Katalog

20 CUMHURİYET DERGİ 1417 Haziran tarihleri arasında ikincisi düzenlenecek olan tsrail Film Şenliği, bu ülkenin çalkantılı yapısının sinemasal yansımalannı getiriyor sinemaseverlere. Büyük usta Amos Gitai'nin iki filmini de .. • . •• : Ankara'da gerçekleşecek şenlikte izleyebileceğiz.. Israil'deıi tokat gibi filmler. MURAT ÖZER tlki geçen yıl düzcnlenen Israil Film Şenliği, bu yıl da Ankara Sinema Derneği ve lsrail Büyükelçiliği'nin ortaklaşa gerçekleştirdikleri bir organizasyonla sincmaseverleri 'kısa ama öz' bir fcstivala çağmyor. 1417 Haziran'da, Ankara Kavaklıdere Sineması'nda izleyicisiyle buluşacak olan şenlik, Israil sinemasının son dönemlerinden gelcn beş uzun ve dört kısa metrajh filmle sinemaseverlerin ilgisini çekmeyc hazırlanıyor. 2. Israil Film Şenliği'ndeki filmler, savaş ve göçmcn sorunlan üzerinc odaklanıyor. Çalkantılı bir tarihe sahip olan Israil devleti ve insanının sorunlarına duyarl ı olma çabasındaki bu yapıtlar, 1986 ile 2000 tarihleri arasında çekilmiş ustalık gösterileri. Uluslararası festivallerdc çeşıtli ödüllcr kazanan "HaChaverim Shel YanaYana'nın Dostları; 1999" Arik Kaplun'un yönettiği bir kara komedi. Film, Körfez Savaşı sırasında Tel Aviv'e gclen Rus göçmenlerin öyküsünü anlatıyor. Başlarının üzerınde Scud füzeleri uçuşanbirülkeninınsanlanarasınakarışan Ruslar, her türlü göçmen sorunlannı yaşamaktadırlar: Dil, kültür, para, iş ve aşk... Genç, güzel, hamile ve kocası tarafından terk edilmiş olan Yana, Eli'yle aynı daireyi paylaşmaktadır. Savaşın yüksclcn sesi, tsrail* i iyice tehdit etmeye başlayınca, kendilerini birodayakilitleyenikili,giderekbirbirlerine yakınlaşırveaşkkıvılcımlarınakarşıkoyamazhale gelir... Dünyanın dört bir köşesinde karşımızaçıkangöçmenliksorununa komedi kalıplarıyla yaklaşan film Israil'in Rus göçmenlere karşı tavırlannı da gözler önünc seriyor. Bu insanların her türlü olumsuz koşula karşın, yaşam sevinçlerini yitirmediklerini de üzerine basa basa vurguluyor. Eran Riklis'in yönettiği "Gmar Gavi'aKupa Finali; 1992", insanlan en çok buluşturan spor dalı olan futbolu kullanarak hedefine ulaşmayı amaçlıyor. Lübnan'ın işgali sırasında geçen film, Dünya Kupası maçlannı izlemck üzerc Ispanya'ya gitmeye hazırlanan Israill ı çavuş Cohen' in, savaş başlayınca silah altına alınmasıyla başlıyor. Bir devriye görevi sırasında Filistin güçlen tarafından esir alınan Cohcn, böylece bir haftalıkbiresaretdöneminegirer.Esirçavuş gibi, Filistinlilerdc futbol hastasıdırve Dünya Kııpasf nda Italya'yı dcsteklemektcdir. Bir noktada olsun yaşanan 'buluşma', onlar arasında sıra dışı bir dostluğun kurulmasını sağlar... Savaşın anlamsızlığınınaltınıçizen yönetmen Riklis, film boyunca, birbirlcrini anlayabılen iki toplumun nasıl olurdakıyasıya bir çatışma ortamı içinde olduğunu anlayamadığını vurguluyor. Locarno Film Festivali'nde Altın Leopar'la taçlandırılan "Avanti Popolo1986", öncekilergibı savaşı konualan bir film. Yönetmenliğini, şenlik süresince Ankara'da olacak Rafi Bukai 'nin yaptığı bu öncmli sinema yapıtı, 1967'de "Altı Gün Savaşlan"nın bitişiyle start alıyor. Ateşkesin ilan edilmesiyle Süveyş Kanah'na varabilmek için yolaçıkan iki Mısırlı asker, yol boyunca birbinndcn eksantrik karakterlcrle karşılaşır. Alabildiğine garip bir yolculuktur bu, hatta gerçeküstünün sınırlarına kadar dayanır... Savaşta kazananla kaybedcnin anlamsızlaştığı noktayı işaret eden yönetmen Bukai, komedi formatını kullanarak toplumsal eleşti Amos Gitai "Kutsal/Kadosh" filminin