Katalog

2 İNŞAAT VE YAPI DENETİM 17 AĞUSTOS 2011 ÇARŞAMBA 12 yıl sonra... Ağustos 1999’da meydana gelen Marmara depreminin 12. yılında depremde kaybettiğimiz canlarımızı rahmetle anıyoruz. 12 yıl önce meydana gelen asrın felaketi olan depremle on binlerce vatandaşımızı toprağa verdik ve yüzbinlerce vatandaşımızın da yaralanmasına veya sakat kalmasına şahit olduk. Zaten kaynakları kıt olan ülkemizin uğradığı milyarlarca dolarlık ekonomik kayıp da cabası. Aslında 17 Ağustos 1999’da fen ve sanat kurallarına göre inşa edilmemiş, mühendislik hizmeti görmemiş binalar değil ülkemizdeki köhneleşmiş, eskimiş ve artık işlemez hale gelmiş olan yapı üretim zihniyeti çökmüştür. Depremin ortaya çıkardığı acı gerçek aslında yıllardır bildiğimiz ancak çıkarlarımız veya gafletimiz sebebiyle adeta göz göze gelmemek için kendimizi sakladığımız bir durumdu. Deprem sonrasında ortaya çıkan psikolojik havanın etkisiyle o zaman görevde bulunan hükümetin TBMM’den aldığı yetkiyi kullanarak yürürlüğe koyduğu 595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 601 sayılı Uzman Mühendislik Kararnamesi ile yapı üretim sürecinin denetim kısmı yeni bir anlayışla düzenlenmiş adeta devrim yapılmıştır. 595 Sayılı KHK’nin muhalefet partisinin başvurusu üzerine ‘mülkiyet hakkı ile ilgili düzenlemelerin KHK ile yapıla 17 olup bazı istisnalar dışında fiilen denetim mayacağı’ gerekçesi ile Anayasa Mahkehizmeti verilmiştir. Bu dönemde yani mesi tarafından iptal edilmiştir. KHK’nin 2001’den sonra yapı denetim kuruluşlaiptali sürecinde getirilen düzenlemenin ülrınca denetim hizmeti verilerek inşa keye katacağı faydaları anlayamayan veya edilmiş olan tüm yapılar Depreme karşı sistemin düzelmesini çıkarlarına aykırı güvenli birer eser olarak vatandaşlarımıgörenlere tepki olarak ve KHK’nin iptazın kullanımındadır. linden doğan boşluğun giderilmesi amaBunu sadece biz söylemicıyla 4708 sayılı Yapı Deneyoruz. Çevre ve Şehircilik batimi Hakkında Kanun kanlığının 2008 yılında yapmış 29.06.2001 tarihinde olduğu fenni mesuliyeti tus yaTBMM’ce kabul edilerek da ydk olan dosyaların karşıkanunlaşmıştır. laştırılması çalışması neticesinYapı denetimin uygulande yapı denetimin TUS a oranmaya başladığı ilk yıllarda la yüzde 90 daha başarılı olduyapı malzemesi üreten bazı ğu sonucuna varılmıştır. Bunun kuruluşların eski alışkanlıkneticesinde yapı denetim 81 ililarından kaynaklanan nedenmize yaygınlaştırılmıştır. lerle malzeme (beton, demir Yürürlükteki mevzuata gögibi) sevkinden önce denere oluşturulmuş olan yapı detimli mi denetimsiz mi sorunetim sistemi sayesinde her yasunun cevabına göre sevkiNevzat Demirsoy pının kalite güvence kitapçığını Yapı Denetim yat yaptığı günleri çok çabuk Kuruluşları Birliği oluşturabilecek kadar çok bilgi unuttuk. Genel Başkanı ve belgeyi içeren arşiv dosyası Aslında bunu bize unuttuyapı denetim kuruluşlarınca ran ve bugün bu sorulara muoluşturulmakta bu dosyaların birer nüshahatap olunmamasının en önemli sebebinin sı da ilgili idarelere sunulmaktadır. mühendislerin artık yapı üretim sürecinde Gelinen noktada kaliteli ve güvenli işin başında olması olduğunu herkes çok yeni yapı stoğunun Yapı Denetim Kuiyi bilmektedir. ruluşlarının büyük emekleriyle oluştuEksikleri olan bir yasal mevzuata rağrulmuş