle göreu haslayan TBMM o giinkü siyasal göriinlüsünü jitirmiş, bam baska bir niteliğe bürünür olmostar. 1969 seçimleri AP'ye Millet Meclisinde 256, CHP'ye 143 sandalye kazandırmıştı. 15 ine ile Gö\cn Partisi de Mecliste temsil ediliyordu. Bunların dısında hiçbir partinin Mecliste grubu >oktu. llk patlama AP de görüldü. Rahatça tek baRina hükiimet knrabilme durumanda bnlnnan bn parti kırk kadar iueııin ajrılmasından sonra Meclisteki çocuııluğunu güç koruyabilir hale düstu. Hatta zaraan zamaa bağımsızlardan destek aramak zornnda kaldı. AP'den kopanlar DP adb yeni bir partinin çatısı altında birleştiler. Aynı patlamaya, hem de iki kez, CHP grubunda da tanık olduk. Sa\ın Ecevit'in politikasına • ters düsen Satır'cılar partiden avrılarak Cumhurîyetçi Parthi kurdular. Aradan bir sure çeçince Sayın tnönii de pestnden 30 milietvekilinı sürükleyerek CHP'yi bıraktı. B5>lece 1969da baŞrında üç çrup banndıran Millet Meclisi çesitli bölünmelerle beş grubnn çatı^tığı si\asal bir arena görüntiisüne buründu. Son zamanlarda Güien Partisıne katılan CP'liler ve eski Halkçılar, CGP etiketli bir partinin kurulmasına >ol açtılar. Kısaca sö\iemek gerekirse Parlamentomuzun buçünkü sijasal yapif». 1969'dakinden apayrı bir kılığa girmiştir. Bu siyasal yapının halk ıradcsini ne denli yansıttığı tartısrna çötürür bir konudur. Anayasamız gerçi siyasal partileri, ister iktidarda, ister muhalefette olsunlar, demokrasimizin vazgeçilmez uıısurları olarak nitelemektedir. Ama bu vargmın açık anlamı, halkın ojunu alarak Parlamentoda «oz sahtbi oltnak defil midir? Bir partinin bavrafcı altında. o partinin adau sıfatıjle seçilip Mecü'îlere girdikten sonra 15 • Î0 ja da 40 • 50 kisi partilerînden aynlır da >eni bir parti kıırarlarsa bnnların halk iradesini ne ölçüde yansıttıklan e!bette düsündürücü bir sornıı olur. Bu itibarla. her ne kadar oııümuzde genel secimlere altı yedi ay gibi uzun sayılamıyacak bir zaman k&lm'şsa da Parlamentomu zun icine düştiığü çıkmazı hesalıa katarak gencl seçimleri crkene almaııın siyasal jaşantımızı açıklığa ka\u5turm?k bakımından biz yararlı olabileceğini düşünü.voruz. Burada kuşku vcrici başlıca sorun. Cumhurbaskanlığı makamı asıl sahibini bulmadan bu işlemin nasıl gcrçekleştirilebilcccğidir. Bilindiği gibi Devlet Başkanlıjhna scçilcn saym kişi partisi ile ilişiğini kesmek, Parlaraento uyeliğinden de a>rılırtak rorundadır. Oysa bu ma.kams Anayasamız gereğincc şimdi vekâletcn oturan sayın Anbu. run. ne partisi ile ilişiğini kesmek, ne dp Senalo Başkanlıeındaıı a>nlmak durunııında değildir. Matti ayrıldığı tnkdirde •vekillik sıfatı da kcpdilicindon dıısmek gerekccekJir Erken sefim isteği Millet Mcclhindc geçerlilifc kr7amr<;a hukuktuiarımız lier ^e>don once bu sorunu çozmek zprunda kalacaklardır. ın Cumhurbaşlcanı adaylığı konu sunda kendisine yöneltUen bir soruyu cevaplandınrken, «Mesele, bızım