Katalog

14MART 1999. SAYI 677 # Gelin/damat ya da evdeki çocuklar da buyaşh insanı istiyorlarmı? Hangi noktada problemlcr doğabilir ve nasıl çözülebilir? Annc veya babaya bakacak olan kişi çoğu kez kadın olduğuna görc, bu yük evliliğe zararverirmi? Bu sorulardan biri ya da ikisine bile vcrilecek olumsuz yanıt, anne ve babay la yenidcn aynı çatı altında birleşmeyi son derecezorlaştınyor. Özellikle de sorunlu birçocukluğa sahip olan insanlar, anne babalannın bakımı nı isteyerek üstlenselerbile, zaman içinde bu sorunlann ağırlıği altında eziliyor ve daha büyük sorunlaryaşamayabaşlıyorlar. 5060 yaşınagelen'çocukların'ÇOyaşındakianababalarına' Senin yüzünden hayatım karardı' ya da 'sen beni zaten hiçbir 7aman sevmedinki'diye bağırdıklan,onları için için cezalandırdıklan ve bastırdıklan duygulan nedeniyle psikolojik rahatsızlıklargeçirdikleri azrastlanan birdurum değil. Uzmanlaranne babalanna bakmak zorunda kalan yetişkinlerin birden çocukluk psikolojilerine döndükleriniveçocukluklarıylayiizleştiklerini bu süreç içerisinde ise onyıllarönceyaşanan kızgınlığın, çaresizliğin ve öftenin tüm şiddetiyleyeniden yaşanmaya başladığını ifade ediyor. Vc buna göre insan çocukluğunda kendisini ciddiye almayan, kardeşini kendinden daha çok seven, onu ihmal cden, sürekli azarlayan, dayak ya da başka şeki I lerde taciz etmiş olan anababasıy la i Igilenmekte, ona sevgi/şefkat göstermekte ve bakmakta son derece zorlanıyor. bunu istemeyi kendinde bir hak olarak da görüyor. Çocuklarında bu konuda herhangi bir isteksizlik sczdiğinde ise, zaman zaman bilinçsizce deolsa 'suçluluk ve minnet borcu yaratma' taktiğini uygulamayakoyuluyor. Uzmanlar, insan ömrüuzadıkça artacağına kesin gözüyle baktıklan bu toplumsal problemin çözümüne anne babalann da katkısı olması gercktiğini savunuyor ve hem çocuklanntn hem de kendilerinin iy iliği açısından çoğu kişinin aklına gelebilccek şu önerileri getiriyorlar: Çocuklar.ana babalannın kendileri için yaptıkları fedakârlıklan asla ödeyemezler. Onlara kendileri için çekilen sıkıntılan anlatma çabalan i lişkiyi biraz daha zora sokar, geri çeki lmelerini ve baskı altında hissetmelerini sağlar. Onlann saygı, sevgi ve anlayış göstermeleri ycterlidir. # Ana babalar hiçbir durumdaçocukların özel veailehayatınakanşmamahdır. # Yaşlı insanlar acil durumlariçin bir liste oluşturmalı, bu listeye önemli yerlerin (itfaiye, polis gibi) ve kendileriyle ilgilenebilecck diğer akraba ya da tanıdıkların telefon numaralarını da yazmalıdır. Çocuklara her zaman ulaşılamayabilir. # Yaşlılar kendi sınırlarını bilmelidir. Çocuklar onlann bakımlannı iyi niyetle üstlenmek istese bile, bunun beraberinde getireceği sorunlann bilincinde olmalı, bunu reddetmeliveprofesyonelyardımtalebindebulunmalıdırlar. Çocuklar isterlerse bu yardım için ekonomik destek sağlayabilirler. # Yaşlılıkta sadece çocuklann yardımına güvenilmemelidir. Ailedışıilişkilergeliştirmek.aynıyaştakiinsanlarlabirlikteolunabilecek farklı ortamlara girmek yaşlı insanın yaşamdan kopmasını engelleyeceği gibi çocuklann kendisine bir yükmüşcesine davranma olasılığını da ortadan kaldmr. 0 Eğer tek başına yaşanıyorsa, eve alınacak bakımı zor olmayan bir ev hay vanı hem kişinin kendini yalnız hissetmesini önler hem de hâlâ kendisine ihtiyaç duyan bir varlığın olması nedeniyleyaşama bağlanmasını sağlar. Aynca alışveriş, ütü, temizlik gibi çocuk lann gelip giderek yaptığı işler için tutulabilecek bir yardımcı da zaman zaman yaşlılaracandostuolabilir. ^ PsychologieHeute'den çeviren: AŞKINELÇİ DERGI DEN Merhaba, Kendinize ne kadar iyi baksanız da, şişeler dolusu vitamin içseniz de, uzun bir ömür varsa önünüzde mutlaku yaşlanacak ve bir gün elden ayaktan düşeceksiniz. Bu aeımasız gerçek herkesin yaşamak zorunda olduğu bir süreç. Bir gün anne babalar da, çocuklar da hayatlarını karartacak bir ortamda bulabiliyorlar kendilerini. Annebabalar ne denli sevilse de onlarla yaşlılığı paylaşmak kolay gelmiyor çocuklara. Yaşlanan anne baba da düzenlerinin bozulmasından, çocuklannın kendilerine bebekleri gibi davranmasından hiç mi hiç hoşlanmıyorlar. Ancak dünyanın en gelişmiş ülkelehnde bile bu sorunu aile dışında çözecek elverişli kurumlar yok denecek kadar az. Bu haftaki kapak konumuz yaşhlıkla gelen sorunları irdeliyor. Cumhuriyet Dergi de hemen her hafta geçmis yıllardan bir tanıklığa, bir amyayer veriyoruz. Türkiye koşullannda belleklerimize yenik düşmeyelim diye. Bu kez de Recep Bilginer 'in Nâzım Hikmet 'in cezaevi yıllarına ilişkin anılarıyla sizi geçmişe götürüyoruz. 