Katalog

30 EYLÜL 2001. SAYI 810 13 hakkında, daha fazla ve bol bilgilerle beyin yıkanması, sosyopolitik sistemle dal budak sarması sonunda ortaya çıkan veFransız Psikiyatn Dupre tarafından " Baskın, öncelikli fikır" diye tarif edilen bir saplantının gelişmesi neden olur... Sonuçtatutkulu idealist dediğimiz bir kişilik yapısı ortaya çıkar. tşte o durum oluştuktan sonra ne yaşam, ne başkasının y aşamı, ne y ıkacağı değerin önemi söz konusudur. Dikkat edin, bu adamlar yolculara öleceklerini ve dolayısıyla yakınlanyla son bir konuşma yapabileceklerini.vedalaşabileceklerini, kendı inanç ve dinlerine göre duaedebileceklennı de söy lemışlerdir. Bu tür bır davranış, psikopati ile katiyyetle bağdaşmaz. Tutkulu idealist yetiştirmeyi dfinya coğrafyasına yayıyor musunuz? Hayır, tutkulu idealistte daima bir politik görüş ve sistemin olması şart değildir, bu dinsel bir durum daolabilir, bir başka durum da... Birmisal vereyim size, Gaugin, Tahiti 'de güneş batışının o kırmızısını görmek için her şeyi, ailesini, yaşamını, çocuklannı biryanabırakıp iki defagitmiştir. Bir fikrin peşinde, o fikrin gerçekleşmesi için her şeyi göze alan insanlardır... özgfirlflğü taşımaktan söz ediyorduk, bireyin sorumluluğu sırtlanması oldukça ağır değil mi? Evet, sorumluyum ama aynı zamanda hayatın yaratılmasına da vesile oluyorum. Dünyamı kendim yaratırken büyük dünyanın şekillenmesine katkıda bulunuyorum. Yani ben Tann oluyorum. lnsanniye Tannolmasınki? Yaşadıklanmız, tanık olduklanmız ortaya pek de iyi bir Tann çıkarmıyor... Yok canım... Ne Tannsı ya? Söylenenlere, yapılanlara bakın, dünün ekseninde yannı daşimdıden bağlıyorlar. Mikrokozmoz, ne kadar farkında ki bu sorumluluğun? Herkes mikrokozmoz değildir. Olsa, o kadar güzel bir dünya olur ki. O dünyada, ben ve onun kimliği, kendini algılayışı değişir mi? Senle ben arasında fark kalmaz. Sen, benin karşısında oturan bendir... "Sen bendir" mi demek istiyorsunuz? Sen, benın karşısında oturan ben. Siz bunu, koyabildiğiniz kadar kafanıza koydunuz mu? Hani bu kadar lafı ediyorum, öyle misin, derseniz obnaya çalışıyorum. lnsanın Tann olması uzun iş. Tann olmak önemli bir şey değil yahu. Insan olunca zaten Tanrısın. Ben ilk Tann hissini nerede aldım, biliyor musunuz? 1964'te Amerika'dan yeni dönmüştüm. Grupla Pamukkale 'ye gittik, orada bir eski, birde modern havuz vardı. Eski havuzdayüzdüm, aşağıdakınkmermerheykellerbenimüthişheyecanlandırdı. "Bendün de vardım, bugün de varım. Bu yaşantıyı yaşadığıma göre de zaten ölmem, zamanaşımı ve zaman kavramı dışındayım. O zamanTannyım"dedim. IlkTannlıkhissini orada yaşadım, bu hisle otobüse bindim, 67 saatyolculuktan sonra tabii ayaklaryerebastı. Kulluğunuzu mu fark ettiniz? O zaman "kulum" dedim. tkisinin arasında gidip gelen bireyin handikapıne? ;' Vallahi bilmiyorum. Bana edebiyat çok, çok, çok yardım etti. Ben kendim ı beğenmiş bir adamım. Yani karakterim bu. Züppe bir adamım. Mesleğimde de şımartıldım. Emekli olduğunuzda ne yapacaksınız? Başımzda kasket, elinizde zembil, bizim Bostancı Pazan 'ndan ucuz bamya alacaksınız. Bu sizlik değil gibi... 89'daresmen emekli oldum,yayazanm diyordum, ya eskicı dükkânı açanm. Yazdınız... Yazdım. tlköykünüz... Heybeli 'de Bir Kasım Sonu Akşamı... O benim bir nevı duygusal vasiyetnamemdir... ' Bu ilk öy künüzde ve öy kulerinlzde lnsanın hangi halini anlatmak istiyorsunuz? , Ben insanınkendisini yazıyorum. Kendinizi ycrkürenin hangi yönünde, neresinde görüyorsunuz? Ben kendimi eğitilmiş bir Doğulu olarak görüyorum. Kültürne kadar yukarıya çıkarsa ortak değerler yakınlaşıyor... Farklılıklareğitilmemiş kişiler için... Kimliğinizin iki yakasını karşılaştınr mısınız? Benbomboşyolda, kırmızı yandığında bazen beklerim, bazen geçerim. Gerçek bir Batılı gangsterlik yapar, ama kırmızı ışıktabekler... Şimdi Türkiye de kırmızı ışıkta bekleme surecine sokuldu, sizce bekleyebilecekmi? Çok güç. Bu işler zorla olmaz.. Zaten ne Batılılaşma süreci? Yalan. Lağımlar antılmış, tstanbul suları temizlenmiş dediler, değil. Yapılan işlem kakaların emülsiyon haline getirilip denize