dışımızda birşey. Bu mesele, partileri asar. Biz 36 Mart'ta bu konuda gerekli teşeb buste bulunduk. Başanya ulaşamadıb» demiştir. SUleyman Demlrel dün Meclis Başkanı Sabit Osman Avcı ile ysrım saat süren bir görüşme >ap mıştır. Demırel görüşmeden ayn lırken basm temsilcilerinin sorulannı cevaplandırmıştır. AP Iiden, Cumhurbaskanlığı seçimi konusunda herhangi bir gelişme olup olmadığım soran gazetecilere, «Istıcal göstermeyiniz» demiş tır. Demirel. Muhittin Taylan'la ilgili sorulara da şu karşüıgı vermiştır: «Mesele bizım dısımızda bir şey. Mesele partileri asar. Bızim irademiz dışmda olan bir şeydi. Bızım isteyip istemememiz, meseleyi halletmemiştir. Mesele. bızim ısteğimıze bağlı değildir Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) Ecevit, erken seçime c6 şartlı Evet,, diyor c Cumhurbaşkan: seçimi dahil szız Cumhuriyetımizın 50 yılıCumhurbaşkanı sorunuyla ü nı idrak ettiği bir dönemde 50. gılı gelişmeler dün yeru bir bo yıl öncesinde yapüacak geneı yut kazanmjş, AP'li 197 millet seçımle tesekkiil edecek yenJ vekili seçımierin lo Hazirao 1973 Mechsın varacagı birçok karar taıüıınde yapılması ıçın hazırlare tasarrullar rr.emıelcetimız ve cıkları önergeyi pruplarına vemılletımiz ybnünden daha hayırrırlerken, CHP Genel Başkanı Eülent Ecevit de erken seçime karşı olmadıklarıru, ancak boyle bir kararda Cumhurbaskanı:un seçıimeyişmin gerekçe olnıasını kabul etmedıklerini büdırmiştir. AP'li mılletvekillennın ımzala dıgı erken seçim onergesının oncüleri Seyfi öztürk ve £üIe>man Çaglar, dün saoab düzenlediklerı basın topıantısında ;&69'dan bu yana bir takım sı\asal gelişmelenn parlamentonun «aritmetiğinde ve adedl bütünlüğunde» büyük değişmeter meydana getirdigîni belırterei şöyle demişlerdir: ANKARA, (Cumhuriyet Bürora) ti sonuçlar doguracatrtır.» Öte yandan Özturk ve Çaglar' d*n sonra bir basın toplantısı yapan CHP Genel Başkanı Bü. lent Ecevit ıse Atıayasa Mahkemesi Başkanı Muhittin Taylan m adeyhğı üzennde dırendıkleıım ıiade etmıs, «AP üzerinde »nlaşmava vardıgımız çörümu simdı esasınrtan reddetmi. yorsa sayın Arıburun'un vekâieti sırasında aynı cözüm bü kez daha denenebılır» demıştır tcevit, Cumhurbaskanlığı sorunu ile ilgili oundan sonrakı büııin girişımlermi. partisinlo »yııntılanyla kamuoyu öniinde ya pacagını da açıklamıstır. Senato seçimini 6 yıldan 4 yıla indiren teklif imzaya açıldı deki seçimde de Senato'nun tiçte bırimn değıl, tümünün yenilenmesme olanak verecek bir Anayasa değışıkliği içın ımza toplamaya başlamtşlardır. Degisıklık içın ılk anda 20 ım(Devamı Sa. 7, Sü. S de) Ecevit'in toplantısı CHP Genel Baskanj Bülent Kcevit, basm toplantısınd» sun iarı söylemistır: <Bugünden ba^layarak CumRurboşkanlığı vekâletle yonetiliyor. Cumhurbaskaru seçılmeden geçecek her gün ulusumuz ıçın kuşkularıa devletınnz ve demokrasımız için tehlikelerle oolu olacakür. Hükümet