Katalog

8 C S yaşında bir politikacıyı bile yarım yüz yılı aşkın politikalarından 180 derece döndürebiliyor. Çok değil yalnızca 4 yıl önce, 2001 yılında “İsrail’in bağımsızlık savaşı hâlâ bitmedi. 1948 yalnızca ilk aşamaydı. Kazanılan her metre, İsrail için fazladan bir metredir” diyen Şaron’un bu manevrası tek bir cümle ile açıklanabilir, siyasette “dün dündür, bugün bugün”… Çift kutuplu siyaset dönemi bitiyor srail’de yaşanan ve daha uzun süre etkileri devam edecek olan Şaron Depremi ile İsrail tarihinde yeni bir sayfa açılıyor. Mart 2006’da yapılması öngörülen seçimlerle birlikte İsrail’de uzun yıllardır süren “çift kutuplu” siyaset dönemi sona eriyor. Likudİşçi Partisi arasında gidip gelen iktidar sistemi yerini adı henüz konmamış olan yeni bir sisteme bırakacak gibi görünüyor. Sağın marjinal kanadına yakın duran Likud’dan ayrılıp, “liberal sağ” olarak tanımladığı yeni partisi “Kadima” ile seçimlere girecek olan Ariel Şaron’un Likud oylarının yüzde 50’den fazlasını peşinden sürükleyeceği öngörülüyor. İsrail’in önde gelen üç gazetesi Yediot Ahranot, Haaretz ve Maariv’in yaptığı kamuoyu yoklamaları da söz konusu öngörüleri doğrular nitelikte. Şayet, öngörüler gerçeğe dönüşürse İsrail siyasi sisteminin bel kemiğini oluşturan, bir anlamda denge mekanizması olan Likudİşçi Partisi sistemi bozulacak. İsrail bundan böyle iki değil üç ayaklı bir iktidar sistemi ile denge kurmaya çalışacak. TRATEJİ G üney Kafkasya’da gerginliklere neden olan mücadele… Rusya toparlanmaya çalışıyor Filistin direniş örgütü İsrail saldırısını protesto eyleminde. (5 Aralık) İsrail halkının bağımsız bir Filistin Devleti ile birlikte “barış içinde ve bir arada” yaşaması gerektiği gibi kendisinden asla beklenmeyecek açıklamaları ile dünyayı şaşkına çevirdi. Kim derdi ki, 1958 yılında Kibya, 1982 yılında kendisine “Beyrut Kasabı” unvanını kazandıran Sabra ve Şatilla katliamları ile ne derece “yırtıcı” bir “şahin” olduğunu tüm dünyaya ilan eden Şaron’un gün gelip, devran dönüp de bir “barış güvercini”ne dönüşeceğini? Kim derdi ki, 1993’te Oslo sürecinde “terörist” Filistin’in “terörist” lideri Yaser Arafat ile canı pahasına el sıkışan Yitshak Rabin ve Şimon Peres’e ateş püsküren, hakaretler yağdıran, “hain” ilan eden Şaron’un gün gelip, devran dönüp de “terörist” Filistin’e kendi ellerini uzatacağını? Kim derdi ki, bundan yalnızca beş yıl önce, seçimlerin hemen arifesinde binlerce İsrail polisi ile birlikte “Tapınak TepesiHaremül Şerif ”e yürüyerek tarihin en büyük provokasyonlarından birine imzasını atan ve böylece ilkinden çok daha kanlı olaylara sahne olan ElAksa İntifadası olarak bilinen II. İntifada’nın fitilini ateşleyen bir provokatörün gün gelip, devran dönüp de barış timsaline dönüşeceğini? İşte siyaset öylesine sürprizlerle örülmüş bir çelişkiler ağı ki, 77 Newsweek 12 Aralık İ 30 Kasım 2005’te BDT üyesi devletlerin Savunma Bakanları toplantısında Ortak Radar İstihbaratı’nın oluşturulTUSAM Kafkasya Araştırmaları Masası ması konusunda karar alındı. Toplantıya yedi BDT üyesi ülkenin (Azerbayir yandan etnik gerginliklecan, Belarusya, Ermenistan, Kırgızisrin, diğer yandan iç siyasal tan, Rusya, Tacikistan ve Ukrayna) sakrizlerin yoğun olduğu Güvunma bakanları katılmıştır. Kazakisney Kafkasya, uluslararası rekabet tan ve Özbekistan toplantıya Savunma açısından da yoğun dönem yaşamaya Bakan Yardımcısı düzeyinde katılmış, devam ediyor. Güney Kafkasya’daki Gürcistan, Moldova ve Türkmenistan günlük yaşamın birer vazgeçilmez ise toplantıya katılmamıştır. parçaları haline gelmiş olan bu üç koAnımsanacağı üzere bu gelişmeden nuya ilişkin gelişmeler birbirlerini yakısa bir süre önce NATO Güney Kafkından etkiliyor. Özellikle, Gürcistan kasya temsilcisinin Azerbaycan ziyaörneğinde etnik sorunlara ilişkin gereti gerçekleşmiş, bu ziyaret sonralişmeler, Azerbaycan ve Ermenistan sında Azerbaycan basınında Azerbayörneklerinde ise iç siyasal gerginlikcan ile NATO arasında ciddi fikir ayler ile küresel rekabet arasında etkilerılıkları olduğu ve bu nedenden dolaşim son dönemlerde daha da yoğunyı NATOAzerbaycan ilişkilerine yölaşmaktadır. Rusya, ABD ve diğer nelik beklentilerin beklenenden daha güçler, kendi olanakları ölçüsünde bu zayıf gelişeceği yönünde değerlendirbölgede konumlarını güçlendirmek meler yapılmıştı. için girişimlerini artırıyor. Azerbaycan’daki bazı askeri uzmanlara göre, ülkenin imzalamış olduğu son belge, Azerbaycan ile NATO arasında imzalanması beklenen Bireysel Ortaklık Eylem Planı’na aykırılık teşkil etmektedir. BDT Savunma Bakanları Toplantısı’nda imzalanmış olan belgenin ayrıntıları bilinmemekle beraber, Rusya Savunma Bakanı Sergey İvanov, anlaşmanın sırf terör karşıtı faaliyetleri eşgüdümlemek amacıyla hazırlandığını ifade etmiştir. Son dönemlerde NATO kanadını temsil eden askeri heyetlerin Azerbaycan’a yaptıkları ziyaretlerdeki azalmayı da ileri süren bu askeri uzmanlar AzerbayPutin’in siyasi, ekonomik, askeri, müttefik can’ın yönünü artık Rusarayışında son görüşmesini Hindistan devlet ya’ya çevirdiğini ileri sürbaşkanı Manmohan ile yaptı. (6 Aralık) mektedir. Fakat, anAraz Aslanlı B ? üney Kafkasya’daki küresel mücadelede tercihini net G olarak bir taraftan yana yapmış tek ülke Gürcistan. Bu eğilim, mücadeleyi sonlandırmazken çeşitli etnik sorunlar yeniden su yüzüne çıkmaya başlıyor. Rusya’nın telkiniyle BDT Savunma Bakanlar toplantısında ortak radar istihbaratı oluşturulması yönünde karar alındı. Rusya’nın klasik müttefiki konumundaki Ermenistan, NATO ve Batı ile ilişkilerini geliştirmeye çalışıyor. Azerbaycan’da ise eğilimlerin Rusya ve İran’a kaydığı yorumları yapılıyor.