Katalog

CUMHURİYET DERGt Gelmesi kolay diye kalkıp gelmişler Türkiye'ye. Çok az paraya ağır işlerde çalışıyorlar. Kilometrelerce uzak olan îstanbul'da çok az paralara amelelik yapan Rumen üniversite öğrencileri. Istanbul'un Rumen ameleleri YAZI: KADER KARAÇAY FOTOĞRAFLAR: COŞKUN AŞAR ynı ülkedc yaşadılar. Aynı ülkenin acılanna katlandılar. Yükseköğrenim görüp ülkelerine katkıda bulunmak istediler. Amaekmek kavgası verdikleri yer Romanya değil Türkiye oldu. Onlar ülkelerınden kilometrelerce uzak olan Istanbul 'da amelelik yapan üniversite öğrencileri. "Daha dört ay oldu lstanbul'a geleli ama Romanya'yı ve annemi çok özledim" diyor Adriyan, Romanya'daki bir universitede ekonomi eğitimi alıyor. Okuduğu üniversitenin bir dönemlik harç ücretini ödeyebilmek için Türkiye'de dört aydır bir ekmek fabrikasındaçalışıyor. Doktor bir annenin ve ekonomist bir babanın oğlu... "Annem ve babamın meslekleri para getirir gibi görünmesine rağmen geçinemiyoruz" diyor. Rumenlerin Türkiye'de yaşadıklan zorluklarsmırkapısındabaşlıyor. Kimisi geldiği günü garda geçirirken kimisi de bütun gecegardadolaşırkenkayboluyor.Adriyan'ın gelişi de onlardan hiç farkh değil: "Türkiye'ye giriş ve çıkışlann kolay olduğunu söyİemişlerdi.TekkelimeTürkçebilmıyordum. Nereye gideceğim belliydi ama nası 1 gidileceğini bilmiyordum. O akşam gardan çıkamadım. Neyse ki arkadaşlanm vardı. Telefon ettim, gelip beni gardan aldılar." O diğer Rumenlerden daha şansh, gelir gelmez iş bulmuş. Birekmek fabrikasında arkadaşlarıylabirlikteçalışmayabaşlamış. Bizeyaşadıklannıanlatırkenyüzifadesideğişiyor, az önceki sakin halinın yerini kaygı alıveriyor. "Günde 15 saat fınnda çalışıyorum. Fırın A da yatıp, fınnda kalkıyorum. Her gün un çuvallarını taşıyarak ekmek yapıyorum. Bu işleri yaparken saçlanma kadar un içinde kalıyorum. Çalışma koşulları içinde en yorucu dönemi ramazan ayında yaşıyorum. Gundüz ekmek, gece pide yapıyoruz. Bu dönemde en fazla 34 saatuyuyabiliyoruz. Bütün bunlara rağmen işyerimiz diğer arkadaşlanma oranla daha iyi. En azından patron kavramı yok, herkes kendi işi gibi çalışıyor." ArkadaşıCreştın lafagirip"KralFM'ianlatsana" diyerek Adriyan'a takıhyor. Adriyan'ın yüzündeki kaygı dolu ifade, yerini gülümsemeye bırakıyor. Aralannda geçen bu olay ı bıze anlatmadan edemiyor. "Arkadaş ortamım aslında çok iyi ama bazen tartışıyoruz. Ben klasik müzik dinlemek istiyorum. Türk arkadaşlar ise arabesk müzik dinlemek istıyorlar. Akşama kadar Kral Kral Kral, başka bir şey dinlemiyorlar." Konuşma sırasında soruyor: "Sultanahmet ve Beyazıt Meydanı'nı çok duydum. Gerçekten güzel mi?" "Arkadaşlar Ayasofya Müzesi 'ni çok beğenmişler. Aynca o bölgede başka müzeler de varmış. ögrenci olduğum için giriş ücretlerindebirindirimyapıhrmı?Bazençokbunalıyorum. lstanbul'u gezmek istiyorum. Romanya'da hayat koşulları ağırlaşınca çalışmaya Türkiye'ye gelmişler... Fakat Romanya'ya oranla fiyatlar pahah, hiçbirycregidemiyorum." Adriyan'ın Türkiye'ye gelip çalışmasıarkadaşlan sayesinde olmuş. 15 saat çalışmasımnkarşilığıolarakhaftada26milyon500 bin lira alıyor. Baba mesleği olan ekonomi eğitimi almasını da babası istemiş. "Romanya'da darbe olmadan önce bu mesleğe çok rağbet vardı. Ben ekonomiyı o dönemde seçtim. Başka bir ülkede bu eğitimi alsaydımmükemmelbirhayatımolabılirdi. Romanya'nın komünist düzende olduğu dönemlerde Amerika ve Türkiye gibi ülkelere bakışı farklıydı. Bu ülkelere girişçıkış emperyalist ve imparator ülkeler gerekçesiyle yasaktı. Küba, Bulgaristan, Rusya gibi sınırh ülkelere gidebiliyorduk. Darbeden sonra isebufikir geçerliliğiniyitirdi. Girişçıkışlar daha rahat olmaya başladı. Benim Türkiye'ye gehşiminnedeni ise Türkiye'ye girişçıkış diğer ülkelere göre daha kolay ve ucuz." Adriyan, Ingilizce bildiği için en çok gitmekistedığiülkeKanada. Kanada'nın"güzelliklerini" televizyonlardan görmüş. "Para biriktirip okulumu bitireceğim ve Kanada'da yaşayacağım" diyor. Kendi okul yaşantısını anlatırken gülümsüyor. "Aslında çahşkan bir ögrenci değildim. Ne kadar çok çalıştıy sam da iyi bir öğrenci olamadım. Sınavlara bir gün önceden hazırlanıp giriyordum. Sinema, tiyatro, müzik benim için dahazevk vericiydi. Okul yıllanmı özlüyorum. Okulagittiğim dönemde gelecek kaygım olmuyordu." Adriyan' ın arkadaşı Creştin tekrar konuşmaya katılarak, Türkiye'yle ilgilı fikırlerini belirtiyor: "Türkiyeçok farklı. lstanbul çok pis, kalabalık... Su, elektrik, telefonkısacası her şey para. Burada parayı kazanmak zor, ama yemek çok kolay. Bu nedenle para ka