Katalog

İstanbul üzerinden geçen göçmen kuşların neden olacağı çarpışma riski. (Traik yoğunluğunun aynı olduğu varsayılmıştır.) Tür İlkbaharda göç sayısı 300.000 150.000 Çarpma olasılığı %60 %60 Sonbaharda göç sayısı Nispeten az 200.000 Çarpma olasılığı %80 Toplam Leylek 550.000 3. Havalimanı Yırtıcı Atatürk Havalimanı Leylek Yırtıcı Nispeten az Nispeten az 150.000 Nispeten az %30 150.000 Kaynak: Kuzey Ormanları Savunması. Yaşam, Doğa, Çevre, İnsan ve Hukuk Karşısında 3. Havalimanı Projesi Raporu. Üçüncü Havalimanı ve Kuş Göç Yolları Haritası... Kaynak: Kerem Ali Boyla Fotoğraf: Vedat Arık balıkçıl gibi iri türler. Arslangündoğdu, Karadeniz üzerinden bıldırcın göçlerinin ve deniz tarafından martı sürülerinin geçişlerinin de aynı şekilde risk oluşturacağını söylüyor. ÇÖPLÜK ALANLARA YAKIN OLMASI YANLIŞ Kuzey Ormanları Savunması’nın bilimsel verilere dayanarak hazırladığı Yaşam, Doğa, Çevre, İnsan ve Hukuk Karşısında 3. Havalimanı Projesi Raporu’na göre, uluslararası standartlar havalimanı yapılacak yerin 13,5 km. yakınında çöp tesisi bulunmamasını şart koşuyor. Bunun sebebi, kuşlar için çöplerin doğal bir çekim alanı oluşturması. Oysa İSTAÇ’ın Göktürk’teki Odayeri bertaraf tesisine yılda 3 milyon ton çöp atıldığı ve yaz aylarında 30 bin50 bin, kış aylarında ise 100 bin200 bin martının bu alanda beslendiğine dikkat çekiliyor. Aynı zamanda raporun danışmanlarından biri olan Kerem Ali Boyla “Martılar her gün işe gider gibi şehirden kalkıp Odayeri çöplüğünde yemek yiyor, sonra denize girip temizleniyor ve akşamüstü şehre dönüyor. 100200 metre yükseklikten uçan martılar da uçuş güvenliğine tehdit” diyor. Martıların mart ayında yağmurlarla 24 MAYIS 2015 yüzeye çıkan solucanlarla beslenmesinin, Atatürk Havalimanı’nda ve farklı başka nedenlerle Van Havaalanı’nda da sorun olduğu biliniyor. Boyla, çöplüğün taşınması bir çözüm gibi görünse de martıların başta tüm Karadeniz sahili olmak üzere havaalanı çevresindeki sulak alanları, maden sahalarındaki göletleri ve çayırları da beslenme amacıyla kullandığını söylüyor. SES VE GÖRÜNTÜYLE KUŞLAR KORKUTULACAK Türkiye’de Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) kuşların uçuş güvenliğini tehlikeye sokmaması için bazı önlemler alıyor. DHMİ yetkilileri özellikle göç mevsimleri öncesinde, uçuş ve can güvenliğini tehdit edebilecek yoğun kuş faaliyetinin önlenmesi için ek tedbirler aldıklarını belirtiyor. Bunlar arasında, kuşları çeken yiyecek, içecek vb. kaynakların ortadan kaldırılması; kuşların fare ve her çeşit böcekle beslendiği dikkate alınarak otla mücadele; havalimanı sınırları içinde tarımsal faaliyetlerden kaçınılması; su birikintileri ile bataklık arazilerin yok edilmesi ve gerektiğinde kuş kovmak amacıyla LPG’li (gazlı) patlayıcılar ile silah patlatma ile ya da siren sesi çıkarma yöntemleri var. Yeni havaalanının ÇED raporunda ise, kuş göç döneminde türlerin iki yıl süreyle izlenerek göç yolları ve uçuş rotaları belirleneceği ve kuşuçak çarpışmaları konusunda risklerin tespit edilerek, kuş sayımlarının tamamlanmasıyla risk analizi hazırlanacağı belirtiliyor. Kuşların