Katalog

StVASET 83 Beyaz Saray'a siyah başkan Nereden nereye 7AYK ÖZKAHVAOĞLU Demokrat Parti'den başkanlığa adaylığını koyan zenci papaz Jesse Jackson, bir büyiık ankete göre ABD'deki en populer erkekler listesinde zenciler arasında birınci sırada. Jackson zencilerin dışında daha genış bir tabana seslendiğini söyluyor. Latin asıllılar, barışçılar, ka dınlar, gençler, yaşlılar.... Jackson kampanyasınm ana hedefıni "Zenciler için ayrı bir gundem istemiyoruz. Zencilerin perspektifinden ulusal gündem peşindeyiz" şeklinde açıklıyor. Ş lkagolu papaz Jesse Jackson"un Demok ralık Partı'den (DP) ABD Başkan aJay lığı yarışına gııdığını resınen ılan etmesıylc aday sayısı sekıze yukseldı Kımse Hatta Jackson'un kendısı bıle bir zencinın DP başkan adayı seçılebıleteğıne ıhtı mal vermıyorsa da, Jackson'un adaylığı hem DP adayları arasında dengeyı, hem de zencilerin DP ve Amerıkan seçım sıstemı ıcındekı yerını derındcn etkıleyecek güçtc Ocak ayındakı bir Gallup anketıne göre Jack son ABD'deki en popüler erkekler listesinde zenciler arasında bırıncı, genelde de Kissinger'ın ar dından dokuzuncu olmuştu Son yapılan anket lerde Jackson'un Carter'ın Başkan Yardtmcısı Mondale ve eskı astronot Olenn'ın ardından ücüncü sırada gözükmesı, adayhğmın "cıddı" olarak kabul edıldığıne ışarel Jackson'un gırdığı bütUn ön seçımlerde zenci oyların en azından yüzde 8Vını alacağı kesın An cak Jackson daha genış bir tabana hıtap edeceğını ıddıa edıyor Jackson'un ardında ıvındc zcn cılerın, 1 atın Amerıka asıllılarının, barışçıların, kadınların, gençlerın ve yaşlı secmen örgütlerının bulunduğu "Gökkuşagı Koallnyonu" adını verdığı bir grup var Bu koalısyonun gundemın de nükleer sılah üretımının dondurulması, sos le'e gıtmesı beklenen zenci oylar artık Jackson'a yaftacak Bu, tutum Glenn'nın ışıne yararken daha lıberal olan Mondale'ın oylarını dağıtaıak Böylece DP adayı sevılmese bıle Jatkson gcnel kurultayda sahıp olduğu destek ve oy polaıısı yeline karsılık, seçılecek bcyaz adaylardan bı rıyle /encılerın sorunlarına daha fazla önem ve rılmesı konuiunda pazarlığa oturabılet.ek Jackson'un adaylığının valılık ve mılletvekılhğı gıbı koltuklar ı^ın seçıme gırecek dığer zenci adaylara psıkolojık destek olması beklenıyor Şu an Newark, l o s Angeles, NVashıngton, Atlan ta, Şıkago ve Detroıt gıbı ABD'nın en büyük şe hırlerının beledıye başkanlarının voğu zenci Kongrede 21 zenci mılletvekılı var Seçımle ış başına gelen zenci sayısı 5 160 1972'dekı en son /cncı başkan adayı Shırley Chısholm zamanın dakınden ıkı kat fa?la Çok çekışmelı geçen bu seııekı Şıkago Beledıye Başkanlığı seçımınde kabank sayıdakı beya/ ve lıberal dcmokratlar, partılerının /encı adayına oy vermektense, beyaz bir Cumhurıyetçı Parlı adayına oy vermeyı teruh etmışlerdı Bu dersı unutmayan Jackson, adaylığı ıle zencilerin DP ıçındekı oy potansıyelını açıkça gözler önüııc ser mek ve partısıyle, zencılerı