Katalog

Geleceğin akıllı yolları Teknolojİ Dünyada ticaretin ve ulaşımın giderek artacağı düşünüldüğünde “yol” konusunda yeni bir düzleme geçilmesi gerektiği çok açık. Geleceğin yollarının mevcut yollardan farklı özellikler taşıması gerekiyor. Mühendisler ve bilim adamları bunun için kolları sıvadılar. GERİ DÖNÜŞÜM ŞART Milyonlarca otomobil, milyarlarca yolcu… İşte 20. yüzyılın başında karayolu taşımacılığının kitleselleşmesiyle beraber alışageldiğimiz tablo. Bugün de çevreci çabalara, demiryolu ve havayolu ağlarına yatırımın artmasına karşın ulaşımın ve ticari taşımacılığın büyük bölümü karayollarıyla sağlanıyor. Öyle ki gelişmiş ülkelerde yolcu ve mal taşımacılığının yüzde 80’i karayolu üzerinden yapılıyor. Yine karayolu taşımacılığı dünyadaki fosil yakıt tüketiminin yüzde 60’ından ve atmosfere salınan sera gazlarının da yüzde 25’inden de sorumlu. Dünyada ticaretin ve ulaşımın giderek artacağı düşünüldüğünde “yol” konusunda yeni bir düzleme geçilmesi gerektiği çok açık. Geleceğin yollarını tasarlarken üç ana sorun ortaya çıkıyor: Ekonomik sürdürebilirlik, enerji tüketiminde dönüşüm ve işlevlerdeki değişkenlik. Bunun yolu da araçlar için yeni enerji kaynakları bulmadan önce, yolların inşasında yeni yöntemler bulup geliştirmekten geçiyor. Bu noktada önceliği yol inşaatlarında kullanılacak malzemelerin niteliği alıyor. Kısacası araç trafiğine, darbelere ve iklim koşullarına karşı dayanıklı yolları sürdürülebilir yöntemlerle inşa etmek birinci amaç. Malzeme konusunda ilk akla gelen çözüm yolu mevcutları yeniden dönüşüme sokmak veya kullanılmış araç lastiği, kömür artığı, inşaat artıklarını kullanmak. Bu malzemeleri birbirine tutturmak için ise petrol bazlı asfalt yerine kısmen bitkisel bazlı asfalttan yararlanma önerisi getiriliyor. Aynı zamanda eski asfaltın yeniden dönüştürülerek kullanılma oranının da bugünkü yüzde 10 ila 30’dan yukarı çekilmesi de öneriliyor. 3 Üzerinde durulan üç önemli nokta: f Ekonomik sürdürebilirlik f Enerji tüketiminde dönüşüm f İşlevlerdeki değişkenlik Tasarrufun bir diğer yolu da çok daha dayanıklı malzemeler kullanıp yolun ömrünü uzatmak. Asfalt yolların ömrünü uzatacak malzemelerden biri epoksi bazlı kaplamalar. Bu kaplama halen çelik köprülerin döşemelerinde ve otoyolların viraj bölümlerinde kullanılıyor. Son dönemde Fransa’daki Ifsttar’ın geliştirdiği betondan yol kaplaması var. Bu kaplama mevcut kaplamalara göre üç kata daha pahalı. Ancak yolun ömrünü 10 yıldan 30 yıla çıkarıyor. Ayrıca yol bakım çalışmalarını da kolaylaştırıyor. içinden çıkan taze asfalt da yolu yenileyerek esnekliğini muhafaza etmesini sağlıyor. Bir diğer yöntem de asfalt betonunun içine iletken metalik elyafı yerleştirmek. Bu sayede, gerektiğinde özel aletlerle asfalt ısıtılıyor ve yolun içindeki çatlak gibi hasarlar onarılıyor. GÜRÜLTÜYE PANELLER KENDİNİ ONARAN MALZEME Ama bu konudaki en büyük yenilik kendini onaran malzemelerden geliyor. Bunlardan biri yol giydirmesinin içine yerleştirilen mikro asfalt kapsülleri. Üzerinden geçen araçların ağırlığıyla kapsüller zamanla patlıyor ve Yeni kuşak yolların niteliklerinden biri de çevreci olmaları. Bu çerçevede ilk amaçlardan biri trafikten kaynaklanan gürültü kirliliğini azaltmak. Özellikle şehir içlerinde ve çevre yollarında gürültünün ana kaynağı motor sesinden ziyade lastikyol teması. Bu rahatsız edici gürültüyü engellemek için birkaç yöntem geliştirildi: Bunların bir kısmı otomobil lastikleriyle ilgili. Hollanda’daki son yöntem ise yolun üst katmanında bırakılan 10 cm’lik boşluklar sürüş kaynaklı gürültüyü emiyor. Keza bir başka İKLİMSEL RİSKLERE GÖRE UYARLANABİLİR, OTOMATİKLEŞTİRİLMİŞ DİRENÇLİ YOLLAR UYARLANABİLİR YOL OTOMATİKLEŞTİRİLMİŞ YOL 7 12 1 2 3 4 8 14 13 DİRENÇLİ YOL 6 5 11 10 9 16 15 1 Ekolojik, gözenekli, sessiz, gece yansıtıcılı ve kendi kendini onarabilen kaplama 2 Trafiğin takibi ve denetimi için yola entegre alıcılar. 3 Değiştirilebilir yönlendirme okları 4 Elektrikli araçlar için yola entegre şarj sistemi 5 Güneş enerjisi toplama ve aydınlatma, sinyalizasyon, alıcı besleme sistemi 6 Elektrik, iletişim ve drenaj şebekelerini birleştiren prefabrike üniteler 7 Yol, sürücüler ve denetim şebekesi arasındaki iletişimi sağlayan sistem 8 Trafik ve yol şartlarına göre değişebilen ışıklı yönlendiriciler 9 Araçlara takip mesafesi desteği 10 Konum tespiti, diğer araçların konumu ve kaza yönetimi için yerleştirilen araç alıcıları 11 Trafik akışının denetimi, hava koşulları ve hava kirliliği takibi için yol kenarı alıcıları 12 Ekstrem hava şartlarına karşı yol ve binalar arasında ısı değişimi sistemi 13 Buzlanmaya karşı sistem 14 Hava şartlarının gerçek zamanlı takibi ve aktarımı 15 Araçlardaki hava durumu bildiren sistem 16 Fırtınayı öngörebilen drenaj sistemi 18 29 MART 2015