uzaklaştırılması için gerekirse “sesli ve görüntülü korkutma” yöntemleri uygulanacak. Yapımı CengizLimakKolin konsorsiyumunun üstlendiği 3’üncü havalimanı alanında 200 kadar kuş türü gözlemlenmişken, nihai ÇED Raporu’nda 12 kuş türünün görüleceğinden söz edilmesi, bu raporun ne denli gerçekçi hazırlandığına ve rapora göre alınacak önlemlerin yeterliliğiyle ilgili soru işaretlerini de gündeme getiriyor. Kerem Ali Boyla geceleri kuşların göl zannederek pistlere konabileceğini bunların da doğan gibi eğitimli yırtıcılarla kovulabileceğini söylüyor. Ancak on binlerce kuşun bir arada hareket etiği göç mevsimlerinde bu önlemler ne kadar işe yarayabilir? Boyla sesle ya da eğitimli yırtıcılarla kaçırma gibi önlemlerin göç zamanı etki etmeyeceğini söylüyor. Arslangündoğdu ise “Süzülerek göç eden kuşların göç rotaları on binlerce yıldır aynı güzergâh üzerinden geçiyor. Bu yolun değiştirilmesi mümkün değil” diyor. DHMİ yetkilileri bugüne kadar Türkiye’de kuşların neden olduğu kaç uçak kazası olduğu ya da bu kazalara hangi kuşların yol açtığı konusunda bilgiye sahip değil. Oysa Kerem Ali Boyla bu tür bilgilerin, alınacak önlemler için gerekli olduğunu ve uçuş güvenliği uzmanları ile kuş uzmanlarının birlikte çalışması gerektiğini söylüyor. * Kaz sürüleri V şeklinde uçar. Bir ok şeklini alırlar ve aerodinamik olarak öndekilerin yardığı alanı diğerleri kullanır. Öndeki uçmaktan yorulduğunda en arkaya geçer. Son 20 yıldaKİ Kazalar 1960: Eastern Airlines’a ait Lockheed L188 Electra tipi uçağın Boston Logan Havaalanı’ndan kalkışında uçağın 4 motoru, içine kuşların girmesi nedeniyle durdu ve uçak denize çakıldı. 9 yolcu kurtulurken, 62 kişi hayatını kaybetti. Kuşların ağırlığı sadece 80 gramdı ama sayıca çok fazlaydılar. 1962: DC8 tipi bir uçak Lahor üzerindeyken bir kartal camı parçalayarak kokpite girdi. 5,5 kilo ağırlığındaki kuşun çarpması sonucu pilotlardan biri öldü, diğeri yaralandı. bir Boeing 737200 nin iki motoruna da güvercinler girdi. Pilotlar havaalanından 10 km uzaktaki bölgede yere acil iniş yapmak istedi. İnişte dere yatağına giren uçak yanarak parçalandı. 21 kişi yaralanırken, 35 kişi öldü. 1988: Habeşistan’da Bahar Dar Havaalanı’ndan kalkan 1995: ABD Hava Kuvvetleri'ne ait bir AWACS 2008: İstanbulAdana seferini yapmak üzere uçağının motorlarına kazların girmesi sonucu uçak düştü, 24 kişi öldü. İstanbul’dan havalanan Boeing738 tipi yolcu uçağı Adana’ya inişe geçtiği sırada ön tarafına kuş çarptı; futbol topu büyüklüğünde delik oluştu. 2009: İstanbulKopenhag seferini yapan Airbus 321 tipi yolcu uçağı 142 yolcusu ile Atatürk Havalimanı’ndan kalktı. Kısa bir süre sonra martı sürüsüne girdi. Uçak, Atatürk Havalimanı’na tek motorla acil iniş yaptı. hareket eden Boing 737 tipi uçak kalkış anında sığırcık sürüsüyle karşılaştı. Uçağın motorlarına giren kuşlar nedeniyle uçak havalimanına geri döndü. 2009: Almanya'nın Düsseldorf kentinden Kosova'ya 2015: İstanbulNevşehir seferini yapan yolcu uçağına Kaynak: Havacılık Tıbbı Derneği Kapadokya Havalimanı’na inişi sırasında kuş sürüsünün çarpması sonucu uçakta hasar oluştu. 11