Katalog

CUMHURİYET DERGt KISA KISA. Kurşuna en çok maruz kalanlar • Trafık polisleri • Petrol itasyonlannda çalışanlar • Gişe memurlan • Ana caddede işyeri ve konutu bulunanlar • Açıkkapalı otopark işleticileri. Uyanlar • Cadde ve sokak üzerindeki işyerierinin, konutlann, caddeye bakan pencereleri devamlı kapalı tutulmalı. Havalandırma için diğer alternatrfler sağlanmalı. • Trafiğin yoğun olduğu yerlerde koşu, yürüyüş, dinlenme ve gezintl yapılmamalı. • Cadde ve sokak üzerinde açıkta yemiş, sebze, meyve, döner, balık, kokoreç vb. yiyecek satan yerierden yiyecekiçecek kesinlikle satın alınmamaiı. • Evlerde çok iyi temizlik yapılmalı, toz zerreciklerinin alınmasına dikkat edilmeli. • Otoyol kenaıiannda çocukların oynamasına izin verilmemeli. Kurşunsuz benzinin kullanımının yaygmlaştınlması İçin: • Kurşunsuz benzin üretiminin arttırılması. • Araçlann kurşunsuz benzin kullanımına uygun üretimi ve ithali. • AT standartlarına uyum ve kurşunsuz benzin fiyatlandırmasında indirim yapılmalı.^ si arasında doğru orantılı bir ilişkiden söz ediliyor. Şehir içi bölgelerde normal ve süper benzin kullanımı azaldıkça çocuklann kanındaki kurşun miktan da azahyor. Kurşuna karşı önlem... Peki sorun kurşunun gövdemize girmesi ise bunu nasıl engelleyebiliriz, çare ve çözümlerneler... tstanbul Teknik Üniversitesi lnşaat Fakültesi öğretim Üyelerinden Çevre Mühendisi Doç. Dr. Kadir Alp'ekulak verelim: "Kurşun tozlannın vücudumuza ginnesi için üst sınır 10 mikrondur. Toz boyutu küçüldükçe vücudumuzda oluşturduğu tehdit artar. Atmosferdeki kurşunun yüzde 90'ını motorlu araçlann egzozlanndan yayılan kurşun oluşturuyor. Kurşunsuz benzin kullanarak süper ve normal benzindeki kurşun tozlanndan gelecek zararlan en aza indirebili riz." + 1. Sayfanın devamı Pcki kurşun zehirlcnmesine neden olan faktörnedir? Istanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Geliştirtne Dairesi Başkanlığı tarafından bastınlan "Kurşunlu Benzine Hayır" başlıkh broşürden şunları öğreniyoruz. Şehir içi bölgelerde kurşunun yegâne kaynağı normal ve süper benzinlerdir. Normal benzindeki kurşun miktan 0.15 g/lt, süper benzinde 0.4 g/lt ve kurşunsuz benzinde ise 0.013 g/lt'dir. Kurşunsuz benzine göre süper benzinde 31 kat, normal benzinde ise 12 kat kurşun bulunuyor. Caddeler, sokaklar, petrol istasyonlan, kapalı otoparklar, tamirbasımatelyeleri, gişeler ve geçitler kurşun konsantrasyonunun en yüksek olduğu yer... Caddejerde kurşun konsantrasyonunun fazla olmasının nedeni buralann yüksek binalarla çevrilmiş olması. Bu durumcaddelerihavahareketlerininazaldığı koridorlara dönüşturüyor. Trafığin yoğun olduğu yol ve cadde kenarlanndaki parklarda, ahşveriş merkezlerinde, konutlarda, konaklama yerlerinde ve kaldınmlarda kurşun konsantrasyonu fazla. Cadde, meydan ve otoyol kenarlarından itibaren 200 metreye kadar kurşun ve kurşun büeşikleri ruzgâr yö nüne ve hızına bağh olarak güzergâh çevresinde yayılıyor. Kurşun tozlan doğrudan tenefFüs ettiğimiz havayla vücudumuza giriyor. Dolaylı olarak ise kurşun tozlan, bitki ve toprak üstüne çöküyor. Bizlergerek bitkileri gerekse bu bitkilerle beslenen hayvanlan tüketerek kurşunun etkisine maruz kalıyoruz. