Katalog

Alp Ulagay Sporda cilalı veri devri Geçen yıl kurdukları NBA Miner sitesiyle basketbolda veri analizinin Türkiye’deki öncülerinden Alim Karasu (34) ve Gürhan Günday (32) dünyanın en önemli spor analizi buluşmalarından ABD’de MIT Sloan Sport Analytics Conference’a katıldı. Onlara izlenimlerini sorduk. Takımların çok ciddi analiz ekipleri var İki hata ABD’de MIT Sloan Sport Analytics Conference’a katıldınız. Nasıl bir ortamla karşılaştınız? Bildiğimiz kadarıyla Türkiye’den giden ilk katılımcılarız. Bu yıl konferansa basketbol, amerikan futbolu, beyzbol, buz hokeyi ve futboldan 3100 kişi katıldı. Örneğin Avrupa’dan, Bayern Münih’in istatistik danışmanının bir oturumu da vardı. Tüm Amerikan profesyonel spor takımlarının analitik departmanları ve birçoğunu genel menajeri oradaydı. Nate Silver ve Kirk Goldsberry gibi analitik konusunda ismini duyurmuş kişileri de gördük. NBA sunumları hangi konulara odaklandı? Konuşulan önemli konulardan biri gelişen analitik yöntemlerin sporcu sağlığı ve dayanıklılığını artırmadaki faydaları üzerineydi. Bu kapsamda maç süresinin kısaltılABD’de takımlar kafayı veri analizine iyice taktılar son 10 yılda. Amerikan sporları zaten istatistikle çok iç içedir. Buna bir de sporda perfomanspara ilişkisinin önemi eklenince veri analizi hızla gelişti. Takımlar beyzbolda Oakland A’s’in yaptıklarına önce şaşırmıştı. Ardından bütün takımlar kendi veri analiz departmanlarını kurdular. Bu tabii diğer spor dallarına da sıçradı. Örneğin basketbolda halen izleyicilere sunulan veriler öylesine çeşitlendi ki 20 yıl öncenin sayı, ribaunt, asist rakamları sanki 19. yüzyıldan kalmış gibi görünüyor. Takımlar artık hücumdaki kadar savunmadaki verimliliği de ölçme peşindeler İNSAN HAKLARI TARTIŞMASI Tabii tüm bu çabanın altında sporculardan daha yüksek performans alma hedei yatıyor. Daha iyi analiz daha yüksek verim ve bunlara göre maaş şeklinde bir üçgen oluşmak üzere. ESPN The Magazine’de geçen sonbaharda yayımlanan bir yazı ise bunun kişi hakları sorunu haline gelebileceğine vurgu yapıyordu. Öyle ki NBA’de takımlar oyuncuların vücuduna bantlar takıp gecelik uyku sürelerini denetliyorlar artık. Şimdilik gönüllü bir uygulama ama bu denetim yöntemi yaşamın diğer alanlarına yayılırsa sporcular özel hayata elveda demek zorunda kalabilir. Burada da bir insan hakları tartışması bile gündeme gelebilir. ması veya sezondaki maç traiğinin azaltılması da tartışıldı. En ilgimizi çekense salonlardaki kamera verilerinin kullanılarak maçlarda her an kimin, kim tarafından savunulduğunu tespit eden ve yenilen sayılardan hangi oyuncunun sorumlu olduğunu gösteren bir çalışmaydı. Bu konferans sonrası dünya sporunun gitiği yöne dair ne söyleyebilirsiniz? Gün geçtikçe sporda analitiğin etkisinin artıyor. Takımların bu işe odaklanan ekipleri ve veri tabanları var. Bu trend, yeni veri kaynaklarının da oluşmasıyla hız kazanacağa benziyor. Dünya sporunda geçen yıllarda iziksel olarak bir devrim yaşandı. Çok daha kuvvetli, çok daha atletik oyuncular artık sporun bir gereği. Bundan sonraki devrim analitik verilerinin çeşitlendirilip performansa katkı sağlaması alanında olabilir. SPOR Şut yüzdesi, başarılı pas, ön asist, koşu mesafesi, 3. bölge, sprint… Birkaç yıldır fubolseverler bu terimleri daha sık duyuyor. Öyle ya eskiden gol vardı, kurtarış vardı, hadi en fazla asist, top kaybı, faul ve tacı bilirdik. Şimdi öyle mi? Spordaki analiz devrimi ABD’den başlayıp Avrupa’ya sirayet edince futbol da rakamların yörüngesine giriverdi. Bunun temelleri son 15 yılda atıldı. Önce Opta adlı İngiliz şirketi İngiltere Ligi ve Şampiyonlar Ligi’ndeki toplu aksiyonları analiz etmeye ve çıkan sonuçları medyaya servis etmeye başladı. VERİ ŞİRKETİ SATIN ALDILAR 2000’lerde bazı antrenörler yavaş yavaş analizlerden yararlanmaya başladılar. Prozone, Performa gibi uzman şirketler takımlara çok daha detaylı performans analizleri sunmaya başladı. Takımlar bir biri ardına veri analizi departmanlarını kurdular. Hata İngiliz Arsenal kulübü daha da ileri gidip geçen yıl analiz şirketi StatDNA’yi satın aldı. Takımlar verilerden daha fazla yararlanmaya başladılar. Örneğin 201112 sezonunda kornerlerin atılma biçimi konusunda teknik direktör Mancini’yi ikna eden Manchester City analiz ekibinin şampiyonluktaki payı kilit faktördü. SAYILARIN BEŞİĞİ ABD Tabii sporda istatistiğin beşiği 26 Türkiye’deki analiz şirketleri Opta: 2014’ten beri Türkiye’de. Süper Lig’de futbolda topla olan tüm aksiyonların analizini yapıyor. Tüm analizler maç sırasında canlı olarak takip edilebiliyor. Konferansa tüm Amerikan profesyonel spor takımlarının analitik departmanları ve birçoğunun genel menajeri katıldı. ALGIYI DEĞİŞTİREN 3 KİTAP Number’s Game Soccernomics Matchstudy: 2001’de lig maçlarının analizine başladılar. Sekiz saatlik görüntülü analizleri ertesi gün hazır hale geliyor. Yanılma payları yüzde 1,5. FStats: 2004’te kuruldu. Türkiye’deki tüm resmi maçlarda analiz yapıyor. Maç analizlerini graiklerle servis ediyor. Gol pozisyonu verileri ön plana çıkıyor. (Chris Anderson ve David Sally): Amerikalı iki ekonomi profesörü futboldaki rakamları didik didik etti. Az gol yemenin değerinden ideal oyuncu değişikliği dakikalarına kadar bir sürü ipucu verdiler. (Simon Kuper ve Stefan Szymanski): Fubolun sadece sahadaki oyunculardan ibaret olmadığını ortaya koydu. Kitaptan sonra milli takımlar ve kulüpler penaltı analizcileriyle çalışmaya başladı. Moneyball (Michael Lewis): ABD’de beyzbola, hatta tüm profesyonel sporlara bakışı sarstı. Birçok takım kitapta hikayesi anlatılan Oakland A’s’in istatistik analiz yöntemlerini taklit etmeye başladı. 22 MART 2015