Katalog

27NİSAN2003.SAYI892 13 "îsrail'de ordu Tanrı gibidir ve benden de bildim bileli ona tapmam beklendi. Ordu hep çocuklara yatırım yaptı. Ben savaşın saçmalığını kavradım" diyor. Şahinlerden Netenyahu'nun yeğeni olan BENARTZİ askere gitmediği için hapiste... okul gezisine götürmenin doğru olmadığını söyledim. Son senemde sorgulanmam için ordudan ilk emirler gelmeye başladı. Beni çağırdıkları her yere gittim ve her seferinde de askerlik yapmayacağımıyineledim." ÜÇ YILLIK ASKERLÎK Yine de ordu BenArtzi'nin barış yanlısı olduğunu kabul etmeye yanaşmıyor. Israil yasaları köktendinci Yahudiler hariç her genç erkeğin üç yıl askerlik yapmasını şart koşuyor. BenArtzi, Israil'in uluslararası insan hakları sözleşmelerini imzalamasından sonra hükümetin ister istemez kurmak zorunda kaldığı "vicdani komiteler"denbiriilegörüşmehakkınıkullanır. Odaya girdiğinde komitenin tüm üyelerinin orduda halen aktif görevde bulunan subaylardan oluştuğunu görür. BenArtzi, " Bana sorular sordular. Ben de yanıtladım. Banş yanlısı olmadığım yönünde kararverdiler. Buotomatikbirkarar. Bugüne kadar kimse barış yanlısı olarak nitelenmedi. Israil, dünyada barış yanlısı olmadığım resmi olarak ilan eden tek ülke" diyor. Komite, BenArtzi'nin orduya inatla karşı koyuşunun aslında onda bir askerin nitelikleri olduğunu kanıtladığını ve bu yüzden de banş yanlısı olamayacağı yönünde inanılmaz bir kararverir. "Kabul ettikleri tek vicdani retçilik Yahudi dinindengelen"diyorBenArtzi. m BtNLERCE RAPOR Ancak askerlik yapmaktan kurtulma çoğunluktaydı. Savaşı lanetleyerek Not In Our Name (Bizim Adımıza Değil) başlığıyla, aralannda Susan Sarandon, Gloria Steinem, Gore Vidal, Alice Walker ve Kurt Vonnegut gibi ünlü yazar ve sanatçıların imzaJarının da olduğu binlerce imza toplayan bir bildiri yayımlayan grubun önde gelenleri Devrimci Komünist Parti üyelcrinden oluşuyor. New York Daily News bu kişileri alaya alarak, onlardan "emekliye aynlmış Maocular, anarşistler, Saddamcdar, Starbucks direnişçileri ve antiemperyalistlerkoalisyonu"biçimindesözediyordu. Gelgelelim eldeki tüm kanıtlar solun küçük olmasına ve liderlikten uzak olmasına karşın, genelde vermeye çalıştığı iletinin gi derek kendi sınırlarının dışında da yankı uyandırmaya başladığını gösteriyor. Eylemci ve tarihçi Howard Zinn, solun gerçekte asla yaygınhk kazanmayacağına, ancak gündeme getirdiği konuların yaygınhk kazanabileceğine dikkat çekiyor. Pollitt de son gösterilerde insanları en çok yüreklendiren şeyin yalnızca katılımcıların sayısının değil, bunlara katılan kişilerin kimliği olduğunu, ülkenin dört bir yanından insanların bu gösterilerde boy gösterdiklerini öne sürüyor. Tüm kamuoyu yoklamalan savaşa karşı olanların giderek arttığını ortaya koyuyor. Chomsky de, 6O'lı yıllardan çok farklı olarak, günümüzde ABD çapında çok daha geniş kapsamlı, çok daha ilkeli bir protesto eylemine tanık olunduğunu onayhyor ve bunun insanların her tür saldırganhk ve şiddet karşısında sesini giderek daha fazla duyurmaya başladığının bir göstergesi olduğuna dikkat çekiyor. Üstelik bu tavır yalnızca savaşla ilgili olmayıp, sağlık, eğitim ve sosyal güvenlik gibi başka konularda da göze çarpıyor. Yazar ve eylemci Jennifer Baumgardner, " Anlaşılması güç, ama sol şu anda Amerikan değerlerini temsil ediyor," yorumunu yapıyor. Ne var ki, insanların öfkeyle dolu oldukları bu ortamda Demokratlar bundan doğal olarak yararlanan bir grupolmadı.Ekonomiye yaklaşımını onaylamasalar bile, çok kişi yine de Bush'a olan hayranlığını sürdürüyor. insanların bu tavrında, zaten saldırgan bir niteliğe bürünmüş olan siyasal ortamı solcular açısından daha da barınılmaz kılan 11 EylüTün büyük bir payı olduğu kuşkusuz. O günlerde halkın sesine ayak uydurmakgerekiyordu;hiçkimseninkafasında çevresel sorunlar yoktu. Pollitt bu dönemde söylenmesi gereken bir yığın şeyin dile getirilemediği türünde bir duygunun egemen olduğuna dikkat çekerek, "Korkunç bir dönemdi. Bayrak sallamak