Katalog

ERZURUM KONGRESİ KARARLARI 23 Temmuz7 Ağustos 1919 tarihleri arasında gerçekleştirilen Erzurum Kongresi’nde alınan kararlar, kongre sonunda yayınlanan beyannamede şu şekilde özetleniyordu (sadeleştirilmiş olarak): Doğu Anadolu Vilayetlerinin Erzurum Kongresi Beyannamesidir 7 Ağustos 1919, Erzurum Mütareke’nin 30 Ekim 1918’de Mondros Limanı’nda imzalanmasını takiben gittikçe artan yıkıcı muameleler ve İzmir, Antalya, Adana ve havalisi gibi memleketimizin önemli kısımlarının fiilen işgali ve Aydın vilayetinde gerçekleştirilen Yunan faciaları ve Ermenilerin Kafkasya dahilinde sınırlarımıza kadar dayanan katliam ve İslamı yok etme siyasetiyle istila hazırlıkları ve Karadeniz sahilinde Pontus hayalini gerçekleştirmek gayesiyle hazırlıklar yapılması ve sırf bu maksatla Rusya sahillerinden akın akın muhacir adı altında gelen Rumların ve bu meyanda da silahlı Rum eşkıya çetelerinin sevk edilmesi gibi hadiseler karşısında, mukaddes vatanın bölünme ve dağılma tehlikesini gören milletimiz hiçbir milli iradeye dayanmayan merkezi hükümetimizin bu facialara çare üretemeyeceğine kani olmuş ve birçok üzücü durumlar altında, ihtimal ki daha elim ve hazmedilmesi mümkün olmayan kararlara da boyun eğeceğinden endişeye düşmüştür. Binaenaleyh, kendini en yakın ve kanlı tehlikeler karşısında gören Doğu Anadolu vilayetlerinin mukaddesatını bizzat muhafaza gayesiyle, her taraftan milletin vicdanından doğmuş cemiyetlerin katılımıyla toplanan Erzurum Kongresi, 7 Ağustos 1919 tarihinde mesaisine son vererek Allah’ın lütfuyla ileride sıralanan kararları almıştır. 1. Trabzon ve Canik (Samsun) sancağı ile doğu illeri adını taşıyan Erzurum, Sivas, Diyarbakır, Elazığ, Van, Bitlis illeri ve bu saha içindeki bağımsız livalar, hiçbir neden ve bahane ile birbirlerinden ve Osmanlı camiasından ayrılamaz bir bütündür. 2. Osmanlı ülkesinin bütünlüğü ve ulusal bağımsızlığın sağlanması, saltanat ve hilafet makamının dokunulmazlığı için ulusal güçleri yapıcı ve ulusal iradeyi egemen kılmak esastır. 3. Her türlü işgal ve müdahale, Rumluk ve Ermenilik gayesine yönelik sayılacağından, birleşik halde savunma ve direnme esası kabul edilmiştir. Hıristiyan unsurlara, siyasal egemenlik ve toplumsal dengeyi bozacak yeni bir takım ayrıcalıklar verilmesi kabul edilmeyecektir. 4. Merkezi hükümet, bir devletin baskısı altında bu ülkeleri bırakmak ya da ihmal etmek zorunda kalırsa, saltanat ve hilafet makamına bağlılığı ve ulusal hakları sağlayacak tedbir ve kararlar alınmıştır. 5. Osmanlı ülkelerinde öteden beri Müslüman halkla birlikte yaşayan gayrimüslim unsurların, Osmanlı Devleti