1950yılında Nâzım Hikmet 'in af dilekçesine imza atan kimi isimlere de yazısında yer vermiş Recep Bilginer. Nâzım Hikmet bugün yaşasaydı veyine hapishanede olsaydı ne yapardık. diye düşünmeden edemiyoruz. Sonra da kâbusun bitmediğini farkedip utanıyoruz. Çünkü cezaevlerinde hâlâ düşüncesi nedeniyle hapis yatan insanlarımız var. Geçen haftaki dergimizin arka kapağında iki üniversite öğrencisinden sözetmiştik. Bir mitingde gözaltına alınıp 12 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılan Barış Yıldırım ve Ümit Kanlı dan... Ikisi hakkındaki ceza da geçen hafta • Yargıtay tarafından bozuldu. Geçen haftaki dergimizle ilgili bir not da Zihni Anadol yazısında kullandığımız bir fötoğrafla ilgili. Haydar Kutlu 'nun (Nahi Yagcı) fbtoğrafının altına Nihat Sargın yazmışız. Düzeltir özür dileriz. . • Önümüzdeki hafta yeni bir dergide buluşmak üzere... İpek Çalıslar CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZ SAHİBİ: BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN: YENİ GÜN HABER AJANSIBASIN VE YAYINCILIKA.Ş.BGENELYAYINYÖNFTME Nl: ORHAN ERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRU: HİKMET ÇETİNKAYABYAZIİŞLERl MÜDÜRÜ: İBRAHİM YILDIZ1SORUMLU MÜDÜR: FİKRETİLKİZ1 YAYIN YÖNETMENl: İPEK ÇAUŞLAR • GÖRSEL YÖNETMEN: AYNURÇOLAKI REKLAM:MEDYAC KAPAK ÇİZİMİ: SEMİH POROY Önceaffet, sonrabak... Psıkologlar,yaşlananvebakımamuhtaç anababalarınçocuklanna,eğeronlara bakmak gibi bir niyetleri varsa cbeveynlerini öncelikle 'affetmelcrini' öneriyorlar. Aıuıebabanın yaptığı hatalar üzerinde dunnak yeri güveni kayboluyor. Aralarında baktıklan negeçmişin güzel anılarını bilinç düzeyine yaşlının ya da kendi ölümünü bekleyenlerin çıkarmak çözümyollanndanbiri. Anne basayısı az değil. Yinedeebeveynlcrc 'iyi birer ba ile konuşmaya çalışarak o dönemden ka çocuk' olma çabasını sürdürüyor, onlara yarlan sorulara yanıt aramak ve kendini onların dımı esirgemcyi reddediyorlar. /erine koymaya çalışarak davranışlara bir Bunda ana babanın çok gel işmiş olan 'suçınlam aramak, uzmanlara göre bu sürecin en lulukduygusuyaratma'yeteneğinin büyük inemliçıkışyolu. payı bulunuyor. Yaşlanan ana baba, çoğu durumda hem yeni ortamlardan hem de bu orAna babasınıafîedemeycnve geçen yıllaa rağmen kendini kurban olarak gören ço tamda iyibakılmayacağından korktuğu için çocuklarıtarafındanbakılmakarzusunuta;ukların,buağırgörevihangi nedenlerden şıyor. Aynca hayatım adadığı çocuklanndan itürüolursaolsun üstlenselerbileebeveynerine dc kendilerine de daha fazla rarar verme olasıhkları çok yük.ck.F.vlerindeebeveylcrindenbirilin bakıınını üstlenmiş kadınlar bakımı genelliklekızevlatlaryada ;elinlerüstlendiklerinden)arasınlayapılanaraştırmalar, ödenen belelin ne kadar yüksek olduğunu ;özlerönüneseriyor. Bukadınlarlan yaklaşık yüzde 50 sinin ağır .ronikdeprcsyon geçirdiğini, yüzle 70'inin cinscl problemleryaşalığını, yüzde 35'inin kendini kullaıılmış hissettiğini ve ağır stres alında olduklarını ortaya koyuyor. iü kadınlann çoğu, baktıklan yaşı insana karşı ciddi bir öfke duy uor, buöfkeyi duyduğu için vicdan zabı çekiyor, çaresizlik, kapana ısılmışlıkduyguları altında ezilior. Kendileriyle ilgilenecekzamaı buladıklarından içlerine kapanıorlar. Kendilerini son derece yalız, dcğersiz ve ezilmiş hissediyorar. Süregidendurumlabaşedemeeccklerini, daha fazla dayanamaacaklannı,güçlerininsonunageliklerinidüşünüyorlar. Hayatlarıın denetiminin ellerinden kaçıp ittiğini düsjünmekten kendilerini lamıyorlar. Hakketmediklcri bir ükle cezalandırıldıkları duygusua kapılıyorlar. Çoğunun kendine Kişi yaijlanınca, hayatım adadığı çocuklannın kendisine aynı özenle bakmayışına kırılıyor. Çocuklar bir anda anababanın ya da ikisinden birinin ana babası haline dönüşünce yaşam her iki taraf içln de tüm kurallarıyla altüst oluyor. Bakımı üstlenen klşller, kl çoğunlukla kadınlar üstlenlyor, depresyondan kurtulamıyorlar. Gelişmlş olduğunu iddla eden ülkelerde de yaşlılar için yaygın ve rahatlatıcı çözümler yok. , '