Katalog

CUMHURİYF.TDERGİ Toplama kampından kurtulduktan sonra, Simon VViesenthal yaşamını Nazilerin izini sürmeye adadı; bini aşkın Nazi, onun takibi sonucunda cezalandınldı. Şimdi 93 yaşında. Kayıtlan belgelemek dışında pek bir işinin kalmadığını düşünüyor. "Şimdi durum içler acısı; para var, peşine düşülecek kişiler ise çok az" diyor. iyana'yı örten sis perdesinin ardından Simon Wiesenthal'in ofij ^ B v si güçlükle seçilebiliyor. Doksanlık Nazi avcısı 40 yıldır bu kentte yaşıyor. Sekreterlerinden Rosemary kapıyı açıyor. Basamaklara oturmuş bir bekçi güçlükle seçilebiliyor. Wiesenthal'in yaşamını Avusturya'da, kendi deyişiyle üç milyon Yahudinin yaşamlarını yitirmesindensorumlu birülkede, sürdürmesi insana hemgarip,hem mantıklı geliyor. Ofisin kapısı açık. Ufacık üç odadan olu V İzlenecek kişi kalmadı şan ofisin içi soykınmdan kalan dehşet verici kalıntılar ve Wiesenthal'e sunulan çeşitli armağanlarla sıkış tepiş dolu. Insanın içini karartıyor. Sayısız doktora diplomaları, tunç birbüst, kendisini bir filmde canlandıran Ben Kingsley'in bir posteri Nazi kurbanlarının fotoğraflan ve Hitler Almanyası'nı gösteren bir harita arasına serpiştirilmiş. Wiesenthal, "üeç kaldınız," diyor ve "On buçukta gelmeliydiniz," diye eklerken somurtuyor. Elimde olmadan geciktiğimi. uçağıngecikmeli indiğini belirtereközurdiliyorum. Yarım saat içinde ofisten çıkmak zorundaolduğunu söylüyor. Kendisiyle görüşebilmek için lngiltere'den geldiğimi, bana birkaç dakika daha ayınp ayıramayacağını soruyorum. "Hayır," diye yanıtlıyor. NViesenthal 30 yıl öncekinden pek de farklı görünmüyor. Yalnızca göbeği biraz daha büyümüş, ama o zarif görünümünden birnebze bile yitirmemiş. Gri takım elbisesi, grı kazağı, aynı renk mendili ve çorapları kır düşmüş saç larıy la müthiş bir uyum ser giliyor. Konuştukça buğulu gözleri azıcık yaşarıyor. Dışandan dosyalarıy la ortalıkta koşuşturan sekreterlerin ayak sesleri geliyor. Sert ve acımasız tavırlarıyla her şeye egemenmiş gibi bir hava estiriyorlar. "Ah, çekilmeye karar veren yok, yalnızca söylediklerim farklı bir biçimde yorumlandı. Ben elli yıl boyunca aradığım insanların çoğundan daha fazla yaşadığımı, artık daha fazlasının peşinde olmadığımı söyledim. Ama belgeler açısından yapacağım daha bir yığın iş var," diyor. Kayıtların bilgisayara geçirilmesi için üç yıl gerektiğini hatırlatıyor. "Zaman zaman birilerini bulmak isteyebiliriz," diyor. Neonazilerinvetarihselrevizyonistlerin yükselişini belgelemenin çok daha önemli olduğuna dikkat çekiyor." Şimdi lerde Almanya ve Avusturya 'da N azizmin o kadar da kötü olmadığını öne süren küçük gruplarvar. Koşullarınuygunolmasıdurumunda, bu gruplar günün birinde ağırlıklannı koyabilirler," diyor. Wiesenthal'in bir hayli geniş olan ailesi bir AvusturyaMacaristan kenti olan Buchach'tan geliyor. Annesi yük vagonunaatılıp Belzec'e götürüldüğünde, Wiesenthal henüz otuzlu yaşlarına basmış olgun bir erkekti. Yük vagonunun arkasından boşuna koşturmuştu. 1941 yılına gelindiğinde, NViesenthal ve kansı Cyla toplama kamplanna gönderilmişlerdi. Tam 13 kez bir ölüm kampından ötekine gönderilmiş, bir biçimde yaşamda kalabilmeyi başarmıştı. Yine üç kez kurşuna dizilmek üzere sıraya sokulmuş, ancak silahı kullananlar nedense onu ıskalamışlardı. Bir kezinde, kilisenin çanları çalmaya başlayınca ateş etmeye ara verilmişti. Savaşın sonunda Almanlar geri çekilirlerken bir SS subay ı tarafından vurulmuş, ancak kurşun bedenini sıyırıp geçmişti. 1944'te bir SS onbaşısı Wiesenthal'e insanların öylesine acımasız olabileceğine kimsenin inanmayacağını söyleyince, Simon NViesenthal soykırımı belgelerle kanıtlamaya, Nazizmin mimarlannı kökünden kazımay a karar verdi. Mauthausen kampına girdiğinde güçlü kuvvetli genç bir adam olan NViesenthal, kampı terk ettiğinde bir iskeletten farksızdı. Annesi dahil, ailesinin sekseni aşkın üyesi öldürülmüştü. Kansı Cyla'nınöldürüldüğü söylenmişti. Cyla'ya ise kocasının intihar ettiği... NViesenthalkorkunç birbelleğe sahipti. Mahkemeye çıkması gereken savaş suçlularından oluşan bir liste hazırladı. Listedeyeralan91 kişiden75'inin izini buldu. O tarihten bu yana NViesenthal bini aşkın Nazinin yakalanmasında etkin rol oynadı. "Ajanları" daha önce toplama kamplarına gönderilmiş kurbanlardı. Fotoğraflar ve ilk ağızdan anlatılanlar biçiminde kanıtlar bulmak için yıllarca çalışıyorlardı, ama tanıklann çoğu ölmüş olduğundan, sonuca ulaşmalançokgüçtü. İzini sürüp bulduğu en önemli kişi Eichmannidi. Arayışınısürdürürkenajanlanndan birinden Eichmann' ın eski kız arkadaşını baştan çıkartmasını ve bir fotoğrafını ele geçirmesini istedi. Ajan bu görevi başa nyla sonuçlandırdı ve fotoğraf sayesinde Resimler ve çizim Auschwitz kitabından... 7 Ekim 1944 tarihli çizim ise David Olere'ye ait. Eichmann'ın suçlu olduğu kanıtlandı. NViesenthal'e en büyük başansının ne olduğunu soruyorum. "Birden çok başarım oldu, ama bir tanesinin peşinde dokuz yıl koşturdum ve sonunda başardım. Hermine Braunsteiner toplama kampındaki yüzlerce çocuğun ölümünden sorumluydu. Sonunda izini Amerika'da buldum ve mahkeme sonucunda ömürboyu hapse mahkum edildi.