Katalog

yakınlaşmaya başlanması, ulusal sorunlarda taraf olmaktan ziyade "mevcut yönetimlerle çalışma" ilkesinin geliştirilmesi büyük etken. Ve bunun da ötesinde potansiyel olarak var olan tarihsel, ekonomik, sosyal, kültürel ve coğrafik avantajların Rusya’ya sağladığı ortam "yönlendirme" politikasının bu ülke üzerinde uygulanmasını beraberinde getirmesi. Bakiyev ve Kulov; Rusya’nın kendileri açısından taşıdığı öneme sıklıkla vurgu yapıyor, Askerisiyasi varlığının üye olunan örgütler kapsamında (KGAT, ŞİÖ, BDT ve Avrasya Ekonomik Topluluğu gibi...) eğitim kurumlarındaki öğrencilerin, Kırgız doğal ve gerekli olduğunu dile getiriyorlar. Örneğin ekonomisine büyük katkısı bulunan iş çevrelerinin Bakiyev 27 Ocak’ta Rossiskaya Gazeta’da yayınlanan hatta hatta diplomatların maruz kaldığı durum onbeş mülakatında bunu net çizgilerle ortaya koydu, yıllık politikaların sonuçlarını da sergiledi acı şekilde. stratejik ortaklık konusundaki bir soruya şu yanıtı Üstelik de Akayev yönetimi diğer bağımsız verdi: "Tercihimi daha gençlik yıllarımda belirledim. cumhuriyetlerin aksine Ankara ile en yakın ve sıcak Rusça konuşmayı ve düşünmeyi alışkanlık haline ilişkileri geliştiren lider olmasına karşın. getiren birinin politik kariyerinin de bu doğrultuda Dışişleri Bakanı Gül olayın vahametiyle olsa olması kaçınılmaz. Gerçi itiraf etmeliyim, ülkemizde gerek o dönemde Bişkek’i ziyaret etmiş, daha önce Rusya ile bu tür işbirliğine karşı bakış açısı bulunan olduğu gibi yardıma hazır oldukları mesajını kuvvetli siyasetçiler var. Ben ise tutumu savunuyorum ve şekilde iletmiştir... Ardından Savunma Bakanı Gönül, böyle davranmaya devam edeceğim. Tutumum, Devlet Bakanı Aydın ve elbette Rusya’nın her zaman önemli bir stratejik ortak kalmasıdır." Akabinde Kommersant Gazetesi’nde (15.02.2006) Amerika’ya verilen üslerden yararlanma bedeli olarak 207 milyon dolar talep edildiğini, bunun belirlenmesinde uluslararası ölçütlerin baz alındığını, Rusya’nın ise KGAT anlaşmaları gereği herhangi bir bedel ödemesine gerek görülmediği, üstelik Rus askerlerinin bulunmasından kendi güvenlikleri adına Geçtiğimiz yıl Bişkek’teki gösterilerden... memnun kaldıklarını ve "süresiz yararlanma" öngördüklerini açıklaması politik düzlemdeki yansıması bakımından burada belirtilmeli. Kulov ise Kant Hava Üssü’nü ziyarette bir adım ileriye giderek başarılı gördükleri askerleri ödüllendirirken, askeri varlığın "kendilerine güven verdiğini" dile getirdi. Moskova’nın Putin ile birlikte iç yapıda geliştirdiği sertlik yanlısı ve istihbaratpolis yönelimli yeni model diğer BDT ülkelerinde olduğu gibi Kırgızistan için de örnek oluşturuyor. Bölgenin bu küçük ama demokratik gelişim potansiyeli bakımından en önemli ülkesi de iktidarın tek elde toplandığı, bugünkü ikili yapılanmanın dışında "Başkanlık" ticari ilişkilerin yürütülmesinde öne çıkan Tüzmen sisteminin geçerli olduğu bir modeli talep ediyor. kısa süre içerisinde benzer dileklerde bulundular. MeclisKulov gerginliklerinin ardından Bakiyev, Ancak düzeyi tespit etmesi bakımından rakamların ülkedeki sorunların acil çözümü yönünde bunun dili haline gelen Tüzmen’in, Kırgız Dışişleri Bakanı zorunluluk olduğunu dile getiriyor. Çünkü örnek Cekşenkulov ile Ankara’daki görüşmesinde, alınan ülke liderlerinin aksine Bakiyev, İçişleri"Kırgızistan’da bulunduğum süre içinde maalesef İstihbarat ikilisini etkin kullanamıyor. Özellikle muhataplarımla biraraya gelememem, onları milletvekillerinin katı tutumlarıyla gündeme gelen bulamamam zaman kaybına neden