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Uzmanı Dr. Günay Can, kurşun tozlannın sindirim sistemimızden kana kanştığım, alyuvarlann içinde hemoglobin (kana renk veren protein) sentezine girerek etkide bulunduğunu ve kemiklerde depolandığını söylüyor. Vücudumuza giren kurşu Kurşunlu Bertfcine HAYIR nun ıştahsızlık, kabızlık, sinirlilik, anemi, zekâ geriliği, felç, bununla birlikte yüksek dozda alınmasıyla ölüme neden olabileceğinibelirtiyor. Can, "Kurşun, hamile kadından bebeğine plasentasyon geçişle ulaşabiliyor. Bu durum bebekte zekâ geriliği ve gelışim bozukluğuna; hamile kadınlarda ise erken doğuma neden olabilir" diyor. Kurşunun çocuklann psikolojisini de etkilediğini vurgulayan Can, sinirlilik ve davranış bozukluklannın yanı sıra çocuğun dikkatini toplamada güçlük çekebileceğini ve entelektüel başansmın düşebileceğini vurguluyor. Kandaki kurşun miktannın 45 mg/dl olması çocuklarda tedavi için sınır değer kabul ediliyor. Çocuğun kanındaki kurşun miktan saptandıktan sonra şelasyon tedavisiyle (ilaç tedavisi) kurşunun vücutlan atılması sağlanıyor. Karaciğer, böbrek, beyin ve kas gibi yumuşak dokularda biriken kurşunun yanlanma süresi (dokularda biriken kurşunun yanya düşmesi için gerekli olan süre) 3540 gün... Kemik gibi sert dokularda ise dönüşüm olmuyor. Ancak çocuklar gelişim safhasında olduklan için kurşun faktörü ortadan kalkınca ilaç tedavisi ile dönüşüm sağlanabıliyor. Havadaki kurşun seviyesiyle o bölgede yaşayan insanlann kanındaki kurşun seviye Kadir Alp şöy le devam ediyor: "Rafinerilerimizin üretim kapasitesi ihtiyaca cevap verebilecek boyuta getirilmeli, ülkemizde üretilen otomobiller kurşunsuz benzin yakan donanımda olmalı, katalitik konvertörlü taşıtlara vergilerden bir yıl ya da dahauzun süreli muafıyet sağlanmalıdır." tstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Geliştirme Daire Başkanhğı'nın "Kurşunlu Benzine Hayır" adıyla bir kampanyabaşlattığını öğreniyoruz. Kampanya hakkında bilgi edinmek için Çevre Koruma ve Geliştirme Daire Başkanı Mustafa öztürk'e başvuruyoruz. Konuyla ilgili olarak öztürk bize, 1998 yılı itibanyla Istanbul 'da tüketilen kurşunlu benzin miktarının 3.5 milyon ton, kurşunsuz benzin miktannın ise 400.000 ton olduğunu söylüyor. tstanbul'da 2.3 milyon motorluaraç bulunuyor. Bunlann yüzde 75'i otomobil. Özrürk'egörebuaraçlardan atmosfere yayılan kurşun miktan yılda ortalama 770 ton. ABD'nin genelinde ise motorlu taşıtlardan atmosfere atılan kurşun miktan yılda ortalama 1368 ton... lstanbul 'da, üstünde çevre dostu yazısı olan belediye otobüslerinin doğalgazla ve filtrelenmiş mazotla çalıştığını ve egzozlannda filtre bulunduğunu öğreniyoruz. "Zehirli bir ağır metal olan kurşun, hiçbir değişikliğc uğramadan doğada kalıyor. Biz diyoruz ki lstanbul'da kurşunlu benzine hayır. özellıklc süper benzine karşıyız. Süper benzinde kurşunsuz benzine oranla 31 kat kurşun bulunuyor." Peki kurşunsuz benzini bütün otomobiller kullanabilir mi? öztürk açıklamasını sürdürüyor: "Türkiye'de 1993 Temmuz ayından sonra üretilen, ithal edilen tüm motorlu taşıtlar kurşunsuz benzin kullanmaya uygundur. Istanbul 'da bulunan 2.3 milyon taşıtın yüzde 9O'ı 1993 modelin üzerinde. Buaraçlar kurşunsuz benzin kullanabilir. Istanbullulara diyoruz kikendinizi,çocuklannızı,doğayıseviyorsanız kurşunsuz benzin kullanın." Kurşunlu benzin kullanan motorlu taşıtlarda kurşunsuz benzine geçmeden katalitik konvertör kullanmak mümkün değildir. Benzindeki kurşun mekanik yoldan gözenekleri kapatarak ve kimyasal yoldan soy metalle birleşerek katalitik konvertörun etkinliğini, konversiyon verimliliğini azaltır ve tahribatına neden olur. Egzoz sistemleri katalitik konvertörle donatılmış taşıtlar, kurşunsuz benzin kullanmak zorundadır. "Katalitik konvertör nedir?" sorusu aklımıza takılıyor. Konuyla ilgili olarak Dolmabahçe'deki Opel servisine gidiyoruz. Karşımızda teknik sorumlulardan Dursun özcan var. "Katalitik konvertör, gazı ölçer ve beyne bilgi verir. Kurşunsuz benzin kullanan motorlu taşıtlarda, katalitik konvertör dışında