Katalog

2 NÎSAN 2000. SAYI 732 15 edilen, kötü davranılan eşek Balthazar'ın öyküsünü anlatır. Balthazar yavruyken çevresindeki insanlar, özellikle çocuklar onu sevip, okşar ama, büyüyünce insanlardan sadece kötülük görür. Kımisi yük taşımacılığında, kimısı sirkte, kimisi de kaçakçılıkta kullanır. Burada tasvir edilen toplumdaki acımasız düzen ve insanlann gaddarlığı karşısında eşek Balthazar'ın saflığını ve masumiyetini sözcüklerle anlatmak olanaksız. Bresson, aynı yıl birdiğerbaşyapıtı olan "Mouchette"i tamamladı. Filmin konusu ve geçtiği ortam, "Balthazar"daki gibiydi. Sadece eşek yerine bir kız çocuğunun yaşadıklan anlatılmaktaydı: Mouchette'in annesi hasta, babası alkoliktir. Küçük kız hem okulagider, hem de annesiyle, bebek kardeşine bakar. Hepsi birbirinden kötücül insanlarla dolu bir ortamda, Mouchette'in mutluluk özlemi ve yakınhk arayışlan her seferinde felaketle sonuçlanır. Bresson, "Bir Idam Mahkurau Kaçtı" filminde nesneler aracılığıyla insanlann iç dünyasını görselleştirmişti. Basit aletler, su ve yemek kaplan, giysi parçalan vb., hepsi filmin baş kişisi Fortaine' in nıhsal durumunu yansıtıyordu. Yönetmen, "Balthazar" ve "Mouchette" filmlerinde bu uygulamayı daha ileri noktalara götürüyor. Balthazar' ı çevreleyen nesneler ve miizik yerine kullanılan doğal sesler veya Mouchette'in kullandığı günlük eşyalan (okul çantası, süt ve şarap şişeleri, kirli önlüğü vb.) bir diyaloğa gerek kalmadan, her şeyi anlatıyor. Kişileri konuşmalarla değil, davranışlar ve kullandıklan nesnelerle tasvir etmek, Bresson sinemasınm en belirgin özelliklerinden biridir.TıpkıMontaigne'nindediğigibi: Yaptığımız her hareket bizi ortaya koyar. Avrupa'da bir kadın üniversitesi kapılarını öğretime açacak. Dünya Fuan EXPO 2000'de model bir kadın üniversitesi oluşturuluyor. Dünyanın dört yanından 900 kız öğrenci erkeksiz eğitim görecek. Kadınlar için üniversite ünyanın dört bir yanından gelecek olan 900 kız öğrenci, "100 yıl için 100 gün" sloganı ile 15 Temmuz15 Ekim tarihleri arasında, erkeksiz eğitim görecekler. Bu yıl Almanya'da Hanofer'deki EXPO 2000 Dünya Fuan programının kapsamında, "Teknik ve Kültür Uluslararası Kadın Üniversitesi" kapılannı öğretime açacak. Almanlan, yükseköğrenimde ilk kez böyle bir model oluşturmaya yönlendiren sebep, kız öğrencilerin karma okul larda ve üniversitelerde "kimya, fizik" gibi bilim dallanna ilgi duymamalan. Ömeğin 80'li yıllann ortalannda, Kuzey Ren Westfalya eyaletinde kız üniversite öğrencileri arasında yapılan bir anket, kimya öğrerümi yapan öğrencilerin yüzde40'ırun kız liselerinden mezun olduğunu ortaya koymuş. Cinsiyetin sorun olmadığı kız okul larında, öğrencilerin doğa bilımlenne de daha çok ilgi duyduklan anlaşılmış. Bunun üzerine, yeniden kız okullanna dönüş yerine, bilimsel araştırmalarda dünyaca ünlü Berlin Max Planck Enstitüsü, 1993 yılında, kız öğrencilerin heves ve ilgilcrinin artması için, matematik ve doğa bilimleri dallannda cinslerin ayn sınıflarda öğrenim görmelerini önermiş. Üniversiteler için de aynı durum söz konusu. Çünkü Almanya'da kızlar genelde üniversite öğrenimine başlıyorlarama, ış, akademik kariyer yapmaya gclince, ipin ucunu bırakıyorlar. Tüm teşviklere, bilim dallannın hemen hepsinde kız öğrencilere araştırma olanaklan verilmesine karşın, bugün üniversitede kürsü tutan öğretim üyelerinin sadece yüzde üçünü kadınlar oluşturuyor. Yüksekokullardadakürsüsü olan profesörlerin sadece yüzde 5 'i kadın. Çünkü bu görevleri veren de erkekler olduğu için, çoğunluk erkekleri yeğliyorlar. göç ve dünyada su sorunu gibi çeşitli konulan işleyecekler. Profesör ve sanatçılann yönetiminde, atölyeler, küçük gruplar ve seminerlerde bilgi birikimilerinin bir değerlendirmesıni yaparak, işlenen konulara yeni bakış açılan getirmeye çalışacaklar. Kadınlann gelecekteki iş alanlan ne olacak? tş değiştirmek, kadın ve erkek için ne ifade etmektedir? Geçimlerini güvence altına almak için kadınlar hangi kalifiye işleri seçmelidirler? gibi konular işlencek. lsveç, Hindistan ve Malezya'da kadınlar arasındaki yoksulluk, kariyer yapma ve teleiş olanaklannın kıyaslanması yapılmak suretiyle, gelecekte kadın ve erkeğin iş alanlanna ilişkin ortak stratejiler oluşturulacak. Almanya için ilk sayılan bu deneme, aslında pek çok ülkede çoktan uygulamaya konulmuş.