olduğu unutulmakta veya gizmen geçtiğimiz 12 yıllık süreçte yapı delenmek istenmektedir. netim sisteminin kurulmasıyla Kanunun Aslında kanunun çıkmasını sağlayan yürürlükte olduğu 19 pilot ilde geçmişle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verdiği kıyaslanamayacak bir gelişme sağlanmış desteği saymazsak yapı denetim sisteminin sadece yapı denetim kuruluşlarının kurucuları ve çalışanları tarafından ayakta tutulabilmesi çok büyük bir başarıdır. Bugün yapı denetim kuruluşları tarafından denetlenen yapıların deprem karşısında göstereceği başarılı performans göz ardı edilerek yapı denetim kuruluşlarına verdikleri hizmet ve aldıkları sorumluluk karşılığında emlakçılara ödenen komisyondan daha az miktarda ancak gönülsüzce ödenen hizmet bedellerinin sistem zayıflatılarak nasıl ortadan kaldırılacağı tartışılmaktadır. Depremin asıl mağduru vatandaşımız olup, dolayısı ile vatandaşımızın, yaşadığı mekânların orta büyüklükteki bir depremde bile yıkılmasını veya hasar görmesini önleyecek tedbirlerin alınmasını ve bu sürecin asla denetimsiz olmamasının sağlanmasını talep etmelidir. Halen sistemin işleyişinde yaşanan eksikliklerin ve sorunların giderilmesi için acilen yapı denetim sistemi tüm tarafların katılımıyla hazırlanacak yeni mevzuatına kavuşturulmalı bu yeni mevzuatta denetimin tarafsız ve bağımsız yapılabilmesinin sağlanabilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Elbette ki TUS’a dönmeden çok daha iyi bir denetim sistemi düşünülüyorsa ona da her türlü katkıyı vermeye hazırız. Çünkü biz 17 Ağustos’un bir daha yaşanmasını istemiyoruz. Kusurlar ortadan kalkmalı eni yapı denetim kanunu bir an önce tüm tarafların katılımı ile hazırlaY narak halen yürürlükteki mevzuatın eksikleri ve yanlışlarından doğan kusurların ortadan kaldırılması gerekmektedir. Aksi halde yapı denetimi sistemin varlığından rahatsızlık duyan tarafların çabaları ile yapı denetim sisteminin asıl unsurları olan yapı denetim kuruluşları ayakta kalamayacak ve sistem kendiliğinden ortadan kalkmış olacaktır. Nasıl ki bugün 12. yılında anmakta olduğumuz deprem şehitlerimizin vebali 1999 yılından önce yapı üretim sürecinde bulunan mimar ve mühendisler ile ilgili idare yetkililerinde ve gerekli düzenlemeyi yapmayan devlet yöneticilerinde ise bundan sonra ortaya çıkacak mağduriyetlerin sorumlusu da bizler ve devletimizin bugünkü yöneticileri olacaktır. Yapı Denetimi sektöründe yaşanan sorunları ortadan kaldıracak, yapı denetim kuruluşlarını kurumsallaştırarak vazgeçilmez kılacak, sigorta mekanizmasını da sisteme dahil ederek kamunun uğrayacağı zararı ortadan kaldıracak, yapı denetim kuruluşları arasındaki haksız rekabeti önleyecek, adaletli bir iş dağıtım sistemini kuracak, kamu kurumu niteliğinde Yapı Denetim Kuruluşları Birliği’nin kurulmasını sağlayacak tüm kamu binalarının da yapıdenetim sistemi içerisine alacak, bir önceki dönemde meclis komisyonlarından geçen teklife, birkaç ilave ile yeni Yapı Denetimi Kanunu Tasarısı’nın hazırlanarak TBMM’ye sunulması için başta Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ve Bakanımız Sayın Erdoğan Bayraktar olmak üzere tüm tarafların destek ve katkılarını bekliyor ve temenni ediyoruz. 12. yılında tüm deprem şehitlerimize Allahtan rahmet diliyoruz.