Katalog

SİYASET 83 Yerel seçimier parantez ERBİL TUŞALP içinde yerel seçimlerin tarihi parantez içinde boş bırakılmış. Anlaşılma/ bir nedenle bir yandan 5 haziran deniyor, bir yandan ilk yerel seçimler için "boş «arih" öngörüluyor. Sözkonusu geçici madde 6 kasım seçimlerine katılmayan SODEP ve DYP'de aşırı dikkat uyandırdı. Seçim yasasının bir maddesi bu duyarlığı zorunlu kılıyor. S iyasi ilgi biiyük ölçüde yercl yönetim seçimleri üzerinde yoğunlaşıyor. Demokrasiye gcçiş düncminin cşiğinde, yerel yönotimlerin "Klc geçirilmesi ile elden kaVirılmaması", fiili siyasctin hcr iki kanadıııda yer alan partiler için, öncelikle çözüm beklcyen önemli bir sorıın. Yerel yönetinılerle ilgili yasal düzenlemeler bıı konuda politika üretcnlcri şaşkına çeviren, birbiri ardına hızlı gelişnıeler gösteriyor. MGK üycsi Deniz Kuvvctleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer'in, "Millelvckili genel seçimlerine katılmayan siyasi partilerin ilk yerel seçlmlerc de kalılmamalannı" öngören yasa önerisi ile başlayan gelişmclcr 6 kasım seçimlerinden sonra yeni boyullar kazandı. Anavatan Partisi'nin tek başına iktidarı, ycni taban hesaplarına yol açtı. Hükümetçe DM Başkanhğına sunulan ''Mahalli İdareler Seçim Yasa Tasarısı"nda biryandan yerelseçimlerin 5 haziran 1984'teyapılması öngörülüyor, biryandan da tasarıya eklenen bir geçici maddede yerel seçim tarihi parantez içinde boş bırakılmış. Karşılıklı taktikler, Anayasa gereği bir yıl içinde yapılması zorunlu olan yerel seçimlerle değişecek siyasi dengenin bir erken seçimi zorlaması ihtimaline dayandmlıyor. Odünç oylar vc son gun sürprizleri ile iktidara gelen özal ve parti sinin geleceği için çok önemli bir gelişmeyi beraberinde geliren bu yorum, ilk meyvesini Mcclis'te verdi. Oramiral Tümcr'in önerisini geri al dığı gün Anavaiaıı Partisi'nin çiçeği burnunda iki milletvekili Fecri Alpaslan (Ağrı) ile Ahmet Karaevll (Tckirdag) Ulusu HUkUmetince ÜM Başkanhğına verilen, "Mahalli İdareler Seçim Yasa Tasansı"nı clde etmek istediler. Mcclis görevlisine tasarıyı "orgiit adına" istediklcrini söylemeklen kaçınmadılar. Ulusu Hükümetinin son günlerindc beklenmedik bir biçimde gündemc geliveren bu tasarıda, yerel seçimlerin 5 haziran 1984'te yapılması öngörüluyor. Yakın geleceğin yercl yönctimlerinin oluşturulması konusundaki endişeler, yasa metnine yansımış. Seçim tarihinin S haziran olurak gösterilmesine karşüık, tasarı melnine eklenen bir geçici madde ile ilk Altı ay konusu Yasının 45. maddesi yerel seçimlere katılma koşullarını sıralarkeıı, 6 ay kuralını koymuştu. Madde, "partilerin yerel secimden en az 6 ay önce örgütlenmılerini laınamlamalarım" ve "büyük kongrelerini yapmış olmalanm" öngörüyordu. 