olmuştur" çok seslilik karşısında. ifadelerini kullanması, konuk bakanın da özrü hem bu ülke ve hem de bağımsız cumhuriyetleriyle NKARA GÖRÜŞMELERİ ilişkilerdeki genel tabloyu göstermesi açısından not Geçtiğimiz yıl Mart olaylarının sonuçlarından edilmeli. olumsuz etkilenen ülkelerin başında Türkiye yer aldı. Dünya Bankası’nın, "Stratejik Yardım 200306" Yağma hareketlerinde firmalarımıza ve bütünsel adıyla yayınladığı raporda da ağırlıklı olarak yer olarak Türklere karşı gösterilen tavır itibariyle. Ortak verilen; sistem değişikliği ve Sovyet sisteminden Renkli devrimlerin Orta Asya’daki uygulama alanı olan Kırgızistan, bir türlü istikrara kavuşamıyor. Yönetimdeki çelişkiler giderilemiyor. C S TRATEJİ 11 kaynaklanan mevzuat eksikliği, serbest piyasaya adaptasyonsuzluk, dövizle ilgili sorunlar ve fiyat istikrarsızlığı, reformlardaki yavaşlık, bankacılık sisteminin yetersizliği, gümrük kurumlarının düzensizliği, firma denetiminde yetki kargaşası, vergi sistemindeki aksaklıklar Türk firmalarının da öncelikli sorunları arasında yer alıyor. Buna ek olarak Türk yatırımcı çevrenin genel karakteri ve ülkeye yönelik politikalardaki sorunlar ilişkilerdeki tıkanmanın nedenleri olarak görülmektedir. Manas Üniversitesi ile başlatılan ve ortak eğitim programlarının oluşturulmasına yönelik girişimler sonuçları itibariyle rahatsızlık konuları haline gelmiş durumda. Her iki taraftaki memnuniyetsizliğin mevcut politikaların sorgulanarak yeni bir yapılanmaya gidilerek, personel kalitesini önceleyen ve o ülke koşulları doğrultusunda hareket eden bir yönelimin benimsenmesi gelecek açısından bir başka zorunluluk alanıdır. İŞBİRLİĞİ ALANLARI Türk inşaat sektörünün Kafkasya ve Orta Asya’daki imajı doğrultusunda, Kırgızistan’ın acil ihtiyaç duyduğu ulaşım ağının geliştirilmesine, nehirlerden yararlanma konusunda komşu ülkelerle (Özbekistan başta olmak üzere) sorun yaşayan bu ülkenin elektrik santralleri altyapısının modernizasyonuna, yukarıda da vurgulandığı gibi kaosun önemli nedeni olarak görülen cezaevi sisteminin fiziki kapasitesinin artırılmasına yönelik girişimlerde ortak projeler üretilebileceği görülüyor. Bunun yanında BM Kalkınma Programı 2005 raporunda yer alan doğal ve ekolojik sorunların giderilmesinde Ankara’nın, Bişkek’e hem proje bazında ve hem de kaynak aktarımı konusunda önerilerinin olabileceğini de eklemeliyiz. Sonuç olarak Kırgızistan, geçtiğimiz yıl yaşadığı hızlı değişim ve yeni dönem iktidarının genel yapısı itibariyle krizleri bünyesinde barındırıyor olsa da bölge ve dünya politikasının geleceği açısından önem kazanmış durumda. Çin ve Rusya gibi bölge aktörlerinin yanı sıra ABD ve Batı için, bu arada Türkiye açısından bunun anlamı ortadadır. Bu nedenle Bakiyev’e bir oranda iç politikadan uzaklaşma fırsatı yaratacak Ankara görüşmelerinin içeriğinin doldurulması yeni dönemdeki beklentilerin karşılanmasını beraberinde getirecektir. Elbette yukarıda genel hatları çizilen tablodan çıkabilecek en akılcı ve gerçekçi sonuçları içerebilen bir değerlendirmeyle. Kaynakça: 1 Kırgızkiy Kriminal Nastupayet, Vremya Novosti (27.01.2006) 2 Bakiyev Mülakatı, Kommersant, (15.02.2006) 3 Kırgız Devrimi Kendi Çocuklarını Yakıyor, GazetaSNG (10.02.2006) 4 Bakiyev Mülakat, www.pr.kg (29.12.2005) 5 Strategiya Pomoşi Strane 200306, http//web.worldbank.org 6 BM Kalkınma Raporu 2005 7 Orta Asya, Tahminler2006, Prognis.ru (03.01.2006) 8 Meçta Bakiyeva: Mif ili Realnost? Veçerniy Bişkek, (16.02.2006) 9 Bezzakonniye Rojdayet Nepovinonveniye, www.sk.kg (13.02.2006) A