varla yok arası, Cumhurbaşkanı yok. Mechsler gorev vapamıyor > (Devamı Sa. 7, SO. 1 de) ^ ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) CHP MılletvekUleri Kemal Önder 11» Yusuf Zıya Yafcı, Senato seçimlerinin 6 yıldan 4 yıla ındirilerek Mılletvekıli genel seçimleriyle birlikte yapılmasını öngören ve 14 Ekım 1973 tarihin Sunay, tabiî senatör olarak and içti, Arıburun da vekâlet görevine başladı ANKARA, (Cumhuriyet Biirosu) Eskı Cumhurbaşkanı Cevdet Su nay. Cumhuriyet Senatosunda ant ıçerek Tabıî Senatörlük; Cumhuriyet Senatosu Başkanı Tekin Arıburun da, Cumhurbaşkan Ve kıllığı gorevlerine dun başlamiî lardır. Cevdet Sunay, dün saat 14.00' de, resmi bir Cadıllal: araba ile Cumhurıyet Senatosu bolumune gelmış ve kapıda Şeref Kıtası tarafından karşılanmıştır. Sunay, Cumhuriyet Senatosu Başkanı Tekin Arıburun'un odasına ahnmış, burada Cumhun\et Senatosu Baskanvekilleri ve idarecı iı>elerle bir süre sohbet etmiştır. Başkan Anburun bu arada Sunay'a üç aylık maas çekivle, Sunay'ın kimlik kartını bir zarf içınde sunmuş ve çek haklcında bilgi vermıştır. Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) Sikıyönetim Mahkemesi, Soysal Y AZ I S I Z lıakkındaki mahkumiyet kararında ısrar etti ANKARA Ankara Sıkıyönetım Komutanlığı 3 Numaralı Askeri Mahkemesınde dün, hakkındaki 6 yıl 8 aylık mahkumiyet kararı Askeri Yargıtay Binnci Dairesince bozulan Siyasal Bilgiler Fakultesi Anayasa Profesörü Mümtaz Soysal ile ilgili davanın duruşmasma yeniden baîlanmış, mahkeme eski kararında ısrar etmıştır. Prof. Mümtaz Soysai'ın dosyası bundan sonra Askeri Yargıtay Daireler Kunıluna gıdecek ve orada yeniden ele alınacak Bu köşeden Tebrıkler.;: ALTAN ÖYMEN Sayın Demirel'in Cumhurbaşkanı adayı ve şimdiki Cumhurbaşkanı Vekıli saym Tekin Anburun'u tebrik eder, yeni gorevinde basanlar dıleriz. Bu sonucun alınmasında emekleri geçen sajnn siyasilerimizin mesailerinin mübarek olmasıaı, Ulu Tanndan niyaz ederiz. Böylece sayın vatandaşlar, ülkemizde •demokrasi» kurtul mus bulunmaktadır. Parlamento, itibannı. haysiyetini, hayatiyetini, prensipler üzerindeki hassasiyetini yedi eihana lspat etmiş olup, siyasilerimiz artık rahat uvuyacak lardır. Artık «demokrasi>mizin her hangi bir tehlike karşısında kalması bahis konusu değildir. Zaten arada Devlet Giivenlik Mahkemeleri yargıçlarının atanması. gözaltına alın ma süresinin 15 güne çıkanl ması gibi meseleler de halledıldiğinden. «demokrasi düşmanları»nın bundan böyle ağız lannı açmasının da imkânı kalmamıştır. Bunlann bir taknm dernek ler içinde toplanarak. mıl'l iradeyle gelmiş ıktidarlar aleyhinde konuşup yazmalan da, Dernekler Kanunu marifetiyle önlenmış bulunup, mühendisler, mimarlar gıbi bazı meslek erbabmın da «Hakhukuk» cınsinden. kendl üzerlerine vazife olmayan işlerle uğraşmalan dahı Imkânsız kılınmıştır. ögretmenlerın, çocuklatımıza, ellerıne venlen