6 ay koşulu " v e " bağlacı ile örgütlenme ve büyük kongre için, "gecerli mi, degil ml?"tartışması başladı. Kimi geçerli, kim geçersiz savını savundu. SODEP ve DYD yöneticileri 6 ay sınırlanmasının hüyük kongreyi bağlamadığını ifade ettiler. YSK başkanı Ismel Yanıkömeroglu da klşlscl görüşünü aynı dogrulluda açıkladı. Yanıkömeroglu,siyasi partiler yasasının 14. ınaddeslnin büyük kongreler için öngördügü iki yıl koşulunu anımsatmakla yetindi. l lusu hükümetinin yasa tasansındaki geçici madde de prantez içinde boş bırakılan seçim larihi tasannın MC;K'de Konişülmesi sırasında, erken bir larihle doldurulursa SOUKP ve DYP dogal olarak ilk yerel seçimlere katılamayacaklar. MDP'de ü Başkanlığı şaşırtmacası Kenan Yılmaz'dan boşalan tstanbul ll Başkanlığı'na 2. Başkan Zeynel Abidin Erdem'in getirilmesi beklenirken, Recai Dıblanın atanması bazı il ve ilçe yöneticilerinde şaşkınlık yarattı. FATİH GÜLLAPOCLU Sunalp'in beklentileri Yerel yönetim scçimleri, parlaınentoda temsil cdilen üç parti açısından ayrı ayrı ağırhklar ve öncelikler taşıyor. MDP için sorunun, seçim sonrası parti içi hesaplaşma bakımından ö/el bir önemi var. İlk büyük kongreye dek panisinin başında kalmayı ba şaran Genel Başkan Turgul Sunalp'in yerel seçimlere dönük bir kişisel hesabı da söz konusu. Sunalp, yerel seçimlcrde başarılı olması halinde ilk büyük kongrede Parti Genel Başkanhğına yeniden seçilmeyi duşUnüyor.Bu arada, yakın çevresini de kurtarmayı umul ediyor. Sunalp'in yerel seçimlere dönük hesaplaşmasındaki zamanlama da ilginç. Gönlündc büyük kongrenin yerel seçimlcrden sonra yapılması yatıyor. 6 kasım öncesi "iktidara mahkum" MDP'nin, aynı sonucu ilk yerel seçimlerde de alması durumunda neye '•mahkum" olacağı parti yöneticilerinin şimdiden korkulu düşler görmesine yol açan bir soru. Oramiral Tümer'iıı yasa Onerisinin geri alınması en çok, Anavatan Partisi'nin ödünç oylarla iktidara geldiğini C'umhurbaşkanı Kenan F.vren'in huzurunda anımsatr.iktan çekinmeyen Turgut Sunalp'i sevindirdi. Sağ taban üzcrinde elkin olduğu sanısını başıııdan beri koruyan ve DYP gerçcğiui dikkale almayan Sıınalp'e göre, ilk yerel seçimlerde Anavatan'a verilen sağ oylar MDP'ye dönecck. T BMM'nin açılışı için geriye sayma başlarken, parlamcntoya giren partiler çalışmalarını başkenlte yoğunlaştırdılar. Yanlız bu görüntüde bir tek farklılık var, o da geçtiğimiz hafta MDP'de gözlemlendi. MDP Genel Başkanı 1\ırgut Sunalp, geçtiğimiz hafta apartopar Istanbul'a geldi. Sunalp'in Istanbul'a gelişi parii tarafından hcr nc kadar "program geregı" olarak sunulduysa da, bu gclişin ardında bir başka gerçek yatıyordu. O da II Başkanı Kenan Yılmaz'ın istifasıydı. Nilekim Sunalp, çarşamba günü parlisinin Istanbul ll Merkczi'nde Genel Sekreter Dogan Kasaroglu'nun da katıldığı bir toplantı düzenledi. Toplantıya Kenan Yılmaz dışındaki tstanbul il yöncticilcri ile tüm ilçeleıin yönelicileri ve Istanbul millctvekilleri katıldı. Sunalp, toplantıya gelmeden önce MDP il yöneticilcri Kenan Yılmaz'ın istifasını "Zaten istifa edecekti", "Istifası zaten hiliniyordu" gibi tümcclerlegeçiştirmelerine kar şın, "Peki nlye istifa edecekli ve niye etti?" sorıısunu ise yanıtsız bırakıyorlardı. Sunalp'i beklerken dikkatimizi çeken bir olgu da toplantı için gelenlcrin büyük bölümünün lstanbul 2. Başkanı 7.eynel Abidin Erdcm'i "Başkan kutlanz", "Başkanlığımz lıayırlı olsıın", "Başkan lcbrikler..." gibi lümcelerlc kutlamaları oldu. Bu nun Uzerine Zeynel Abidin Erdem ile sohbete başladık. Kendisine "Yeni başkan siz