artık geleneksel bir oy deposu olarak sınıflandırmavacak "yeni bir unlasmayv" gırmek ıstıyor Bu hafta ıçınde adına ulusal resmı bir tatıl ılan edıleîı Martiıı Luther Klng'ın karısı, ABD'nın Yıl 1967: lackson, Martın 11 Bazı etkili zenciler Jackson'un adaylığını desteklemiyorlar. Bunlar Jackson'un seçilme şansı olmadığını, oylarm bölüneceğini, ırk konusunu kutuplaştırabileceğini, hatta Reagan'a seçimi hediye edeceğini belirtiyorlar. Jackson'un zencılerı duşunduğü için değil, kendi imajı ıçin adaylığını koyduğunu söyleyenler de az değil. yal harcamalann artınlması, Reagan'ın azalttı ğı vergılcrın yukseltılmesı, ınsan haklarının on plana cıkarılması gıbı lıberal kunumlu göruşlcr var en büyük zenci kurulusu NAACP'm Baskanı ve eskı ABD Bırleşmış Mılletlcı lemsılusı gıbı bazı nüfu/lu zenciler, Jackson'un adaylığını destek lemıyorlar Bu grup Jackson'un scçılme şansı ol madığını, oyları böleccğını, ırk konusunu kutuplaştırabılecegını, hatta Reagan'a seçımı he dıye edeceğini belırtıyorlar Ayrıca Jackson'un TV ve gazetelerden eksık olmayan renklı kışılığıne bakarak yalnız zencılerı düşUndüğU ıçın de ğıl, öncelıkle kendı ımajı ıçın adaylığını koyduğunu söyleyenler dc yok dcğıl Adaylar arasında şüphesız en ateşlı konuşaııı Jackson ve bırçok konuda dığcr deınokratlar dan ayrılıyor Ortadoğu'da I ıhstın halkının hak larını destcklıyor Aıncnkan sendıkalarının /en cılcn vasıllı ış kollanna soknıadıklannı söylll yor Reagan'ın Grcnada vıkarimasına karşı Jackson'un adaylığı ırkçılık problcmını daha ı,özememış ABD'de <,oğulcu demokrası ve baskı gruplarına dayanan seçım mekanızması anlayı şının ılgınc. bir örneğı Kampanvasınııı ana tı masıııı "/encıler için avn bir Kundem istemiyoru/, zencilerin perspcklıfınden ulusal bir gundem peşindcyu" şeklinde açıklavan lackson un başansı yalnız zcncılcrlc sınırlı kalmdyaca ga benzıyor Beya/ Saray'a gırnıcsc bık Yıl 1971: Jackson, New York'la tutuklanıvor Fakat eskı senatör ve baskan adayı Mcdovern, Calıfornıa Senatörü Cranston ve hatta Monda lc gıbı DP adaylarının programları da bundan larklı dcgıl Jackson'un adaylığının asıl önemı zenci oylar ıçın çok kuvvetlı bir mıknatıs teşkıl eımesı ABD'de oy kullanmak mecburı değil Okuma yazma oranı dıışük olan fakır bölgelerde seçmcn va/ılma ve oy kullanma oranı çok düşük, zen cıler arasında yü/de 50 civarında DP 1984 se çımlerınde 3 mılyon yenı zencı seçmcn kaydet mek ıstıyor Jackson'un adaylığı partıye lahmın lcrc göre yarım mılyona yakın hıc oy kullanmanıış genı, \e başkatürlüerışılmcsıımkânsızscı, meıı getırecek Keayan ve Cumhurıyetvı Partı' nın (CP) 1980 sevimlerınde bırçok eyalettc an c.ık 10 10 bın gıbı cok az bir farkla DP'yı yen dığı vc zencilerin vü/de 90'ının DP'ye oy verdı ğı go/ onüne alınırsa "yenı zenci oyların" ve lackson'un Onemı ortaya çıkıvoı \ıl 1980. Jackson, se<,ım karnpanvasındakı Reagan la Ote yandan DP ıcınde normal olarak Monda