kitabı kıraat etmekten ve ImaonHatıp Okullarının tedr:saı programına aykın düşmrreye dikkat etmekten oaska düşuncelere kendılennı naptırmalan önlenmıştır öfrencılerın «siyasal btlgıler» adı altında bır takım nazari münasebetsızlıkler okuması yerine günlük eazetelert okuyarak sıvasetı bızzat siyasetçılenmızın uygulamal&nndan. pratık r>ır şekılde öğrenmelerı saglanmıştır. «Meşru ıktıdar» lara ksrsı çıkan vzziT çızer ve OKUT takımının büjuk Kismı ıse zaten ıçerde olup daha da içerde kalacaklardır Gerçı bunlann annelen, ba baları. eşlen çocuklan, kardeşlerı zaman zaman sızıldanmakta ıseler de kendilerıne anlatılacaktır kı: «Demırel de bu ışe çok ünılmektedıı AncaK Kendısının elınde şımdılık bu şey j*oktur 12 Mart muntırdsınd£n sonrakı gelışmeler malum Demokrasıvı kurtarmak ıçın, Cumhurbaşkanlıgı meselesı gıbı çok rinemlı bır alanda miicadele venlırken, îP'ncı vıl affmın ıçıne oniann da alınması yenı sürtüşmeler yaratahılır Çunku bılıvorsunuz, onlan ıçen sokan kuvvet başka kuvvettır.» Ve böylece, kamuoyundakı belirli sızlanma sebepleri yal Devamı Sa. 7. Sü 4 de» İ'lt* 9VİIİT r 0 İ r İ n l a l f f l Başkanlau, eski Cumhurbaşkanı Cevdet SuU Y « y l l R IfCRIIII d l U I nay'a, dün, tabü senatörlük gorevinde, başarı dilemişlerdır. Bulent Ecevit, eski Cumhurbaşkanma gönderdıği mektupta, «Şerefli devlet ve millet hizmetlerınize yenilerıni ekleyeceğıniz inancıyla uzun ömürler, başarüar, esenlikler dilenm> demiş: Turhan Feyzioğlu da, • Yeni ve şerefli görevde başarı ve rautluluk> dileğinde bulunmuştur. Fotoğrafta; Tabıî Senatör Sunay'ı, yeni görevi dolayısiyle, 3 aylık maaj çekini alırken göniyorsunuz.. (Telefoto: THA) CHT> v e C G P G e n e l tır. MECLİS NOTLARI Savcının görüşü CGP'lı Paksüt: "Arıburun, kontenjan senatörü atayamaz,, ANKARA, (Cumhuriyet Bürosn) CGP Genel Başkan Yardımcısı ve Ankara Mılletveküi Emın Paksut, dun verdığı demeçte, Tekm Arıburun'un Cumhurbaşkanına vekâlet edebileceğinı, ancak Kontenjan Senatörü atayamavacağını one sürmüştur. Pafcsüfün bu konudaki demeci şöyledir: (Detamı Sa. 7, Sü. 5 de; • Erken seçim, ortalığı sardı.. Fikret OTYAM ANKARA Erken seçim... Erken seçim, çok bnceden yazdık ya. . Sahı, bir Anayasa gereğı \'ardı ortada; Cumhurbaşkanı seçimi, hepten unutuldu, dikkatler baska yere kaydınldı... Şimdi bir | sessızlik var, bu konuda.. de1 neylerim var, ben nem kaparım bu sessızlikten derken, erken seçımı yuıe pat diye attılar ortaya.. imzalar bilmem kaçı bulmusmuş, falan.. kım gıdecek erken seçime? Bu, erken seçim değıl, «geçım» ışıdır.. Herkesın kendıne göre, «bır dümensi var.. Hem üç ay önce erken seçim olursa, Turkiye'nın olmazlan şıp dıye olacak mı? Hem nerede herkesin, ama herkesin şikâyet ettıği seçim kanunu? Sahı yahu, bır de memleketın ihtıyacı olan reformlar falan gıbı sözler vardı' Bunlar ne olacak? Mahkeme Başkanı Albay îzzettin Avlar, yargıç kıdemli