gündelik yaşamın ayrılmaz bir parçası olmuş, bir ibadete dönüşmüştü," diyor ve vatanseverliğin her zaman sola saldırmaya hazır olduğunudilegetiriyor. Yine de, solun sorunlarını 11 Eylül olayına bağlamak yanlış olur. McCarthy döneminin üzerinden yarım yüzyü geçmesine karşın, so/günümüzde deyaygın o/an siyasal kültürde bir yer edinmeye çabalıyor. Pollitt, Amerika'da sola doğru bir eğilimin Amerikan politikasında çok daha köklü bir değişimi gerektirdiğine inanıyor. Kısacası, Amerikan solu gündemi oluşturmanın henüz çok uzağında. • The Guardian'dan GARY YOUNGE Türkçesi: RÎTA URGAN Savaşmak istemiyorum tsrail'in şahinlerin şahini eski başbakanı Benyamin Netanyahu'nun yeğeniJonathan BenArtzi, Israil gibi kadınlatın bile askere alındığı bir ülkede askere gitmeyi reddettiği için aylardır hapis yatan bir vicdani retçi. BenArtzi, Filistinleyıllardır süren kanlı çatışmaların yanı sıra Müslüman ülkelerden oluşan bir denizin ortasında kendine zorla edindiği toprakları savunmak için her an herkesin elinin tetikte olduğu bir ülkede, neden sa vaşmak istemediğini şu sözlerle açıklıyor: "Savaşın saçmalığını anladım." 20 yaşındaki fizik öğrencisi, ordunun ne demek olduğıınu anladığı yaştan itibaren (ki Israil gibi bir ülkede bu yaş oldukça ufak) asla asker üniforması giymeyeceğini bildiğinisöylüyor. Ancak bunun nedenini ancakl. Dünya Savaşı'nda 700 bin kayıp veren Fransa'nın Verdun kentini ziyaret ettiğinde anlamış: "Askere gitmeyeceğimi oldum olası biliyordum ancak nedenini 14 yaşında anladım. Fransa'ya gittik ve oradaki bazı savaş alanlarınıgezdik. Her taraf sıra sıra dızilmiş mezar taşlanyla doluydu. Işte o zaman olayın saçmalığını anladım. Fedaedilmiş bunca yaşam ve hiçbiri gerçekte ne için savaştıklarını bilmiyordu. Onlara gerçek asla söylenmemişti." tSRAtL'DEORDU... Eski şahin başbakan Netanyahu'nun yeğeni BenArtzi, görüşlerinden dolayı îsrail'de en uzun süre hapis yatan vicdani retçi. Aynca tabii amcasından dolayı en ünlüsü. Onlarınki tsrailli savaş kahramanlarıyla dolu bir sülale. BenArtzi'nin büyükbabaları, Israil'in bağımsızlığı için savaşmış ünlü askerler. BenArtzi'nin cezası, masum bir Filistinli'nin "yasadışı ölümü"nden sorumlu tutulan herhangi bir tsrailli askerin yattığı cezadan çok daha fazla. BenArtzi, günümüzlsrail'initamkalbinden vuruyor ve tabii orduyu da fazlasıyla rahatsız ediyor: "îsrail'de ordu Tanrı gibidir ve benden de bildim bileli ona tapvar. Neredeyse her Israilli mesleği kadar ordudaki konumu ile de tanımlanıyor. Ancak diğer öğrenciler Moşe Dayan'm kahramanlıklanyla ilgili kompozisyonlar yazarken, BenArtzi banş hakkında yazardı. Güç kullanımını gerektirdiği için judo dersine katılmayı reddetti ve Israil toplumunun askerleştirilmesinden duyduğu rahatsızlığı okuldayken de gizlemedi:" Myaşındaykenyapacağımızbirokul gezisi için işgal altındaki topraklardan geçmemiz gerekiyordu. Öğretmene geziye katılamayacağımı çünkü çocukları, Filistinlilerin sıkıyönetim nedeniyle evlerinde hapis olduğu köylerden geçirerek bir mam beklendi. Okuldaykenaskerifaaliyetler gerçekleştirilirdi. Lise öğrencileri, ordunun onları ikna etmek için düzenlediği silah gösterilerini izlemeye götürüliirdü. Ordu bu çocuklara yatırım yapıyor. Orduya giden yolda onlara rehberlik yapıhyor. Müdü rden, öğretmenlerden ve arkadaşlardan gelen yoğun bir baskıvar." Ordunun, çoğu tsrailli'nin gözünde efsanevi bir konumu nın başka yolları da var. Her yıl binlerce genç adam kendilerini psikolojik olarak yetersiz ilan edecek bir psikolog buluyor. Adam Keller, bu işi bundan on yıl kadar önce yapanlardan: "Askerlik yapmayı reddettiğim için beni tank bölüğüne bulaşıkçı olarak verdiler. 1988'de,intifada'nın başlangıç yıllannda bir gece dışan çıkarak tanklann üzerine 'Askerler işgalciolmayı reddediyor. Işgal altındaki topraklara gitmeyin' yazdım." • * Netanyahu, yeğeninin fikrini değiştirmesini arzu ettiğini söylemek dışında bu olayabulaşmadı.Amaonun fikrini değiştirmeyepekniyetiyok.# ^