oldunuz galiha?" sorusunu yöneltince, aldığımız yanıt, "Sanıyorum evet. Gördüğünüz gibi herkes beni kulluyur" oldu. Bu konuşmanın hemen ardından da Frdem, "Miistakbel tl Başkanı" olarak ilk de mccini verdi ve "(ienel Başkan'ımızın emir ve dogrııltıısunda tüm kadro ile büyük bir soruınlulukla görevimizi sürdürecegiz" dedi. Bu konuşmadan sonra bir saat gecikmeylc ll Merkezi'ne Sunalp gelene kadar, Zeynel Abidin Frdem, kendisine yöneltilen tebrikleri kabul etti. Saat 13.00'de gelmesi gerckirken 14.00'de gelen 1.RDIM İl Başkanı oldııgunu sandı. Sunalp'in ilk sö/u, "Bana yanlış bilgi verildi. Toplantı 14.00'de denildi, o yüzden de aradaki zamanı fırsat bilip rahatsı/ olan dişlejimi tamir ettirdim" oldu. Aııcak gözlemlencn bir baska olgu da MDP Istanbul 11 Teşkilatı yöneticilerinin gerek Sunalp geldiği /aman seçim önccsindeki coşkulu havada olmadıkları, gereksc bir bölilnı yöneticinin birbirlcrine pek de sıcak sayılamayacak yasak savma tUrtinden "merhabalar"ıydı. Istanbul il yöneticileri tarafından yaptırılan gümüş horoz, MDP liderine hediye edildikten sonra, Sunalp sözü uzatmadan konuya girdi ve Kenan Yılmaz'ın istifası ile boşalan ll Başkanlığı için isim belirlediklerirü söyledi. Sunalp'in bu konuşması salonda çıt çıkmadan dinlenirken, MDP liderinin "Ve sonucla yıllardan beri yakın arkaDIBLAN tl Başkanı oldu... ılaşım olan Recai Dıblan arkadaşımız tekllflmlı\ kabul etti. kendisinl ll Başkanlığı'na atadık" tUmccsi salonda bıılunanların buyük bölümü talafından "hayref'lc karşılandı. O sırada Sunalp1 in hemen yanıbaşında otuıan 2. Başkan Zeynel Abidin Eirdem ise kızarmasına karşın kendini topladı ve Recai Dıblan'ı o da alkışladı... Bu MDP Istanbul il örgutUnden bir görüntü. Bu görüııtünün yanı sıra bazı ilçelerden de sesler yükselmcye başladı. "Adımı vermeyin ama filanca, parlimizden istifalan teşvik edlyor..." gibi tümceleri sık sık duymaya başladık. Aynı liır dcn konuşmalar, haberler MDP'nin diğer illerdeki orgütlerinden de gelmeye basladı. lstanbul'un ağırlığı gcrcği Sunalp bu ildeki sorıınu çözümlemek için bı/vai geldi ama, sorunu nc kadar derinlemesine çozebildi; bu da önümüzdeki haflalarda ortaya çıkacak. Ana muhalefet partisince Genel seçimlerde büyük başarı sağlayan HP açısından yerel seçim beklentileri iki ana noktada toplanıyor. llki yercl seçimlere dek örgüt yapısını yeniden kurınak. Ikincisi, birer demokrasi okulu olan yerel yönctimler çerçevcsinde olıışacak toplumsal mulıalefete dayanabilmek. MP bu konuda SODtiP'ten çok, partilcşmc sürcciııdcki ycni sosyal demokral hureketin götüreceği labandan korkııyoı. Sorunun sahibi Partiler açısından sorunun ilk sahibi Anavatan Partisi. ANAP için yerel seçimler islendiğinde bir laban kemirme mekanizması olarak işlelilebilecek. Kıbrıs'ta beklenmedik bağımsızlık ilanı ile dış politikada bozulan denklemler, seçime katılamayan SODEP vc DYP'nin yerel seçimlcrc girmeleri durunuında iç politik gelişmelere de olumsuz olarak sarılacak özal'ın, sayısal üstünlüğü ile sağladığı gUcünü ödünç oyların geri vcrilmesiyle yırtılıp siyasal Ustünlüğc boyun eğebileceği ilcri sürülen görüşler arasında.