Katalog

72 dakikahk filmin yapımcısı Ayda Yavuz, görüntü yönetmeni Colin Mounier, müziğini yapan Fahir Atakoğiu. Oyuncular: Viktor Sergachev, Işık Yenersu, Tan Sağtürk... Troçki Büyükada'da sürgün Troçki hızlı ve uzun adıralarla evi iskeleye bağlayan patikadan geçerdi. Bazı zamanlar, aynldıktan hemen sonra, Natalya da bahk gezilerine katılırdı. Bir ya da iki sekreter ve bir de Türk polis memuru mutlaka gelirdi. Haralambos iskelede ber şeyi hazırlamış olurdu ve hemen iskeleden aynlırken gökyüzü uçuk bir leylak rengi almaya başlardı. TÜRSAK'ındüzenlediği "3. SinemaTarihBuluşması "nda ilgıyle izlenenfilmlerden biridegazeteciveTVSGenelYayınMüdürii olanTuran Yavuz'unyazıpyönettiği Troçki filmi oldu. Milano Uluslararası Film Festıvali 'nde birincilik ödiilii alanfilmi önümüzdekigünlerde TRTden ızleyebileceğiz. Biz defilm nedeniyleyediyılını Troçki ilefstanbul ve Meksika da geçirmiş Hollandalı Jean Van Heijenoort 'un amlarınayer veriyoruz 1932193 9yılları arasında Troçki ile birlikte olan çevirmeni, muhafızı Heijenoort onunla birlikteyaşadığıyıllan daha sonra kitaplaştırdı. özne Yayınları 'ndanTroçki 'yleSürgünde den (Türkçesi Cengiz Alğan) Troçki 'nin Büyükada günlerini aktarıyoruz. Büyükada'da karşılaştığımda, Troçki'de onu bugüne getiren acılann dış görüntüsüne yansıyan hiçbir izi yoktu. Yolculuk 1923 'te Rus Komünist Partisi içinde Stalin'e karşı mücadeleye ilk başladığında başlamıştı. Dört sene sonra partiden atıldı ve tüm resmi işlerden men edildi. 1928'in Kasım'ında Stalm, Troçki 'yı Moskova'dan yaklaşık ikı bin tnil uzaklıkta Sovyet Orta Asya'nın dogusunda bulunan Kazakistan'ın başkenti AlmaAta'ya sürdü. Troçki'ye, ikinci kansı Natalya ve o zaman yirmi iki yaşında olan büyük oğlu eşlik etti. Dahaküçük olan mühendis oğlu Sergei hıç politikaya bulaşmamıştıRusya'dakalmayadevametti. Troçki, AlmaAta'da G.P.U. (Stalinist rejimin gizli polis örgütü) tarafından yakından izlenmesine rağmen, hâlâ belli bir özgürlüğe sahipti. Mektuplannı alabiliyor ve ava çıkıyordu. Troçki 12 Şubat 1929'da Natalya ve Liova'yla Odesa'dan Istanbul'a geldi. Ilk önce kendilerini misafir mi yoksa tutsak mı oldukJannı anlayamadıklan belirsiz bir durumda bıfakan Rus Konsolosluğu'ndan aynldılar ve birkaç gün Pera Caddesi'ndeki Tokatlıyan Oteli 'nde kaldılar. Troçki 6 Mart'ta Paris'teki avukat Maurice Paz'a bir telgraf gönderdi: Kaldığımız otelde rahatız, kiralık yer anyoruz selamlar, Leon. Üçüncü kelime" Troçki'nin konsolosluktaki hislerinin bir yansımasıydı. Yeni göçmenler daha sonra, tstanbul Şişli'nin Bomonti Mahallesi'nde, îzzet Paşa Sokağı, 29 numarada mobilyalı bir eve taşındılar. Nisanın sonunda Büyükada 'daki lzzet PaşaYahsı'nayerleştiler(Caddenınveyalının adının aynı olması birçok yazan yanıltmıştır). Yalı, daha sonra benim oturduğum ev gibi adanın kuzeyindeydi, ama iskeleye dahayakındı. 1 Mart 1931 'de Troçki, Büyükada'nın küçük oteli Savoy'ataşmalı yaklaşık dörthafta olmuşken, lzzet Paşa Yahsı bir yangınlahasar gördü. Martın sonunda Büyükada'dan aynldı ve Anadolu yakasına, M oda'ya taşındı. Şifa Caddesi 22 numarada oturdu. Son olarak Ocak 1932 'de ben ekim ayında yanlanna katıldığımda Büyükada'ya geri dönmüştü. O zamanlar tekneyle Pera köprüsünden Büyükada'daki iskeleye, gezintiyi tamamlamak için uğranılan diğer adaları da dahil edersek, birbuçuk saatte gidiliyordu. Adanm iç kısımları havayı güzcl kokulanyla dolduran çamlarla kaplıydı. Çoğu zaman denız ve gökyüzü canlı ve sürekli değışen renklere bürünürdü. Şafak vakti, bu renkler dünyada nadir görülür bir şekilde eflatun ve leylakrengiydi. Adaları ve Anadolu yakasıyla Marmara Denizi, bitki örtüsü ve gökyüzüyle Büyükada; bunlann hepsi dünyanın en güzel yerleşim yerini oluşturuyordu. 1973 'te Büyükada'yı tekrar gördüm. Adaya çok daha fazla binayapıldığı gibi Istanbul'un dış kısımlannı daevlerkaplamıştı. Marmara Denizi kirlenmişve bir çimento fabrikası sürekli bir duman halkasmı Asyakıtasından Büyükada semalanna gönderiyordu. 1932'de Büyükada'nın nüfiısu esasen