oyunculart Meital Barda ve Yael Ahecassis'le 2000 Cannes Film Festivali'nde... rininzirvelerini yaşatıyorfilm boyunca. Şenliğin en çarpıcı ismi, tabii ki, yapıtlarıyla ustalık sıfatını fazlasıyla hak eden Amos Gitai. Ankaralı sinemaseverler, yönetmenin 1999 ve 2000 tarihli iki filmini izlcme şansına kavuşacak. tkisi de daha öncc Istanbul Film Festivali'ndegöstenlen"K.adosh" (Kutsal) vc "Kippur", izleyenleri, 1970'lerden bu yanafilmçeken yönetmenin sinemasal evrcnine yakınlaştıracak. tsrail' in komşulanna karşı saldırgan tavrını acımasızca eleştircn, Araplar'la Yahudiler'in birlikte yasamaları gercktiği üzerine fikirlcrinı açıklamaktan çekınmeyen, kutsal metinlerc karşı alabildiğine farklı bir yaklaşım sergileyen Gitai, doğal olarak tsrail yönctimı tarafından istenmeycn adam ilan cdilmişti. Uzun bir süre "gönüllü sürgün" hayatı yaşayan yönetmen, 1994 'te tsraı 1' c dünüşünün ardından gerçekleştirdiği "Kcnt Üçlemesi"nin son fılmi olan "Kutsal"la, izleyenleri kcndine hayran bırakan bir sonuca ulaşıyor. Kudüs'ün Yahudi mahallesi Mca Shearim'de yaşayan kadınların sorunlan üzerine eğiliyor Gitai. Buradaki kadınlar, yalnızca çocuk doğurmak, hayatlannı Tcvrat' ı öğrenmcklc geçircn kocalarını dcsteklemek içın yaşarlar. Bırbirinden farklı karaktcrlcre sahip iki kız kardeşe odaklanır yönetmen ve bu kadınların özel hayatlannda Tann 'nın, Tcvrat' ın ve Yahudi cemaatınin yeri üzerine bir başyapıta uzanır. Yönetmenin son Istanbul Film Festivali'nde de gösterilen filmi "Kippur", kişisel gözlemlcrindcn izlertaşıyor. 1973 'te geçen film, Yom Kippur savaşını anlatır. Savaşın anlamsı/.lığı üzerinc yapılmışcnıyı filmlerden biri olarak kabul edilen "Kippur", savaşan askcrlcrden çok, onlara tıbbi destek sağlayan ve hel ikopterlerle görcv yapan ekiplerin öyküsünü yansıtır. Kimin, ne ıçin savaştığının bclli olmadığı bu savaşta, ölülerle içli dışlı olan bu ckıplcrin hezeyanlandır yönetmenin ilgilendiği. Kendısi de aynı savaşta benzer bir görevde bulunan Gitai, böylece geçmişin izlerinı ycniden yaşatma gibi bir mısyonun peşınetakılır film boyunca. Yapımın diğer bir özellıği ise, başında ve sonunda karşımıza çıkan scvişmc sahneleridir ki, bu sahnelerdc birbirlcrini boyayarak scvişen çiftlcr, savaşta çamura bulanan askerlcrle karşıt uçlarda gezinmektedirlcr. "Kippur", savaş sahnelerindeki gerçekliklc de birçok yapıtla yanşabilecek bir düzcyc ulaşıyor. öldürmcnin "mübah"sayıldığı belki de tek alan olan savaş alanı, çok az filmde bu dcnlı çarpıcı birgcrçekliğebürünmüştür. Dört kısa metrajlı film Bubcşuzunmctrajlı fılminönündegösterilccck dört kısa metrajlı yapıta gelince... Sam Spiegcl Film vc TV Okulu ilc Tcl Aviv Üniversitesi Film ve TV Bölümü öğrcncilerınin çcktiği kısafilmler,çağdaş Israil toplumunun aynası olmaya sıvanmış yapıtlar. "Pcrdelcr"( 1997),"VeŞimdi Rahmaninov" (1998), "Şenlik Gecesi" (1998) ve "Horoz Dövüşü" (2000) adlı filmlerden oluşan bu bölüm, son dönem Israil sinemasının gelişimi konusunda fikir verebilccck özelliklcre sahip. Geleneksclleşmeyc doğru emin adımlarla ilcrleycn Israil Film Şenliği, sincmanın yalnızca Amerikan filmlerinden ibaret olmadığı gerçcğinin altını cizcn küçük ama ctkili bir organizasyon. Ülkcmızde fcstivallcraracılığıyla izleyebildiğimiz ülkc sinemalarından biri olan Israil sineması, şenlikte, yüzümüze birertokatgibiçarpanyapıtlarlatcmsilediliyor...^ Film şeridinde kullanılan fotoğraflar sırasıyla Yana'nınDostlan (Arik Kaplun), Kippur (Amos Giati), Horoz Dövüşü (Sıgalit üphshitz).