Bınbaşı Tahsın Özer, üye yargıç Yüzbası Puat Taylan ve askeri savcı yargıç Yüzbaşı Bâkı Tug'dan kurulu mahkemede askeri savcı, Yargıtay karanna iliskin görüşlerini mahkemeye bildirmiş, özetle şöyle demiştir: «Askeri Yargıtay, mahkemenin kararlan üzerinde müfettişvari bir denetlemede bulunmuştur. Bilirkişiye başvurulmasmı istemekle davayı uzatmıştır. Aske(Devamı Sa. 7, Sü. S de; Madanoğlu Davası sanığı Kaçar, "Ifadem dikte ettirildi,, dedi Türkiye Cumhuriyeti Anayasasını tagyir, tebdil ve ilgaya teşebbüs gayesl ile gizh örgüt kurdukları iddiası ile haklannda kamu davası açılmış bulunan Cemal Madanoğlu ve arkadaşlarının duruşmalanna dün de 1. Ordu ve Sıkıyönetim 2 Numaralı M&hkemesinde devam edilmiştir. Duruşmays, vapılan yoklamadan sonra sanık Hıfzı Kaçar'ın sorgusu ile baslanmıştır. Hıfzı Kaçar yazüı olarak hazırladıgı 11 sayfsVc sorgusunu okumuş ve iddianamede kendisine isnat edilen suçu kabul etmiyerek, MtT Ajanının, evinde oğluna öfretmenlik yaptığı sırada vermiş olduğu raporlan kabul etmediğini, raporlann maksatlı o(Devamı Ss. 7, Sü. S de) BATUR, MELEN'LE GÖRÜŞTÜ; SANCAR BUGÜN DÖNÜYOR TRtKOTAJCIYI ÖLDÜREN AHDER YtTRDABAK NADtR NAÜİ ANKARA. lCumhuriyet Bürosu) ı Hava Kuwetleri Komutanı Orgeneral Muhsın Batur. dun Baş bakan Ferıt Melen'le bır saat eorüşmuştur Melen'in davetiy ı le vapılan goruşme hakkmda aCiklamad» bulunulmamı$tır Öte yandan. CENTO Askeri Ko. Oruculer Çarsılı Han'da tn mıtesınin Washıngton'daki topkotajcılık yapan Alı Özsoylu, dun lantısına katılan Genelkurmaj sabah ılışKisı buîundugu Ahder Başkanı Orgeneral Semıh Sancar bugun yurda donecekür • Yurdabak adındakı kadın tara Bir kadın, peşini bırakmayan adamı önce yaraladı, hastaneye götüriilurken de takside öldürdii fından beş kurşunla öldürulmustür. Iddiaya göre yakın akraba o(Devamı Sa. 7, Sü. 5 de; DevGenç sanığı Küpeîi "Demirel, şeytan gibi, usta bir oyuncudur,, ANKARA DevGenç davasına dün de Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Numaralı Askeri Mahkemesınde devam edılmış, sanıklardan Prof. Muammer Aksoy, diğer samk lrfan Uçar'dan «Kendisine eylemler hususunda herhargı bır telkinde bulunup hulunmadığmın. «sorulmasnı istemış, üçar da «Geçen celse soy ledıklerinin dışında bır şey cöylemeyeceğinı» bıldırmıştir. Mahkemede Prof Aksoy'un bü tün sanıklara röneltmış oidugu bır soruyu söz alan oütün sar.'klar, olumlu şekılde cevaplandırarak. Aksoy"un gençlere eylemler konusunda hiçbır telkın ve fahrskte bulunmadıftını söylemış, lrfan üçar ıse bu sonıya şimdi cevap veremevprpSını bıldırmıştı. Prof Aksov rtunkn ^uııışmada, (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) Bir formül de benden! Koridorda lâflarken, formül ustüne formıll ararken, bır formül de bendenız buldum.. Yani eazetecilıği bırakıp, kımyagerlığe başladım, nıcelerı gıbı. Zaten bıze Cumhnrbaşkanından önce, (Devamı Sa. 7, Sü 7 de)