Katalog

On bir kişiydiler. Sonra devlet ya da hükümet başkanı oldular. Ortak özellikleri ise Uluslararası Af Örgütü tarafından düşünce suçlusu olarak benimsenmiş olmalanydı. UAF Türkiye'de şube açmak istedi, izin verilmedi, çünkü... Iıh deııileıı AfOrgütü ya gelmesi olduğunun farkındaydı. Çin atasözünü anımsadı, "Karanlığa küfredeceğine bir ınunı yak". Ingilizavukat PeterBenenson, gazeteO bir muma kırk yılda milyonlarca deki küçük haberi dönüp dönüp okudu: mum eklendi. Insan Haklan Evrensel BilBir Lizbon lokantasında özgürlüğe kadeh kaldıran iki Portekizli öğrenci tutuklandı. dirgesi' nde belirtilmiş tüm insan haklarıYıl 1961 'di. Öfkeyle yerinden kalktı. Dü na saygı göstenlmesini sağlamak amacıyşünüyordu: Dünya kamuoyunu harekete la tarafsız ve bağımsız çalışan UAF, "şidgeçirebilecek, etkili bir şey yapabilir midet kullanmamış, şiddeti savunmamış" yim? Yanıtın, kendisi gibi öfkeli ve bir tüm düşünce suçlularının serbest bırakılşeyler yapmaktan yana insanlann bir araması, tüm siyasi tutukluların vakit geçirilmeksizin ve adil olarak yargılanması, ölüm cezalannın, işkence ve insanlık dışı uygulamaların kaldınlması, siyasi cinayet ve kayıplann sona ermesi üzerinde yoğunlaştı. Kuruluşunun daha birinci yılında yedi ülkede, yetmiş gönüllü grup 210 mahkum için çalışmaya başlamış, Düşünce Mahkumu Fonu kurulmuştu. Onuncu yılda, bin elli mahkum için çaba harcanmış, 700'ünün serbest bırakılması sağlanmıştı. (Sonrada bu kişilerden 11 devlet ya da hükümet başkanı olacaklardı) 1974'te,Şili'dearaştırma yapılmış ve Allende'yi deviren Pinochet yönetimi hakkında işkencelere, infazlara ve siyasi baskılara dair raporhazırlanmıştı. Aynıyıl Bugün: Insan Hakları Derneği, Insan Hakları Uluslararası Yürütme KonVakfı, SODEV, 78'liler Vakfı, Yazarlar Sendikası seyi'ne ilk kez bir düşünce ortak organizasyonu gece. 19.00'da AKM Konser Salonu'nda. mahkumu seçildi. Bu kişi, 10 Aralık Pazartesi: Film gösterisi: Garaj Mümtaz Soysal'dı. örgütün OlimpoYeşilçam Sineması. 15.00'te "Insan Türkiye'de ilk gönüllülerini Hakları Bağlamında Ekonomik ve Sosyal Haklar" oluşturması ise 1995 yılını konulu açık oturum, 17.00'de Emek şiirleri bekleyecekti. Bir yıl sonra dinletisi. Yer: Muammer Karaca Tiyatrosu. Türkiye'de ilk kampanya 11 Aralık Salı: Film gösterisi: Bilinmeyen Kodbaşlatıldı,hedefi Çin'deki inYeşilçam Sineması. 15.00'te İFSAK'ta san hakları ihlalleriydi. Çin "Türkiye'de Insan Hakları" konulu saydam gösterisi. Tiyatro: Bir Çift Sözümüz Var Aşka Dair hedef alınmıştı, çünkü örgüt / Nâzım Hikmet Düşün Sahnesi. gönüllüleri, kendi ülkelerin12 Aralık Çarşamba: Film gösterisi: Sessiz deki insan haklan ihlalleri ölüm / Avcılar Barış Manço Kültür Merkezi, Batı konusunda kampanya veçan Beyrut / Yeşilçam Sahnesi. Tiyatro: Sessizlik / lışmalara katılamıyorlardı. Düşün Sahnesi, "Medya ve Insan Hakları" Gerekçesi UAÖ'nün tarafkonulu açık oturum / Nâzım Hikmet Vakfı sızlığını koruma ve evrensel Salonu. dayanışmayı güçlendirmekti 13 Aralık Perşembe: Film Gösterisi: Sarhoş Atlar Zamanı / Yeşilçam Sineması. Şiir ve müzik Türkiye'de çeşitli etkinlikdinletisi: İHD salonu. Tiyatro: