Katalog

20 SENEM ONAN rizlerden etkilense de Türkiye'deki müzik piyasası hızla büyüyor. Içinde bulunduğumuz süreç elbette ki endüstrinin profesyonelleşmesini de beraberinde getiriyor. Bu olumlu bir gelişme çünkü Bernard Shaw'un da dediği gibi 'Cehennem müzik acemileriyle doludur.' Istanbul Teknik Üniversitesi'nde Dr. Erol Üçer'in desteğiyle dört yıl önce kurulan Müzik 1leri Araştırmalar Merkezi (MlAM) Türkiye'deki müzik kültürünün geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasının yanı sıra Türk müzik endüstrisine gelecekteki şeklini verecek, bilimsel altyapıya sahip gençleri yetiştirmeyi amaçhyor. MlAM bünyesinde Türkiye'deki en kapsamlı müzik kütüphanesini ve uluslararası standartlara sahip, ülkemizde müzik teknolojisindeki bilimsel araştırmayı başlatmaya yönelik ilk ses kayıt stüdyosunu barmdırıyor. 1952 yılındaTürkiye'ninilkTVyayınının gerçekleştirildiği yerde kurulan ve teknolojik bölgenin en iyi üçüncü stüdyosu olan Dr. Erol Üçer Ses Kayıt Stüdyosu, profesyonel tonmaysterlik eğitimi yanında yapım firmalarına profesyonel ses kayıt hizmeti de sağlamakta. Dünya çapında bir kompozitör ve profesyonel tonmayster olan ve MlAM'ın Tonmaysterlik bölüm başkanlığını yürüten Pieter Snapper ile stüdyo ve müzik endüstrisi üzerine konuştuk. DAH Bir üniversite stüdyosu olarak dünya klasmanlarında İ T Ü M İ A M bünyesindeki ses kayıt stüdyosunun yerini nasıl değerlendiriy orsunuz ? Benimstandartlarımagöre dünya standartlarının üstündeyiz, tabii cevap kime sorduğunuza göre değişir. Genel olarak üniversite stüdyoları ticari standardı yan~sıtmaz. MlAM söz konusu olduğunda dikkat çeken şey, üniversite stüdyosu olduğu halde Türkiye'deki tüm ticari stüdyolardan daha iyi olması. Çok iyi ekipmanlar kullanıyoruz ama bu özel bir durum değil, herkes kaliteli ekipmana ulaşabilir. Özel olan kayıt odasının akustiği. Sesin doğallığını yakalamak buna bağlı. Müzik türünde bir sınırlama var mı ? Kesinlikle yok, her çeşit müzik serbest. Derdi en iyi soundu aramak ve iyi bir kayıt odasında çalışmak olan buraya gelmeli. Yok öyle değilse paranızı boşa harcamayın, değmez. Tonmayster ne yapar? Hiç sevmediği bir şarkının kısacık bir bölümünü arka arkaya ve defalarca dinlemeye nasıl katlanır? Değişik bir şekilde dinlemek, 'profesyonel kulaklar* takmak lazım. Müzik zevkine yer yok. Asıl hangi tarz müzik için hangi standardın en iyi olduğunu bilmek gerek. İyi tonmaysterin stüdyoda tercihleri yoktur standartları vardır. Bence tonmayster mülayim biri olmalı. İyi 'şef' olmanın püf noktası sanatçının yaptığıru alıp müziksel açıdan en iyi hale sokmak. Yeni yetişen teknik elemanlar müzik sektörünü nasıl etkileyecekler? Alaylı tomaysterlerin ve diğer teknik elemanların durumu ne olacacak ? Kriz yüzünden belli olmuyor ama müzik mesela Replikas. Bir de Türk rapini çok seviyorum. Türkiye'deçokyeteneklisanatçüar ve tonmaysterler, harika şarkılar var ama hepsini bir arada görmek olanaksız. Neden Türk müzik sektörü dünya standardında yapımlar çıkaramıyor? Türk müzik piyasasının basiretini bağlayan şey plak şirketlerinin dinleyicinin kaliteli yapımı anlayamayacağına dair fikridir. Bizim amaçlarımızdan biri de Türk müzi tstanbul'da ilk TV yayınının gerçekleştirildiği yere şimdi uluslararası standartta bir ses kayıt stüdyosu ile bir müzik kütüphanesi kuruldu... endüstrisi çok gelişecek ve bence bu işe 'çaycı' ya da okullu olarak başlayan ve en tepeye çıkmak isteyen herkese yer olacak. Tonmaysterlik hep usta çırak ilişkisi içinde ilerlemiştir. Yeteneği olan herkes bu işi yapabilir. Bence eğer alaylı biri en tepeye geldiyse ve bu işi hakkıyla yapmak istiyorsa önünde sonunda okuluna da gitmeli. Kayıtlannı beğendiğiniz Türk yapımlar varmı? Daha çok sıra dışı gruplan beğeniyorum ğinin en yüksek standartta üretilmesi. Türk yapımlarında eksik olan şey yapımcı. tyi müzik ile iyi yapımı birbirinden nasıl ayırabiliriz peki ? Bir bakıma ikisi arasında hiç bağlantı yok. Mesela Türk müzik endüstrisinde gerçekten çok iyi müzik var ama prodüksiyonlar kötü. Ote yandan Amerikan pazarı kötü müzik ve çok iyi prodüksiyonlarla dolu. Bir kesişme var ama bağ yok. Eğer müzik iyi değilse etkili hale getirmek için iyi yapım şart, oysa iyi sanatçıyı kaydetmek çok daha kolaydır. İyi yapım, stüdyo ve tonmayster ise sanatçının kendini daha iyi ifadeetmesineolanaktanır. Canlı müzik kaydedilince ne kaybeder ? İyi kayıt canlı müziğin verdiği tadı yakalamanın biryolunu bulur. Piyasayı eleştirmek istemiyorum ama Türk yapımlarda çoğunlukla kanal kayıt tekniği kullanılıyor. Müzisyenleri ayrı ayrı zamanlarda kaydetmek müziğin canlılığını öldüren bir şey. Siz aynı zamanda elektronik müziğe de ilgi duyan bir bestecisiniz. Elektronik müzik nedir? Bilgisayarda bestelenen ve çoğunlukla bilgisayarda çalınan bir müzik türü. Ama ideal olan canlı müzisyenin de performansa katılması. Sadece hali hazırda kayıdı şeyler çalındığında, yorum katılmadığında ve müzisyen birheyecan taşımadığında anlamı yok. O yüzden canlı elektronik müzik benim için daha cazip. Türk müziğinden etkilendiniz mi? Gerçekten kulağımı ve tınısal dünyamı çok değiştirdi. Artık içinde büyüdüğüm çok sesli dünya sınırlı geliyor. Makamları duyabiliyorum sonunda. Ezanın değişik yerlerden, değişik ses perdelerinden oluşturduğu kombinasyonu dinlemek ufkumu açmış. •