ÖrneğinJaponyaveKore'de kadın üniversiteleri var. Sadece Seul'da kadınlar için beş yüksekokul öğretım yapıyor. Bunlardan Ewha Üniversitesi uluslararası üne sahip ve Kore 'nin en iyi altı ünıversitesindenbiri. Amerika'da faaliyette olan 84 kız kolejinden, örneğin en ünlüleri olan Wellesley, Bryn Mawr, Smith ve Mount Holyoke'den mezun olanlar, Amerikan ekonomisinin en üst kademelerinde en yüksek maaşla iş buluyorlar. Erkek egemen iş alanlarında da yerlerini alıyorlar. Hanofer Kadın Üniversitesi 'nde, parasal sorunu olan kızlar için burs olanaklan sağlanacak. öğrenim görecek 900 öğrencinin üçte biri Alman, geri kalanı Sovyet Rusya gibi sanayi ülkeleri ile kalkınmakta olan ülkelerden gelen öğrencilerden oluşuyor. Bu öğrencilerden, 100'ü AJman Akademik Değişim Hizmeti'nden (DAAD) olmak üzere, 360'ınaburs verilecek. Üniversite Yönetim Başkanı Ayla Nausel, bu model üniversitede, "Kadınlara, toplum içinde önemli ve üst düzey görevlerde yer almalarını sağlayacak eğitim verileceğini" belirtiyor ve "Kadınlar ancak buşekildetoplumdabazı şeyleri değiştirebüecekler ve gelecek kuşaklara örnek olacaklardır" diyor. Amaç 100 günlük üniversiteyi kalıcı bir eğitim kurumuna dönüştürmek. Ancak bunun için de parasal kaynaklara gereksinim var. "Belki bir günbu da gerçekleşir" diyor, Ayla Neusel. Üniversitenin merkezi Hanofer'de olacak. Ancak Hamburg, Bremen ve Kassel üniversitelerinde de bu program çerçevesinde dersler verilecek. Dlğerdersler... Ingilizce verilecek eğitimde dersler başhca şu anabaşlıklar altında toplanıyor: Siyaset bilimi, kent ve cinsiyetler, kadının iletişim çağına geçişi, su ve yaşam, topluma uyum ve uyumsuzluk arasında kadının konumu: BatıOrta ve Doğu Avrupa arasında bir karşılaştırma ve kıyaslama. . ^ DAAD Letter'den çeviren: DENİZBANOĞLU Dlğerfllmlerl Robert Bresson 1969'da "Une feme douce", 1972'de "Quatre nuits d'un reveur", 1973 yıhnda"Lancelotdulac"; 1977'de"Le diable probablement" ve 1983 yılında son ç alışması "U Argent" (Para) filmlerini gerçekleştirdi. Yönetmen, Dostoyevski'nin "Beyaz Geceler" adlı kısa romanından uyarladığı "Quatre nuits d'un reveur" (Bir Hayalperestin Dört Gecesi) filminde kendı toplumundaki sevgi, daha doğrusu sevgisizlik temasını ele aldı. "Lancelot du lac" ise, yeni çağla birlikte sahneden çekilen ortaçağ şövalyelerini konu edinen, zengin atmosferli, ancak son derece kasvetli bir filmdi. Bresson 1977'de "Le diable probablement" adlı çahşmasında, karamsar bir gözle baktığı kendi toplumunda geçen bir mutsuzluk öyküsünü anlattı. Burada, modern toplumun mahvettiği dünyada bir yer bulamayan genç bir adam, kiralık bir katile kendini öldürtüyordu. Filmde çizilen ortam öyle iç karartıcıydı ki, ölüm tek çıkış yolu olarakbelirmekteydi. Son filmi "Para" (L'argcnt), o zaman 76 yaşında olan Bresson'un görüşlerinde bir değişiklik olmadığını gösterdi. Yine iflah olmaz bir toplum, yine birbirleri için sadece kötülük düşünen insanlar. Sahte para yüzünden içeri düşüp, ailesini kaybeden bir adam, dışan çıktığında kötü olmaktan başkayolbulamaz... Son sözü yine Bresson' a bırakalım: "Seyirci ne istediğini bilmez. Sen kendi isteklerini, zevklerini kabul ettır ona. ^ Bresson'un festivalde gösterilecek filmleri: Boulogne Ormanı'nın Hanımları (1945), BirTaşra Papazının Güncesı (1950), Bir Idam Mahkumu Kaçtı (1956), Yankesici (1959), Jeanne d'Arc'ın Yargılanması (1962), Rastgele Balthazar (1966), Mouchette (1967), Gölun Lancelot'su (1974), Para (1983). ademayakta@europe.com Erkeksiz üniversitenin farkı "Bu olumsuz dengcler değışecek. Kız öğrenciler Hannover'deki üniversitede bilimsel araştırmalara teşvik edilecek, yenı olanaklarbulacaklar"diyorbu üniversitenin Başkanı Ayla Nausel. Kassel Üniversitesi 'nde mühendislik bilim dalında araştırmacı olan Profesör Ayla Neusel, "Kadın Üniversitesi"nin içerık yönünden, geleneksel ünıversitelerden farkJı olacağını belirtıyor ve ekliyor: "Üniversitenin bir reform modelıni gelıştireceğiz. Araştırmalarımızın odak noktası kadınlar ve cinsiyetler olacak". Uluslararası olma ve dısiplinlerarası uyguluma esas alınacak. Öğrenciler, kent, enformasyon, çalışma ve iş alanları. Kassel Üniversitesi Başkanı Prof. Ayla Neusel...