Schweijk 2. Dünya ler gösteren, kampanyalar Savaşı'nda / Harbıye Muhsin Ertuğrul Sahnesi. düzenleyen UAÖ gönüllüle14 Aralık Cuma: Film: Lumumba / Yeşilçam ri, altıncı yılda, 9 Mayıs Sineması. Tiyatro: SpeerDünyanın Başkenti / 2001 'de Türkiye 'de şube açMaya Sahnesi. Panel: Ekonomik Krizin ve mak için lçişleri BakanlıSavaşın Gölgesinde Çalışma /İHD salonu. ^ ğı'nabaşvurdular. Bakanlığa ELİF SU başvurma nedeni, Türkiye'deki mevcut yasaların, yabancı derneklerin şube açabilmeleri için Bakanlar Kurulu kararını şart koşmasıydı. Yöntem gereği başvuru lstanbul Valihği'neyapıldı. Ön inceleme hızla tamamlandı ve dosya 17 Mayıs tarihinde, 103822 sayılı yazı ile lçişleri Bakanlığı Güvenlik Şube Daire Başkanlığı'na gönderildi. Bakanlık, 30 Mayıs'ta, Dernekler Yasası gereği Dışişleri Bakanlığı'ndan görüş istedi. Dışişleri Bakanhğı, olumlu görüşünü 4 Temmuz'da, lçişleri Bakanlığı'na iletti. lçişleri Bakanhğı da, Af Örgütü temsılcilerinin olumlu olduğunu düşündükleri görüşleriyle birlikte 24 Ağustos'ta Başbakanlık Kanunlar KararnamelerGenelMüdürlüğü'neulaştırdı. Artık bekleme sürecine girilmişti. lçişleri Bakanhğı 31 Ekim'de lstanbul Emniyet Müdürlüğü'ne bir yazı yazarak kararı bildirdi: Başvuru reddedilmişti. Bakanlık, gerekçe olarak da, dosyanın tekamül etmediğini (olgunlaşmadığını) göstermişti. Karar, UAÖ'nün Türkiye kurucu adaylanndan Ayçin Şan'a tebliğ edildi. Örgütün basın sözcüsü Özlem Dalkıran, karann iptali için Danıştay'abaşvurmayıplanladıklarınısöyledı... Bakanlar Kurulu, aldığı bu kararla, bir ikinciliğe imza attı. Malezya'dan sonra, başvuruyu reddedenikinci ülke oldu. ^ AF ORGUTU NOTLARI UAÖ'nün ilk düşünce mahkumları: «• UAÖ'nün benimsediği düşünce suçlularından en az 11 'i sonradan devlet başkanı ya da başbakan oldu. •• Romanya'da felsefeci Constantin Noica, üniversiteden uzaklaştırılmış, 25 yıla mahkum edilmişti, serbest bırakıldı. •• ABD'de ırk ayrımına karşı çıkan CORE özgürlük Yürüyüşü hareketinin önemli isimlerinden olan ve üç kez hapsedilen 65 yaşındaki Ashton Jones serbest bırakıldı. •• Macaristan'da komünist hükümete muhalefet eden Cardinal Mindszenty serbest bırakıldı. •• Sendika çalışmaları nedeniyle hapsedilen Yunanlı komünist Tonı Ambatielos serbest bırakıldı. •• Angolalı şair Dr. Agostino Neto, ülkesindeki sağlık koşullarını düzeltmeye çalışma suçundan, yargılanmaksızın hapse konuldu. Ev hapsindeyken kaçtı ve Angola'nın ilk devlet başkanı oldu. örgütün ilklerl... 300'ün üzerinde kadrolu, 10O'ün üzerinde de gönüllü personelin çalıştığı örgütün uluslararası sekretaryası Londra'da. •• İlk çağn, 1961 'de Peter Benenson tarafından yapıldı. •• İlk acil eylem çağrısı 19 Mart 1973'te Brezilyalı Profesör Luiz Basilio Rossi içindi. •• İlk UAÖ heyeti Ocak 1962'de Gana'ya gitti. *• İlk raporun tarihi Eylül 1962. •• Bugün 160'ın üzerinde ülkede 1 milyon 200 binden fazla üyesi var. •• Avrupa, Orta Asya, Amerika kıtası, Afrika ülkelerinden reddedilen başvuru yok. Zimbabvve ve Liberya başvuruları ise daha sonuçlanmadı. •• Asya'da Malezya, iki kez yapılan başvuruların ikisini de reddetti. Üçüncü başvuru henüz sonuçlanmadı. ^