verilmesi. Diyorlar ki Türk işçisiyle Batılı bir işçinin haklan arasında artık hiç fark yoktur. Büyük büyük laflar... Nasıl yok, nasıl yok ya? Hocam, geçmişe döneceğim, sizi psikiyatrlığa yönelten neydi, tercihiniz mi, tesadüflermi? Hayır, hayır... Ben kendi deliliğimi tedavi için psikiyatr oldum. Ve inanıyorum ki, herkes çok iyi nörolog olur, çok büyük cildiyeci olur, çok iyi röntgenci olur, çok iyi dahiliyeci olur, çok iyi cerrah olur, ama psikiyatr olmak için insanın ev vela... Hasta mı olması lazım? Kendi içindeki huzursuzluğunun nedeninin peşine düşmesi lazım... Huzursuzluğunuzu nasıl ve ne zaman keşfettiniz? O benim hüzünlü adamın etkisi. Ada çok hüzünlü bir yer ve ben adayı yaşadım (Heybeliada). Bizim adada dağlılar ve denizliler diye çocuklar iki gruba ayrılır ve çok sık kavga ederlerdi; hele bir grup karşı gruptan birisini yakaladı mı? Yakalanan çocuğun pestili çıkardı. Benim ev ortadaydı, denizlilere göre dağlı, dağlılara göre denizliydim. Her iki taraftan dayak yiyordum. Bizim adanın kışı mıncıklayıcı bir hüzünle doluydu. Korkunç bir şeydir, saatlerce, ana caddede gezersin de ya kendı topuğunun sesini duy arsın ya da oralarda dolaşanbireşeğinnahnınsesini... w yet'te... Tolerans ne demek: Katlanıyorum, tahammül ediyorum... Tahammül ediyorum ne demek: Ulan seni öyle bir benzetirim ki, ama dur bakalım, şimdi değil, bekle... Hoşgörü? Daha iyi bir terim, o da bir yabancıhktır ama hiç olmazsa katlanıyorum demiyor. Varoluşçu felsefenin Türkiye'deki hareketalanı nedir,sizce? Çokdar,çokdar. Bu darlığın nedeni? Asırlarca devam edegelen bir şartlanma var. BugünkütoplumsadeceTürkiyedeğilbuyalankavramlannsürdürülmesine göreyöneltiliyor. Bu yöneltme, bireyi nereye sürüklüyor? Nebati bir hayata sokuyor; yemek, içmek, kansıyla kocasıyla yatmak... Bu kadar, başka bir şey yok. Bır de yemek içmenin sonucu olan atıklan dışarı atmak. Oysa, yaşam bir şiirdir. O şiirselliği yok ederseniz,olmaz... Yöneltilmenin dışında kalmak, o şiirselliği korumak ciddi bir çaba gerektiriyor, siz kendinizi nasıl koruyorsunuz? Kendi kendime kaldığımda tiyatro oynuyorum. Allah, ne güzel tiyatrolar oynuyor, ne senaryolar kuruyorum. En iyi yerine de kendimi koyuyorum. Bundan daha büyük mutluluk mu olur yahu? Oyunlarınızda ne var, şiddet, kan... Yok yahu, bunlar yok... Bu kadar şiddetle çevriliyken, bir savaşın eşiğine gelmişken... Zaten ben de bu konuya eğilmek istiyordum. Efendim, şiddet, ki bu konuda, terör tabirini kullanmak daha doğru olur, en iptidai ve de, esasında, hiçbir netice vermeyen, o konunun sempatizanlannı dahi soğutan ve konudan uzaklaştıran bir yöntemdir. Çünkü, terörde herhangi bir mantık ve de insani ilişki sonucu oluşmuş bir reaksiyon söz konusu değildir. Terörde konuile, teröristin amacıylahiç antâhiç ilgisi olmayan masum insanların, ilgisiz insanlann öldürülmeleri, o ana kadar elde edilmiş medeniyetin yıkımı söz konusudur. Terörde haklı veya haksız diye bir düşüncenin varlığını kabul edemem. Çünkü terör haklı bir düşünceyi, haklı bir amacı tersine çevirtip, iğrenç bir katl haline getirir. Bu işte, ne psikiy atrik bir izah ne de onun, şu veya bu şekilde, haklı kabul edilebilecek bir y önü vardır... Tamamen amaçsızbirtopyekunyıkımdır... Savaş... Vallahi efendim, savaş en korkunç eylemlerden biridir, ama siz benim gözümü çıkartırsanız benden de soğukkanhlığunı korumamı beklemeniz güçleşir... Inşallah soğukkanlılığımı korurum... lnşallah aklımıkaybetmem. ABD'de yaşanan son olayda, teröristlerin de hayatlarını kaybedecekleri muhakkaktı, bu adamlar psikopat mıydı? Katiyyenpsikopat değildir. "Psikopattır, efendim", "Bir suçlu haleti ruhiyesi içindedir" gibi kolaya kaçan ifadeler ucuzluğun ta kendisidir. Bu adamlar, ve aynı zamanda, bu hangi yönden olursa olsun tüm canlı bombalar, tamamen değişık bır kişilikyapısınasahiplerdir. Bukişilikyapısına temel olarak, çocukluğun ilk yaşlannda başlayan ve yaşamın tüm değer yargı lannı silip süpürecek kadar, benlikte derin kök salan bir fıkir, ileriki yaşlarda da bu fikir Kriton Dinçmen 'in ilk öykusü, "Heybeli'de Bir Kasım Sonu Akjumı"...